ខ្មែរកម្ពុជាក្រោមរស់នៅលើទឹកដីកំណើត និងប្រទេសមួយចំនួនទៀតនឹងប្រារព្ធខួប ៧៤ឆ្នាំនៃការបាត់បង់ទឹកដីកម្ពុជាក្រោម នៅថ្ងៃទី៤ មិថុនា។ អង្គការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជាក្រោម និងសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម នឹងប្រើប្រាស់វេទិកានេះ ដើម្បីបន្តយុទ្ធនាការស្វែងរកសិទ្ធិស្វ័យសម្រេច និងស្នើឲ្យប្រទេសវៀតណាម គោរពសិទ្ធិជនជាតិដើម។
សហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោមនឹងប្រារព្ធទិវាបាត់បង់ទឹកដីកម្ពុជានៅទីក្រុងប៉ារីស ប្រទេសបារាំង ស្របពេលសមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោមដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍ប្រារព្ធទិវានេះ នៅរាជធានីភ្នំពេញ។ ខ្មែរក្រោមនៅសហរដ្ឋអាមេរិក កាណាដា និងប្រទេសមួយចំនួនទៀតក៏ប្រារព្ធពិធីនេះដែរ។សមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោមដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍គ្រោងរៀបចំពិធីដែលមានមនុស្សចូលរួមប្រមាណ ៣០០នាក់ និងដោយមានព្រះរាជតំណាងពីព្រះមហាក្សត្រចូលរួមផងដែរ។ ពិធីនោះ ក៏មាននិមន្តព្រះសង្ឃរាប់បាត្រចំនួន ៤៩អង្គ ជានិម្មិតរូបនៃឆ្នាំ១៩៤៩ ជាឆ្នាំដែលបារាំងបានកាត់ទឹកដីកម្ពុជាក្រោមទៅឲ្យវៀតណាម។
អគ្គលេខាធិការ សមាគមខ្មែរកម្ពុជាក្រោមដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស និងអភិវឌ្ឍន៍ លោក សឺន ជុំជួន មានប្រសាសន៍ថា ខ្មែរក្រោមចាត់ទុកថ្ងៃទី៤ មិថុនា ជាទិវាមហាសោកស្តាយ សោកសៅ សម្រាប់ប្រវត្តិជាតិខ្មែរ ដោយពលរដ្ឋខ្មែរច្រើនលាននាក់ រស់នៅបាត់បង់សិទ្ធិសេរីភាពជាម្ចាស់ស្រុក នៅលើទឹកដីកំណើតរបស់ពួកគេ។ លោកបន្តទៀតថា វីរជនខ្មែរក្រោមបានធ្វើពលិកម្ម និងបូជាជីវិតដើម្បីរក្សាអត្តសញ្ញាណជាតិ ពូជសាសន៍ខ្មែរ ព្រះពុទ្ធសាសនា អក្សរសាស្ត្រ វប្បធម៌ និងទំនៀមទម្លាប់ប្រពៃណីជាតិខ្មែរឲ្យបានគង់វង្ស។
លោក សឺន ជុំជួន៖ «ដូចជារៀងរាល់ឆ្នាំអ៊ីចឹងយើងចង់ចែករំលែកការចងចាំទៅដល់សាធារណជនជាទូទៅជាពិសេសពលរដ្ឋខ្មែរឲ្យមានការចងចាំ និងរំលឹកឡើងវិញអំពីទឹកដីកម្ពុជាក្រោមត្រូវបានបារាំងប្រគល់ទៅឲ្យវៀតណាមធ្វើអាណានិគមបន្ត»។
ចំណែកសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោមដែលមានមូលដ្ឋាននៅសហរដ្ឋអាមេរិកវិញនឹងប្រារព្ធខួបបាត់បង់ទឹកដីខ្មែរក្រោមធំនៅបារាំង សហរដ្ឋអាមេរិក និងប្រទេសមួយចំនួនទៀត។ ប្រធាននាយកដ្ឋានព័ត៌មានសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ព្រះភិក្ខុ ស៊ឺង យ៉ឹងរតនា មានថេរដីកាប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា សហព័ន្ធប្រារព្ធទិវាបាត់បង់ទឹកដីដើម្បីបង្ហាញការឈឺចាប់ ដែលបារាំងបានកាត់ទឹកដីខ្មែរកម្ពុជាក្រោមឲ្យទៅវៀតណាមទាំងខុសច្បាប់។
