លទ្ធផល​បឋម៖ បក្ស​ភ្លើងទៀន​មាន​ប្រៀប​ជាង​បក្ស​កាន់អំណាច​តែ ៤ឃុំ​ប៉ុណ្ណោះ​នៅ​ទូទាំង​ប្រទេស ខណៈ​ការបោះឆ្នោត​រង​ការរិះគន់​ថា អាក្រក់​ជាង​ពេល​ណាៗ​ទាំងអស់

0:00 / 0:00

លទ្ធផល​បឋម​ចេញផ្សាយ​ដោយ​គណៈកម្មាធិការ​ជាតិ​រៀបចំ​ការបោះឆ្នោត ហៅ​កាត់​ថា គ.ជ.ប គិត​ត្រឹម​យប់ថ្ងៃទី០៥ ខែមិថុនា ឱ្យ​ដឹង​ថា នៅ​ទូទាំង​ប្រទេស គណបក្ស​ភ្លើងទៀន​កំពុង​មាន​ប្រៀប​ជាង​បក្ស​កាន់​អំណាច​តែ ៤ឃុំ​ប៉ុណ្ណោះ។ ការ​បោះឆ្នោត​នេះ​រង​នូវ​ការរិះគន់​ថា ធ្វើឡើង​ក្នុង​ស្ថានភាព អាក្រក់​ជាង​ពេល​ណាៗ​ទាំង​អស់។

ឃុំ​ទាំង៤​ដែល​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន​កំពុង​មាន​ប្រៀប​លើ​គណបក្ស​កាន់អំណាច​នៅ​ទូទាំង​ប្រទេស ក្នុង​ចំណោម​ឃុំ​សង្កាត់​ទាំង ១.៦៥២ ដែល​គណបក្ស​នេះ​អាច​ឈ្នះ​តំណែង​មេឃុំ រួមមាន ៣ឃុំ​នៅ​ខេត្ត​កំពង់ធំ គឺ​ឃុំ​ចំណា​លើ​នៅ​ស្រុក​ស្ទោង ឃុំ​ដូង និង​ឃុំ​ក្រយា​នៅ​ស្រុក​ប្រាសាទបល្ល័ង្គ និង​១ឃុំ​នៅ​ខេត្ត​កំពង់ចាម គឺ​ឃុំ​ផ្តៅជុំ​ក្នុង​ស្រុក​ជើងព្រៃ។ ក្រៅពីនោះ គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា​កំពុង​នាំមុខ​ទាំងស្រុង។ នេះ​បើ​យោង​តាម​លទ្ធផល​បឋម​ប្រកាស​ដោយ គ.ជ.ប គិត​ត្រឹម​យប់ថ្ងៃទី៥ ឈាន​ចូល​ព្រឹក​ថ្ងៃទី៦ ខែមិថុនា។ ពុំ​មាន​គណបក្ស​ដទៃ​ទៀត​ណា​មួយ ទទួល​បាន​សំឡេងឆ្នោត​នាំ​មុខ​បក្ស​កាន់អំណាច​នៅ​តាម​ឃុំ-សង្កាត់​ដទៃទៀត​នៅ​ទូទាំង​ប្រទេស​ឡើយ។

