លោក ហ៊ុន សែន ថា រដ្ឋមន្ត្រី​ការ​បរទេស​អូស្ត្រាលី​មក​ពន្យល់​កម្ពុជា ពី​សម្ពន្ធភាព​យោធា​ត្រី​ភាគី ​អូឃឹស (AUKUS) ក្នុង​តំបន់​ឥណ្ឌូ​ប៉ាស៊ីហ្វិក

0:00 / 0:00

លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន អះអាង​ថា រដ្ឋមន្ត្រី​ការ​បរទេស​អូស្ត្រាលី​ មក​កម្ពុជា ដើម្បី​ពន្យល់​រដ្ឋាភិបាល​អំពី​សម្ពន្ធភាព​យោធា​ត្រី​ភាគី​អូស្ត្រាលី ចក្រ​ភព​អង់គ្លេស និង​សហរដ្ឋ​អាមេរិក ហៅ​កាត់​ថា អូឃឹស (AUKUS) ក្នុង​តំបន់​ឥណ្ឌូ​-ប៉ាស៊ីហ្វិក។ អ្នក​វិភាគ​ថា កម្ពុជា​នឹង​ជួប​ការ​លំបាក ឬ​រង​ការ​ស្ដី​បន្ទោស​ក្នុង​តួនាទី​ជា​ប្រធាន​អាស៊ាន ប្រសិន​បើ​មិន​អាច​ដោះ​ស្រាយ​ករណី​សម្ពន្ធភាព​យោធា​ត្រី​ភាគី​អូឃឹស (AUKUS) ក្នុង​តំបន់​ឥណ្ឌូ​ប៉ាស៊ីហ្វិក​បាន។

លោក ហ៊ុន សែន បាន​បង្ហាញ​សុទិដ្ឋិនិយម និង​ការ​រំពឹង​ខ្ពស់​ចំពោះ​ដំណើរ​ទស្សនៈ​កិច្ច​របស់​រដ្ឋ​មន្ត្រី​ការ​បរទេស​អូស្ត្រាលី អ្នកស្រី ម៉ារីស ផេន (Marise Payne) មក​កម្ពុជា​នៅ​លើក​នេះ។ ថ្លែង​ក្នុង​ពិធី​សម្ពោធ​អគារ​ទីស្ដីការ​ក្រសួង​ដែន​ដី នៅ​ព្រឹក​ថ្ងៃ​ទី៨ វិច្ឆិកា លោក ហ៊ុន សែន បាន​ទាយ​ទុក​មុន​ថា រដ្ឋ​មន្ត្រី​ការ​បរទេស​អូស្ត្រាលី​គ្មាន​គោល​ដៅ​មក​សង្កត់​កម្ពុជា​ឲ្យ​ស្ដារ​លទ្ធិ​ប្រជាធិបតេយ្យ ឬ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ទេ។

