ពលរដ្ឋ​ថា ការ​ផាត់​ភ្លើងទៀន​មិន​ឱ្យ​ចូលរួម​បោះឆ្នោត​បង្ហាញ​ថា បក្ស​កាន់អំណាច​ខ្លាច​ចាញ់ឆ្នោត

0:00 / 0:00

ពលរដ្ឋ​មួយចំនួន​មើល​ឃើញ​ថា ការ​ផាត់​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន​មិន​ឱ្យ​ចូលរួម​បោះឆ្នោត​បង្ហាញថា​បក្ស​កាន់អំណាច​មិន​ហ៊ាន​ប្រកួតប្រជែង ឬ​ខ្លាច​ចាញ់ឆ្នោត។

ការ​បង្ហាញ​ទស្សនៈ​បែប​នេះ​របស់​ពលរដ្ឋ​គឺ​បន្ទាប់ពី​ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ​ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ ដែល​ជា​ស្ថាប័ន​កំពូល​ចុងក្រោយ​សម្រេច​មិន​ឱ្យ​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន​ចូលរួម​ក្នុង​ការ​បោះឆ្នោត​ខាងមុខនេះ។

ឆ្លើយតប​នឹង​រឿង​នេះ​មន្ត្រី​បក្ស​កាន់អំណាច​អះអាង​ថា នេះ​គ្រាន់តែ​ទស្សនៈ​របស់​អ្នកគាំទ្រ​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន ហើយ​ប្រសិនបើ​ក្រុម​អ្នក​មិន​គាំទ្រ​បក្ស​កាន់​អំណាច​មិន​ទៅ​ចូលរួម​បោះឆ្នោត​គឺ​មាន​ន័យ​ថា គណបក្ស​កាន់អំណាច​នឹង​ឈ្នះ​ការ​បោះឆ្នោត​ទាំងស្រុង។

ពលរដ្ឋ​មួយ​ចំនួន ដែល​វិទ្យុ​អាស៊ីសេរី​សម្ភាស​ចាប់ផ្ដើម​អស់​សង្ឃឹម​នឹង​ការ​រៀបចំ​ដំណើរការ​បោះឆ្នោត​ជ្រើសតាំង​តំណាងរាស្ត្រ​នៅក្នុង​ខែ​កក្កដា​ខាងមុខ នៅ​ពេល​ដែល​ស្ថាប័ន​ពាក់ព័ន្ធ​បាន​សម្រេច​មិន​ឱ្យ​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន​ចូលរួម​ក្នុង​ការ​បោះឆ្នោត។

ពួកគេ​យល់​ឃើញ​ទៀត​ថា ការ​ផាត់​ចោល​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន​មិន​ឱ្យ​ចូលរួម​បោះឆ្នោត​បែបនេះ​បង្ហាញថា​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា ដែល​មាន​ប្រវត្តិ​ចូលរួម​ការបោះឆ្នោត និង​ជា​បក្ស​កាន់អំណាច​ជាច្រើន​ទសវត្សរ៍​មកនេះ​ភ័យខ្លាច​ចាញ់ឆ្នោត មិន​ហ៊ាន​ប្រកួត​ប្រជែង​នឹង​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន ដែល​ទើប​មានដំណើរ​ការ​ឡើង​វិញ​ក្នុង​រយៈពេល​ខ្លី។

ពលរដ្ឋ​រស់នៅ​រាជធានី​ភ្នំពេញ លោកស្រី អេង សុខា ថ្លែង​ថា គណបក្ស​កាន់អំណាច​ទំនង​មើលឃើញ​ពី​កម្លាំង​របស់​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន​ថា អាច​មាន​សន្ទុះ​ខ្លាំង អាច​ទាក់ទាញ​ពលរដ្ឋ​ឱ្យ​បោះឆ្នោត​ឱ្យ​ច្រើន ទើប​គណបក្សកាន់អំណាច​ប្រើប្រាស់​ស្ថាប័ន​ពាក់ព័ន្ធ​រៀបចំ​ការបោះឆ្នោត​គឺ គ​.​ជ​.​ប និង​ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ​ឱ្យ​ចាត់ការ​បក្ស​នេះ​នៅមុន​ការ​បោះឆ្នោត​។ លោកស្រី​លើកឡើង​បែបនេះ​ដោយ​សំអាង​ថា នរណា​ក៏​ដឹង​ថា គណបក្ស​ភ្លើងទៀន​អាច​ចូលរួម​ការបោះឆ្នោត​ក្រុមប្រឹក្សា​ឃុំ​-​សង្កាត់ មិន​គួរ​មាន​មូលហេតុ​មិនអាច​ចូលរួម​ការបោះឆ្នោត​ថ្នាក់​ជាតិ​នៅ​ពេល​នេះ​។ លោកស្រី​ចាប់ផ្ដើម​អស់​សង្ឃឹម និង​នឿយ​ណាយ​នឹង​ការ​បោះឆ្នោត។

