អនុប្រធានគណបក្សភ្លើងទៀន លោក ថាច់ សេដ្ឋា ស្នើតុលាការក្រុងភ្នំពេញឱ្យទម្លាក់បទចោទថ្មីនៃសំណុំរឿងញុះញង់ពីរូបលោកព្រោះលោកមិនបានប្រព្រឹត្ត ដូចការចោទប្រកាន់ទេ។ សំណើនេះធ្វើឡើងនៅពេលចៅក្រមស៊ើបសួរនៃសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ សាកសួរ លោក ថាច់ សេដ្ឋា បន្ថែមក្នុងសំណុំរឿងញុះញង់នេះនៅព្រឹកថ្ងៃទី១០ ខែឧសភា។
អនុប្រធានគណបក្សភ្លើងទៀន លោក ថាច់ សេដ្ឋា មិនបានឆ្លើយគ្រប់សំណួររបស់ចៅក្រមស៊ើបសួរនៃសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញទេ ព្រោះលោកមានបញ្ហាសុខភាពដោយសម្ពាធឈាមឡើងខ្ពស់។ លោក ថាច់ សេដ្ឋា បានឆ្លើយសំនួររបស់ចៅក្រមពីរបីសំណួរប៉ុណ្ណោះ ហើយចំពោះសំណួរផ្សេងៗទៀតរបស់តុលាការ អនុប្រធានគណបក្សភ្លើងទៀន រូបនេះសុំសិទ្ធិមិនឆ្លើយតបទេ។ មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សចង់ឃើញស្ថាប័នតុលាការ គួរគោរពសិទ្ធិបញ្ចេញមតិរបស់អ្នកនយោបាយឬពលរដ្ឋ បើមិនដូច្នេះទេ អ្នកនយោបាយឬពលរដ្ឋ នឹងប្រឈមការចោទប្រកាន់ពីតុលាការកាន់តែច្រើនថែមទៀតដោយសារការបញ្ចេញមតិរបស់ពួកគេ។
មេធាវីការពារក្ដីឱ្យលោក ថាច់ សេដ្ឋា ម្នាក់គឺលោកមេធាវី សំ សុគង់ ឱ្យវិទ្យុអាស៊ីសេរីដឹងថា តុលាការបានសាកសួរកូនក្ដីរបស់លោក ទាក់ទងអង្គហេតុ កាលពីលោក ថាច់ សេដ្ឋា និយាយក្រៅប្រទេសកាលពីខែមករា ឆ្នាំ២០២៣។ លោកថា តុលាការចោទប្រកាន់ថា លោក ថាច់ សេដ្ឋា នៅក្រៅប្រទេសកាលពីពេលនោះជាការប្រព្រឹត្តិបទល្មើសញុះញង់បង្កឱ្យមានភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខសង្គម និងបទញុះញង់ឱ្យមានការរើសអើងតាមមាត្រា ៤៩៤ មាត្រា ៤៩៥ និងមាត្រា៤៩៦ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ។ ទោះយ៉ាងណា លោកថា លោក ថាច់ សេដ្ឋា បានបំភ្លឺទៅតុលាការវិញថា ការលើកឡើងរបស់លោក គឺជាការពិត ដោយផ្អែកលើប្រវត្តិសាស្ត្រ និងក្នុងនាមជាអនុប្រធានគណបក្សភ្លើងទៀន។
លោក សំ សុគង់៖ «ក្រុមមេធាវីនឹងព្យាយាមរកភស្តុតាងហើយពិសេសសៀវភៅប្រវត្តិសាស្ត្រដើម្បីដាក់ភស្តុតាងដើម្បីបញ្ជាក់ថា អ្វីដែលកូនក្ដីយើងបានលើកឡើងគាត់ផ្អែកទៅលើភស្តុតាងទៅលើឯកសារទៅលើសៀវភៅប្រវត្តិសាស្ត្រ»។
លោក ថាច់ សេដ្ឋា បានទៅបំពេញទស្សនៈនិងជួបអ្នកគាំទ្រគណបក្សភ្លើងទៀន នៅប្រទេសជប៉ុនកាលចុងឆ្នាំ២០២២ និងនៅប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង កាលពីដើមឆ្នាំ២០២៣។ កាលនោះ លោកក៏បានថ្លែងសារនយោបាយទៅកាន់អ្នកគាំទ្ររបស់លោកផងដែរ។
កាលពីខែមករា លោក ថាច់ សេដ្ឋា បានថ្លែងនៅមុខអ្នកគាំទ្ររបស់ប្រទេសខ្លួននៅប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង ដោយលោករិះគន់ថា ប្រទេសដែលដឹកនាំដដែលយូរឆ្នាំមិនបានធ្វើឱ្យជាតិរីកចម្រើនឡើយ។ លោកក៏ទាមទារឱ្យមានការធ្វើច្បាប់កំណត់អាណត្តិនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងកែទម្រង់ប្រព័ន្ធតុលាការផងដែរ។
លោក ថាច់ សេដ្ឋា៖ «កាលណាបើយើងគោរពគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យបើសិនណានៅតែមនុស្សដដែលគេមិនហៅប្រជាធិបតេយ្យទេ ទៅជាផ្ដាច់ការហើយធ្វើអាក្រក់កាន់តែច្រើនហើយឱ្យតែដឹកនាំយូរប្រទេសណាក៏ដោយគេមិនដែលគាំទ្រថា អ្នកណាដឹកនាំយូរល្អទេអត់ដែលមានប្រវត្តិគេសរសេរអ៊ីចឹងទេ»។
