មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់យោធាថា កម្ពុជាមិនមែនស្វាគមន៍តែប្រទេសចិនក្នុងការធ្វើសមយុទ្ធយោធាឡើយ
2023.03.22
(រូបឯកសារ) កងទ័ពកម្ពុជា-ចិនចូលរួមលំហាត់សមយុទ្ធ «នាគមាស» នៅកម្ពុជា កាលពីឆ្នាំ២០២០។
រូប៖ ក្រសួងការពារជាតិ
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់យោធាប្រកាសថា កម្ពុជាមិនមែនស្វាគមន៍តែប្រទេសចិនក្នុងការធ្វើសមយុទ្ធយោធានោះទេ ពោលគឺកម្ពុជាស្វាគមន៍បណ្ដាប្រទេសនានាដែលមានបំណងធ្វើសមយុទ្ធយោធាជាមួយកម្ពុជាក្នុងក្របខ័ណ្ឌផ្លាស់ប្ដូរបទពិសោធន៍ទៅវិញទៅមក និងគ្មានការគំរាមកំហែងដល់ប្រទេសទីបី។ អ្នកឃ្លាំមើលថា មូលហេតុដែលបណ្ដាប្រទេសមហាអំណាចលោកសេរីសហរដ្ឋអាមេរិក និងសម្ព័ន្ធមិត្តមិនអាចបន្តធ្វើសមយុទ្ធយោធាជាមួយកម្ពុជា ដោយសារតែលោក ហ៊ុន សែន ដឹកនាំប្រទេសប្រាសចាកពីគន្លងប្រជាធិបតេយ្យ និងលម្អៀងទៅរកប្រទេសចិនកុម្មុយនិស្តខ្លាំង។
កងយោធពលខេមរភូមិន្ទប្រកាសថា បណ្ដាប្រទេសនានាដែលមានបំណងចង់ធ្វើសមយុទ្ធយោធាជាមួយកម្ពុជា ត្រូវតែគោរពតាមសំណើរបស់កម្ពុជា។
អ្នកនាំពាក្យអគ្គបញ្ជាការកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ លោក ថោង សូលីម៉ូ ថ្លែងក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មាន កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី២១ ខែមីនាថា បណ្ដាប្រទេសនានាដែលចង់ធ្វើសមយុទ្ធយោធាជាមួយកម្ពុជាត្រូវលើកយកប្រធានបទស្របតាមគោលនយោបាយរបស់កម្ពុជា និងស្របតាមច្បាប់អន្តរជាតិ រួមទាំងធានាថា គ្មានការគំរាមកំហែងដល់ប្រទេសណាមួយឡើយ។
លោក ថោង សូលីម៉ូ៖ «ការធ្វើសមយុទ្ធនេះ គឺត្រូវតែផ្ដល់ និងឆ្លើយតបផលប្រយោជន៍របស់កម្ពុជា។ ពេលវេលា និងទីកន្លែងគឺអាស្រ័យភាគីកម្ពុជាជាអ្នកកំណត់។ រាល់ការចំណាយនូវការធ្វើសមយុទ្ធទាំងមូល គឺសាមីប្រទេសដែលបានដាក់ពាក្យសុំនោះ ត្រូវតែជួយចំណាយលើការធ្វើសមយុទ្ធនេះ»។
ការប្រកាសរបស់យោធាកម្ពុជាបែបនេះ គឺនៅមុនពេលកម្ពុជា និងចិន គ្រោងធ្វើសមយុទ្ធយោធា «នាគមាសឆ្នាំ២០២៣» ចាប់ពីថ្ងៃទី២៣ ខែមីនា ដល់ដើមខែមេសា នៅមជ្ឈមណ្ឌលហ្វឹកហ្វឺនរបស់កងរាជអាវុធហត្ថភ្នំជុំរីករាយ ស្ថិតក្នុងស្រុកសាមគ្គីមានជ័យ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង។ សមយុទ្ធយោធា នាគមាសលើកទី៥ នេះ ចិនបានបញ្ជូនកងទ័ពរបស់ខ្លួនជាង ២រយនាក់ (២៥៧) រថយន្ត ៤៣គ្រឿង អាវុធថ្មើរជើង សម្ភារៈស៊ើបការ សម្ភារៈបោសសម្អាតជាតិផ្ទុះ និងឧបករណ៍បន្សាបជាតិគីមី។ ចំណែកភាគីកម្ពុជាវិញ កងទ័ពដែលចូលរួមធ្វើសមយុទ្ធយោធានេះមានជិត ៦រយនាក់ (៥៨៣) រួមទាំងឧបករណ៍ដោះមីន និងសម្ភារៈបន្សាបជាតិគីមី។ លោក ថោង សូលីម៉ូ បញ្ជាក់ថា សមយុទ្ធយោធាជាមួយកងទ័ពចិនលើកនេះ ពុំមានការបាញ់អាវុធធុនធ្ងន់ដូចការធ្វើសមយុទ្ធយោធាគ្រាមុនៗនោះទេ គឺផ្ដោតសំខាន់លើការដោះមីន និងបង្ការជំងឺឆ្លងដោយគ្មានមូលហេតុ។