លោកស្រី អេង សុខា៖ «បើ​ថា​មាន​លទ្ធិ​ប្រជាធិបតេយ្យ​ត្រូវ​ឱ្យ​មាន​សំឡេង​គេ​អី ឈរឈ្មោះ​បោះឆ្នោត​អី​ទាំង​អស់ហ្នឹង​ទាំងអស់គ្នា​។ សម្បូរ​ប្រជាជន​នៅក្នុង​ប្រទេស​នៅ​តាម​ភូមិ​អីហ្នឹង​ក៏​គេ​ថា​ដែរ​។ គេ​ថា​ប្រសិនជា​អត់​មាន​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន ឬ​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន​គេ​បិទ​ហើយ គឺ​បិទ​អត់ឱ្យ​ពលរដ្ឋ​បោះឆ្នោត​ហើយ ពួក​ខ្ញុំ​អត់​ទៅ​ទេ»។

ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ​នៅ​ថ្ងៃទី​២៥ ខែ​ឧសភា សម្រេច​បដិសេធ​បណ្តឹង​របស់​បក្ស​ភ្លើងទៀន​ប្តឹង​តវ៉ា​នឹង​សេចក្ដី​សម្រេច​របស់ គ​.​ជ​.​ប ដែល​មិន​ឱ្យ​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន​ចូលរួម​ការបោះឆ្នោត​។ ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ​ចាត់ទុក​ពាក្យបណ្ដឹង​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន ថា​ត្រឹមត្រូវ​តាម​ទម្រង់​ច្បាប់ ប៉ុន្តែ​បដិសេធ​ចោល​ដោយ​លើក​ឡើង ថា​ខុស​នឹង​គតិ​ច្បាប់។

ពលករ​ខ្មែរ​ធ្វើការ​នៅ​ប្រទេស​កូរ៉េ លោក អ៊ិន ធឿត សោកស្ដាយ ដែល​បក្ស​ភ្លើងទៀន​មិនអាច​ចូលរួម​ការ​បោះឆ្នោត​បាន​នេះ​។ ពលករ​រូប​នេះ​មើល​ឃើញ​ដែរ​ថា បក្ស​កាន់អំណាច​អាច​ភ័យខ្លាច​ចាញ់​ឆ្នោត​។ លោ​កថា​ករណី​បែប​នេះ​សម្រាប់​រូបលោក​រួម​នឹង​ពលករ​នៅ​កូរ៉េ​មួយ​ចំនួន​ទៀត​ចាត់ទុក​ការ​បោះឆ្នោត​នៅ​ពេល​ខាងមុខនេះ​ថា គ្មាន​យុត្តិធម៌ គ្មាន​តម្លាភាព មិន​សេរី មិន​ត្រឹមត្រូវ។

លោក អ៊ិន ធឿត៖ «​ខ្ញុំ​មិន​ទៅ​បោះឆ្នោត​ជាដាច់ខាត​ព្រោះ​អត់​មាន​គណបក្ស​ណា​ដែល​យើង​ពេញចិត្ត​ក្នុង​ការ​បោះឆ្នោត​ឱ្យ ជាពិសេស​ពលករ​ខ្មែរ​នៅ​កូរ៉េ​ភាគច្រើន​គាត់​សម្ដែង​ការ​មិន​ពេញចិត្ត​នៅពេល​ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ​គាត់​បដិសេធ​ហ្នឹង»។

