សមាជិកគណៈអចិន្ត្រៃយ៍នៃគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាលោក ជាម យៀប នឹងត្រូវឡើងកាន់តំណែងជាអនុប្រធានទី១ រដ្ឋសភានៅថ្ងៃទី២៥ ខែវិច្ឆិកា ជំនួសសពលោក ងួន ញ៉ិល។ តំណាងរាស្ត្របក្សប្រឆាំងយល់ថា លោក ជាម យៀប មិនអាចជួយរដ្ឋសភាឲ្យមានភាពល្អប្រសើរជាងបច្ចុប្បន្នទេ ខណៈដែលលោកធ្លាប់មានរឿងអាស្រូវលេចធ្លោខាងកិបកេងលុយរដ្ឋសភា និងការបញ្ជាឲ្យតៃកុងបើកឡានរត់ ក្រោយពេលបង្កគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍នោះ។
លោក ជាម យៀប ធ្វើជាតំណាងរាស្ត្រម្នាក់ដែលអាចរាប់បានថា ជាមនុស្សធ្វើការយូរនៅក្នុងរដ្ឋសភា គឺជិត ៣០ឆ្នាំហើយ។ លោកឈរឈ្មោះជាតំណាងរាស្ត្រសម្រាប់មណ្ឌលខេត្តព្រៃវែងឲ្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាតាំងពីឆ្នាំ១៩៩៣ រហូតដល់បច្ចុប្បន្ន។ រយៈពេលជិត ៣០ឆ្នាំមកនេះ លោកក៏ទទួលបានការដំឡើងឋានៈនៅក្នុងផ្ទៃបក្សជាបន្តបន្ទាប់ដែរ។ ប៉ុន្តែទន្ទឹមនឹងថ្វីដៃការងារទាំងឡាយ និងការបានតំណែងមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្នុងបក្សកាន់អំណាចរូបនេះ លោកក៏មានជាប់សង្ស័យពាក់ព័ន្ធរឿងអាស្រូវពុករលួយខាងកិបកេងលុយរដ្ឋយ៉ាងច្រើន មិនចាញ់មន្ត្រីធំៗ របស់បក្សកាន់អំណាចផ្សេងទៀតទេ។
អតីតតំណាងរាស្ត្រជាប់ឆ្នោតនៃគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលោក ងឹម ញ៉េង អះអាងថា លោក ជាម យៀប មិនមែនជាមន្ត្រីល្អទេ ព្រោះលោកមិនសូវគិតគូរពីប្រយោជន៍ជាតិប៉ុន្មានទេ គឺលោកច្រើនតែរកវិធីកិបកេងលុយរដ្ឋសភា ការស៊ុមគ្រលុំគ្នាដើម្បីឲ្យសិទ្ធិម៉ៅការសំណង់អគាររដ្ឋសភាជាតិ ធ្លាក់ក្នុងដៃក្រុមហ៊ុន លី ឈួន ដែលម្ចាស់ក្រុមហ៊ុននេះត្រូវជាកូនប្រសារបស់លោក និងការបញ្ជាឲ្យតៃកុងបើកឡានរត់ក្រោយបានបើកឡានបុកពលរដ្ឋស្លាប់ជាដើម៖ « គាត់ ( ជាម យៀប ) កាន់តំណែងប្រធានគណៈកម្មការហិរញ្ញវត្ថុនៅរដ្ឋសភាហ្នឹង យើងឃើញល្បីមួយសារហើយ គឺពុករលួយ ស៊ុមគ្រលុំគ្នា កេងប្រវ័ញ្ចថវិការដ្ឋសភាដើម្បីក្រុមគ្រួសារគាត់ ជាពិសេសកូនប្រសាគាត់ជាអ្នកសាងសង់រដ្ឋសភាហ្នឹងហើយ។ រឿងពុករលួយនៅក្នុងរដ្ឋសភាមានច្រើនណាស់ ប៉ុន្តែគ្រាន់តែខ្ញុំរំលេចថាល្បីមួយទៀតគឺរឿងគ្រាន់តែសង់ដងទង់ជាតិមួយចំណាយអស់រាប់ម៉ឺនដុល្លារអ្វីហ្នឹង គឺសុទ្ធតែក្រោមស្នាដៃលោក ជាម យៀប ហើយ»។
