លោក ហ៊ុន សែន បញ្ជាឲ្យរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌កុំដោះលែងសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សកញ្ញា សេង ធារី
2023.06.04
សកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស និងជាអ្នកជំនាញផ្នែកច្បាប់ កញ្ញា សេង ធារី ក្នុងសំលៀកបំពាក់នារីអប្សរា ថ្លែងទៅកាន់អ្នកកាសែត នៅមុខសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃទី៧ ធ្នូ ២០២២។
រូប៖ ពលរដ្ឋផ្ដល់ឱ្យ
លោក ហ៊ុន សែន ខឹងនឹងប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យធំៗអន្តរាគមន៍ឱ្យលោកដោះលែងករណីសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សកញ្ញា សេង ធារី ជាបន្តបន្ទាប់។ លោកបញ្ជាឱ្យក្រសួងយុត្តិធម៌ឃុំខ្លួនកញ្ញា សេង ធារី នៅក្នុងពន្ធនាគាររហូតដល់ថ្ងៃផុតកំណត់នៃទោស។ ប៉ុន្តែគ្រួសារអ្នកជាប់ឃុំ និងមន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សស្នើរដ្ឋាភិបាលពិចារណាចំពោះអនុសាសន៍របស់សហគមន៍អន្តរជាតិឡើងវិញ ដើម្បីកែលម្អប្រជាធិបតេយ្យ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស។
លោក ហ៊ុន សែន ប្រកាសថា បើជនបរទេសកាន់តែអន្តរាគមន៍ឱ្យលោកលើកលែងទោសអ្នកជាប់ឃុំរូបណា គឺអ្នកជាប់ឃុំរូបនោះជាប់គុកកាន់តែយូរដោយគ្មានការលើកលែងទោសនោះទេ។
ថ្លែងក្នុងពិធីសំណេះសំណាលជាមួយកម្មករក្នុងខេត្តកណ្តាល នៅថ្ងៃទី០៣ ខែមិថុនា លោក ហ៊ុន សែន បន្តប្រើពាក្យអសុរោះដោយហៅអ្នកជំនាញច្បាប់ និងកិច្ចការអន្តរជាតិ កញ្ញា សេង ធារី ថាជាអប្សរាក្បាលត្រងោលពេញៗមាត់។ លោកបញ្ជាក់ថា ករណីសំណុំរឿងកញ្ញា សេង ធារី ដែលមានសញ្ជាតិខ្មែរ-អាមេរិកនេះគ្មានការលើកលែងទោសឡើយ ដោយសារបរទេសធ្វើកិច្ចអន្តរាគមន៍កន្លងមក។
លោក ហ៊ុន សែន៖ «អប្សរាក្បាលត្រងោលសូមរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌ គឺកុំដាក់ចូលក្នុងបញ្ជីនៃការបន្ធូរបន្ថយទោសតាមរយៈបុណ្យចូលឆ្នាំ ភ្ជុំបិណ្ឌ ស្អីៗ ព្រោះអន្តរាគមន៍ បើមានអន្តរាគមន៍កុំលើកលែងតែម្តងទុកឱ្យជាប់គុកដល់ថ្ងៃចុងក្រោយតែម្តង ព្រោះវាអត់មានប្រយោជន៍ទេ អាហ្នឹងដើម្បីយើងស៊ីសងគ្នានៅលើតុឱ្យច្បាស់ បើមកស្រុកខ្មែរឱ្យចំជាខ្មែរ»។
សមត្ថកិច្ចក្រុងភ្នំពេញ បានចាប់ខ្លួនកញ្ញា សេង ធារី កាលពីថ្ងៃទី១៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២២ នៅខាងមុខតុលាការក្រុងភ្នំពេញ ក្រោយតុលាការប្រកាសសាលក្រមកាត់ទោសឲ្យកញ្ញាជាប់ពន្ធនាគារ៦ឆ្នាំ ពីបទចោទរួមគំនិតក្បត់ក្នុងសំណុំរឿងវិលចូលស្រុករបស់លោក សម រង្ស៊ី កាលពីឆ្នាំ២០១៩។ មួយថ្ងៃបន្ទាប់មក តុលាការបានបញ្ជូនកញ្ញាទៅឃុំខ្លួននៅពន្ធនាគារខេត្តព្រះវិហារ រហូតមកទល់នឹងបច្ចុប្បន្ននេះដែលសហគមន៍អន្តរជាតិចាត់ទុកថា ជារឿងនយោបាយ។
មុនពេលអាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ចាប់ខ្លួនកញ្ញា សេង ធារី ដាក់ពន្ធនាគារ កញ្ញាបានរៀបចំយុទ្ធនាការតស៊ូមតិ ប្លែកៗ ដូចជាកញ្ញាកោរសក់ស្លៀកឈុតអប្សរា ស្លៀកសម្លៀកបំពាក់អ្នកទោសដោយជើងជាប់ខ្នោះ ស្លៀកសារុងពុងជួតក្បាលក្រមាមានកណ្ដៀតកញ្ច្រែងបន្លែ និងស្លៀកសម្លៀកបំពាក់រ៉ូបពណ៌ស កាន់ជញ្ជីងតំណាងឲ្យស្ត្រីយុត្តិធម៌ (Lady Justice) ជាដើម។ សកម្មភាពតស៊ូមតិនេះ គឺដើម្បីឆ្លើយតបនឹងប្រព័ន្ធតុលាការស្ថិតក្រោមអំណាចអ្នកនយោបាយ។ កញ្ញាធ្លាប់បញ្ជាក់ថា កញ្ញាដឹងច្បាស់ក្នុងចិត្តថា អាជ្ញាធរលោក ហ៊ុន សែន នឹងចាប់ខ្លួន តែដើម្បីបុព្វហេតុសិទ្ធិមនុស្ស ប្រជាធិបតេយ្យ និងយុត្តិធម៌សង្គម គឺកញ្ញាមិនខ្លាចនឹងពលិកម្មនោះទេ។
ជុំវិញរឿងនេះ តំណាងស្ត្រីថ្ងៃសុក្រ និងជាប្រពន្ធមន្ត្រីគណបក្សប្រឆាំងដែលកំពុងជាប់ពន្ធនាគារព្រៃស លោក កាក់ កុម្ភារ គឺលោក ព្រុំ ចាន់ថា សោកស្តាយចំពោះលោក ហ៊ុន សែន ពុំបានដោះស្រាយបញ្ហាអ្នកជាប់ឃុំក្រោមហេតុផលនយោបាយ ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងអនុសាសន៍របស់ប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យដែលបានស្នើឡើង។ លោកស្រីឱ្យដឹងថា មូលហេតុដែលលោកស្រី និងគ្រួសារសកម្មជនផ្សេងទៀតចេញតវ៉ាដោយសន្តិវិធី និងដាក់ញត្តិទៅស្ថានទូតប្រទេសប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យជួយជំរុញទៅអាជ្ញាធរដោះលែងប្តី និងកញ្ញា សេង ធារី ឱ្យមានសេរីភាពឡើងវិញ ពីព្រោះស្ថាប័នរដ្ឋាភិបាល និងព្រះមហាក្សត្រមិនឆ្លើយតប ឬដោះស្រាយនឹងសំណើរបស់ក្រុមគ្រួសារអ្នកទោសមនសិការ ខណៈប្រព័ន្ធតុលាការកម្ពុជាមិនឯករាជ្យ។
លោក ព្រុំ ចាន់ថា៖ «គ្រួសាររបស់ខ្ញុំ និងបងស្រី សេង ធារី អត់មានទោសកំហុសអ្វីទេ ធម្មតាគាត់ក្នុងនាមជាបក្សប្រឆាំងបញ្ចេញមតិធម្មតា រិះគន់ស្ថាបនាអ៊ីចឹងពិបាកដែរ ខ្ញុំគិតថា បើសិនសម្តេចគិតបែបហ្នឹងវាអត់ត្រឹមត្រូវទេ បើគាត់គិតថា ជាអ្នកគ្រប់គ្រងល្អគួរតែដោះលែងពួកគាត់ឱ្យមានសេរីភាពឡើងវិញ»។
ទោះយ៉ាងណាលោក ហ៊ុន សែន បញ្ជាមិនឱ្យមន្ត្រីថ្នាក់ក្រោមរបស់លោកបញ្ជូនឈ្មោះកញ្ញា សេង ធារី ចូលក្នុងបញ្ជីបន្ធូរបន្ថយ និងលើកលែងទោសជាទង្វើផ្ទុយនឹងច្បាប់។ តាមច្បាប់ទណ្ឌិតដែលអនុវត្តទោសបាន២ភាគ៣នៃទោសសរុបអាចទទួលបានការលើកលែងទោស ខណៈទណ្ឌិតអនុវត្តទោសបាន ១ភាគ៣ នៃទោសសរុបអាចទទួលបានការបន្ធូរបន្ថយទោសប្រសិនបើគេរកឃើញថា ទណ្ឌិតទាំងនោះបានកែខ្លួនពេលនៅក្នុងពន្ធនាគារ។
ទន្ទឹមនឹងនេះ សង្គមស៊ីវិល និងគ្រួសារអ្នកជាប់ឃុំក្នុងរឿងនយោបាយមើលឃើញថា ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ការបន្ធូរបន្ថយ និងលើកលែងទោសទណ្ឌិតនៅក្នុងពិធីបុណ្យជាតិសំខាន់ៗ រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន មិនដែលលើកលែងទោសដល់អ្នកទោសនយោបាយ ឬអ្នកទោសមនសិការនៅក្នុងឱកាសនោះទេ។ ប៉ុន្តែការដោះលែងអ្នកជាប់ឃុំដែលជាសកម្មជនគណបក្សប្រឆាំងជាច្រើននាក់កាលពីពេលថ្មីៗនេះ ក្រោយពេលពួកគេនិយាយទម្លាក់កំហុសលើខ្លួនឯង និងសុំទោសលោក ហ៊ុន សែន ដែលរៀបចំជាប្រព័ន្ធ។
ជុំវិញរឿងនេះប្រធានសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក(Adhoc)លោក នី សុខា មានប្រសាសន៍ថា សហគមន៍អន្តរជាតិតែងរំលឹកទៅរដ្ឋាភិបាល លោក ហ៊ុន សែន ជាញឹកញាប់ឱ្យបើកលំហការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ។ លោកបន្តថា ការណ៍ដែលអន្តរជាតិយកចិត្តទុកដាក់ជួយអន្តរាគមន៍ទៅរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាជួយដោះលែងកញ្ញា សេង ធារី វិញដោយសារសកម្មភាពរបស់កញ្ញាកន្លងមក គឺជាការអនុវត្តសិទ្ធិសេរីភាពដោយអហិង្សា និងស្របតាមច្បាប់។ លោកសង្កត់ធ្ងន់ថា ការផ្តល់អនុសាសន៍របស់ប្រទេសប្រកាន់ប្រជាធិបតេយ្យទាក់ទងសិទ្ធិពលរដ្ឋ និងសិទ្ធិនយោបាយដូច្នេះមិនមែនជាការជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់កម្ពុជានោះទេ។