ព្រះភិក្ខុ ស៊ឺង យ៉ឹងរតនា៖ «៧៤ឆ្នាំនេះកម្ពុជាក្រោមដែលឋិតនៅក្រោមអាណានិគមវៀតណាមខ្មែរក្រោមរាប់លាននាក់នៅតែរងទុក្ខវេទនាការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញពីសំណាក់អាជ្ញាធរវៀតណាម។ យើងឃើញថា ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមហ៊ានងើបតស៊ូទាមទារសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ខ្លួន»។
ឯនៅទឹកដីកម្ពុជាក្រោមវិញ យុវជនខ្មែរកម្ពុជាក្រោមក៏នឹងរៀបចំទិវាបាត់បង់ទឹកដីដែរ។ សកម្មជនខ្មែរក្រោម លោក ថាច់ កឿង ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា យុវជនខ្មែរក្រោមនឹងជួបជុំនៅគ្នា និងមានព្រះសង្ឃសូត្រមន្ត នៅមុខចេតិយវីរបុរសខ្មែរក្រោម ឧកញ្ញា សឺន គុយ ក្នុងវត្តសីលាមុន្នីចេតិយ ខេត្តព្រះត្រពាំង។ លោក ថាច់ កឿង បន្តថា យុវជនខ្មែរក្រោមមិនព្រួយបារម្ភពីការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញពីសំណាក់អាជ្ញាធរវៀតណាមនោះទេ ទោះបី កន្លងទៅអាជ្ញាធរវៀតណាមធ្លាប់បានកោះហៅយុវជនខ្មែរក្រោមទៅសួរចម្លើយ រឿងយុវជនប្រារព្ធទិវាបាត់បង់ទឹកដី។
លោក ថាច់ កឿង៖ «គោលបំណងដែលក្រុមយើងចង់បាន ដូចប្អូនយើងចង់បានសិទ្ធិឲ្យខ្មែរក្រោមរបស់យើង»។
អាណានិគមនិយមបារាំងកាលពីថ្ងៃទី២ មិថុនា ឆ្នាំ១៩៤៩ បានកាត់ទឹកដីកម្ពុជាក្រោម ឲ្យវៀតណាមគ្រប់គ្រងទាំងខុសច្បាប់។ ចាប់តាំងពីទទួលបានការគ្រប់គ្រងបន្តពីបារាំងមក អាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាលវៀតណាម បានប្រើប្រាស់យុទ្ធសាស្ត្រ ដើម្បីបំបាត់អត្តសញ្ញាណខ្មែរនៅលើទឹកដីកម្ពុជាក្រោម។ ពលរដ្ឋខ្មែរក្រោម និងព្រះសង្ឃ ត្រូវបានអាជ្ញាធរធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ រឿងទាមទារសិទ្ធិជាជនជាតិដើម និងរឿងនិយាយពីប្រវត្តិសាស្ត្រពិត។ កាលពីខែមេសាកន្លងទៅ តំណាងរដ្ឋាភិបាលវៀតណាមបានប្រាប់វេទិកាជនជាតិដើម នៅទីក្រុងញូវយ៉ក (New York)ថា ប្រទេសវៀតណាម គ្មានជនជាតិដើមនោះទេ ហើយវៀតណាម ចាត់ទុកខ្មែរក្រោម ជាជនជាតិភាគតិច។ ការបដិសេធមិនទទួលស្គាល់ខ្មែរក្រោមជាជនជាតិដើមរបស់វៀតណាមនេះ ធ្វើឡើងស្របពេលដែលសហព័ន្ធខ្មែរកម្ពុជាក្រោមនិងពលរដ្ឋខ្មែរក្រោមកំពុងរួមគ្នាធ្វើការតស៊ូមតិដោយអហិង្សាដើម្បីឲ្យសហគមន៍អន្តរជាតិអន្តរាគមន៍ទៅវៀតណាមឲ្យគោរពជនជាតិដើម និងផ្ដល់សិទ្ធិស្វ័យសម្រេចឲ្យខ្មែរក្រោម៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចេញមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិ ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។