កម្ពុជាបានរៀបចំសមយុទ្ធយោធាជាមួយកងទ័ពចិនចំនួន ៤លើករួចមកហើយ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៦ ប៉ុន្តែរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន បានលុបចោលសមយុទ្ធយោធារួមគ្នាហៅថា «ឆ្មាំអង្គរ» ជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក និង «ដនគោព្រៃ» ជាមួយអូស្ត្រាលី កាលពីឆ្នាំ២០១៧។ អ្នកឃ្លាំមើល លើកឡើងថា ប្រទេសចិនកុម្មុយនិស្តហាក់កំពុងព្យាយាមពង្រីកឥទ្ធិពលយោធារបស់ខ្លួនលើទឹកដីខ្មែរ តាមរយៈការផ្ដល់ជំនួយផ្នែកយោធាដល់កម្ពុជា និងស្ថិតក្រោមរូបភាពការធ្វើសមយុទ្ធយោធា ដើម្បីជាថ្នូរអាចសាងសង់មូលដ្ឋានទ័ពនៅកំពង់ផែសមុទ្ររាម។
ទោះជាយ៉ាងណាក្ដី លោក ហ៊ុន សែន ថ្មីៗនេះ បានចេញមុខបដិសេធជាថ្មីទៀតថា កម្ពុជាគ្មានវត្តមានកងទ័ពចិន ឬក៏អនុញ្ញាតឱ្យចិនសាងសង់មូលដ្ឋានទ័ពរបស់ខ្លួនលើទឹកដីរបស់ខ្មែរនោះទេ។
ជុំវិញរឿងនេះ អ្នកជំនាញផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ និងកិច្ចការអន្តរជាតិ លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា មានប្រសាសន៍ថា ប្រសិនបើកម្ពុជាចង់រក្សាជំហរអព្យាក្រឹត្យ ឬចង់បង្ហាញទៅកាន់អន្តរជាតិថា ខ្លួនមានជំហរឯករាជ្យមិនលម្អៀងទៅមហាអំណាចណាមួយនោះ កម្ពុជាត្រូវស្ដារទំនាក់ទំនងល្អជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក និងមិនត្រូវបដិសេធការធ្វើសមយុទ្ធយោធាជាមួយអាមេរិក និងសម្ព័ន្ធមិត្តអាមេរិកឡើយ ខណៈដែលកម្ពុជាកំពុងបង្កើនទំនាក់ទំនងកាន់តែស៊ីជម្រៅជាមួយចិនកុម្មុយនិស្តលើវិស័យយោធា។
លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា៖ «កិច្ចការនេះ គឺទាមទារឱ្យកម្ពុជាជំរុញ ឬពង្រីកសមយុទ្ធយោធាជាមួយលោកខាងលិចផង ដើម្បីឱ្យមើលឃើញឥរិយាបថ ឬជំហររបស់កម្ពុជាមកនៅកណ្ដាល វាអាចជួយកាត់បន្ថយជំហរងាកទៅរកចិនបានច្រើនហើយ »។