លោក នី សុខា៖ «រដ្ឋាភិបាលគួរតែពិចារណាដើម្បីឆ្លើយតបនឹងការស្នើឡើងរបស់សហគមន៍អន្តរជាតិចំពោះការស្នើឱ្យមានការដោះលែងកញ្ញា សេង ធារី ក្នុងការបន្ធូរបន្ថយក្នុងកម្រិតណាមួយដើម្បីយើងបង្កើតការទំនាក់ទំនងល្អជាមួយអន្តរជាតិ នេះមិនមែនជារឿងសម្ពាធទេ តែជារឿងមួយដែលគេមើលឃើញថា ការចាប់និងឃុំខ្លួនកញ្ញា សេង ធារី ហ្នឹងវាមិនមែនជាការអនុវត្តន៍ទៅតាមច្បាប់ត្រឹមត្រូវទេ អាហ្នឹងគេឃើញអ៊ីចឹង ខ្ញុំយល់ឃើញថា រដ្ឋាភិបាលគួរពិចារណាឱ្យបានត្រឹមត្រូវនូវការផលខាត និងផលចំណេញសម្រាប់ប្រទេសយើង ជាពិសេសប្រជាពលរដ្ឋយើងទូទៅបាទ»។
មកទល់ពេលនេះ មានសកម្មជនគណបក្សប្រឆាំង និងអ្នករិះគន់រដ្ឋាភិបាលជាង៥០នាក់ទៀត កំពុងជាប់ឃុំក្នុងពន្ធនាគារដោយសារតែការអនុវត្តសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ខ្លួន។ សហគមន៍ជាតិ និងអន្តរជាតិថ្កោលទោសអាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន និងអំពាវនាវឲ្យទម្លាក់ចោលរាល់បទចោទប្រកាន់ប្រឆាំងនឹងសមាជិកគណបក្សប្រឆាំង អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស ហើយដោះលែងពួកគេឱ្យមានសេរីភាពឡើងវិញដោយឥតលក្ខខណ្ឌ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- ពលរដ្ឋ និងសង្គមស៊ីវិលរិះគន់ថា ការផ្ដល់សញ្ជាតិបរទេសមួយចំនួន ដែលប៉ះពាល់កេរ្តិ៍ឈ្មោះជាតិ
- អ្នកជំនាញថា ការលើកឡើងរបស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត មិនឆ្លុះការពិតរឿងពាណិជ្ជកម្មជាមួយចិន
- ស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស «កាន់តែអាក្រក់» ក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត
- អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារព្រមានប្តឹងក្រុមហ៊ុនជិត៤០ទៅតុលាការ ក្រោយពេលបោះឆ្នោត
- កុមារភាគច្រើននៅកំពង់ធំបោះបង់ការសិក្សាដោយសារតែពុំមានសាលារៀនត្រឹមត្រូវ គ្រូមិនមកបង្រៀនទៀងទាត់
អត្ថបទពេញនិយម
នយោបាយ
- ពលករខ្មែរនៅប្រទេសថៃ ស្នើឱ្យអង្គការសហប្រជាជាតិកុំទទួលស្គាល់រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត
- លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត អួតអាងថា លោកប្រឹងដើរទាក់ម៉ូយឱ្យមករកស៊ីនៅកម្ពុជាតែមិននិយាយពីការចង់បានប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBAនិងGSP
- មន្ត្រីបក្សប្រឆាំងដែលត្រូវបានគ.ជ.បផាកពិន័យរក្សាជំហរមិនបង់ប្រាក់នោះឱ្យទៅគ.ជ.ប
- ការបែកបាក់ឯកភាពជាតិកាន់តែខ្លាំង ស្របពេល «កម្ពុជា-ចិន» បន្តរឹតចំណងមិត្តភាពកាន់តែស៊ីជម្រៅ
- លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានធ្វើដំណើរដល់ប្រទេសចិន ខណៈអ្នកឃ្លាំមើលរិះគន់ថាមេដឹកនាំកម្ពុជាទៅរណបចិន