ពលរដ្ឋ​ម្នាក់ទៀត លោក យុ រស់នៅ​ភ្នំពេញ​ឱ្យ​ដឹង​ដែរ​ថា លទ្ធផល​បែបនេះ​របស់​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន​គឺ​លោក​បាន​ស្មាន​ដឹង​ជាមុន​រួច​ទៅ​ហើយ ព្រោះ​ស្ថាប័នរដ្ឋ​ទាំងឡាយ​មិនមែន​ជាទី​ទុកចិត្ត​សម្រាប់​ពលរដ្ឋ ឬ​បក្ស​ផ្សេង​ពី​បក្ស​កាន់អំណាច​ទេ​។ តែ​ទោះជា​យ៉ាងណា​លោក​ថា លោក​គ្មាន​ជម្រើស​ណា​ក្រៅតែ​ពី​ទៅ​បោះឆ្នោត​ទេ ដើម្បី​អនុវត្ត​សិទ្ធិ​ពលរដ្ឋ។

លោក យុ៖ «គេ​ថា​យើង​មិន​យើង​មិន​ទៅ​បោះឆ្នោត យើង​មិនមែន​ជា​ពលរដ្ឋ​ក្នុង​សង្គម មិនមែន​ជា​ប្រជាពលរដ្ឋ​រស់​នៅ​ក្នុង​ភូមិ ឃុំ ហ្នឹង​យើង​មានតែ​ទៅ ទៅ​ហើយ​គូស​ចោល​តែម្ដង​ទៅ បាទ​ទៅ​ទាំង​បង្ខំ ទៅ​ទាំង​ទើសទាល់​អ៊ីចឹង​ទៅ​។ ខ្ញុំ​ចង់​និយាយ​ថា អ្វី ដែល​យើង​ជ្រើសរើស​អ្វី ដែល​យើង​ធ្វើ​វា​មិន​មាន​នៅក្នុង​ចិត្ត​យើង វា​គ្មាន​នៅក្នុង​បេះដូង​យើង​វា​មិន​មាន​នៅក្នុង​ដួងចិត្ត​យើង​វា​ពិបាក​ដែរ​ហ្នឹង។ ដូច​ពាក្យចាស់​ថា​មួយ​ដំប និង​បួន យើង​ចាំបាច់​ទៅ​ពឹង គ​.​ជ​.​ប ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ​អី ឳ គ​.​ជ​.​ប ឳ​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​អី គជប មក​ពី​ស្ថាន​ណា​ក៏​នៅតែ​ប៉ុណ្ណឹង​។ ចង់​និយាយ​ថា ចង់​ចាប់ចោរ​យក​ទៅ​ប្ដឹង​មេចោរ​អ៊ីចឹង​ដឹង​ហើយ​ថា លទ្ធផល​យ៉ាងម៉េច»។

ឆ្លើយតប​នឹង​រឿង​នេះ​មន្ត្រី​នាំពាក្យ​បក្ស​កាន់អំណាច លោក សុខ ឥសាន អះអាង​ថា នេះ​គ្រាន់តែ​ទស្សនៈ​របស់​ពលរដ្ឋ​មួយចំនួន ដែល​ជា​អ្នកគាំទ្រ​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន​តែប៉ុណ្ណោះ​។ លោក សុខ ឥសាន មាន​អំនួត​ថា ប្រសិនបើ​ក្រុម​អ្នក​មិន​គាំទ្រ​បក្ស​កាន់​អំណាច​មិន​ទៅ​ចូលរួម​បោះឆ្នោត​គឺ​មាន​ន័យ​ថា លើក​ពាន​ឱ្យ​គណបក្សកាន់អំណាច​របស់​លោក​បាន​ឈ្នះ​ការបោះឆ្នោត​ទាំងស្រុង និង​បន្ត​គ្រប់គ្រង​ប្រទេស​តទៅទៀត។