កាលពីឆ្នាំ២០១៥ លោក ជាម យៀប ជាប្រធាននៃគណៈកម្មការសេដ្ឋកិច្ច ហិរញ្ញវត្ថុ ធនាគារ និងសវនកម្ម ត្រូវបានមន្ត្រីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលោក សុន ឆ័យ អះអាងថា លោកបានប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ និងការចំណាយមិនប្រក្រតីដែលទំនងកិបកេងលុយរដ្ឋសភាក្នុងមួយឆ្នាំ ប្រមាណជាងដប់លាន (១១លាន) ដុល្លារ។ អំពើពុករលួយ និងការចំណាយមិនប្រក្រតីទាំងនោះ មានដូចជា គម្រោងចំណាយមិនប្រក្រតីលើការទិញ និងដំឡើងឧបករណ៍ការពាររន្ទះតម្លៃដល់ទៅមួយម៉ឺនពីរពាន់ (១២.០០០) ដុល្លារក្នុង ១គ្រឿង ការសាងសង់ខ្លោងទ្វាររដ្ឋសភាតម្លៃជាងប្រាំម៉ឺន (៥០.០០០) ដុល្លារ ការកសាងសញ្ញាបារមី ឬរូបសញ្ញារដ្ឋសភាដាក់មុខខ្លោងទ្វារតម្លៃប្រាំមួយម៉ឺន (៦០.០០០) ដុល្លារ ដងទង់ជាតិ ១ដើមតម្លៃបីម៉ឺនប្រាំពាន់ (៣៥.០០០) ដុល្លារ ម៉ាស៊ីនថតចម្លងតម្លៃបីម៉ឺនប្រាំពាន់ (៣៥.០០០) ដុល្លារក្នុង ១គ្រឿង និងការទិញរថយន្ត ១៣គ្រឿងយកមកចែកឲ្យប្រធាន អនុប្រធានទី១ អនុប្រធានទី២ និងប្រធានគណៈកម្មការទាំង១០ របស់រដ្ឋសភាម្នាក់មួយគ្រឿង ក្នុងតម្លៃសរុបប្រមាណសែសិបលាន (៤០លាន) ដុល្លារ។
កាលនោះ លោក សុន ឆ័យ រកឃើញទៀតថា លោក ជាម យៀប បានអនុញ្ញាតឲ្យរដ្ឋសភាចាយលុយខ្ជះខ្ជាយតាមអំពើចិត្ត ដូចជា ចាយទៅលើសេវានាំភ្ញៀវមកមើលរដ្ឋសភា និងបេសកកម្មមន្ត្រីរដ្ឋសភាចេញទៅក្រៅប្រទេសជាដើម។ លោកបន្ថែមថា ការចំណាយទាំងនោះមិនបានផ្ដល់ផលប្រយោជន៍ដល់ពលរដ្ឋទេ។ កន្លងទៅ លោក ជាម យៀប ធ្លាប់បដិសេធការចោទប្រកាន់ទាំងអស់ដោយលោកអះអាងថា ការចំណាយទាំងអស់នេះ សុទ្ធតែមានឯកសារ និងការអនុម័តយល់ព្រមពីរដ្ឋសភា។
ក្រៅពីរឿងអាស្រូវនេះ កាលពីឆ្នាំ២០១៣ លោក ជាម យៀប ក៏ធ្លាប់បញ្ជាឲ្យតៃកុងឡានរបស់លោកបើកឡានរត់ និងដោះផ្លាកលេខឡានចេញ ក្រោយពេលបើកឡានបុកពលរដ្ឋនៅម្ដុំស្រុកកៀនស្វាយ ដោយឡានរបស់លោកបើកបុកប្ដីប្រពន្ធ ២នាក់កំពុងជិះម៉ូតូឌុបគ្នា ហើយបណ្ដាលឲ្យស្ត្រីជាប្រពន្ធស្លាប់នៅនឹងកន្លែងកើតហេតុ។ ប៉ូលិសក៏មិនបានចាប់ខ្លួនលោក ជាម យៀប និងតៃកុងឡាន មកផ្ដន្ទាទោសតាមច្បាប់ក្នុងហេតុការណ៍នេះដែរ។ លោកគ្រាន់តែបង់ថ្លៃព្យាបាល សងថ្លៃខូចម៉ូតូ និងសន្យាផ្គត់ផ្គង់ថវិកាដល់កូនៗ របស់ជនរងគ្រោះ។
