សង្គមស៊ីវិលចង់ឃើញរដ្ឋាភិបាលបង្ហាញឆន្ទៈពិតប្រាកដទប់ស្កាត់ឧក្រិដ្ឋកម្មគ្រឿងញៀន
2023.01.07
គ្រឿងញៀនដែលសមត្ថកិច្ចរឹបអូសពីជនសង្ស័យជនជាតិចិន នាពេលកន្លងទៅ។
រូប៖ គេហទំព័រអគ្គស្នងការនគរបាលជាតិ
មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលរិះគន់ថា រដ្ឋាភិបាលឯកបក្សអសមត្ថភាពក្នុងការទប់ស្កាត់ឧក្រិដ្ឋកម្មគ្រឿងញៀនដែលនៅតែបន្តហូរចូលកម្ពុជាកាន់តែច្រើនឡើង។ ពួកគាត់ចង់ឃើញរដ្ឋាភិបាលបង្ហាញឆន្ទៈពិតប្រាកដក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងឧក្រិដ្ឋកម្មគ្រឿងញៀន នេះតាមរយៈការអនុវត្តច្បាប់ដែលមានស្រាប់ និងស៊ើបអង្កេតរកមេខ្លោងធំៗដែលជួញដូរគ្រឿងញៀននៅកម្ពុជា។
ក្រុមអ្នកឃ្លាំមើលបញ្ហាសង្គមកម្ពុជារិះគន់ថា ការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំង និងទប់ស្កាត់បញ្ហាគ្រឿងញៀននោះគឺបរាជ័យ ដោយសារតែលំហូរនៃសារធាតុញៀនចូលកម្ពុជាបានកើនឡើងកាន់តែខ្លាំង តាមរយៈឧក្រិដ្ឋជនមួយចំនួនដែលដឹកឆ្លងដែនចូលកម្ពុជា។
មន្ត្រីសម្របសម្រួលគម្រោងនៃសមាគមបណ្ដាញយុវជនកម្ពុជា (CYN) លោក អូត ឡាទីន ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី៧ ខែមករា ថា ពលរដ្ឋ ជាពិសេសយុវជនមួយចំនួនដែលមានចំណេះដឹងទាបគឺពួកគេតែងងាយនឹងប្រឈមរងគ្រោះដោយសារប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន។ លោករិះគន់ថា ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលត្រឹមតែប្រកាសប្ដេជ្ញាចិត្តទប់ស្កាត់លំហូរចូលគ្រឿងញៀន ប៉ុន្តែគ្មានឆន្ទៈបង្ក្រាប ឬដាក់ទោសឈ្មួញជួញដូរធំៗដែលអាចមានតួនាទីធំៗក្នុងជួររដ្ឋាភិបាលផងនោះ ស្ថានភាពគ្រឿងញៀននៅកម្ពុជាមិនត្រឹមកើនឡើងនោះទេ វាក៏ជាការពង្រឹងនូវវប្បធម៌និទ្ទណ្ឌភាពផងដែរ។
លោក អូត ឡាទីន៖ «បញ្ហាគ្រឿងញៀនមិនមែនមនុស្សធម្មតាអាចធ្វើចរាចរបានទេ បើសិនជាមិនមានតួនាទីធំ មិនមានធនធានសេដ្ឋកិច្ចធំមិនអាចធ្វើចរាចរលក់ដូរបានទេ។ ការណ៍ដែលអាចធ្វើចរាចរបានរបៀបនេះវាជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយជាប្រព័ន្ធ ប្រសិនជាមិនមានការប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយទេ មិនអាចបញ្ហាគ្រឿងញៀនដ៏សន្ធឹកសន្ធាប់បែបនេះទេ។ ជាពិសេស ឧក្រិដ្ឋជនមួយចំនួនចាប់បានយើងមិនដឹងថា តើនីតិវិធីក្នុងការដាក់ពន្ធនាគារហ្នឹងចាត់ចែងបែបម៉េច?»។