ទោះ​យ៉ាង​ណា នៅ​មុន​ជំនួប​គ្នា​បន្តិច លោក ហ៊ុន សែន បាន​ព្រមាន​ជា​ស្រេច​ថា រដ្ឋាភិបាល​នឹង​មិន​ផ្ដល់​ទិដ្ឋាការ (VISA) ឲ្យ​តំណាង​ប្រទេស​ណា​ដែល​ចង់​មក​គាប​សង្កត់​កម្ពុជា​ទេ។ លោក ហ៊ុន សែន ក៏​ជឿជាក់​ដែរ​ថា ក្រៅ​ពី​ការ​ជជែក​គ្នា​អំពី​​សម្ពន្ធភាព​​យោធា​ត្រី​ភាគី​អូស្ត្រាលី ចក្រ​ភព​អង់គ្លេស និង​សហរដ្ឋ​អាមេរិក ហៅ​កាត់​ថា អូឃឹស (AUKUS) ក្នុង​តំបន់​ឥណ្ឌូ-​ប៉ាស៊ីហ្វិក​ហើយ​នោះ កម្ពុជា​ក៏​នឹង​អាច​ពង្រីក​ទំហំ​ពាណិជ្ជកម្ម​ជាមួយ​អូស្ត្រាលី​បាន​ថែម​ទៀត៖ « គឺ​មិន​មែន​ជា​ការ​មក​សង្កត់​ទេ។ ប្រហែល​ជា​ការ​ពន្យល់​របស់​គាត់​ឲ្យ​យើង យល់​អំពី​អ្វី​ដែល​ហៅ​ថា AUKUS ដែល​ជា​សម្ពន្ធភាព​រវាង​អូស្ត្រាលី អាមេរិក និង​អង់គ្លេស។ ប្រហែល​ជា​រឿង​ហ្នឹង សំខាន់​ជាង​រឿង​ដទៃ។ នេះ​បើ​តាម​ការ​ស្មាន​របស់​ខ្ញុំ។ ជា​ធម្មតា​ទេ អ្នក​នយោបាយ គឺ​តែងតែ​មាន​ការ​ប៉ាន់ស្មាន​ថា មិត្តភ័ក្ដិ​របស់​យើង​និយាយ​ពី​អ្វី។ ប៉ុន្តែ​នៅ​មាន​សហប្រតិបត្តិការ​ច្រើន​ ទ្វេ​ភាគី​នៅ​មាន​រឿង​ច្រើន​ណាស់»

រដ្ឋ​មន្ត្រី​ការ​បរទេស​អូស្ត្រាលី អ្នកស្រី ម៉ារីស ផេន បាន​ជួប​ជជែក​គ្នា​ជាមួយ​លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ ហ៊ុន សែន និង​រដ្ឋ​មន្ត្រី​ការ​បរទេស​កម្ពុជា លោក ប្រាក់ សុខុន​ រួច​ហើយ​នៅ​ថ្ងៃ​ទី៨ វិច្ឆិកា។ ភាគី​កម្ពុជា និង​អូស្ត្រាលី មិន​ទាន់​បាន​បង្ហាញ​លទ្ធផល​ផ្លូវ​ការ​នៃ​ជំនួប​ទាំង ២ នេះ​ដែរ។

ជុំវិញ​រឿង​នេះ វិទ្យុ​អាស៊ី​សេរី មិន​អាច​សុំ​ការ​បញ្ជាក់​​ពី​អ្នក​នាំ​ពាក្យ​រដ្ឋាភិបាល លោក ផៃ ស៊ីផាន និង​អ្នក​នាំ​ពាក្យ​ក្រសួង​ការបរទេស លោក កុយ គួង បាន​ទេ នៅ​ថ្ងៃ​ទី​៨ វិច្ឆិកា។ ប៉ុន្តែ​ រដ្ឋ​មន្ត្រី​ការ​បរទេស​កម្ពុជា លោក ប្រាក់ សុខុន បាន​បង្ហោះ​សារ​​​ក្រោយ​ជំនួប​ជាមួយ​រដ្ឋ​មន្ត្រី​​ការបរទេស​អូស្ត្រាលី​​ថា​ គោល​ជំហរ​រួម​របស់​កម្ពុជា និង​អូស្ត្រាលី គឺ​ការ​ធានា​ឱ្យ​បាន​នូវ​សន្តិភាព ស្ថិរភាព និង​វិបុលភាព​ក្នុង​តំបន់​របស់​យើង។

រីឯ​លោក ហ៊ុន សែន វិញ លោក​បាន​បង្ហោះ​សារ​នៅ​លើ​ទំព័រ​ហ្វេសប៊ុក​របស់​លោក​ក្រោយ​ជំនួប​នោះ​ថា ក្រៅពី​សម្រេច​ផ្តល់​វ៉ាក់សាំង​ប្រឆាំងជំងឺកូវីដ១៩ ដល់​កម្ពុជា​ចំនួន​ជាង ៣លាន ២សែន​ដូស ប្រមុខ​ការទូត​អូស្ត្រាលី ក៏​បាន​សាទរ​កម្ពុជា​ដែល​​ធ្វើ​ជា​ប្រធាន​អាស៊ាន ហើយ​ថា​អូស្ត្រាលី​នឹង​ជួយ​ដល់​កម្ពុជា​ដើម្បី​ធ្វើ​យ៉ាង​ណា​ឱ្យ​កម្ពុជា​ទទួល​បាន​នូវ​ភាព​ជោគជ័យ​ក្នុង​នាម​ជា​ប្រធាន​អាស៊ាន។ បើ​តាម​លោក ហ៊ុន សែន អ្នកស្រី ម៉ារីស ផេន ក៏បាន​ពន្យល់​​​អំពី​សម្ពន្ធភាព​យោធា​ត្រីភាគី អូឃឹស នេះ​ដល់​ភាគី​កម្ពុជា​ផង​ដែរ។

