បក្សប្រឆាំង និងសង្គមស៊ីវិលថា ការប្រកាសទ្រព្យសម្បត្តិរបស់មន្ត្រីរាជការ មិនអាចលុបបំបាត់អំពើពុករលួយ
2023.01.08
ទំព័រហ្វេសប៊ុកឈ្មោះ Insane Luxury ចុះផ្សាយអំពីនាឡិកាលោក ហ៊ុន សែន ពាក់ ដែលមានតម្លៃរាប់លានដុល្លារ។
មន្ត្រីបក្សប្រឆាំង និងមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលផ្នែកប្រឆាំងអំពើពុករលួយ លើកឡើងថា ការប្រកាសទ្រព្យសម្បត្តិរបស់មន្ត្រីរាជការ ជាពិសេសមន្ត្រីកំពូលៗរដ្ឋាភិបាល នៅតែមិនអាចបង្ហាញពីភាពស្អាតស្អំ និងមិនអាចកាត់បន្ថយអំពើពុករលួយបានទេ។ មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល លើកឡើងបែបនេះ ខណៈដែលអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ (ACU) កំពុងទទួលឯកសារប្រកាសទ្រព្យសម្បត្តិនិងបំណុលរបស់មន្ត្រីរាជការតាមរបបពីរឆ្នាំសម្រាប់ឆ្នាំ២០២៣។
មន្ត្រីបក្សប្រឆាំង និងមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល លើកឡើងថា នីតិវិធីរបស់អង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ ដែលគ្រាន់តែតម្រូវឲ្យមន្ត្រីរាជការគ្រប់ជាន់ថ្នាក់ប្រកាសទ្រព្យសម្បត្តិដោយសម្ងាត់ក្នុងស្រោមសំបុត្របិទជិត មិនទាន់គ្រប់គ្រាន់ក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងអំពើពុករលួយនោះទេ។
អនុប្រធានគណបក្សភ្លើងទៀន និងជាអតីតអនុប្រធានគណៈកម្មាធិការហិរញ្ញវត្ថុរដ្ឋសភា លោក សុន ឆ័យ មានប្រសាសន៍ថា ដើម្បីឲ្យការប្រយុទ្ធប្រឆាំងអំពើពុករលួយ មានប្រសិទ្ធិភាព លុះត្រាតែថ្នាក់ដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល ប្រកាសទ្រព្យសម្បត្តិដោយបើកចំហ ជាពិសេសមាននាយករដ្ឋមន្ត្រី ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ទេសរដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រី និងរដ្ឋលេខាធិការជាដើម៖
«យ៉ាងហោចណាស់ក្នុងចំណោមថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលរាជរដ្ឋាភិបាល ដែលការប្រកាសទ្រព្យសម្បត្តិត្រូវប្រកាសដោយចំហ ពីព្រោះវាពិបាកដល់ការតាមដានអំពីការដែលអ្នកទាំងនេះ ក្រោយចាកចេញពីតួនាទី ឬក៏ការតាមដានមួយរយៈកាល នៃការបំពេញតួនាទីរបស់ខ្លួន តើមានការប្រែប្រួលចំពោះទ្រព្យសម្បត្តិប៉ុណ្ណា។ អាហ្នឹងគឺថា មិនអាចរំពឹងតែស្ថាប័ន ឬក៏យន្តការរបស់រដ្ឋាភិបាលដូចអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ តែមួយមុខបានទេ។ នេះជាការដែលខ្ញុំយល់ឃើញថា នៅក្នុងប្រទេសមួយចំនួនដែលគេធ្វើមានប្រសិទ្ធភាព គឺគេឲ្យប្រកាសជាចំហបែបហ្នឹង»។
