សង្គមស៊ីវិលមួយចំនួន ស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា មានវិធានការសមស្រប ធ្វើយ៉ាងណាឲ្យមន្ត្រីស្ថានទូតវៀតណាម ចេញមុខឆ្លើយបំភ្លឺ ជុំវិញប្រវត្តិសាស្ត្រនៃទឹកដីខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ដែលមន្ត្រីនាំពាក្យស្ថានទូតនេះលើកឡើងថា ជាកម្មសិទ្ធិវៀតណាម កាន់កាប់តាំងពីយូរលង់មកនោះ។
ព្រមគ្នានេះ មេដឹកនាំសហព័ន្ធនិស្សិតបញ្ញវន្តកម្ពុជា និងមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលផ្សេងទៀត ក៏បានរិះគន់សកម្មភាពរបស់រដ្ឋាភិបាល ដែលគ្មានប្រតិកម្មតបតចំពោះការអះអាងរបស់មន្ត្រីទូតវៀតណាម និងព្រមានដឹកនាំមហាបាតុកម្មតវ៉ាជាថ្មីទៀត។
លិខិតផ្ញើជូន លោក ហោ ណាំហុង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា របស់តំណាងក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា ចុះហត្ថលេខាដោយ លោក រ៉ុង ឈុន ចុះថ្ងៃទី៣១ ខែកក្កដា គឺមានបំណងស្នើឲ្យកោះអញ្ជើញឯកអគ្គរដ្ឋទូតវៀតណាម ប្រចាំកម្ពុជា មកបកស្រាយចំពោះប្រវត្តិសាស្ត្រនៃទឹកដីខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ឲ្យបានច្បាស់លាស់។
លោក រ៉ុង ឈុន តំណាងក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា និងជាប្រធានសមាគមគ្រូបង្រៀនកម្ពុជាឯករាជ្យ បានរិះគន់រដ្ឋាភិបាលដែលគ្មានប្រតិកម្មទៅមន្ត្រីនាំពាក្យទូតវៀតណាម ដែលប្រើសម្ដីប្រមាថពលរដ្ឋ ឬរដ្ឋាភិបាលខ្លួនឯង និងមានបំណងបំភ្លៃប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរក្រោម។
បន្ថែមលើនេះ លោក រ៉ុង ឈុន ក៏បានរិះគន់ចំពោះមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលតាមស្ថាប័នខ្លះ ដែលបានដើរតួ ឬចេញមុខទទួលយកញត្តិរបស់ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល ជំនួសមន្ត្រីទូតវៀតណាម ទាក់ទងប្រវត្តិសាស្ត្រនៃទឹកដីខ្មែរកម្ពុជាក្រោម កន្លងមក៖ «ពីព្រោះស្ថានទូតយួន ប្រចាំកម្ពុជា មានមន្ត្រី មានថ្នាក់ដឹកនាំស្ថានទូត ដែលអាចចេញមកទទួលញត្តិពីប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរយើងបានហើយ។ វាមិនចាំបាច់ទទួលបញ្ជាពីស្ថានទូតយួន ឲ្យមន្ត្រីខ្មែរមកទទួលជំនួស មានន័យថា ខ្មែរយើងហ្នឹងជាអាយ៉ងរបស់យួន។ ដូច្នេះ អ្វីដែលគេធ្លាប់ចោទប្រកាន់កន្លងមកហ្នឹង គឺមិនខុសទេ ថារដ្ឋាភិបាលដែលដឹកនាំដោយគណបក្សប្រជាជន បានរណប ឬជាអាយ៉ងយួន មិនខុសនោះទេ»។
ទាក់ទិនបញ្ហានេះ មន្ត្រីនាំពាក្យស្ថានទូតវៀតណាម ប្រចាំកម្ពុជា លោក ត្រឹង វ៉ាន់ ថុង (Tran Van Thong) បានប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី ថា មិនបារម្ភចំពោះគម្រោងដឹកនាំធ្វើបាតុកម្មពីផ្នែកពាក់ព័ន្ធនានា ជុំវិញការលើកឡើងពីប្រវត្តិសាស្ត្រទឹកដីខ្មែរកម្ពុជាក្រោម របស់លោកទេ។ ជាងនេះ លោក វ៉ាន់ ថុង ក៏អះអាងថា នឹងបន្តរក្សាជំហរមិនសុំទោសរាល់ពាក្យសម្ដីរបស់លោក ដែលថាទឹកដីកម្ពុជាក្រោម ត្រូវវៀតណាម គ្រប់គ្រងជាយូរលង់មក គឺមិនមែនទើបបារាំង កាត់ប្រគល់ឲ្យគ្រប់គ្រងនៅឆ្នាំ១៩៤៩ ទេ។
