បញ្ញវន្តនិងអ្នកស្រាវជ្រាវមិនសូវសង្ឃឹមលើរដ្ឋាភិបាលស្វែងរកការពិតនៃឃាតកម្មលោកកែម ឡី
2016.07.20
ពលរដ្ឋទៅអុជធូបគោរពវិញ្ញាណក្ខន្ធសពលោកបណ្ឌិត កែម ឡី នៅមុខស្តារម៉ាត នាស្ថានីយលក់សាំងកាល់តិច ស្ដុបបូកគោ ទីដែលឃាតកបាញ់សម្លាប់លោក (កែម ឡី)។ រូបថតថ្ងៃទី១៦ កក្កដា ឆ្នាំ២០១៦
RFA/Sochivy
អ្នកស្រាវជ្រាវ និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួនមិនសូវមានក្តីសង្ឃឹមថា សមត្ថកិច្ចអាចស្វែងរកការពិតចំពោះករណីបាញ់សម្លាប់លោកបណ្ឌិត កែម ឡី អ្នកវិភាគបញ្ហាសង្គមឡើយ។ រីឯសមត្ថកិច្ចលើកឡើងថា អាជ្ញាធរកំពុងធ្វើកិច្ចការនេះដោយយកចិត្តទុកដាក់។
មជ្ឈដ្ឋានទូទៅបានទទូចដល់រដ្ឋាភិបាលជាបន្តបន្ទាប់ ឲ្យពន្លឿនការស៊ើបអង្កេតករណីឃាតកម្មលើបណ្ឌិត កែម ឡី ដោយស្មោះត្រង់ និងស្នើបើកឲ្យអ្នកជំនាញស៊ើបអង្កេតឯករាជ្យចូលរួមក្នុងដំណើរការស៊ើបអង្កេតករណីនេះ។
ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ អង្គការសង្គមស៊ីវិល និងអ្នកស្រាវជ្រាវមួយចំនួនហាក់មិនសូវសង្ឃឹមថា ពន្លឺយុត្តិធម៌នឹងមានសម្រាប់គ្រួសារលោកបណ្ឌិត កែម ឡី ឡើយ ព្រោះមកដល់ពេលនេះ សមត្ថកិច្ចបាននិយាយតិចតួចអំពីឃាតកម្ម និងការចាប់ខ្លួនជនសង្ស័យដែលអះអាងថា ឈ្មោះ “ជួប សម្លាប់”។
បញ្ញវន្ត និងជាអ្នកស្រាវជ្រាវ១រូប លោក ប៉ា ច័ន្ទរឿន មានប្រសាសន៍ថា មូលហេតុដែលគេមិនសូវមានជំនឿថា សមត្ថកិច្ចអាចរកឃើញការពិតនោះឡើយ ដោយសារមើលទៅអាជ្ញាធរដូចជាមិនមានឆន្ទៈពិតប្រាកដឡើយ៖ «រឿងរ៉ាវមួយចំនួនយើងឃើញថា សមត្ថកិច្ចខ្មែរមានសមត្ថភាពខ្ពស់ក្នុងការតាមចាប់ខ្លួន ឬផ្ដន្ទាទោសទៅដល់ជនឧក្រិដ្ឋដែលបានប្រព្រឹត្តអំពើរំលោភច្បាប់ទាំងអស់នោះ ប៉ុន្តែករណីមួយចំនួនទៀត ជាពិសេសទៅលើករណីឃាតកម្មទៅលើបុគ្គលមួយចំនួនដែលជាសកម្មជន ឬក៏ជាអ្នកតស៊ូដើម្បីសេរីភាព ឬក៏ដើម្បីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យហាក់បីដូជាសមត្ថកិច្ចមិនមានឆន្ទៈពិតប្រាកដស្វែងរកជនដែលប្រព្រឹត្តបទល្មើសជាក់ស្ដែង និងអ្នកនៅពីក្រោយខ្នងផ្ដន្ទាទោសឡើយ»។
កាលពីថ្ងៃទី១៩ ខែកក្កដា ឧបការីរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក ទទួលបន្ទុកផ្នែកលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ សិទ្ធិមនុស្ស និងការងារ លោក ថម ម៉ាលីណូស្គី (Tom Malinowski) បានទទូចឱ្យអាជ្ញាធរស៊ើបអង្កេតដោយត្រឹមត្រូវ និងប្រកបដោយការជឿទុកចិត្តទៅលើឃាតកម្មលោកបណ្ឌិត កែម ឡី។ ជាមួយគ្នានេះ ក្រុមបញ្ញវន្ត និងអ្នកស្រាវជ្រាវជាង ៧០នាក់ ក៏បានស្នើសុំដោយទទូចដល់អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចពាក់ព័ន្ធទាំងអស់សុំឲ្យធ្វើការស៊ើបអង្កេតឱ្យបានហ្មត់ចត់ ឆាប់រហ័ស គ្មានការរើសអើង និងដោយស្មោះត្រង់ ដើម្បីវែកមុខអ្នកបញ្ជាពីក្រោយ និងជនរួមគំនិតទាំងអស់នៅក្នុងឃាតកម្មនេះ មិនថាជននោះជាខ្មែរ ឬបរទេសឡើយ ហើយត្រូវផ្ដន្ទាទោសជនទាំងនោះជាអតិបរមាតាមការកំណត់នៃច្បាប់ជាធរមាន។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ខៀវ សុភ័គ មានប្រសាសន៍ថា ថ្វីត្បិតតែកិច្ចការងារនេះឋិតនៅក្នុងទីងងឹតនៅឡើយក្តី ប៉ុន្តែសមត្ថកិច្ចមិនទាន់អស់សង្ឃឹមនោះទេ ដោយនៅខិតខំបន្តទៀតជាមួយស្ថាប័នតុលាការ៖ «ជាឆន្ទៈរួមរបស់ប្រជាជនខ្មែរ ចង់ឃើញអ្នកណានៅពីក្រោយខ្នងឃាតកម្មនេះ។ យើងក៏បានធ្វើកិច្ចការនេះតាំងពីដើមទីរហូតមក ហើយយើងក៏ចាប់បានជនល្មើស ជនដៃដល់ហើយ តែអ្វីដែលយើងរកនោះ គឺជនដៃដល់មិនព្រមប្រាប់អ្វីសោះ»។
