អង្គការលីកាដូ (Licadho) និងអង្គការសមធម៌កម្ពុជាសិក្សារួមគ្នារកឃើញថា ពលរដ្ឋរាប់ម៉ឺនគ្រួសារនៅខេត្តកំពង់ស្ពឺរងផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរ ដោយបំណុល ក្នុងនោះរួមមានការលក់ដីទាំងបង្ខំ ការបន្ថយម្ហូបអាហារ និងកុមាររាប់ពាន់នាក់បានបោះបង់ការសិក្សា។ ប៉ុន្តែអភិបាលខេត្តកំពង់ស្ពឺចាត់ទុក របាយការណ៍នេះថា មិនឆ្លុះបញ្ចាំពីស្ថានភាពពិតទេ។
របាយការណ៍អង្គការទាំង២ ចេញផ្សាយនៅថ្ងៃទី២៩ ខែសីហា រកឃើញថា ពលរដ្ឋនៅក្នុងខេត្ត កំពង់ស្ពឺ ជិត ៣ម៉ឺនគ្រួសារបន្ថយអាហារ និងកុមារជិត ១ម៉ឺននាក់បោះបង់ការសិក្សាដោយសារវិបត្តិ បំណុលធ្ងន់ធ្ងរ។
របាយការណ៍សិក្សាកម្រាស់ ៣៥ទំព័របង្ហាញថា ពលរដ្ឋនៅក្នុងខេត្តនេះលើសពី៨០ភាគរយ ជំពាក់បំណុលធនាគារយ៉ាងតិច ១ស្ថាប័ន ក្នុងនោះពលរដ្ឋ២ ភាគ៣ អះអាងថា ពួកគេជាប់បំណុល ធ្ងន់ធ្ងរ លើសពីលទ្ធភាពនៃការសងត្រឡប់។
របាយការណ៍សិក្សាបានកំណត់ចំណុចហានិភ័យមួយចំនួនដូចជា ពលរដ្ឋជាង ១សែន ៥ម៉ឺនគ្រួសារ (១៥៧.៤១៣គ្រួសារ) កំពុងបង់សងបំណុលយ៉ាងតិច ១ស្ថាប័ន ពលរដ្ឋជាង២ម៉ឺន ៨ពាន់គ្រួសារ(២៨ ៨០៦គ្រួសារ) បន្ថយអាហារ និងកុមារជិត ៩ពាន់នាក់(៨.៩១២នាក់) បោះបង់ការសិក្សា ដើម្បីធ្វើការរកប្រាក់សងបំណុលក្នុងគ្រួសារ។
នាយកប្រតិបត្តិអង្គការសមធម៌កម្ពុជាលោក អៀង វុទ្ធី មានប្រសាសន៍ថា មូលហេតុ ដែលអង្គការលោក និងអង្គការលីកាដូ សម្រេចសិក្សាលើខេត្តកំពង់ស្ពឺ ដោយសារខេត្តនេះ ជាខេត្តធំមួយហើយមានទីតាំងនៅជិតរាជធានីភ្នំពេញងាយធ្វើការ។ លោកបន្តថា អង្គការមិនមានធនធានគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់សិក្សាទូទាំងប្រទេសទេ ប៉ុន្តែលទ្ធផលនេះជាការរកឃើញមួយដែលស្ថាប័ន ពាក់ព័ន្ធអាចយកទៅសិក្សា បន្តហើយរៀបចំគោលការណ៍ការពារពលរដ្ឋជាអតិថិជន។
លោក អៀង វុទ្ធី៖ «ខាងមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុត្រូវបង្កើតគោលនយោបាយយ៉ាងម៉េចឱ្យវាស្របទៅនឹងគោលនយោបាយរបស់OECDជាអង្គការសម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការនិងអភិវឌ្ឍ។ព្រោះថាធនាគារនិងមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុនិងជាតួអង្គសំខាន់ពាក់ព័ន្ធសិទ្ធិមនុស្សនិងការអភិវឌ្ឍន៍។ ដូច្នេះគោលការណ៍ជាអន្តរជាតិនេះត្រូវតែអនុវត្ត និងអនុលោមតាម»។
