អ្នករិះគន់ថា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត គួរឆក់ឱកាសស្ដារប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្សតាមសំណើរបស់ប្រមុខការទូតអូស្ត្រាលី
2023.09.24
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ថ្លែងក្នុងមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ កាលពីថ្ងៃទី២២ កញ្ញា ២០២៣។
រូប៖ ហ្វេសប៊ុកលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត
មន្ត្រីបក្សជំទាស់ និងមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល នៅប្រទេសអូស្ត្រាលី (Australia)លើកឡើងថា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត គួរឆក់ឱកាសស្ដារប្រជាធិបតេយ្យ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ឡើងវិញ តាមសំណើរបស់ប្រមុខការទូតប្រទេសអូស្ត្រាលី ដើម្បីទទួលបានផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ច និងមុខមាត់រដ្ឋាភិបាលរបស់លោកផ្ទាល់។ ការលើកឡើងនេះ គឺបន្ទាប់ពីលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានជួបពិភាក្សាការងារជាមួយរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអូស្ត្រាលី នៅទីក្រុងញូវយ៉ក (New York)សហរដ្ឋអាមេរិក (USA) ជុំវិញការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច បញ្ហាក្នុងតំបន់ រួមទាំងបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។
បើទោះបីជារដ្ឋាភិបាលប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យធំៗដូចជាអូស្ត្រាលីជាដើម បានដឹងថា រដ្ឋាភិបាលរបស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត កើតចេញពីការបោះឆ្នោតក្លែងក្លាយក្តី ក៏តំណាងរដ្ឋាភិបាលបរទេសទាំងនេះ នៅតែជួបជាមួយលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ដើម្បីផ្តល់ឱកាស និងរំលឹកឡើងវិញឲ្យមេដឹកនាំវ័យក្មេងរូបនេះ ដឹកនាំប្រទេសតាមមាគ៌ាប្រជាធិបតេយ្យ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្សពិតប្រាកដ។
ប្រធានគណបក្សភ្លើងទៀនប្រចាំប្រទេសអូស្ត្រាលី និងនូវែលហ្សេឡង់ (New Zealand) លោក ម៉ែន វណ្ណា ថ្លែងថា ដោយសារតែលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ជាអ្នកមានអំណាចម្នាក់ ដូច្នេះហើយទើបរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអូស្ត្រាលីអ្នកស្រី ផេនី វ៉ង់ (Penny Wong) ទទួលជួបលោក តាមបែបពិធីការការទូតធម្មតាក្នុងពេលទៅចូលរួមមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ ពោលគឺមិនមែនជាការផ្តល់តម្លៃដល់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ជាមេដឹកនាំស្របច្បាប់ឡើយ។ លើសពីនេះ លោកមើលឃើញថា នៅក្នុងជំនួបជាមួយលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នោះ ប្រមុខការទូតអូស្ត្រាលី រួមទាំងអគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិជាដើម សុទ្ធតែដាស់តឿនឲ្យលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ស្ដារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្សឡើងវិញ។
លោក ម៉ែន វណ្ណា៖ «ជំនួបជាមួយលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ប្រទេសអូស្ត្រាលី គេចង់បានឃើញលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ហើយបើសិនជាលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត កែសម្រួល គាត់ដើរតាមលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ខ្ញុំគិតថា ប្រជាពលរដ្ឋនឹងគាំទ្រគាត់ គឺ យើងសប្បាយចិត្ត សូម្បីតែខ្ញុំផ្ទាល់ ក៏ខ្ញុំគាំទ្រដែរ ពីព្រោះយើងចង់បានយុត្តិធម៌នៅ ក្នុងសង្គម ធ្វើអ្វីក៏ដោយឲ្យយកសំឡេង យកសេចក្តីសម្រេចរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ គឺយើងទទួលស្គាល់»។