រីឯ ឃុំ-សង្កាត់​ដែល​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន​ធ្លាប់​សង្ឃឹម​ច្រើន​ថា​នឹង​អាច​ឈ្នះ​គណបក្ស​កាន់អំណាច​ ដូចជា​នៅ​សង្កាត់​អូចារ ក្រុង​បាត​ដំបង ខេត្តបាត់ដំបង​របស់​បេក្ខជន​ល្បី​ឈ្មោះ​ដែល​ជា​អតីត​មេឃុំ​របស់​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ គឺ​អ្នក​ស្រី ស៊ិន ចាន់ពៅរ៉ូហ្សេត សង្កាត់​ប៉ោយប៉ែត ក្រុង​ប៉ោយប៉ែត ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ​របស់​កូនស្រី​អតីត​មេឃុំ​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ លោក ចៅ វាសនា គឺ​កញ្ញា ចៅ រតនៈ និង​ឃុំ​សង្កាត់​ដទៃទៀត ដូចជា​នៅ​ឃុំ​ស្តៅ ស្រុក​កងមាស ខេត្តកំពង់ចាម​របស់​បេក្ខជន លោក គង់ រ៉ៃយ៉ា គណបក្ស​ភ្លើងទៀន​ពុំបាន​ឈ្នះ​បក្ស​កាន់​អំណាច​នោះ​ទេ។ ក៏ប៉ុន្តែ គណបក្ស​នេះ​ទទួល​បាន​សំឡេង​ឆ្នោត​គាំទ្រ​នៅ​លេខរៀង​ទីពីរ​បន្ទាប់ពី​បក្ស​កាន់​អំណាច នៅ​ស្ទើ​គ្រប់​ឃុំ​សង្កាត់​នៅ​ទូទាំង​ប្រទេស។

ដោយឡែក​គណបក្ស​ប្រជាធិបតេយ្យ​មូលដ្ឋាន (GDP) របស់​លោក យ៉េង វីរៈ ទទួល​បាន​សំឡេង​គាំទ្រ​ទីពីរ​បន្ទាប់​ពី​គណបក្ស​កាន់អំណាច​នៅ​ឃុំ​ប៉ាតេ ស្រុក​អូរយ៉ាដាវ​នៅ​ខេត្ត​រតនគិរី។ គណបក្ស​នេះ ក៏​ទទួល​បាន​សំឡេង​ប្រដំប្រសង​ទីបី​បន្ទាប់​ពី​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន​នៅ​ឃុំ​បរខាំ ស្រុក​អូរយ៉ាដាវ​ដដែល។ គណបក្ស​ហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច ទទួល​បាន​សំឡេង​គាំទ្រ​ទីពីរ​បន្ទាប់​ពី​គណបក្ស​កាន់អំណាច​នៅ​ឃុំ​កោះស្នែង ស្រុក​បរីអូរស្វាយសែនជ័យ​ក្នុង​ខេត្ត​ស្ទឹងត្រែង។ រីឯ គណបក្ស​ខ្មែរួប​រួម​ជាតិ​របស់​លោក ញ៉ឹក ប៊ុនឆៃ ទទួល​បាន​សំឡេង​ទីពីរ​បន្ទាប់​ពី​បក្ស​កាន់អំណាច​នៅ​ឃុំប៉ឹស២ ស្រុក​ក្រូច​ឆ្មារ ខេត្ត​ត្បូង​ឃ្មុំ។

នៅ​ភ្នំពេញ និង​ខេត្ត​សំខាន់ៗ​ដទៃ​ទៀត​ដូចជា​ខេត្ត​កណ្តាល តាកែវ ស្វាយរៀង ព្រៃវែង ព្រះសីហនុ ត្បូងឃ្មុំ និង​ខេត្តសៀមរាប ជាដើម គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា​សុទ្ធតែ​ទទួល​បាន​សំឡេងឆ្នោត​នាំ​មុខ​គេ។

ទោះជាយ៉ាងណា គ.ជ.ប នៅ​ពុំ​ទាន់​ប្រកាស​ឱ្យ​ដឹង​ពី​លទ្ធផល​នៃ​ការបែងចែក​អាសនៈ​សម្រាប់​តំណែង​មេឃុំ ឬ​ចៅសង្កាត់ ជំទប់ទី១ ឬចៅសង្កាត់រងទី១ និងជំទប់ទី២ ឬចៅសង្កាត់រងទី២ សម្រាប់​លទ្ធផល​បោះឆ្នោត​ឃុំ​សង្កាត់​នៅ​ទូទាំង​ប្រទេស​នៅ​ឡើយ​ទេ​គិត​ត្រឹម​យប់ថ្ងៃទី៥ ខែមិថុនា។ បើ​តាម គ.ជ.ប លទ្ធផល​ផ្លូវការ​នៃ​ការបោះឆ្នោត​នេះ​នឹង​ត្រូវ​ប្រកាស​ផ្សាយ​នៅថ្ងៃទី២៦ ខែមិថុនា ខាងមុខ។