កាលពីថ្ងៃទី១៨ ខែកក្កដា អង្គការអន្តរជាតិ «អ្នកកាសែតគ្មានព្រំដែន» បានចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានថា ឃាតកម្មលើលោក កែម ឡី ធ្វើឲ្យអង្គការនេះព្រួយបារម្ភចំពោះប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ ដែលអាចរងការវាយប្រហារជាបន្តបន្ទាប់។ អង្គការអ្នកកាសែតគ្មានព្រំដែន ស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បញ្ឈប់ការបំភិតបំភ័យលើប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងការរំលោភលើសេរីភាពផ្នែកសារព័ត៌មាន។
បញ្ញវន្ត និងជាអ្នកស្រាវជ្រាវលោក ប៉ា ច័ន្ទរឿន មានប្រសាសន៍ថា ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលពិតជាមានសុឆន្ទៈក្នុងការស្រាវជ្រាវករណីឃាតកម្មលើលោកបណ្ឌិត កែម ឡី នោះ លោកគិតថា មានសាក្សីជាច្រើននាក់ និងខ្សែវីដេអូដែលថតដោយកាមេរ៉ាសុវត្ថិភាពរបស់ស្ដារម៉ាត (Star Mart) គឺជាភស្តុតាងដ៏សំខាន់ដែលអាចឲ្យរដ្ឋាភិបាលស្វែងរកឃាតកពិត និងអ្នកនៅពីក្រោយខ្នង។
លោកបណ្ឌិត កែម ឡី ត្រូវបានខ្មាន់កាំភ្លើងបាញ់ស្លាប់នៅនឹងកន្លែងក្នុងស្ថានីយប្រេងឥន្ធនៈកាល់តិច (Caltex) ក្នុងក្រុងភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃទី១០ ខែកក្កដា កន្លងទៅ ក្រោយពីលោកបានធ្វើបទសម្ភាសន៍ និងបញ្ចេញមតិតាមសារព័ត៌មាននានាអំពីរបាយការណ៍មួយរបស់អង្គការឃ្លាំមើលពិភពលោក (Global Witness) ដែលនិយាយពីការកាន់កាប់ជំនួញដោយគ្រួសារលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- សភាកម្ពុជាប្រតិកម្មទៅនឹងការសម្រេចរបស់សភាអឺរ៉ុបរឿងដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធEBA បន្ថែម
- មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ និងឧកញ៉ា សុំលោក ហ៊ុន សែន ឱ្យជួយរកយុត្តិធម៌ដោយមិនពឹងតុលាការ
- កម្ពុជារកចំណូលបាន ១.៤ពាន់លានដុល្លារ ពីកំណើនភ្ញៀវទេសចរបរទេសក្នុងឆ្នាំ២០២២
- លោក ហ៊ុន សែន មិនគាំទ្រដីកាតុលាការ ICC ដើម្បីចាប់ខ្លួនមេដឹកនាំរុស្ស៊ី
- ពិធីមង្គលការរបស់ពលករខ្មែរនៅប្រទេសថៃ
អត្ថបទពេញនិយម
នយោបាយ
- អ្នកឃ្លាំមើល ថា លោក ហ៊ុន សែន ទំនងលែងទុកចិត្តអ្នកណាក្រៅពីកូនរបស់ខ្លួនហើយ
- លោក ហ៊ុន សែន ជួយលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ឱ្យឡើងសក្ដិមួយកម្រិតទៀត
- អាជ្ញាធរក្រុងភ្នំពេញ ចាប់ខ្លួនមន្ត្រីគណបក្សភ្លើងទៀន៣នាក់
- តុលាការឧក្រិដ្ឋកម្មអន្តរជាតិចេញដីកាចាប់ខ្លួនប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ីពីបទឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាម
- ចិនបញ្ជូនកងទ័ពជាង២០០នាក់មកធ្វើសមយុទ្ធនាគមាសឆ្នាំ២០២៣ជាមួយកម្ពុជា