របាយការណ៍អាជ្ញាធរជាតិបង្ហាញថា ក្នុងឆ្នាំ២០២២ កន្លងទៅ សមត្ថកិច្ចបង្ក្រាបបទល្មើសគ្រឿងញៀននៅទូទាំងប្រទេសបានជិត ៦ពាន់ ៣រយករណី (៦.២៩០) ឃាត់ខ្លួនមនុស្សជិត ១ម៉ឺន ៥ពាន់នាក់ (១៤.៧៨៤) និងរឹបអូសបានគ្រឿងញៀនជាច្រើនប្រភេទជិត ១៥តោន។ តួលេខគ្រឿងញៀននេះបានកើនឡើងទ្វេដងបើធៀបនឹងឆ្នាំ២០២១ សមត្ថកិច្ចរឹបអូសគ្រឿងញៀនជាង ៤តោន។
អាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀនទទួលស្គាល់ថា មូលហេតុគ្រឿងញៀនបានហូរចូលកម្ពុជានាឆ្នាំកន្លងទៅមានការកើនឡើង ដោយសារតែសមត្ថកិច្ចមាននៅតែមានចន្លោះប្រហោង ខណៈឧក្រិដ្ឋជនមកពីតំបន់ត្រីកោណមាសកើនឡើង ហើយពួកគេមួយចំនួនតែងតែប៉ុនប៉ងយកកម្ពុជាធ្វើជាទីតាំងផលិតគ្រឿងញៀន។
អគ្គលេខាធិការនៃអគ្គលេខាធិការដ្ឋានអាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀនលោក មាស វីរិទ្ធ ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា ចាប់ពីដើមឆ្នាំ២០២៣ នេះរដ្ឋាភិបាលនៅតែបន្តអនុវត្តគោលនយោបាយភូមិឃុំមានសុវត្ថិភាពដដែល ដោយគ្រប់ភាគីចូលរួមសហការជាមួយសមត្ថកិច្ចទប់ស្កាត់បញ្ហាគ្រឿងញៀន។ ប៉ុន្តែ លោកបញ្ជាក់ថា សមត្ថកិច្ចនឹងបង្កើនការត្រួតពិនិត្យ និងពង្រឹងការអនុវត្តចុះបង្ក្រាបជាក់ស្តែងនូវកន្លែងទីតាំងមួយចំនួនដែលឧក្រិដ្ឋជននៅតែប៉ុនប៉ងបើករោងចក្រផលិតគ្រឿងញៀននៅកម្ពុជា។
លោក មាស វីរិទ្ធ៖ «កម្ពុជាយើងមានការប៉ុនប៉ងរបស់ក្រុមឧក្រិដ្ឋជនហ្នឹងកែច្នៃផលិត ប៉ុន្តែត្រូវបានបង្ក្រាបបានទាន់ពេល។ កាលណាគេយកសារធាតុគីមីមួយមុខៗ មកហើយបើយើងបង្ក្រាបមុនកុំឱ្យកើតមាន គេអាចធ្វើការបកស្រាយបានថា មិនទាន់មានបទល្មើសមិនទាន់មានពាក់ព័ន្ធនឹងសារធាតុញៀន ពីព្រោះសារធាតុញៀនផ្សំខ្លះក្នុងច្បាប់ សារធាតុគីមីផ្សេងទៀតបច្ចុប្បន្នមិនទាន់មាននៅក្នុងច្បាប់ អង្គការសហប្រជាជាតិក៏មិនទាន់បានដាក់បញ្ចូល អ៊ីចឹងមានការពិបាកបង្ក្រាបមុនទី»។
