ក្រុមអ្នកតាមដានស្ថានការណ៍នយោបាយកម្ពុជា ជំរុញដល់រដ្ឋាភិបាលគិតគូរស្ដារប្រជាធិបតេយ្យ និងពង្រឹងនីតិរដ្ឋ ប្រសើរជាងទទួលយកនូវមនោគមវិជ្ជាពីប្រទេសកុម្មុយនិស្តចិន ដើម្បីដឹកនាំប្រទេសតាមបែបផ្ដាច់ការ។ ការលើកឡើងនេះ គឺបន្ទាប់ពីអគ្គរដ្ឋទូតចិនប្រចាំកម្ពុជាថា សមិទ្ធផលដ៏មហិមានៃសមាជគណបក្សកុម្មុយនិស្តចិន លើកទី២០ អាចជួយដល់ប្រជាជនកម្ពុជានៅគ្រប់មជ្ឈដ្ឋានស្វែងយល់កាន់តែច្បាស់អំពីសារសំខាន់នៃសមិទ្ធផលរបស់គណបក្សកុម្មុយនិស្តចិន។
ក្រុមអ្នកតាមដានស្ថានការណ៍នយោបាយកម្ពុជា លើកឡើងថា បើក្នុងរបត់នយោបាយរវាងប្រទេសមហាអំណាច និងមហាអំណាចនៅតែប្រឈមមុខដាក់គ្នាក្នុងការដណ្ដើមឥទ្ធិពលភូមិសាស្ត្រនយោបាយ នោះកម្ពុជាត្រូវតែប្រកាន់គោលនយោបាយអព្យាក្រឹត្យ ដើម្បីកុំឱ្យក្លាយជាកូនអុកសម្រាប់ប្រទេសមហាអំណាចណាមួយ។
ប្រធានសមាគមនិស្សិតបញ្ញវន្តខ្មែរ លោក កើត សារ៉ាយ ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា ច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជាបានកំណត់ថា កម្ពុជាជាប្រទេសអព្យាក្រឹត្យដោយមិនប្រកាន់បែងចែកបក្ខពួកនៃប្លុកសេរី និងកុម្មុយនិស្តឡើយ។ ប៉ុន្តែលោកថា បើកម្ពុជាខ្លួនឯងធ្វេសប្រហែសឱ្យធ្លាក់ក្នុងអន្ទាក់ភូមិសាស្ត្រនយោបាយនៃមហាអំណាចណាមួយ នោះកម្ពុជានឹងបាត់បង់ផលប្រយោជន៍កាន់តែច្រើន។ លោកមើលឃើញថា រដ្ឋាភិបាលបច្ចុប្បន្នហាក់កំពុងលម្អៀងទៅប្រទេសចិនកាន់តែខ្លាំង និងដឹកនាំប្រទេសកាន់តែប្រាសចាកពីគន្លងប្រជាធិបតេយ្យដោយសារអាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាលនៅតែបន្តរឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាព និងបង្ក្រាបសំឡេងអ្នកមាននិន្នាការផ្ទុយពីរដ្ឋាភិបាលជាដើម។
លោកសង្កេតឃើញថា ក្នុងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទំនាក់ទំនងរវាងកម្ពុជា និងចិនជិតស្និទ្ធកន្លងមកនេះ បានធ្វើកម្ពុជាបាត់បង់សន្តិសុខសង្គមមួយផ្នែក ដ្បិតជនជាតិចិនមួយចំនួន ដែលចូលមកធ្វើជំនួញនៅកម្ពុជាមួយចំនួន គឺជាប្រភេទអាជីវកម្មបែបឧក្រិដ្ឋ៖
« សហភាពអឺរ៉ុប ឬសហរដ្ឋអាមេរិកហ្នឹង ក៏បានចង្អុលបង្ហាញថា កម្ពុជាស្ថិតនៅក្នុងលេខរៀង ដែលអាចដាក់ចូលក្នុងបញ្ជីប្រផេះទៀត។ ការដែលយើងភ្លេចខ្លួន ហើយយើងនៅតែព្យាយាមរាប់អានជាមួយនឹងចិន ដែលភ្លេចគិតអំពីគោលការណ៍ ធ្វើឱ្យកម្ពុជារាល់ថ្ងៃហ្នឹងហាក់ដូចជាបាត់បង់សន្តិសុខមួយផ្នែកអំពីជនជាតិចិន។ អានេះខ្ញុំគ្រាន់តែនិយាយអំពីជនជាតិចិនទេ ប៉ុន្តែទាំងអស់ហ្នឹង វាកើតចេញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ»។
ឯកអគ្គរដ្ឋទូតចិនប្រចាំកម្ពុជា លោក វ៉ាង វិនធាន (Wang Wentian) កាលពីថ្ងៃទី៣១ ខែតុលា ថា អត្ថន័យជាប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏សំខាន់នៃសមាជគណបក្សកុម្មុយនិស្តចិនលើកទី២០ ជាសមិទ្ធផលផ្លែផ្កាដ៏សំខាន់បំផុតរបស់សមាជគណបក្សកុម្មុយនិស្តចិន គឺជាការកំណត់តួនាទីស្នូលរបស់អគ្គលេខាធិការបក្សលោក ស៊ី ជីងពីង (Xi Jinping) ឱ្យក្លាយជាគំនិតដឹកនាំក្នុងរយៈពេលវែង។