ប្រធាន គ.ជ.ប លោក ប្រាជ្ញ ចន្ទ មាន​ប្រសាសន៍​នៅក្នុង​សន្និសីទ​សារព័ត៌មាន​កាលពី​ល្ងាច​ថ្ងៃទី០៥ ខែមិថុនា ថា មាន​ពលរដ្ឋ​ជិត ៧៨% ឬ​ស្មើ​នឹង​ជាង ៧លាន​១សែន​នាក់​បាន​ចេញ​ទៅ​បោះឆ្នោត ក្នុងចំណោម​ពលរដ្ឋ​មាន​ឈ្មោះ​ក្នុង​បញ្ជី​បោះឆ្នោត​សរុប​ជាង ៩លាន​២សែននាក់ ខណៈ​តួលេខ​នេះ​អាច​កើន​ឡើង​បន្ថែម​ទៀត។ ផ្អែក​តាម​តួ​លេខ​នេះ ចំនួន​ពលរដ្ឋ​ចេញ​ទៅ​បោះ​ឆ្នោត​ឃុំ-សង្កាត់​នៅ​អាណត្តិ​នេះ បាន​ធ្លាក់ចុះ​ប្រមាណ​ជាង ១២% បើ​ធៀប​នឹង​ចំនួន​ពលរដ្ឋ​ចេញ​ទៅ​បោះឆ្នោត​នៅមុន​ពេល​រម្លាយ​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​កាលពី​អាណត្តិ​ទី៤ ដែល​មាន​រហូតដល់​ជាង ៩០%។

បើ​តាម​លោក ប្រាជ្ញ ចន្ទ ដដែល មាន​ការិយាល័យ​បោះឆ្នោត​ប្រមាណ ៣០ការិយាល័យ​ក្នុងចំណោម​ការិយាល័យ​បោះឆ្នោត​សរុប​ជាង ២ម៉ឺន៣ពាន់​ការិយាល័យ ត្រូវ​បាន​ផ្លាស់​ប្តូរ​ទីតាំង​ទៅ​កន្លែង​ក្បែរ​ៗនោះ​ ដោយសារ​ការ​បារម្ភ​ពី​បញ្ហា​បាក់​ច្រាំង​​ទន្លេ។ លោក ប្រាជ្ញ ចន្ទ វាយ​តម្លៃ​ថា ទោះបី​មាន​បញ្ហា​រំខាន​ខ្លះៗ​ដែល​បង្កឡើង​ដោយ​កត្តា​អាកាសធាតុ​ក៏ដោយ ក៏​ដំណើរ​ការ​នៃ​ការបោះឆ្នោត​នេះ​បាន​ប្រព្រឹត្តទៅ​ជា​ប្រក្រតី​ដូច​តាម​ការ​គ្រោង​ទុក​ក្នុង​បរិយាកាស​មួយ​ដែល​លោកហៅ​ថា​មាន​សន្តិសុខ សុវត្ថិភាព និង​សណ្ដាប់​ធ្នាប់​ល្អ។

ផ្ទុយពី​ការ​អះអាង​នេះ អនុប្រធាន​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន លោក ថាច់ សេដ្ឋា ប្រាប់​វិទ្យុអាស៊ីសេរី កាលពី​យប់​ថ្ងៃទី០៥ ខែមិថុនា ថា ការបោះឆ្នោត​ឃុំ​សង្កាត់​អាណត្តិទី៥នេះ ប្រព្រឹត្តទៅ​ក្នុង​ស្ថានភាព «អាក្រក់​ជាង​ពេល​ណាៗ​ទាំងអស់»៖«យើង​ឃើញ​លទ្ធផល​ម្តងនេះ វា​ដូចជា​អាក្រក់​មែន​ទែន​សម្រាប់​ការបោះឆ្នោត ព្រោះ​យើង​ឃើញ​តាំង​ពី​ការ​រៀបចំ​ការ​បោះឆ្នោត​នេះ រហូតមកដល់​បោះឆ្នោត រាប់​សន្លឹក​ឆ្នោត វា​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​គំនាប ក្នុង​ការ​គំរាម​កំហែង ហើយ​ការ​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ​នៃ​ការបោះ​ឆ្នោតនេះ ដូចជា​មិនបាន​ប្រព្រឹត្តទៅ​ដោយសេរី និង​យុត្តិធម៌​ទេ។ ខ្ញុំ​ធ្លាប់​តែ​ចូលរួម​ជា​រៀងរាល់​អាណត្តិ ឃើញថា​ម្តងនេះ​អាក្រក់​ជាង​ពេលមុនៗ»