ជុំវិញការតែងតាំងអនុប្រធានទី១រដ្ឋសភានេះ វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចសុំការបញ្ជាក់បន្ថែមពីសាមីខ្លួនលោក ជាម យៀប បានទេនៅថ្ងៃទី២៤ ខែវិច្ឆិកា។ ឯអ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាលោក សុខ ឥសាន បង្វែរឲ្យសួរទៅអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋសភាលោក ឡេង ប៉េងឡុង។
លោក ឡេង ប៉េងឡុង ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា ខាងរដ្ឋសភាបានទទួលយកសំណើរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារួចហើយ ជុំវិញករណីស្នើសុំតែងតាំងលោក ជាម យៀប ជាអនុប្រធានទី១ ជំនួសសពលោក ងួន ញ៉ិល។ លោកអះអាងថា លោក ជាម យៀប មានស្នាដៃច្រើនអាចជួយដល់កិច្ចការរដ្ឋសភា។ ទោះយ៉ាងណា លោក ឡេង ប៉េងឡុង មានប្រសាសន៍ថា រឿងអាស្រូវរបស់លោក ជាម យៀប កន្លងទៅលោកមិនដឹងទេ៖ «ឥឡូវខ្ញុំអត់មានដឹងអ្វីបន្តិចទេរឿងអស់ហ្នឹង ( ពុករលួយ) ។ បើរឿងស្នាដៃអ្វីទៀត លោកឃើញហើយគឺថា គាត់បានដឹកនាំគណៈកម្មការទី២ ហ្នឹង ទាំងការដឹកនាំម្នាក់ឯង គឺថាជាគណបក្សប្រជាជនម្នាក់ឯង ទាំងការដឹកនាំជាមួយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនៅជំនាន់ហ្នុងក៏មានដែរ។ មានគណបក្សផ្សេងទៀតនៅ ( ធ្វើការ ) ជាមួយគាត់ តែជាប្រធានរង។ អ៊ីចឹងជាមួយ លោក សុន ឆ័យ ជាមួយនឹងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដទៃទៀតជាប្រធានរង។ អ៊ីចឹងការងារគាត់ ( ជាម យៀប ) យើងឃើញហើយតាមរយៈការដឹកនាំប្រធានគណៈកម្មការទី ២»។
កើតឆ្នាំ១៩៤៦ នៅភូមិព្រែកចាម ឃុំបន្លិចប្រាសាទ ស្រុកពាមរក៍ ខេត្តព្រៃវែង លោក ជាម យៀប គឺជាតំណាងរាស្ត្រមណ្ឌលខេត្តព្រៃវែងរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាតាំងពីឆ្នាំ១៩៩៣ ដល់បច្ចុប្បន្ន។ លោក ជាម យៀប បានបញ្ចប់ការសិក្សានៅសាលាបណ្ឌិតសភាយោធាពោធិចិនតុងឆ្នាំ១៩៧៣ និងផ្នែកចិត្តវិទ្យាគរុកោសល្យនៅឆ្នាំ១៩៨៩។
ចំពោះភាសាបរទេសវិញ ក្រៅពីភាសាបារាំង និងភាសាអង់គ្លេសហើយនោះ លោក ជាម យៀប ក៏ចេះភាសាវៀតណាមដែរ។
លោក ជាម យៀប ក៏ជាអតីតគ្រូបង្រៀនមុខវិជ្ជាភូមិវិទ្យា និងប្រវត្តិវិទ្យានៅអនុវិទ្យាល័យមួយក្នុងខេត្តព្រៃវែង។ នៅឆ្នាំ១៩៨០ រដ្ឋាភិបាលសម័យសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា បានតែងតាំងលោកជាអភិបាលខេត្តព្រៃវែង និងក្រោយមកទៀត លោកត្រូវបានតែងតាំងជាអនុរដ្ឋមន្ត្រីទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី អនុរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងទេសចរណ៍ ដែលមានបុព្វសិទ្ធិ និងឋានៈស្មើរដ្ឋមន្ត្រី។