ទំព័រហ្វេសប៊ុក (Facebook) ផេករបស់ស្ថានទូតចិនប្រចាំកម្ពុជា បានឱ្យដឹងថា ភាគីកម្ពុជាបានវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះខ្លឹមសារសុន្ទរកថាលោក វ៉ាង វិនធាន (Wang Wentian) ដែលកម្ពុជាគិតថា បានជួយដល់ប្រជាជននៅគ្រប់មជ្ឈដ្ឋានអាចស្វែងយល់កាន់តែច្បាស់អំពីសារសំខាន់ជាប្រវត្តិសាស្ត្រ និងសមិទ្ធផលនៃសមាជគណបក្សកុម្មុយនីស្តចិនលើកទី២០។
អ្នកវិភាគនយោបាយ លោក គឹម សុខ លើកឡើងថា ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរនឹងសាទរ ប្រសិនបើប្រទេសចិនកុម្មុយនិស្ត ជួយជំរុញឱ្យកម្ពុជាដើរតាមស្មារតីនៃកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងបារីស៍ ដែលប្រទេសចិន ក៏ជាប្រទេសហត្ថលេខីមួយដែរ។ ក៏ប៉ុន្តែ លោកមើលឃើញថា របត់នយោបាយបច្ចុប្បន្នចិនហាក់កំពុងប្រើប្រាស់កម្ពុជាផ្ដាច់មុខតាមរយៈរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ដើម្បីបំពេញមហិច្ឆតាសាងសង់មូលដ្ឋានកងទ័ពនៅលើទឹកដីខ្មែរទប់ទល់នឹងប្រទេសមហាអំណាចលោកសេរីតែប៉ុណ្ណោះ៖
« ហើយលោក ហ៊ុន សែន វិញត្រឹមតែត្រូវការពឹងចិន ដើម្បីសម្រេចគោលដៅផ្ទេរអំណាចគ្រួសាររបស់ខ្លួន ការពឹងពាក់គ្នាពង្រឹងអំណាចបែបនេះ ធ្វើឱ្យខូចផលប្រយោជន៍ប្រជាជាតិខ្មែរធំធេងណាស់។ ខ្ញុំគិតថា ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរមិនត្រឹមតែមិនពេញចិត្តទេ ថែមទាំងកើតនូវសម្អប់កាន់តែខ្លាំង ក្នុងចិត្តរបស់ពួកគាត់ ចំពោះទំនាក់ទំនងនៃរដ្ឋាភិបាលចិន និងរដ្ឋាភិបាលលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន»។
វិទ្យុអាស៊ីសេរីមិនអាចទាក់ទងប្រធានអង្គភាពអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល លោក ផៃ ស៊ីផាន ដើម្បីសុំប្រតិកម្មជុំវិញការលើកឡើងនេះបាននៅឡើយទេ នៅថ្ងៃទី៤ ខែវិច្ឆិកា។
ក្រោយពីរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន បានបំផ្លាញប្រជាធិបតេយ្យកាលពីឆ្នាំ២០១៧ មកអាជ្ញាធរនៃរបបរបស់ក៏មិនបានដកថយក្នុងការបង្ក្រាបសកម្មជនសង្គម អ្នកនយោបាយប្រឆាំង និងស្ថាប័នសារព័ត៌មាន ដែលមិនរណបលោកនោះទេ។ ទន្ទឹមនេះ សហរដ្ឋអាមេរិក និងសហគមន៍អឺរ៉ុបបានដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចជាបន្តបន្ទាប់ ដែលទំនងជាហេតុធ្វើឱ្យរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ស្រវាឱបក្រសោបចិនកាន់តែខ្លាំង។ ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធទូទៅ (GSP) សម្រាប់កម្ពុជាបានផុតសុពលភាពកាលពីដំណាច់ឆ្នាំ២០២០ កន្លងទៅ ដោយសហរដ្ឋអាមេរិកមិនទាន់បន្តឱ្យកម្ពុជាវិញនៅឡើយទេ គិតមកដល់នេះ។ ចំណែកឯ ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធគ្រប់មុខទំនិញទាំងអស់ លើកលែងតែអាវុធ ឬហៅថា (EBA) ក៏ត្រូវបានសហភាពអឺរ៉ុបកាត់ផ្ដាច់ ២០ភាគរយដែរ ដោយសារតែបញ្ហារំលោភសិទ្ធិមនុស្ស «ធ្ងន់ធ្ងរជាប្រព័ន្ធ» និងការរម្លាយប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។ ក្រៅពីនេះ រដ្ឋាភិបាល លោក ហ៊ុន សែន ក៏រងការចោទប្រកាន់ថា បានចុះកិច្ចព្រមព្រៀងដោយសម្ងាត់ផ្ដល់សិទ្ធិឱ្យចិនសាងសង់មូលដ្ឋានកងទ័ពនៅកំពង់ផែសមុទ្ររាមក្នុងខេត្តព្រះសីហនុ ដែលករណីនេះកម្ពុជាអាចប្រឈមការគំរាមកំហែង បាត់បង់អធិបតេយ្យ និងអាចបង្កឱ្យមានបញ្ហាអសន្តិសុខក្នុងតំបន់៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។