អង្គការខុមហ្វ្រែលរកឃើញថា ក្បួនឃោសនារកសំឡេងឆ្នោតរបស់គណបក្សកាន់អំណាចមានប្រើប្រាស់ឡានស្លាកលេខរដ្ឋនិងឡានដោះស្លាកលេខ ដែលបញ្ហានេះនាំឱ្យមានការរិះគន់ថា ការប្រកួតប្រជែងក្នុងការបោះឆ្នោតរវាងគណបក្សកាន់អំណាចជាមួយគណបក្សផ្សេងទៀតគ្មានតម្លាភាព។ ឆ្លើយតបករណីនេះ មន្ត្រីបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ថា គណបក្សនេះគ្មានគោលការណ៍យកឡានរដ្ឋទៅហែក្បួនទេ ហើយជនប្រព្រឹត្តល្មើសជាការទទួលខុសត្រូវរបស់បុគ្គលនោះ។
អ្នកឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោតសង្កេតឃើញថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលកំពុងកាន់អំណាច មានភាពលេចធ្លោជាងគណបក្សនយោបាយផ្សេងទៀតស្ទើរគ្រប់បែបយ៉ាង ដូចជា មានអ្នកចូលរួមហែច្រើន ក្បួនហែបក្សធំៗ និងការដាក់តាំងរូប ឃោសនារបស់គណបក្ស នៅតាមចិញ្ចើមផ្លូវធំៗ ជាដើម។ លើសពីនេះទៀត ពួកគេថា អ្នកគាំទ្រគណបក្សកាន់អំណាចប្រើប្រាស់ឡានដោះស្លាកលេខចេញ និងឡានស្លាកលេខរដ្ឋហែក្បួនឃោសនារកសំឡេងឆ្នោត ដោយគ្មានស្ថាប័នមានសមត្ថកិច្ចណាទប់ស្កាត់ឡើយ។
អ្នកសម្របសម្រួលផ្នែកអង្កេតរបស់អង្គការឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោត ខុមហ្វែ្រល (COMFREL) លោក កន សាវាង្ស ឱ្យវិទ្យុអាស៊ីសេរីដឹងនៅថ្ងៃទី១២ ខែកក្កដានេះថា រយៈពេលជិតពីរសប្ដាហ៍នៃការហែក្បួនឃោសនារបស់គណបក្សនយោបាយ ពុំមានអំពើហិង្សា ការសម្លាប់សកម្មជននយោបាយ ឬការគំរាមកំហែងលើអ្នកចូលរួមឃោសនាបោះឆ្នោតឡើយ។ លោកបន្តទៀតថា ការឃោសនាបោះឆ្នោត ដែលគ្មានគណបក្សប្រឆាំងចូលរួមនេះ គឺគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបង្ហាញភាពលេចធ្លោជាងគេក្នុងចំណោមគណបក្សនយោបាយទាំង១៨ដែលចូលរួមរកសំឡេងឆ្នោត។ អ្នកឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោតរូបនេះ ឱ្យដឹងទៀតថា ស្ថាប័នរបស់លោករកឃើញថា ក្បួនឃោសនារកសំឡេងឆ្នោតរបស់គណបក្សកាន់អំណាចមានប្រើប្រាស់ឡានស្លាកលេខរដ្ឋ មួយគ្រឿងនិងឡានដោះស្លាកលេខចេញពីឡានចំនួន៤គ្រឿង។ លោក កន សាវាង្ស ជំរុញទៅ គ.ជ.ប និងគណបក្សកាន់អំណាច ពិនិត្យមើលករណីនេះ។
លោក កន សាវាង្ស៖«ខ្លួនឯងផ្ទាល់ គណបក្សនយោបាយខ្លួនឯងផ្ទាល់ក៏ជាសមត្ថកិច្ចមួយនៅក្នុងការចូលរួមហ្នឹងដែរ អ៊ីចឹងគួរតែពិនិត្យមើលហើយក៏គួរតែមានបណ្ដឹងអីសម្រាប់កិច្ចការទាំងអស់ហ្នឹងដើម្បីតម្លាភាពបើមិនអ៊ីចឹងទេ យើងមិនអាចលើកឡើងថា ការប្រើប្រាស់ធនធានរដ្ឋឬក៏ការប្រើប្រាស់អ្វីផ្សេងហ្នឹងដែលគាំទ្រគណបក្សនយោបាយមានភាពលំអៀងគណបក្សនយោបាយផ្សេងទៀតគឺមិនអាចនិយាយបានទេទាល់តែខ្លួនឯងពិនិត្យមើលនិងតាមដាននូវស្ថានភាពទាំងអស់ហ្នឹងផងដែរ»។
ស្រដៀងគ្នានេះដែរ ប្រធានអង្គការសម្ព័ន្ធភាពការពារសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា ហៅកាត់ថា ច្រាក់ (CHRAC) លោក រស់ សុដ្ឋា សង្កេតឃើញថា មានតែគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានធ្វើការឃោសនាទ្រង់ទ្រាយលើសពីគណបក្សដទៃទៀត។ លោក រស់ សុដ្ឋា លើកឡើងទៀតថា នៅពេលឃើញក្បួនឃោសនា បែបនេះអាចឱ្យគេដឹងមុនពីលទ្ធផលបោះឆ្នោត។ ទោះយ៉ាងណា មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល រូបនេះ ចង់ឃើញ គណបក្សប្រជជនកម្ពុជា ធ្វើជាគណបក្សគំរូក្នុងការគោរពច្បាប់ និងនីតិវិធីនៃការហែក្បួនឃោសនារកសំឡេងឆ្នោត។