អង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ ប្រកាសនៅថ្ងៃទី៦ ខែមករា ថា គិតចាប់ពីថ្ងៃទី០១ ដល់ថ្ងៃទី៦ ខែមករា នាយកដ្ឋានប្រកាសទ្រព្យសម្បត្តិ និងបំណុលបានទទួលឯកសារពីអ្នកជាប់កាតព្វកិច្ចត្រូវប្រកាសទ្រព្យសម្បត្តិ និងបំណុល បានចំនួនជិតមួយម៉ឺនប្រាំពាន់ (14,945) រូប ស្មើនឹងជាង៦៥ (65.36%) ភាគរយ នៃចំនួនអ្នកត្រូវប្រកាសសរុប ជាងពីរម៉ឺនពីរពាន់ប្រាំបីរយហុកសិបបួន (22,864) រូប។ អ្នកដែលបានប្រកាសទ្រព្យសម្បត្តិទាំងនោះរួមមាន ៖ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ លោក អូន ព័ន្ធមុនីរ័ត្ន ស្ថាប័ន គ.ជ.ប និងរដ្ឋលេខាធិការដ្ឋានអាកាសចរណ៍ស៊ីវិល ព្រមទាំងខេត្តចំនួន៩។ រីឯលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងកូនៗរបស់លោក ព្រមទាំងមន្ត្រីនៅក្រសួងស្ថាប័នសំខាន់ៗជាច្រើនទៀត នៅមិនទាន់ប្រកាសទ្រព្យសម្បត្តិ និងបំណុលនៅឡើយទេ។
មាត្រា១៧ នៃច្បាប់ប្រឆាំងអំពើពុករលួយ ចែងថា មន្ត្រីរាជការស៊ីវិល តាមក្រសួងស្ថាប័នរដ្ឋ ចាប់ពីប្រធាននាយកដ្ឋាន យោធា នគរបាល ចាប់ពីស័ក្តិ៥ មន្ត្រីតុលាការ និងអ្នកដែលត្រូវបានតែងតាំងពីការបោះឆ្នោត រួមមាន៖ សមាជិកព្រឹទ្ធសភា រដ្ឋសភា រដ្ឋាភិបាល និងក្រុមប្រឹក្សាខេត្ត ក្រុងស្រុកខណ្ឌ ក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ ត្រូវជាប់កាតព្វកិច្ច ប្រកាសទ្រព្យសម្បត្តិ និងបំណុលរៀងរាល់ពីរឆ្នាំម្តង នៅក្នុងខែមករា ហើយមិនឲ្យហួសថ្ងៃទី៣១ ខែមករា ឡើយ។ តាមច្បាប់ប្រឆាំងអំពើពុករលួយ ការប្រកាសទ្រព្យសម្បត្តិ និងបំណុលនេះ ធ្វើឡើងដោយសម្ងាត់ បិទក្នុងស្រោមសំបុត្រ។ ចំណែកលុយក្នុងធនាគារមិនតម្រូវឲ្យប្រកាសទេ។
ទាក់ទងរឿងនេះ វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនអាចទាក់ទងសុំការឆ្លើយតបពីប្រធានអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ លោក ឱម យ៉ិនទៀង និងប្រធានអង្គភាពអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលលោក ផៃ ស៊ីផាន បានទេ ដោយទូរស័ព្ទចូលពុំមានអ្នកទទួល។
