ក្រសួងអប់រំរងការរិះគន់ ថាខ្វះភាពប្រាកដនិយម ក្នុងការវាយតម្លៃលទ្ធផលសិក្សា របស់សិស្សប្រឡងសញ្ញាប័ត្រទុតិយភូមិ ឬបាក់ឌុប ក្រោយមានបញ្ហាបច្ចេកទេស ក្នុងការកែកំណែវិញ្ញាសាប្រឡង ដោយពឹងផ្អែកទៅលើបច្ចេកវិទ្យាកុំព្យូទ័រនោះ។
នាយកប្រតិបត្តិអង្គការសម្ព័ន្ធគណនេយ្យភាពសង្គមកម្ពុជាលោក សន ជ័យ ចាត់ទុកការប្រញាប់ ចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន របស់ក្រសួងអប់រំយុវជន និងកីឡា ដែលអួតសរសើរ អំពីគុណភាពប្រធានវិញ្ញាសាប្រឡងលំបាកជាងមុន ទើបសិស្សប្រឡងជាប់និទ្ទេស A B និង C ថយចុះជាងឆ្នាំមុន ថាជាការខ្វះភាពជាក់ស្តែង និងផ្អែកទៅលើការស្មាន ជាជាងការពិត។ លោក សន ជ័យ បន្ថែមថា ការធ្វើសេចក្តីសនិ្នដ្ឋានស្មានៗបែបនេះ ធ្វើឲ្យថ្នាក់ដឹកនាំនៃក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា ជាពិសេសលោក ហង់ជួន ណារ៉ុន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងនេះផ្ទាល់ បាត់បង់ការជឿទុកចិត្តពីពលរដ្ឋ និងខូចកិត្តិយសយ៉ាងដំណំ៖ «យើងនៅតែមើលឃើញថា ថ្នាក់ដឹកនាំត្រូវរៀនសូត្រពីបទពិសោធន៍នេះ ដើម្បីធ្វើការត្រួតពិនិត្យទ្វេរដង ឬច្រើនដងមុននឹងឲ្យការចេញលទ្ធផល»។
ភ្លាមៗក្រោយចេញលទ្ធផលប្រឡងសញ្ញាប័ត្រមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិ កាលពីថ្ងៃទី៩ ខែកញ្ញា ពោលគឺក្រោយឃើញតួលេខសិស្សជាប់និទ្ទេស A បានតែ ២៩០នាក់ ដែលតិចជាងឆ្នាំមុន រហូតដល់ទៅជិតពីរដង សិស្សជាប់និទ្ទេស B បានតែ ១.៥៣២ នាក់ តិចជាងឆ្នាំមុនជិតពីរដងដែរ ឯសិស្សជាប់និទ្ទេស C បាន ៤.៦៣១ តិចជាងឆ្នាំមុន ប្រហែលជិត ៤០០ នាក់នោះ ស្រាប់តែក្រសួងអប់រំ ចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន ថាមូលហេតុដែលបេក្ខជនទទួលបាន និទ្ទេស A B និង C ធ្លាក់ចុះបែបនេះ បើប្រៀបធៀបនឹងឆ្នាំ២០១៧ គឺដោយសារ ក្រសួងបានបង្កើនស្តង់ដារប្រធានវិញ្ញាសារប្រឡងឲ្យខ្លាំងជាងមុន ក្នុងគោលដៅពង្រឹងគុណភាពអប់រំ និង ជំរុញបេក្ខជនឲ្យខិតខំរៀនសូត្រ កាន់តែមានចំណេះដឹងជ្រៅជ្រះថែមទៀត។