ជាមួយគ្នានេះ អ្នកស្រាវជ្រាវការអភិវឌ្ឍសង្គម និងជាអ្នកវិភាគនយោបាយ បណ្ឌិត សេង សារី លើកឡើងថា ការដែលកម្ពុជាមានការធ្វើសមយុទ្ធយោធាជាមួយចិន គឺកងទ័ពកម្ពុជាទទួលបានបទពិសោធន៍តាមរយៈការហ្វឹកហ្វឺន និងបណ្ដុះបណ្ដាលជំនាញនានាក្នុងក្របខ័ណ្ឌយោធា។ ប៉ុន្តែ លោកព្រួយបារម្ភថា ការដែលកម្ពុជាធ្វើសមយុទ្ធយោធាជាមួយតែប្រទេសចិន ដោយគ្មានការធ្វើសមយុទ្ធយោធាជាមួយអាមេរិក ឬប្រទេសដែលនិយមប្រជាធិបតេយ្យផ្សេងទៀតនោះ កម្ពុជាទំនងចៀសមិនផុតពីការរិះគន់ថា ពុំបានរក្សានយោបាយអព្យាក្រឹត្យរបស់ខ្លួន និងលម្អៀងទៅរកចិនតែម្ខាង។
បណ្ឌិត សេង សារី៖ «ដើម្បីថែរក្សាតុល្យភាពនយោបាយការបរទេស តាមរយៈការធ្វើសមយុទ្ធយោធានេះកម្ពុជាគ្មានជម្រើសអ្វីក្រៅពីពន្យល់បកស្រាយឱ្យភាគីទាំងបណ្ដាប្រទេសសេរី និងបណ្ដាប្រទេសកុម្មុយនិស្តដៃគូហ្នឹង បានយល់ដឹងឱ្យបានច្បាស់ពីជំហរកម្ពុជា ការថែរក្សាតុល្យភាពទំនាក់ទំនងការបរទេសរបស់ខ្លួន»។
ទំនាក់ទំនងកម្ពុជាចិន ក្រោមរបបដឹកនាំរបស់លោក ហ៊ុន សែន ជិត ៤០ឆ្នាំមកនេះ បានឈានដល់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ពោលគឺរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន បានពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការស្ទើរគ្រប់វិស័យជាមួយចិន រាប់ទាំងវិស័យពាណិជ្ជកម្ម ការទូត វិស័យអប់រំ និងវិស័យយោធា ជាដើម៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- ពលករខ្មែរមួយចំនួនធ្វើការនៅប្រទេសថៃប្រកាសស្វាគមន៍អមដំណើរលោក សម រង្ស៊ី វិលចូលស្រុកវិញ
- លោក ហ៊ុន សែន អះអាងថា សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាលែងត្រូវការប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធEBA ពីអឺរ៉ុបហើយ
- ពលរដ្ឋបង្ខំចិត្តចាកចេញពីតំបន់អង្គរ ប្រឈមនឹងជីវភាពខ្វះខាត និងបាត់បង់មុខរបរ
- ម្ចាស់អាជីវកម្មទាំងខ្នាតតូច និងខ្នាតធំកំពុងជួបវិបត្តិបង្វិលសាច់ប្រាក់មិនទាន់
- មិនមានភស្តុតាងបញ្ជាក់ថា លោក សម រង្សី ត្រូវបណ្ដេញចេញពីម៉ាឡេស៊ី ទេ
អត្ថបទពេញនិយម
នយោបាយ
- ពលរដ្ឋខ្មែរកម្ពុជាក្រោមនៅវៀតណាមរងការហាមឃាត់ និងប្រើហិង្សាពេលប្រារព្ធពិធីរំឭកការបាត់បង់ទឹកដី
- អ្នកវិភាគថា លោក ហ៊ុន សែន នឹងក្លាយជាបងធំផ្ដាច់ការនៅតំបន់អាស៊ាន
- បក្សកាន់អំណាចច្រានចោលការលើកឡើងរបស់ប្រមុខអ.ស.បអំពីការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជា
- លោក ហ៊ុន សែន បញ្ជាឲ្យរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌កុំដោះលែងសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សកញ្ញា សេង ធារី
- លោក ហ៊ុន សែន ស្នើចៅហ្វាយចាស់វៀតណាមឱ្យចាប់លោក សម រង្ស៊ី បើមេបក្សប្រឆាំងរូបនេះប្រើទឹកដីវៀតណាមចូលមកកម្ពុជា