ជុំវិញករណីនេះ អភិបាលខេត្តកំពង់ស្ពឺ លោក វ៉ី សំណាង ឱ្យដឹងថា លោកបានអានរបាយការណ៍របស់អង្គការទាំង២នេះហើយ ប៉ុន្តែលោកថា មិនឆ្លុះបញ្ចាំងការពិតទេ។ លោកថា មានពលរដ្ឋលក់ដី ឬដាក់ប្លង់ដីបញ្ចាំ នៅធនាគារតិចតួចគឺធ្វើឡើងក្នុងគោលបំណងយកលុយពង្រីកអាជីវកម្ម។ ចំពោះស្ថានភាពបំណុលទូទៅ លោកវ៉ី សំណាង អះអាងថា ជារឿងធម្មតា ព្រោះពលរដ្ឋកម្ពុជាក៏ដូចជាពលរដ្ឋនៅខេត្តកំពង់ស្ពឺ មានបំណុលតិចតួច បើប្រៀបធៀប និងប្រទេសនានាក្នុងពិភពលោករួមទាំងសហរដ្ឋអាមេរិក។
លោក វ៉ី សំណាង៖ «វាអត់មានអីចម្លែកផង ដោយសារតាមអ្វីដែលខ្ញុំបានសិក្សាគឺពលរដ្ឋនៅលើពិភពលោកសុទ្ធតែជាប់បំណុលទាំងអស់ ជាពិសេសពលរដ្ឋអាមេរិកជាប់បំណុលច្រើនជាងកម្ពុជាទៅទៀត គ្រាន់តែកើតមកជំពាក់បំណុលគេ ៩ម៉ឺនដុល្លារ ដោយឡែកកម្ពុជាកើតមកបើយើងនិយាយពីបំណុលមានតែជាង ៣រយដុល្លារ។ រឿងគាត់ទៅខ្ចីគាត់ទៅបុលគាត់និយាយរឿងលក់ដីលក់អីពីដើមពូឯងបានដីពីណាលក់បើប្រទេសយើងសង្គ្រាមហ្នឹងមានអាណាដែលទិញដី»។
សម្រាប់អ្នកនាំពាក្យសមាគមមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុកម្ពុជា លោក កាំង តុងងី ថ្លែងថា លោកមិនទាន់បានសិក្សារបាយការណ៍នេះទេ ប៉ុន្តែបញ្ជាក់ថា ជាគោលដៅរបស់ស្ថាប័នផ្តល់កម្ចី គឺតែងតែប្រឹងប្រែងការពារអតិថិជន។
នៅក្នុងកម្មវិធីនយោបាយយុទ្ធសាស្ត្របញ្ចកោណរបស់រដ្ឋាភិបាលអាណត្តិទី៧ ដឹកនាំដោយលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានកំណត់ពីការអប់រំពលរដ្ឋបង្កើនការយល់ពីហិរញ្ញវត្ថុ និងការដោះស្រាយបញ្ហាបំណុលនេះដែរ ប៉ុន្តែមិនបានបង្ហាញលម្អិតថា ត្រូវចាប់ផ្តើមពីចំណុចណានោះទេ។
កាលពីខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២២ ក្រសួងសហព័ន្ធអាល្លឺម៉ង់ សម្រាប់សហប្រតិបត្តិការ សេដ្ឋកិច្ចនិងការអភិវឌ្ឍ (BMZ) បានចេញរបាយការណ៍ សិក្សាមួយបង្ហាញថា រយៈពេល៥ឆ្នាំ ចុងក្រោយពលរដ្ឋកម្ពុជាជិត ១៧ម៉ឺន (១៦៧.០០០)នាក់ រងគ្រោះពីបំណុលបែបកេងប្រវ័ញ្ច ហើយពួកគេលក់ដីដើម្បីសងបំណុលទាំងនោះ។
នៅដើមខែសីហា ឆ្នាំ២០២៣ ការិយាល័យស៊ើបអង្កេត និងដោះស្រាយបណ្តឹងរបស់សាជីវកម្មហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិ(IFC) បានបើកការស៊ើបអង្កេតលើធនាគារ និងគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុចំនួន៦ ដែលរងការចោទថា រំលោភបំពានធ្ងន់ធ្ងរដល់សិទ្ធិពលរដ្ឋជាអតិថិជន។ ស្ថាប័នទាំងនោះរួមមាន ធនាគារអេស៊ីលីដា ធនាគារស្ថាបនា ធនាគារហត្ថា គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុអម្រឹត គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុអេអឹមខេ (AMK) និងគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុប្រាសាក់ជាដើម៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។