ប៉ុន្តែ ក្រោយការផ្ទុះការតវ៉ាយ៉ាងខ្លាំង ពីសិស្សប្រឡងបាក់ឌុបជាច្រើនក្រុម មកពីខេត្តផ្សេងៗគ្នា ដែលបាននាំគ្នាមកតវ៉ា នៅមុខក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា នៅរាជធានីភ្នំពេញ ពីរថ្ងៃជាប់ៗគ្នា ព្រោះមិនពេញចិត្តនឹងភាពមិនប្រក្រតី នៃលទ្ធផលប្រលងរបស់ពួកគាត់ ទើបក្រសួងពិនិត្យកំណែវិញ្ញាសាប្រឡងឡើងវិញ ក៏រកឃើញតួលេខថ្មី ដែលធ្វើឲ្យចំនួនសិស្សប្រឡងជាប់និទ្ទេស A តាមពិតមានចំនួន ៤០៨នាក់ ដែលប្រហាក់ប្រហែលនឹងចំនួនសិស្សជាប់និទ្ទេស A កាលពីឆ្នាំ ២០១៧ ដែរ។ ចំណែកឯសិស្សជាប់និទ្ទេស B គឺមានចំនួន ២.២២២ ដែលតិចជាងឆ្នាំ២០១៧ តែជាងពីររយនាក់ (២៤២)។ ចំណែកឯអ្នកជាប់និទ្ទេស C ឆ្នាំនេះ មានចំនួនកើនលើសឆ្នាំមុនរហូតដល់ទៅជាមួយពាន់នាក់ (១.០៤១)។
លទ្ធផលថ្មី ដែលក្រសួងអប់រំ អះអាងថាបានផ្ទៀតផ្ទាត់ត្រឹមត្រូវ ក្រោយមានកំហុសបច្ចេកទេសកុំព្យូរទ័រនោះ គឺមិនដូចទៅនឹងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានដំបូង ដែលក្រសួងអះអាងភ្លាមៗ ថាមូលហេតុដែលបេក្ខជនទទួលបាននិរទ្ទេស A B និង C ធ្លាក់ចុះ បើប្រៀបធៀបនឹងឆ្នាំ២០១៧ គឺដោយសារ ក្រសួងបានបង្កើនស្តង់ដាប្រធានវិញ្ញាសាប្រឡងឲ្យខ្លាំងជាងមុន ក្នុងគោលដៅពង្រឹងគុណភាពអប់រំ និងជំរុញបេក្ខជនឲ្យខិតខំរៀនសូត្រ កាន់តែមានចំណេះដឹងជ្រៅជ្រះថែមទៀតនោះ។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី ក្រសួងអប់រំ មិនបានបកស្រាយបំភ្លឺអ្វីនោះដែរ ជុំវិញការប្រញាប់វាយតម្លៃដោយស្មានៗ ដែលថាចំនួនសិស្សជាប់និទ្ទេសល្អតិចជាងមុន គឺមកពីវិញ្ញាសាប្រឡងខ្លាំងជាងមុននោះ ទោះបីជាក្រសួងកាលពីថ្ងៃទី១៣ ខែ កញ្ញា បានរកឃើញថា តួលេខដែលក្រសួងយកមកធ្វើជាសម្អាង ក្នុងការវាយតម្លៃសមត្ថភាពសិស្សនេះ គឺផ្អែកទៅលើលទ្ធផលមិនត្រឹមត្រូវនោះក៏ដោយ។
លោក សន ជ័យ ចាត់ទុកការមិនបកស្រាយឲ្យអស់ចម្ងល់នេះ គឺជាការខ្វះការទទួលខុសត្រូវ ចំពោះពលរដ្ឋទូទៅ។ លោកថា ប្រសិនក្រសួងនៅតែមិនបំភឺ្ល និងមិនពន្យល់ឲ្យបានច្បាស់លាស់ មតិទូទៅនឹងនៅតែមានមន្ទិល ទៅលើសុចរិតភាពរបស់ក្រសួងនេះ៖ «គួរតែមានការបំភ្លឺឲ្យបានស៊ីជម្រៅជាងនេះ។ ពលរដ្ឋនៅមានមន្ទិល និងការលើកហេតុផលមួយចំនួន ដែលប៉ះពាល់ដល់គុណភាព នៃលទ្ធផលលើកទីពីរនេះ»។