កន្លងទៅ តាមរយៈ​កិច្ច​សន្ទនា​តាម​ទូរស័ព្ទ​កាលពី​ថ្ងៃ​ទី៨ ខែតុលា រដ្ឋមន្ត្រី​ការ​បរទេស​កម្ពុជា លោក ប្រាក់ សុខុន ធ្លាប់​បញ្ជាក់​ជំហរ​ប្រាប់​អ្នកស្រី ម៉ារីស ផេន ថា កម្ពុជា​រំពឹង​ថា ភាព​ជា​ដៃគូ​សន្តិសុខ​ត្រីភាគី អូឃឹស ទើប​បង្កើត​ថ្មី​រវាង​អូស្ត្រាលី អង់គ្លេស និង​សហរដ្ឋអាមេរិក​នេះ នឹង​មិន​បង្កើន​នូវ​ភាព​តានតឹង​ក្នុង​តំបន់​បន្ថែម​ទៀត​នោះ​ទេ។ លោក ប្រាក់ សុខុន សង្ឃឹម​ថា ភាព​ជា​ដៃគូ​សន្តិសុខ​នេះ នឹង​មិន​បន្ថែម​សាំង​ទៅលើ​ការប្រកួតប្រជែង​ក្នុង​តំបន់ ដែល​លោក​ថា កំពុង​មាន​ស្ថានភាព​មិនល្អ​ស្រាប់​នោះ។

ទោះ​ជា​យ៉ាង​ណា ក្រុម​អ្នក​ឃ្លាំមើល​ជឿ​ថា​ រដ្ឋមន្ត្រី​ការ​បរទេស​អូស្ត្រាលី​មក​កម្ពុជា​លើក​នេះ មាន​ទិស​ដៅ​ចង់​ពន្យល់​ឲ្យ​ច្បាស់ និង​​ស្វែង​រក​ការ​គាំទ្រ​ពី​អាស៊ាន​ជុំវិញ​សម្ពន្ធភាព​យោធា​ត្រី​ភាគី​អូឃឹស (AUKUS) ក្នុង​តំបន់​ឥណ្ឌូ​ប៉ាស៊ីហ្វិក ក្នុង​ពេល​ដែល​កម្ពុជា​ត្រូវ​ធ្វើ​ជា​ប្រធាន​អាស៊ាន​ឆ្នាំ២០២២។