ឆ្លើយ​តប​នឹង​ការ​ចោទ​ប្រកាន់នេះ សម្រាប់​អ្នកនាំពាក្យ​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន វិញ លោក​អះអាង​ថា ការ​បោះឆ្នោត​នេះ គឺ​ជា​ការ​បោះឆ្នោត «ដ៏​ល្អ​បំផុត» ។ លោក​ជំរុញ​ឱ្យ​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន​ដាក់ពាក្យ​ប្តឹង​ចំពោះ​ការ​ចោទ​ប្រកាន់​ទាំងនោះ៖ « ចំពោះ​គណបក្ស​ប្រឆាំង​ដែល​និយាយ​ថា ជា​ការបោះឆ្នោត​ដ៏​អាក្រក់​បំផុត​សម្រាប់​គាត់ អា​ហ្នុង​គឺជា​ការបោះឆ្នោត​ត្រឹមត្រូវ ដ៏​ល្អ​បំផុត​របស់​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា។ ការណ៍​ដែល​ចោទ​ឡើង​ថា​មាន​ភាព​មិន​ប្រក្រតី​ដោយ​ប្រការ​ណា​មួយ សួរ​ថា​តើ​គណបក្ស​ប្រឆាំង ឬ​គណបក្ស​ប្រកួតប្រជែង​មានបាន​ដាក់ពាក្យ​ប្តឹង​តាម​នីតិវិធី​ទៅ គ . . ប ដែរឬទេ ? បើ​អត់​ដាក់​ពាក្យ​ប្តឹង​ទេ បាន​សេចក្តី​ថា​បាតុភាព​អសកម្ម​ដែល​កើត​ឡើង​នោះ​គឺ​គ្រាន់​តែ​ជា​ការ​ចោទ​ប្រកាន់ ហើយ​យើង​អាច​ចាត់ទុកថា​ជា​ការ​ប្រឌិត​នូវ​ព័ត៌មាន​សិប្បនិម្មិត​ប៉ុណ្ណោះ »

ទោះជាយ៉ាងណា នៅ​មុន​ការបោះឆ្នោត​នេះ ការិយាល័យ​ឧត្ដម​ស្នងការ​សិទ្ធិមនុស្ស​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​សម្ដែង​ការ​ព្រួយ​បារម្ភ ដោយសារ​តែ​ឃើញ​មាន​លំនាំ​នៃ​ការ​គំរាមកំហែង ការ​បំភិតបំភ័យ និង​ការ​ចាប់​ខ្លួន​បេក្ខជន​មួយ​ចំនួន​ដាក់​ពន្ធនាគារ។ យ៉ាងហោចណាស់ មាន​បេក្ខជន និង​សកម្មជន​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន​ចំនួន ៦នាក់​ត្រូវ​អាជ្ញាធរ​ចាប់ខ្លួន​នៅមុន និង​ក្នុងអំឡុងពេល​យុទ្ធនាការឃោសនា​បោះឆ្នោត។