កាលពីថ្ងៃទី២២ កញ្ញា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានជួបពិភាក្សាជាមួយរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអូស្ត្រាលី គឺអ្នកស្រី ផែននី វ៉ង់ (Penny Wong) នៅទីស្នាក់ការកណ្តាល អង្គការសហប្រជាជាតិ នៅទីក្រុងញូវយ៉ក។ ប្រមុខការទូតអូស្ត្រាលីរូបនេះ បានបង្ហោះសារក្នុងបណ្ដាញធ្វីតធឺ (Twitter)យ៉ាងខ្លីថា អ្នកស្រី បានជជែកជាមួយលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត លើបញ្ហាជាច្រើនដូចជា ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច បញ្ហាអាទិភាពក្នុងតំបន់ ព្រមទាំងបញ្ហាលំហប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា។ រីឯលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត វិញ លោកបានបញ្ជាក់នូវជំហរនៃរដ្ឋាភិបាលរបស់លោកក្នុងការចង់បន្តកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជិតស្និទ្ធជាមួយអូស្ត្រាលីក្នុងវិស័យសក្ដានុពល ទាំងក្រោមយន្តការទ្វេភាគី និងពហុភាគី។ ក្រៅពីនេះ ទំនងជាបារម្ភអំពីភាពស្របច្បាប់របស់រដ្ឋាភិបាលខ្លួន លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ក៏មិនភ្លេចនិយាយបញ្ចុះបញ្ចូលអ្នកស្រី ផែននី វ៉ង់ អំពីការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជាដែរ ដោយអះអាងថា មានពលរដ្ឋទៅបោះឆ្នោតច្រើន។ បន្ថែមពីនេះ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ក៏បានបញ្ជាក់ជំហរទៀតថា រដ្ឋាភិបាលរបស់លោក នឹងបន្តធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងនូវសិទ្ធិមនុស្ស និងដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជារួមមានជាអាទិ៍៖ ការបន្តកែទម្រង់អភិបាលកិច្ច និងប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌របស់រដ្ឋាភិបាល និងការបន្តអនុញ្ញាតឲ្យមានអ្នករាយការណ៍ពិសេសទទួលបន្ទុកស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិនៅកម្ពុជា។
ទាក់ទងនឹងបញ្ហានេះ ប្រធានអង្គការសម្ពន្ធខ្មែរដើម្បីកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុង ប៉ារីស ឬហៅថា អង្គការ២៣តុលា លោក អ៊ិន ណាត មានប្រសាសន៍ថា រដ្ឋាភិបាល អូស្ត្រាលី ឬមេដឹកនាំប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យផ្សេងទៀត តែងចង់ពង្រឹងទំនាក់ទំនងជាមួយប្រទេសនានានៅក្នុងតំបន់រួមទាំងកម្ពុជាផង ប៉ុន្តែមេដឹកនាំទាំងនោះ តែងរក្សាជំហរទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ស្ដារប្រជាធិបតេយ្យ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្សឡើងវិញឲ្យស្របតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ដើម្បីទទួលបានផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ច និងការគាំទ្រផ្នែកការទូត។ ដូច្នេះលោកយល់ថា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត គួរតែឆក់ឱកាសដែលមេដឹកនាំប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យ ទុកឱកាស និងកំពុងសម្លឹងមើលរបៀបគ្រប់គ្រងរបស់លោកនេះ ចាត់វិធានការជាក់ស្តែង ដើម្បីកែលម្អប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្សឡើងវិញ បើពុំនោះទេ លោកនឹងបាត់ឱកាសកសាងសង្គម-សេដ្ឋកិច្ច ហើយថែមទាំងបាត់ឱកាសគាំទ្រពីសហគមន៍អន្តរជាតិទៀតផង។