នាយិកានៃអង្គការគណៈកម្មាធិការប្រឆាំងអំពើពុករលួយអ្នកស្រី ម៉ម ស៊ីថា ស្វាគមន៍ចំពោះការប្រកាសទ្រព្យសម្បត្តិ ប៉ុន្តែអ្នកស្រី យល់ថា ការប្រកាសជាសម្ងាត់ដោយមិនបង្ហាញជាសាធារណៈបែបនេះ ស្មើនឹងមិនបានប្រកាសដដែល។ អ្នកស្រីបន្តថា វិធីនេះ គ្រាន់តែជាផ្នែកតូចមួយប៉ុណ្ណោះក្នុងការប្រឆាំងអំពើពុករលួយដែលកំពុងចាក់ស្រេះជាប្រព័ន្ធ និងឈានដល់កម្រិតអាសន្ននៅកម្ពុជា។ អ្នកស្រីយល់ថា រដ្ឋាភិបាលគួរតែប្រើយន្តការបន្ថែមទៀតដើម្បីកាត់បន្ថយអំពើពុករលួយ ជាពិសេសបញ្ហាបក្ខពួកនិយម និងការសូកប៉ាន់ផ្សេងៗ៖
«មិនមែនតែអង្គភាពមួយនេះ ប្រឆាំងអំពើពុករលួយមួយប្រទេសបានទេ ទាល់តែមានការគាំទ្រពីប្រជាពលរដ្ឋ មន្ត្រីរាជការស៊ីវិលទាំងអស់ ចូលរួមក្នុងការ ប្រយុទ្ធប្រឆាំង បានទៅរួច ។ចូលរួមផ្តល់ព័ត៌មាន ឬហៅថា ចូលរួមលុបបំបាត់វប្បធម៌ស៊ីសំណូក ទៅទាំងអស់បានមានជំនឿជឿជាក់។ធ្វើឲ្យគគ្រឹកគគ្រេង ព្រោះអំពើពុករលួយគគ្រឹកគគ្រេងណាស់ រឿងអីបានជាការប្រឆាំងអំពើពុករលួយមិនគគ្រឹកគគ្រេងដូចពុករលួយសោះ។ ទាល់តែមានយុទ្ធនាការទូលំទូលាយ»។
កាលពីឆ្នាំ២០១១ លោក ហ៊ុន សែន បានប្រកាសទ្រព្យសម្បត្តិជាសម្ងាត់ទៅអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ ដោយលោកចាត់ទុកថា ជាផ្នែកមួយនៃការប្រឆាំងអំពើពុករលួយ។ លោកបានបញ្ជាក់នៅពេលនោះទៀតថា លោកមិនមានប្រភពចំណូលអ្វីផ្សេងទៀតនោះទេ ក្រៅពីប្រាក់បៀវត្សរ៍ចំនួន ៤លាន ៦សែនរៀល ឬស្មើប្រមាណ ១ពាន់ ៥រយ (១.៥០០) ដុល្លារក្នុងមួយខែ។ ក្រោយមក ចាប់ពីខែមករា ឆ្នាំ២០១៧ ប្រាក់ខែរបស់លោក ហ៊ុន សែន បានឡើងដល់១០លានរៀល ប៉ុន្តែបង់ពន្ធអស់ចំនួន៩១ម៉ឺន (៩១០.០០០) រៀល នៅសល់ជាង ៩លាន (៩.០៩០.០០០) រៀល ឬប្រមាណជាង ២ពាន់ ២រយ (២.២០០) ដុល្លារ។ រីឯប្រាក់ខែរដ្ឋមន្ត្រី ឬទេសរដ្ឋមន្ត្រីឡើងដល់ ៤លាន ៥សែនរៀល ប្រាក់ខែរដ្ឋលេខាធិការឡើង ៣លាន ៥សែនរៀល និងប្រាក់ខែអនុរដ្ឋលេខាធិការឡើដល់ ២លាន ៨សែនរៀល។
ទោះបីជា លោក ហ៊ុន សែន និងក្រុមមន្ត្រីរបស់លោក ភាគច្រើនចេញពីត្រកូលអ្នកមានជីវភាពសាមញ្ញធម្មតា និងកសាងជីវភាពពីបាតដៃទទេក្រោយដួលរំលំរបបខ្មែរក្រហម ហើយមានអាជីពជាមន្ត្រីបម្រើសេវាសាធារណៈពេញមួយជីវិតដោយទទួលបានប្រាក់ខែទាបក្តី ប៉ុន្តែបើពិនិត្យទៅលើទ្រព្យសម្បត្តិ និងជីវភាពរស់នៅរបស់ពួកគេសព្វថ្ងៃនេះវិញ ខុសគ្នាសឹងមិនគួរឱ្យជឿ។ គ្រាន់តែនាឡិកាដៃរបស់លោក ហ៊ុន សែន សុទ្ធតែជាប្រភេទល្បីៗ មានតម្លៃរាប់លានដុល្លារ។ សូម្បីតែក្បាលខ្សែក្រវាត់ និងសម្លៀកបំពាក់របស់មន្ត្រីទាំងនោះ ក៏មានតម្លៃចាប់ពីខ្ទង់ពាន់រហូតដល់ខ្ទង់ម៉ឺនដុល្លារដែរ។ ក្រៅពីនេះ ពួកគេម្នាក់ៗមានភូមិគ្រឹះស្កឹមស្កៃពីរបីកន្លែងក្នុងទីក្រុងនិងតាមខេត្ត។ បន្ថែមពីនេះ ក្រុមមន្ត្រីរាជរដ្ឋាភិបាល និងសែស្រឡាយមេដឹកនាំធំៗមួយចំនួន ក៏កំពុងល្បីល្បាញរឿងផ្ញើលុយនៅធនាគារក្រៅប្រទេសយ៉ាងច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ ហើយជះលុយទិញសញ្ជាតិបរទេស ដូចជា ករណីសាច់ញាតិរបស់លោក ហ៊ុន សែន ក្រុមគ្រួសាររបស់រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច លោក អូន ព័ន្ធមុនីរ័ត្ន ក្រុមគ្រួសាររបស់រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងដែនដី លោក ជា សុផារ៉ា និងក្រុមគ្រួសាររបស់អគ្គស្នងការនគរបាលជាតិ លោក នេត សាវឿន ជាដើម។
អ្នកស្រី ម៉ម ស៊ីថា សង្កេតឃើញថា បើផ្អែកទៅលើប្រាក់ខែ ឬប្រភពចំណូលរបស់ក្រុមមន្ត្រីគ្រាក់ៗរដ្ឋាភិបាល មិនស៊ីសង្វាក់គ្នាទៅនឹងទ្រព្យសម្បត្តិនិងជីវភាពរស់នៅរបស់ពួកគេនោះទេ៖
«អំពើពុករលួយវាគ្រោះថ្នាក់ វាជាអ្នកបំផ្លាញអាយុជីវិតជាតិ សូមអោយទាំងអស់គ្នាចាប់អារម្មណ៍ ពិសេសអង្គភាពដែលមានតួនាទី ហើយទាំងអស់គ្នា ចូលរួមកម្ចាត់ចូលរួមបំផុសបំផុលឲ្យកាន់តែខ្លាំងជាងហ្នឹងដើម្បីឲ្យមានប្រជាជនចូលរួមគគ្រឹកគគ្រេងមក។ ច្បាប់អនុវត្តឲ្យមានប្រសិទ្ធភាពទៅ ឲ្យមានស្តង់ដារតែមួយក្រោមដំបូលព្រះរាជាណាចក្រតែមួយ។អ្នកខុស ត្រូវតែទទួលកំហុសតាមផ្លូវច្បាប់កំណត់។អំពើពុករលួយនេះវាបំផ្លាញនូវគ្រឹះលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ សិទ្ធិមនុស្ស និងបំផ្លាញសព្វសារពើកិច្ចអភិវឌ្ឍ។ល។នោះចា៎»។
របាយការណ៍អង្គការឃ្លាំមើលពិភពលោក គ្លបល វីនេស (Global Witness )ផ្សាយកាលពីឆ្នាំ២០១៦ បង្ហាញថា ត្រកូលរបស់ "លោក ហ៊ុន សែន " កំពុងក្ដោបក្ដាប់សេដ្ឋកិច្ចធំៗរបស់កម្ពុជា ដោយអំពើពុករលួយ រំលោភអំណាច និងរំលោភសិទ្ធិមនុស្សដើម្បីការពារអំណាចរបស់លោក ហ៊ុន សែន។ គ្រួសារ ត្រកូល "ហ៊ុន" បានកាន់កាប់ផ្ទាល់ ឬកាន់កាប់ដោយផ្នែកក្នុងក្រុមហ៊ុនជាច្រើន ដែលមានដើមទុនចុះបញ្ជីជាង ២០០លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក ប៉ុន្តែអង្គការ គ្លបល វីនេស អះអាងថា ពួកគេមានភាគហ៊ុនច្រើនជាងនេះ ប៉ុន្តែលាក់ព័ត៌មាន។ ប្រទេសកម្ពុជា នៅតែបន្តជាប់ចំណាត់ថ្នាក់អាក្រក់ជាងប្រទេសនានា ក្នុងតំបន់ និងនៅលើពិភពលោកខាងប្រព្រឹត្តិអំពើពុករលួយ។ អង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិ (Transparency International) បានបង្ហាញសន្ទស្សន៍នៃការវាយតម្លៃពីអំពើពុករលួយឆ្នាំ២០២១ថា កម្ពុជាជាប់ចំណាត់ថ្នាក់ទី១៥៧ ក្នុងចំណោមប្រទេសនិងដែនដីសរុបចំនួន១៨០។ អ្នកឃ្លាំមើល យល់ថា ប្រសិនបើអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ មានឆន្ទៈប្រយុទ្ធប្រឆាំងអំពើពុករលួយពិតប្រាកដនោះ ទោះបីជាដើរបិទភ្នែក ក៏អាចចាប់អ្នកប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយបានដែរ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- វៀតណាមព្រមានថា ព្រែកជីកហ្វូណនតេជោអាចជួយសម្រួលវត្តមានយោធាចិនក្នុងទឹកដីកម្ពុជាកាន់តែជ្រៅ
- ពលរដ្ឋនៅតំបន់បឹងតាមោក ចោទប្រកាន់អាជ្ញាធរខណ្ឌព្រែកព្នៅថា ប្រើអំពើហិង្សា
- អាជ្ញាធរក្រុងភ្នំពេញមិនអនុញ្ញាតឱ្យបក្សកម្លាំងជាតិធ្វើបាតុកម្ម នៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ
- ក្រសួងដែនដីបានហៅអតិថិជនបុរីពិភពថ្មីទៅពិភាក្សា ដើម្បីរកដំណោះស្រាយ
- ពលរដ្ឋខ្មែរ-អូស្ត្រាលីម្នាក់ ដែលរិះគន់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា រងការវាយដំពីជនមិនស្គាល់មុខមួយក្រុម ពេលទៅលេងស្រុកខ្មែរ
អត្ថបទពេញនិយម
នយោបាយ
- លោក ហ៊ុន សែន បដិសេធការចោទរបស់វៀតណាម ដែលថា ព្រែកជីកហ្វូណនសម្រាប់សម្រួលវត្តមានយោធាចិន
- លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ថ្លែងការពារគម្រោងព្រែកជីកហ្វូណនតេជោ ក្រោយពេលវៀតណាមរិះគន់
- មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលអះអាងថា ការជីកព្រែកហ្វូណនជាសិទ្ធិអធិបតេយ្យរបស់កម្ពុជា គ្មានការចាំបាច់បំភ្លឺគ្រប់រឿងដល់វៀតណាមទេ
- លោក ហ៊ុន សែន ស្នើជួបមេដឹកនាំរដ្ឋប្រហារយោធាភូមាភ្លាមៗក្រោយឡើងតំណែងជាប្រធានព្រឹទ្ធសភា
- ពលរដ្ឋខ្មែរនៅក្រៅប្រទេសចង់ឃើញលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បង្រួបបង្រួមជាតិឡើងវិញក្នុងឱកាសចូលឆ្នាំខ្មែរ