អ្នក​សិក្សា​ស្រាវជ្រាវ​ការ​អភិវឌ្ឍន៍​សង្គម បណ្ឌិត សេង សារី យល់​ថា កម្ពុជា​នឹង​អាច​ជួប​ការ​លំបាក​ក្នុង​តួនាទី​ជា​ប្រធាន​អាស៊ាន​លើក​នេះ ឬ​អាច​ត្រូវ​រង​ការ​ស្ដី​បន្ទោស​ថា ធ្វើ​ឲ្យ​អាស៊ាន​បែក​បាក់ ប្រសិន​បើ​ដោះ​ស្រាយ​បញ្ហា​សម្ពន្ធភាព​យោធា​ត្រី​ភាគី​អូឃឹស (AUKUS) នេះ មិន​បាន ព្រោះ​ស្មារតី​អាស៊ាន​បាន​កំណត់​មិន​ឲ្យ​តំបន់​នេះ មាន​ការ​ផលិត​អាវុធ​បរមាណូ​ឡើយ៖ « ឥឡូវ​នេះ យើង​ឃើញ​ថា​​អ្នក​ដែល​ប្រកាស​ជំហរ​គាំទ្រ​ទៅ​លើ AUKUS ហ្នឹង គឺ​មាន​ហ្វីលីពីន។ ប្រកាស​គាំទ្រ​ដោយ​ប្រយោល​​​ហ្នឹង​គឺ​សាំងហ្គាពួរ ហើយ​ម៉ាឡេស៊ី និង​ឥណ្ឌូណេស៊ី​ហ្នឹង ក៏​កំពុង​តែ​សួរ​នាំ​រឿង​ហ្នឹង​ដែរ។ អ៊ីចឹង​ហើយ​​​វា​ប៉ះពាល់​ទៅ​ដល់​ស្មារតី​អាស៊ាន​ណា​ ដែល​ថា​អាស៊ាន គឺ​ជា​តំបន់​ដែល​គ្មាន​ការអភិវឌ្ឍន៍​បច្ចេកវិទ្យា​បរមាណូ​ ឬ​ក៏​នុយក្លេអ៊ែរ។ អា​ហ្នឹង​វា​ជា​​បន្ទុក​ថ្មី​មួយ​ទៀត វា​ជា​វិញ្ញាសា​ថ្មី​មួយ​ទៀត សម្រាប់​កម្ពុជា​នៅ​ក្នុង​ការ​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​ហ្នឹង​អំឡុង​ពេល​កម្ពុជា​ក្លាយ​ជា​ប្រធាន​អាស៊ាន​ឆ្នាំ២០២២ -​ ២០២៣ ហ្នឹង»

សម្ពន្ធភាព​យោធា​ត្រីភាគី អូឃឹស ត្រូវ​បង្កើត​ឡើង​ដោយ​សហរដ្ឋអាមេរិក អង់គ្លេស និង​អូស្ត្រាលី ​កាល​ពី​ខែ​កញ្ញា។ តាម​រយៈ​សម្ពន្ធភាព​យោធា​នេះ សហរដ្ឋ​អាមេរិក និង​ចក្រភព​អង់គ្លេស នឹង​ផ្ដល់​បច្ចេកវិទ្យា​ឱ្យ​ប្រទេស​អូស្ត្រាលី​ក្លាយ​ជា​ប្រទេស​ទី៧ ដែល​មាន​នាវា​មុជទឹក​ដើរ​ដោយ​ថាមពល​នុយក្លេអ៊ែរ។

រដ្ឋមន្ត្រី​ការ​បរទេស​អូស្ត្រាលី អ្នកស្រី ម៉ារីស ផេន ធ្លាប់​បញ្ជាក់​ថា សម្ពន្ធភាព​អូឃឹស បង្កើត​ឡើង​ដើម្បី​ជា​ប្រយោជន៍ សន្តិភាព វិបុល​ភាព និង​សន្តិសុខ​ក្នុង​តំបន់​ឥណ្ឌូ-ប៉ាស៊ីហ្វិក និង​គ្មាន​ចេតនា​បង្កើន​សមត្ថភាព​នុយក្លេអ៊ែរ​ស៊ីវិល ឬ​ប្រកួត​ប្រជែង​សព្វាវុធ​ក្នុង​តំបន់​នេះ​ឡើយ។

ប៉ុន្តែ​ក្រុម​អ្នក​ជំនាញ​ជឿ​ថា សម្ពន្ធភាព​យោធា​ត្រី​ភាគី​នេះ ធ្វើ​ឡើង​ដើម្បី​ទប់ទល់​នឹង​ឥទ្ធិពល​ចិន​ ដែល​កំពុង​តែ​កើន​ឡើង​នៅ​ក្នុង​តំបន់​ឥណ្ឌូ-ប៉ាស៊ីហ្វិក ជា​ពិសេស​នៅ​ក្នុង​តំបន់​ជម្លោះ​ដណ្ដើម​ប្រជុំ​កោះ​​​​នៅ​សមុទ្រ​ចិន​ខាងត្បូង៕

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។