លោក រស់ សុដ្ឋា៖«គណបក្សប្រជាជនគឺជាកម្លាំងនយោបាយចាស់ទុំមួយ យើងយល់ពីគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យហើយណាបើចង់ឱ្យប្រជាពលរដ្ឋ និងគណបក្សផ្សេងៗយល់ថា ជាប់ឆ្នោត ដោយកិត្តិយស និងសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរគេហៅថា ភាពស្របច្បាប់កាន់អំណាចដោយពេញដៃដោយពេញមុខពេញមាត់ ទាល់តែយើងគោរពគោលការណ៍ គោរពច្បាប់»។
យុទ្ធនាការឃោសនារកសំឡេង គឺជាផ្នែកមួយនៃដំណើរការបោះឆ្នោត ដែលត្រូវចាប់ផ្ដើមកាលពីថ្ងៃទី១ កក្កដា ដល់ថ្ងៃទី២១ ខែកក្កដា។ ដំណើរការបោះឆ្នោត អាណត្តិទី៧នេះក៏មិនខុសពីអាណត្តិមុនដែរ គឺមិនមានការចូលរួមសង្កេតការណ៍ពីក្រុមអ្នកនិយមប្រជាធិបតេយ្យ ដូចជា សង្គមស៊ីវិលឯករាជ្យជាតិ អន្តរជាតិ ខណៈរបិទមិនឱ្យគណបក្សប្រឆាំងត្រូវបានគ.ជ.ប ដែលស្ថិតក្រោមឥទ្ធិពលរបស់គណបក្សកាន់អំណាចផាត់ចេញពីសង្វៀនប្រកួត។
ទាក់ទងករណីនេះអ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន ឆ្លើយតបថា បើអ្នកណាបានឃើញ ការហែក្បួនរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ប្រើឡានស្លាកលេខរដ្ឋ ឬឡានដោះស្លាកលេខចេញពីឡាន ពួកគេគួរដាក់ពាក្យប្ដឹងទៅ គ.ជ.ប។ អ្នកនាំពាក្យគណបក្សកាន់អំណាច រូបនេះអះអាងថា គណបក្សរបស់លោកតែងតែណែនាំដល់សមាជិក និងអ្នកគាំទ្ររបស់ខ្លួនឱ្យធ្វើការឃោសនាគោរពតាមច្បាប់ តែបើជនណាដែលចូលរួមហែក្បួនមិនគោរពតាមច្បាប់ គឺជននោះជាអ្នកទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខច្បាប់ដោយខ្លួនឯង។
លោក សុខ ឥសាន៖«គេណែនាំមិនឱ្យមានការធ្វើអ្វីដែលមិនប្រក្រតីខុសឆ្គងចំពោះគោលការណ៍ហ្នឹងទេ បាទដូច្នេះបើបុគ្គលណាធ្វើខុសទៅប្ដឹងទៅគេផាកពិន័យបុគ្គលហ្នឹងហើយប្រាប់អ្នកថតរូបហ្នឹងផង ហើយក៏បង្ហោះតាមហ្វេសប៊ុកទេ ឱ្យផ្ញើហ្នឹងទៅប្ដឹង»។
ជុំវិញរឿងនេះ វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចសុំការឆ្លើយតបពីអ្នកនាំពាក្យ គ.ជ.ប លោក ហង្ស ពុទ្ធា និងអគ្គលេខាធិការរង គ.ជ.ប លោក សោម សូរីដា បានទេ នៅថ្ងៃទី១២ ខែកក្កដា។
ទោះយ៉ាងណាក្ដី អ្នកនាំពាក្យ គ.ជ.ប លោក ហង្ស ពុទ្ធា ធ្លាប់ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា គ.ជ.ប ដោះស្រាយភាពមិនប្រក្រតី ដែលកើតឡើងក្នុងពេលឃោសនាបោះឆ្នោត លុះត្រាតែមានពាក្យប្ដឹងមក គ.ជ.ប។
បទបញ្ជា និងនីតិវិធីនៃការបោះឆ្នោត ហាមមិនឱ្យប្រើប្រាស់មធ្យោបាយដឹកជញ្ជូនធនធានរបស់រដ្ឋដើម្បីការធ្វើការឃោសនា និងការដឹកជញ្ជូនអ្នកបោះឆ្នោតទៅកាន់ការិយាល័យបោះឆ្នោតទេ។
កន្លងទៅ បើទោះជាមុនពេលរដូវកាលឃោសនារកសំឡេងឆ្នោតក្តី លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន នៅពេលជួបកម្មកររោងចក្រ ឬនៅពេលលោក ថ្លែងសារជាសាធារណៈម្ដងៗ ប្រធានគណបក្សកាន់អំណាច រូបនេះ តែងតែអំពាវនាវទៅពលរដ្ឋឱ្យបោះឆ្នោតជូនគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ហើយបើទោះជាបែបនេះ ក្ដីគេមិនដែលឃើញ គ.ជ.ប មានវិធានការណាមួយលើលោក ហ៊ុន សែន ឡើយ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។