មន្ត្រីនាំពាក្យទូតវៀតណាម ដែលអាចនិយាយភាសាខ្មែរបានស្ទាត់រូបនេះ ថ្លែងថា ការដឹកនាំធ្វើបាតុកម្មរបស់មេដឹកនាំសហព័ន្ធនិស្សិតសមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោម និងពលរដ្ឋខ្មែរនៅមុខស្ថានទូតវៀតណាម កន្លងមក គឺធ្វើឡើងដោយគ្មានមូលដ្ឋានច្បាប់ត្រឹមត្រូវ និងល្មើសច្បាប់កម្ពុជា។ មន្ត្រីទូតរូបនេះព្រមានថា នឹងមិនអនុញ្ញាតឲ្យបុគ្គល ឬអ្នកពាក់ព័ន្ធណាមួយ ជ្រៀតចូលកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់វៀតណាម ជាដាច់ខាត។
ទោះយ៉ាងណា លោក ម៉ៅ ពិសេស ប្រធានសហព័ន្ធនិស្សិតបញ្ញវន្តកម្ពុជា ព្រមានថា នឹងដឹកនាំមហាបាតុកម្មទ្រង់ទ្រាយធំ ដើម្បីតវ៉ាចំពោះការប្រមាថ និងមានបំណងបំភ្លៃប្រវត្តិសាស្ត្រទឹកដីកម្ពុជាក្រោម របស់វៀតណាម ជាបន្តទៀតនាថ្ងៃអនាគត។
មេដឹកនាំយុវជនរូបនេះព្រមានថា បើ លោក ត្រឹង វ៉ាន់ ថុង អ្នកនាំពាក្យស្ថានទូតវៀតណាម នៅបន្តបដិសេធ ឬមិនទទួលស្គាល់ប្រវត្តិសាស្ត្រពិតនៃទឹកដីកម្ពុជាក្រោមទេ នៅថ្ងៃអនាគត ក្រុមយុវជន និងពលរដ្ឋខ្មែរ នឹងមិនលះបង់សកម្មភាពប្រមូលផ្តុំតវ៉ានោះទេ៖ «កន្លងមក ផ្នែកពាក់ព័ន្ធគ្រាន់តែបានបញ្ជូនញត្តិទៅស្ថានទូតវៀតណាម ដោយមិនបានជួយជំរុញ ឬមួយក៏កោះហៅមន្ត្រីស្ថានទូតវៀតណាម ហ្នឹងមកបំភ្លឺជាដើមហ្នឹង។ អ៊ីចឹងបានន័យថា គាត់មិនបានធ្វើឲ្យបានធំដុំ ឲ្យមានប្រសិទ្ធភាពក្នុងនាមជាអ្នកដឹកនាំក្រសួង ដែលមានសមត្ថកិច្ចក្នុងការងារហ្នឹងទេ។ អ៊ីចឹងយើងមិនទៅសាទរស្អីទេ»។
ទាក់ទិនបញ្ហានេះ លោក កុយ គួង មន្ត្រីនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា ប្រាប់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយថា ក្រសួងបានបញ្ជូនញត្តិ ឬឯកសាររបស់សហព័ន្ធនិស្សិត និងសមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ទាក់ទងប្រវត្តិសាស្ត្រទឹកដីខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ជូនមន្ត្រីស្ថានទូតវៀតណាម រួចហើយ ប៉ុន្តែមិនទាន់មានចម្លើយពីមន្ត្រីស្ថានទូតវៀតណាម ទេ។
ឯកសារជាច្រើនបង្ហាញថា អាណានិគមបារាំង បានកាត់ទឹកដីកម្ពុជាក្រោម ចំនួន ២១ខេត្តក្រុង និងមានផ្ទៃដីទំហំជាង ៦ម៉ឺន ៨ពាន់គីឡូម៉ែត្រក្រឡា (៦៨.៩៦៥) ទៅឲ្យវៀតណាម កាន់កាប់ដោយខុសច្បាប់ និងគ្មានការឯកភាពពីពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម នៅថ្ងៃទី៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៤៩។ គិតមកដល់ឆ្នាំ២០១៤ នេះ មានរយៈពេល ៦៥ឆ្នាំហើយ ដែលជោគវាសនារបស់ពលរដ្ឋខ្មែរកម្ពុជាក្រោម មានចំនួនជាង ១០លាននាក់ ត្រូវរស់ក្រោមការគ្រប់គ្រងដោយប្រទេសវៀតណាម នៅលើទឹកដីកំណើតរបស់ខ្លួន៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។