លោក សុខ ឥសាន៖ «វា​ធម្មតា​ទេ​ក្មួយ​ឯង​គិត​មើល បើសិនណា​គាត់​ភ្លើងទៀន​នេះ​គាត់​ភាគតិច​គាត់​មិន​ទៅ​បោះ​អាហ្នឹង​ដូច​លើកជើង​ពាន​ឱ្យ​គណបក្ស​ប្រជាជន ដែល​គួរតែ​កត់សម្គាល់។ ក្មួយ​ឯង​ចំណាំ​ពាក្យ​ខ្ញុំ​ទៅ​បើសិនណា​ជា​គាត់​មិន​ទៅ​បោះឆ្នោត​ទេ អាហ្នឹង​មួយរយ​ភាគរយ​មក​លើ​គណបក្ស​ប្រជាជន​ទាំងអស់​ហើយ​។ ទៅ​បោះ ឬ​មិន​ទៅ​បោះ​របស់​បងប្អូន​មួយចំនួន​ជា​សិទ្ធិ​របស់​គាត់ ប៉ុន្តែ​បើ​និយាយ​ពី​កាតព្វកិច្ច និង​ករណីយកិច្ច​របស់​ពលរដ្ឋ​គាត់​ខ្វះ ទោះបី​គាត់​បោះ​ប្រឆាំង​ក៏ដោយ​គាត់​ត្រូវ​អញ្ជើញ​ទៅ​បោះឆ្នោត»។

យ៉ាងនេះ​ក្ដី ពលរដ្ឋ​ម្នាក់ទៀត​រស់នៅ​ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង លោក ឈាង ឆ័ង ថ្លែង​ថា​បន្ថែម​លើ​រឿងរ៉ាវ​មិន​ប្រក្រតី​កើត​លើ​គណបក្ស​នយោបាយ​មួយចំនួន​នៅមុន​ការបោះឆ្នោត​នេះ ស្ថានភាព​នៅពេល​បោះឆ្នោត​ក៏​ពិបាក​នឹង​ទទួល​បាន​ទំនុកចិត្ត​ពី​ពលរដ្ឋ​ដែរ ដោយសារ​បណ្ដា​ប្រទេស​ធំៗ ដែល​គាំទ្រ​ដំណើរការ​ប្រជាធិបតេយ្យ​នៅ​កម្ពុជា​មិនបាន​បញ្ជូន​អ្នកសង្កេតការណ៍​មក​កម្ពុជា​ទេ​។ លោក​ថា​ស្ថានភាព​នេះ​មានតែ​ពលរដ្ឋ​គ្រប់រូប​យកចិត្តទុកដាក់​លើ​ការអនុវត្ត​ច្បាប់ និង​រួមគ្នា​ស្នើ​ទៅ​ប្រទេស​ជា​ម្ចាស់​ហត្ថលេខី​នៃ​កិច្ចព្រមព្រៀង​សន្តិភាព​ទីក្រុង​ប៉ារីស ដើម្បី​មេដឹកនាំ​ងាក​មក​គោរព​ប្រជាធិបតេយ្យ​ឡើងវិញ។

លោក ឈាង ឆ័ង៖ «ត្រូវតែ​លូកដៃ​ពីព្រោះ​ពួកគាត់​បាន​ចុះហត្ថលេខា​ហើយ​សន្យា​នៅក្នុង​ឯកសារ​កិច្ចព្រមព្រៀង​ទៀត ថា​នឹង​ជំរុញ​ដំណើរការ​ប្រជាធិបតេយ្យ បោះឆ្នោត​ដោយ​សេរី និង​ត្រឹមត្រូវ ពីព្រោះ​ពួកគាត់ ដែល​ជាប់​កាតព្វកិច្ច​នៅ​ក្នុង​ឯកសារ​ហ្នឹង​បណ្ដោយ​។ អ៊ីចឹង​មានតែ​ពលរដ្ឋ​ឈ្វេងយល់​ពី​ច្បាប់​កិច្ចព្រមព្រៀង​ហ្នឹង ហើយ​ជំរុញ​ឱ្យ​ហត្ថលេខី ដើម្បី​ជូនដំណឹង​ហ្នឹង​ទៅ​ស្នើ​ទៅដល់​រដ្ឋាភិបាល​ផង​ដែរ»។

សម្រាប់​លោក ឈាង ឆ័ង លោក​ថា ទោះ​ក្នុង​កាលៈទេសៈ​បែប​ណា​ក៏​លោក​នៅតែ​ទៅ​ចូលរួម​បោះឆ្នោត ព្រោះ​នេះ​ជា​សិទ្ធិ​របស់​លោក​ជា ពលរដ្ឋ​នៅក្នុង​សង្គម​ប្រជាធិបតេយ្យ៕

កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចេញមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែម​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​តិ ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។