ស្រដៀង​គ្នា​នេះ អង្គការ​សមាជិក​សភា​អាស៊ាន (APHR) ក៏​បាន​​ថ្កោលទោស​ចំពោះ​យុទ្ធនាការ​យាយី និង​បំភិតបំភ័យ​លើ​សមាជិក​គណបក្ស​ប្រឆាំង​អំឡុង​ពេល​ឃោសនា​បោះ​ឆ្នោត​នេះ​ដែរ ជាពិសេស ការ​ធ្វើ​ទុក្ខ​បុក​ម្នេញ​លើ​បេក្ខជន​គណបក្ស​ភ្លើង​ទៀន។ សមាជិក​សភា​ម៉ាឡេស៊ី និង​ជា​សមាជិក​នៃ​អង្គការ APHR អ្នកស្រី ម៉ារៀ ជិន អាប់ឌុលឡា (Maria Chin Abdullah) លើក​ឡើង​ថា វា​ជា​រឿង​ដែល​មិន​អាច​ទៅ​រួច​នោះ​ទេ ដើម្បី​រៀបចំ​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ដោយ​សេរី និង​យុត្តិធម៌​ក្នុង​បរិយាកាស​មួយ ដែល​ពោរពេញ​ទៅ​ដោយ​ការ​ធ្វើ​ទុក្ខ​បុក​ម្នេញ​លើ​អ្នក​នយោបាយ​ប្រឆាំង។ អ្នកស្រី​បន្ត​ថា ថ្វីបើ​គណបក្ស​ចំនួន១៧ ត្រូវ​បាន​គេ​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​ឈរ​ឈ្មោះ​បោះ​ឆ្នោត​ក្ដី ដំណើរ​ការ​ទាំងមូល​មិន​អាច​ចាត់​ទុក​ថា ជា​ការ​អនុវត្ត​លទ្ធិ​ប្រជាធិបតេយ្យ និង​ពហុបក្ស​បាន​ឡើយ នៅ​ពេល​ដែល​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា​របស់​លោក ហ៊ុន សែន មិន​ព្រម​ឱ្យ​អ្នក​ដែល​អាច​តតាំង​យក​អំណាច​ពី​ពួក​គេ ធ្វើ​យុទ្ធនាការ​ឃោសនា​បាន​ដោយ​សេរី និង​មាន​សុវត្ថិភាព​នោះ។

ដោយឡែក អតីត​រដ្ឋមន្ត្រី​ការបរទេស​ថៃ និង​ជា​សមាជិក​អង្គការ APHR លោក កាសិត ភីរម្យ(Kasit Piromya) លោក​សរសេរ​នៅក្នុង​អត្ថបទ​មួយ​ចុះផ្សាយ​ជា​ភាសា​អង់គ្លេស​នៅ​លើ​គេហទំព័រ​អន​ឡាញ ឈ្មោះ ឌឹ ឌីប្លូម៉ាត

(The Diplomat) កាលពីថ្ងៃទី០១ ខែមិថុនា ថា ពិភពលោក​មិន​ត្រូវ​ភាន់ច្រឡំ​ដោយសារតែ​ភាព​ពហុ​បក្ស​ដែល​មាន​តែ​សម្បក​ក្រៅ​នៅ​កម្ពុជា​នោះ​ទេ។ លោក​ផ្តល់​អនុសាសន៍​ថា ប្រទេស​ក្នុង​តំបន់ និង​ដៃគូ​ដទៃទៀត​ចាំបាច់​ត្រូវ​បញ្ជូន​សារ​ឱ្យ​ច្បាស់​ទៅ​កម្ពុជា​ថា ការបោះឆ្នោត​មិន​ត្រឹម​ត្រូវ​បែប​នេះ នឹង​មិន​ត្រូវ​បាន​គេ​ទទួលស្គាល់​នូវ​ភាព​ស្របច្បាប់​ដល់​​គណបក្ស​កាន់អំណាច​នោះ​ទេ ជាពិសេស​ក្នុង​ពេល​ដែល​សេរីភាព​ជា​មូល​ដ្ឋាន និង​សិទ្ធិមនុស្ស​ត្រូវ​បាន​គណបក្ស​នេះ​យក​មក​ជាន់ឈ្លី​ស្ទើរ​តែ​ជា​រៀងរាល់​ថ្ងៃ​នោះ៕



កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។