ជុំវិញរឿងនេះ ប្រធានសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក (ADHOC) លោក នី សុខា ពិនិត្យឃើញថា ការជួញដូរគ្រឿងញៀននៅកម្ពុជានាពេលបច្ចុប្បន្នគ្មានភាពថមថយ។ លោកយល់ថា បើអាជ្ញាធរគ្មានឆន្ទៈពិតប្រាកដក្នុងការបង្ក្រាបឈ្មួញជួញដូរ លំហូរគ្រឿងញៀននឹងតែបន្តកើនឡើង ព្រោះលោកអះអាងថា បុគ្គលដែលអាច ជួញដូរគ្រឿងញៀនទ្រង់ទ្រាយធំ និងដឹកឆ្លងដែនចូលកម្ពុជាបាន គឺពួកគេអាចជាមនុស្សមានលុយមានអំណាច។
លោក នី សុខា៖ «ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលមិនចាត់វិធានការចំពោះបញ្ហា គ្រឿងញៀន ពិសេសបើយើងចាត់វិធានការ តែអ្នកជួញដូរតូចតាច ហើយយើងដឹងហើយថា ការជួញដូរគ្រឿងញៀននេះសុទ្ធតែមានខ្សែរយៈ ដូច្នេះរដ្ឋាភិបាលគួរតែធ្វើយ៉ាងណាស្រាវជ្រាវរកឫសគល់នៃការជួញដូរគ្រឿងញៀននេះពីព្រោះថា អាចនឹងមានអ្នកនៅពីក្រោយខ្នងជាអ្នកមានបុណ្យសក្ដិនៅពីក្រោយក្នុងរឿងនេះ។ បើសិនជារដ្ឋាភិបាលមិនចាត់វិធានការឱ្យដល់ឫសគល់ទេ ខ្ញុំគិតថា មិនអាចកាត់បន្ថយការហូរចូលគ្រឿងញៀនបានទេ»។
ទាក់ទងនឹងបញ្ហាគ្រឿងញៀននេះដែរ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ស ខេង ថ្មីៗនេះ ប្រកាសថា ចំពោះអ្នកប្រឡងចូលមន្ត្រីរាជការ គ្រូបង្រៀន ជាពិសេសកម្លាំងប្រដាប់អាវុធត្រូវតែមានការត្រួតពិនិត្យសុខភាពជាមុន។ លោកបន្តថា ប្រសិនបើពិនិត្យឃើញមានសារធាតុញៀននោះ ទោះបីជាពួកគេមានចំណេះជំនាញយ៉ាងណាក្ដី ក៏មិនត្រូវអនុញ្ញាតប្រឡងចូលការងារក្របខណ្ឌរដ្ឋនោះទេ។
ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលយល់ថា បើរដ្ឋាភិបាលគ្មានការរឹតបន្តឹង និងអនុវត្តច្បាប់ដែលមានស្រាប់ ពិសេសតាមចាប់មេខ្លោងធំៗដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការជួញដូរថ្នាំញៀននេះ កម្ពុជានឹងមានវិបត្តិសង្គម បញ្ហាអសន្តិសុខ និងកើតមាននូវបទល្មើសឧក្រិដ្ឋកម្មកាន់តែច្រើនបន្ថែមទៀត៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- តុលាការដោះលែងសកម្មជនគណបក្សប្រឆាំង និយមលោក កឹម សុខា គឺលោក យឹម ស៊ីណន ឱ្យនៅក្រៅឃុំបណ្ដោះអាសន្ន
- អាជ្ញាធរក្រុងភ្នំពេញ ចាប់ខ្លួនមន្ត្រីគណបក្សភ្លើងទៀន៣នាក់
- "លោក ហ៊ុន សែន សម្ញែងនាឡិកាដៃតម្លៃរាប់លានដុល្លារ បង្ហាញថា លោកជាមេដឹកនាំពុករលួយ"
- សង្គមស៊ីវិលប្រតិកម្មនឹងក្រសួងអប់រំដែលឱ្យសិស្សឈប់សំរាកយូរដើម្បីគាំទ្រកីឡាស៊ីហ្គេម
- ជប៉ុនប្រកាសមិនបញ្ជូនអ្នកសង្កេតការណ៍សំរាប់ការបោះឆ្នោតជាតិនៅខែកក្កដាខាងមុខនេះទេ