ទំនងជាការថ្លែងរបស់លោក ថាច់ សេដ្ឋា បែបនេះហើយ ដែលតុលាការក្រុងភ្នំពេញយកធ្វើមូលដ្ឋានចោទប្រកាន់លោក ថាច់ សេដ្ឋា ពីបទញុះញង់។ ទោះយ៉ាងណា លោក ថាច់ សេដ្ឋា បានបំភ្លឺជូនតុលាការ នៅព្រឹកទី១០ ខែឧសា ថា ការថ្លែងសាររបស់លោកនៅក្រៅប្រទេសកាលពីដើមឆ្នាំ២០២៣ គឺសិទ្ធិបញ្ចេញមតិដែលត្រូវបានធានាដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងច្បាប់អន្តរជាតិ។
ទាក់ទងរឿងនេះដែរ ប្រធានអង្គការសម្ព័ន្ធភាពការពារសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា ហៅកាត់ថា ច្រាក់ (CHRAC) លោក រស់ សុដ្ឋា យល់ថា បើការលើកឡើងពីអ្វីមួយរបស់អ្នកនយោបាយត្រូវបានតុលាការចោទប្រកាន់ពីបទញុះញង់នោះ ប្រហែលធ្វើឱ្យអ្នកនយោបាយ គ្មានពាក្យនិយាយទៅកាន់អ្នកគាំទ្រ ឬមានពាក្យរិះគន់រដ្ឋាភិបាលទៀតទេ។ មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សរូបនេះ ស្នើទៅរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ឬស្ថាប័នតុលាការ គួរគោរពសិទ្ធិបញ្ចេញមតិរបស់អ្នកនយោបាយ ឬពលរដ្ឋ។ លោកបន្តថា មតិរិះគន់របស់គណបក្សប្រឆាំងក៏អាចជួយឱ្យរដ្ឋាភិបាលដឹកនាំប្រទេសដើរក្នុងផ្លូវត្រូវផងដែរ។
លោក រស់ សុដ្ឋា៖ «ព្រោះយើងនិយាយនេះលោក ថាច់ សេដ្ឋា ជាអ្នកនយោបាយ អ៊ីចឹងអ្នកនយោបាយគេត្រូវឱ្យគាត់មានសិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិបើសិនគាត់គ្មានសិទ្ធិសេរីភាពបញ្ចេញទេ គឺថា គ្មានអ្នកណាអាចធ្វើនយោបាយប្រកួតប្រជែងបានទេ ត្រូវផ្ដល់សិទ្ធិសេរីភាពពេញលេញក្នុងការបញ្ចេញមតិឱ្យបានច្រើនជាងគេ»។
ចំណែកប្រពន្ធលោក ថាច់ សេដ្ឋា គឺលោកស្រី ថាច់ សុខបូរ៉ានី ដែលមកជួបមុខប្ដីនៅតុលាការដែរនោះលើកឡើងថា លោកស្រីមិនអាចទទួលយកការចោទប្រកាន់បទចោទថ្មីលើប្ដីលោកស្រីបានទេ។ លោកស្រី យល់ថា ប្ដីលោកស្រីជាអ្នកនយោបាយ ដូច្នេះអ្នកនយោបាយគឺនិយាយតែការពិតប៉ុណ្ណោះ តែមិននិយាយញុះញង់ ដូចតុលាការចោទប្រកាន់ឡើយ។
លោកស្រី ថាច់ សុខបូរ៉ានី៖ «មិនឱ្យគាត់និយាយការពិតប្រវត្តិសាស្ត្រពីមុនមក មិនឱ្យគាត់ ឱ្យគាត់រឿងនិយាយកំប្លែងមែន?គាត់ខាងនយោបាយ ខ្ញុំគ្រាន់តែសុំសំណូមពរឱ្យគាត់(តុលាការ)ដោះលែងប្ដីខ្ញុំឱ្យនៅក្រៅឃុំឥឡូវសុខភាពគាត់មិនសូវល្អ គាត់ឡើងឈាមខ្លាំងណាស់១៧ ១៨ធ្វើទុក្ខខ្លាំងសូម្បីប៉ូលិសក៏ឃើញដែរ ឃើញខ្ញុំអង្គុយច្របាច់ដៃច្របាច់ជើងឱ្យគាត់ដែរ»។
នៅក្រៅបន្ទប់តុលាការឯណោះវិញ ក៏មានអ្នកគាំទ្រលោក ថាច់ សេដ្ឋា ប្រមាណ១០នាក់មកឃ្លាំមើល ការសាកសួរ លោក ថាច់ សេដ្ឋា នេះដែរ។
គិតមកដល់ថ្ងៃទី១០ ឧសភា លោក ថាច់ សេដ្ឋា បានឃុំនៅនៅពន្ធនាគារព្រៃស (ម១) អស់រយៈពេល ១១៤ថ្ងៃ ឬជាង៤ខែមកហើយ។ ប្រសិនបើ តុលាការរកឃើញថា លោក ថាច់ សេដ្ឋា មានទោសក្នុងបទចោទថ្មីនេះ លោកប្រឈមជាប់ពន្ធនាគារពី០៦ខែ ទៅ២ឆ្នាំ បន្ថែមពីលើបទចោទចាស់នៃសំណុំរឿងចេញសែកអត់លុយ។
ទោះជាយ៉ាងណា ក្រុមអង្គការជាតិ និងអន្តរជាតិព្រមទាំងប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យ តែងចាត់ទុកការចោទប្រកាន់លោក ថាច់ សេដ្ឋា នេះ ថា ជារឿងនយោបាយសុទ្ធសាធ និងទាមទារឲ្យដោះលែងអ្នកនយោបាយចាស់វស្សារូបនេះវិញជាបន្ទាន់៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។