នៅក្នុងជួរបក្សវិញ លោក ជាម យៀប គឺជា សមាជិកគណៈអចិន្ត្រៃយ៍របស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលជាឋានៈខ្ពស់បំផុតរបស់ក្រុមមេដឹកនាំបក្សកាន់អំណាច។ លោក ជាម យៀប មានកូន ៥នាក់។ ក្នុងនោះមានម្នាក់ គឺជាអភិបាលខេត្តត្បូងឃ្មុំ លោក ជាម ច័ន្ទសោភ័ណ្ឌ និងមានកូនប្រសាម្នាក់ គឺជារដ្ឋលេខាធិការក្រសួងយុត្តិធម៌លោក គឹម សន្តិភាព និងកូនប្រសាម្នាក់ទៀត ដែលជាប្រធានក្រុមហ៊ុន លី ឈួន ដែលតែងតែទទួលបានសិទ្ធិម៉ៅការសំណង់ស្ទើរគ្រប់អគាររដ្ឋរួមទាំងអគាររដ្ឋសភាផង។
អ្នកឃ្លាំមើលដំណើរការបោះឆ្នោត និងកិច្ចការរបស់អ្នកតំណាងរាស្ត្រវិញ មិនជំទាស់នឹងការតែងតាំងបេក្ខភាពណាមួយជាអនុប្រធានទី១ រដ្ឋសភាទេ។ តែយ៉ាងណាអ្នកសម្របសម្រួល និងអង្កេតនៃអង្គការខុមហ្វ្រ៊ែល (Comfrel) លោក កន សាវាង្ស ជឿថា លោក ជាម យៀប នឹងមិនអាចធ្វើឲ្យមានការផ្លាស់ប្ដូរឱ្យល្អប្រសើរអ្វីធំដុំទេ បើទោះជាត្រូវឡើងដំណែងជាអនុប្រធានទី១ រដ្ឋសភាក៏ដោយ។ លោកយល់ថា ការរើសតំណាងរាស្ត្រឲ្យកាន់តំណែងជាក្បាលម៉ាស៊ីនក្នុងនីតិបញ្ញត្តិ គឺជារឿងសំខាន់ គួរជាអ្នកតំណាងរាស្ត្រដែលមានប្រវត្តិការងារល្អ មានស្នាដៃទាក់ទាញបេះដូងប្រជាពលរដ្ឋ។ លោកបន្តថា បើពុំដូច្នេះទេ នឹងអាចប៉ះពាល់ដល់ប្រជាប្រិយភាពគណបក្សនយោបាយនោះជាមិនខាន៖ «វាអាចធ្វើឲ្យមានការលើកឡើងរបស់ប្រជាពលរដ្ឋដែរ។ ឧទាហរណ៍ថា មានតំណាងរាស្ត្រណាមួយគាត់រំលោភអំណាច គាត់ទៅជិះ ឬគាត់ទៅយកដីគេអ៊ីចឹងទៅណាឧទាហរណ៍ណា អ៊ីចឹងអាកេរ្តិ៍ឈ្មោះហ្នឹងហើយ ដែលវាសុះសាយដល់សាធារណជន ហើយបង្កើតឲ្យមានការនិយាយដែលធ្វើឲ្យកិត្តិយសរបស់គាត់ហ្នឹង ឬរបស់គណបក្សនយោបាយដែលដាក់បេក្ខជនហ្នឹង គាត់អាចពិចារណា ហើយបើមិនពិចារណាសម្រាប់រៀបចំទេ គាត់អាចខាតបង់តែប៉ុណ្ណឹង»។
បន្ថែមពីនេះ ក្រុមអ្នកឃ្លាំមើលចង់ឲ្យរដ្ឋាភិបាល និងរដ្ឋសភារកយន្តការជំរុញឲ្យមានគណបក្សប្រឆាំង ឬមតិចម្រុះនៅក្នុងរដ្ឋសភាទើបអាចជួយឃ្លាំមើល និងផ្ដល់យោបល់ពីបញ្ហាមិនប្រក្រតីក្នុងការដឹកនាំរបស់រដ្ឋាភិបាល និងរដ្ឋសភា៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។