លោក អ៊ិន ណាត៖ «ខ្ញុំគិតថា បើគាត់ (ហ៊ុន ម៉ាណែត) ដើរតាមគំរូឪពុករបស់គាត់ ខ្ញុំជឿថា គាត់ នឹងមិនទទួលបានការគាំទ្រទេ ហើយគួរឲ្យសោកស្តាយប្រទេសកម្ពុជា នឹងជួបវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច និងវិបត្តិសង្គមធ្ងន់ធ្ងរទៅថ្ងៃអនាគត ដូចដែលយើងបានឃើញហើយថា វិបត្តិនេះកំពុងតែរីករាលដាល។តែបើគាត់ (ហ៊ុន ម៉ាណែត) មានការកែប្រែនោះ ខ្ញុំជឿថា ទៅមុខអាចនឹងមានការគាំទ្រ ហើយក៏មានការគាំទ្រផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចផងដែរ ហើយក៏នឹងមានផ្តល់EBA និង GSPមកវិញ ។ ហើយអ្នកវិនិយោគធំៗនៅបរទេស អាចចូលទៅវិនិយោគនៅកម្ពុជា ដែលធ្វើឲ្យប្រជាជនមានការងារធ្វើ ពេលនោះយើងនឹងមានការអភិវឌ្ឍពិតប្រាកដ»។
នៅក្នុងពេលទៅចូលរួមមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិលើកទី៧៨ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ក៏បានអះអាងនៅចំពោះមុខអគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ លោក អង់តូនីញ៉ូ ហ្គូទែរ៉េស (Antonio Guterres) ថា កម្ពុជាក្រោមការដឹកនាំរបស់លោកនេះ បន្តកសាងសង្គមមួយ ដោយឈរលើការគោរពច្បាប់ និងគោលការណ៍នីតិរដ្ឋ ដូចមានចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បន្ថែមថា ការដែលបន្តសុពលភាពអាណត្តិរបស់អ្នករាយការណ៍ពិសេសរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា ក៏ជាការឆ្លុះបញ្ចាំងពីសុឆន្ទៈរបស់កម្ពុជាក្នុងការកែលម្អសិទ្ធិមនុស្សដែរ។
ទោះបីលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត អះអាងបែបនេះក្តី ក៏មកទល់ពេលនេះ រដ្ឋាភិបាលរបស់លោក មិនទាន់ចាត់វិធានការជាក់លាក់បើកលម្ហសិទ្ធិសេរីភាពមូលដ្ឋានពលរដ្ឋ ធានាសិទ្ធិនយោបាយ ដោះលែងអ្នកជាប់ឃុំនយោបាយ និងសកម្មជនការពារសិទ្ធិមនុស្ស សិទ្ធិដីធ្លី និងសិទ្ធិការងារ ព្រមទាំងងាកមកគន្លងប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញនោះទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ រដ្ឋាភិបាល លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត រងការរិះគន់ថា កំពុងតែផ្គើនដោយប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការ និងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញគ្រប់រូបភាពដើម្បីកម្ទេចគណបក្សជំទាស់ និងបំបិទសំឡេងរិះគន់ ដើម្បីធានាសុវត្ថិភាពអំណាចរបស់ក្រុមគ្រួសារលោក៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- អាជីវករនៅភ្នំពេញខ្លះត្អូញត្អែរលក់ដូរមិនសូវដាច់ក្នុងថ្ងៃបុណ្យអុំទូក
- សម្ព័ន្ធភាពចាក់ស្រេះរវាងគ្រួសារអ្នកកាន់អំណាច និងគ្រួសារអ្នកជំនួញ «អាចបង្កផលប៉ះពាល់ប្រយោជន៍ជាតិធ្ងន់ធ្ងរ»
- រដ្ឋាភិបាលកាត់ដីគម្របព្រៃឈើនៅខេត្តព្រះសីហនុជិត៣០ហិកតារឲ្យប្រពន្ធលោក នេត សាវឿន
- សាច់ញាតិ និងសហជីព ទាមទារតុលាការឱ្យទម្លាក់ការចោទប្រកាន់ និងដោះលែងកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ បន្ទាប់ពីឃុំខ្លួនរយៈពេល ១ឆ្នាំ
- សិស្សជាប់បាក់ឌុបមួយចំនួន មិនទទួលស្គាល់លទ្ធផលប្រឡង
អត្ថបទពេញនិយម
នយោបាយ
- តើការដឹកនាំរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា និងថៃ ដូចឬខុសដូចម្ដេចខ្លះ ក្នុងរយៈពេល៣ខែនេះ?
- សហព័ន្ធខ្មែរក្រោមទាមទារឱ្យវៀតណាមឈប់ប្រើហិង្សាលើព្រះសង្ឃនិងពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម
- អ្នកវិភាគចង់ឃើញអ្នកនយោបាយខ្មែរយកគំរូតាមកម្លាំងសាមគ្គីរបស់កីឡាករអុំទូក
- រដ្ឋសភាកម្ពុជា «គ្មានអំណាចត្រួតពិនិត្យអ្វីទាំងអស់» លើរដ្ឋាភិបាល ក្រោយអវត្តមានបក្សប្រឆាំង
- មន្ត្រីបក្សភ្លើងទៀនខេត្តបាត់ដំបងថាអាជ្ញាធរបង្កើនការអូសទាញក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ឱ្យចុះចូលបក្សកាន់អំណាច