ផ្ទុយទៅវិញ ក្រោយឃើញលទ្ធផលថ្មី ដែលផ្ទុយពីអ្វីដែលក្រសួងយកមកអះអាង ក្នុងការវាយតម្លៃពីមុន អ្នកនាំពាក្យក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា លោក ឌី ខាំបូលី ក៏ប្រញាប់សន្និដ្ឋានមួយថ្មីភ្លាមទៀតដែរ ដោយថាសិស្សជាប់និទ្ទេសល្អ បន្ថែមបែបនេះ គឺមួយផ្នែកគឺដោយសារគុណសម្បត្តិរបស់ក្រសួងអប់រំដែរ៖ «បើយើងមើលក្នុងផ្លូវវិជ្ជមាន ការកើនឡើងនេះ បង្ហាញឲ្យឃើញអំពីការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ក្រសួង និងសិស្ស»។
លទ្ធផលប្រឡងបាប់ឌុបឆ្នាំ២០១៨ នេះ ត្រូវក្រសួងអប់រំប្រកាសមុនកាលបរិច្ឆេទ ដែលកំណត់យកថ្ងៃទី១១ និងទី១២ ខែកញ្ញា ត្រូវប្ដូរមកថ្ងៃទី៩ និងទី១០ កញ្ញាវិញ ដោយអះអាងថា ដំណើរការកែ ការស្រង់ បូកពិន្ទុ នឹងការផ្ទៀងផ្ទាត់តាមប្រព័ន្ធកុំព្យូទ័រ ប្រព្រឹត្តទៅដោយរលូន ប្រកបដោយការយកចិត្តទុកដាក់ និងទទួលខុសត្រូវខ្ពស់ ពីសំណាក់ប្រធាន និងអនុប្រធានគណៈកម្មការនៃក្រសួងអប់រំ។
ភាពប្រញាប់ប្រញាល់ ក្នុងការប្រកាសលទ្ធផលប្រឡង នៅមុនកាលកំណត់ ដោយមិនរង់ចាំការពិនិត្យឲ្យបានច្បាស់លាស់សិនបែបនេះ លោក សន ជ័យ ចាត់ទុកថាជាបទពិសោធន៍ដ៏អាក្រក់បំផុត និងប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងទៅដល់ស្ថាប័នជាតិមួយនេះទាំងមូល៖ «ការចេញលទ្ធផលលឿនមុនផែនការកំណត់ មិនមែនជាមោទនភាពទេ ប៉ុន្តែ ការផ្ទៀតផ្ទាត់ម៉ត់ចត់ ទើបជាមោទនភាព»។
ដោយសារកំហុសឆ្គង ក្នុងការស្រង់ពិន្ទុបេក្ខជនប្រឡង ធ្វើឲ្យសិស្សជិតមួយពាន់នាក់ (៩៧៥) ដែលធ្លាក់ប្រកាសថាធ្លាក់ពីដំបូង បានជាប់វិញ។ ចំណែកឯសិស្សជាប់និទ្ទេស C D និង E បានកើនឡើងពីមួយពាន់ រហូតដល់ប្រាំមួយពាន់នាក់។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី សិស្សខ្លះពេញចិត្ត សិស្សមួយចំនួនទៀត ក៏នៅតែមិនទាន់ពេញចិត្ត ទៅនឹងលទ្ធផលថ្មីនេះដែរ។
បើទោះជាលទ្ធផលចុងក្រោយ ត្រូវបានប្រកាសកាលពីថ្ងៃទី១៤ កញ្ញា ម្សិលមិញនេះក្តី ប៉ុន្ដែ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងអប់រំលោក ឌី ខាំបូលី បញ្ជាក់ថា បេក្ខជនប្រលងបាក់ឌុប នៅតែអាចទៅប្ដឹងតវ៉ាលទ្ធផលរបស់ខ្លួនបានគ្រប់មុខវិជ្ជា ព្រោះគោលការណ៍ច្បាប់ បានទុករយៈពេលឲ្យប្ដឹង៣០ថ្ងៃ ក្រោយថ្ងៃប្រកាសលទ្ធផល៕