សមត្ថកិច្ចបន្តស្រាវជ្រាវរកមនុស្សមួយចំនួនទៀតដែលពាក់ព័ន្ធរឿងរក្សាទុក និងជួញដូរគ្រឿងញៀនរាប់សិបគីឡូក្រាម ដែលទើបបង្ក្រាបបានកាលពីថ្ងៃទី១៧ ឧសភា កន្លងទៅ។ អង្គការសង្គមស៊ីវិល សាទរចំពោះកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់សមត្ថកិច្ច ហើយក៏ស្នើឲ្យករណីបង្ក្រាបគ្រឿងញៀនទ្រង់ទ្រាយធំនេះមានជាបន្តទៅមុខទៀត ដើម្បីកម្ពុជា គ្មានគ្រឿងញៀន។
អគ្គស្នងការរងនគរបាលជាតិ ទទួលផែនមន្ទីរប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀន លោក ម៉ក់ ជីតូ ផ្តល់ព័ត៌មានបឋមនៅព្រឹកថ្ងៃទី២០ ឧសភា ថា គ្រឿងញៀនដែលសមត្ថកិច្ចទើបបង្ក្រាបបាននេះរួមមាន មេតំហ្វេតាមីនគ្រាប់ ៤២ដុំធំ មេតំហ្វេតាមីនក្រាមម្សៅ ១២ដុំធំ និងហេរ៉ូអ៊ីន ៤៧ដុំធំ សរុបទាំងសម្បកវេចខ្ចប់មានទម្ងន់ ៦៧គីឡូក្រាម។
សមត្ថកិច្ចចាត់ទុកនេះជាករណីរក្សាទុក ជួញដូរគ្រឿងញៀនខុសច្បាប់ឆ្លងដែន និងមានការចាត់តាំង ហើយក្រសួងមហាផ្ទៃ បានសម្រេចបង្កើតក្រុមការងារចំពោះកិច្ចដើម្បីត្រួតពិនិត្យ និងវិភាគលើសារធាតុចាប់បានក្នុងបទល្មើសគ្រឿងញៀនមួយនេះ។ សមាសភាពនៃក្រុមការងារនេះមកពីអាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀន អគ្គស្នងការដ្ឋាននគរបាលជាតិ កងរាជអាវុធហត្ថលើផ្ទៃប្រទេស ស្ថាប័នអយ្យការ និងក្រសួងសុខាភិបាល៖ « យើងនឹងបង្កើតក្រុមមួយទៀតហៅថា ក្រុមការងារចំពោះកិច្ច ដើម្បីត្រួតពិនិត្យ និងវិភាគលើសារធាតុចាប់បានក្នុងបទល្មើសគ្រឿងញៀន ដើម្បីរៀបចំចូលមកពិនិត្យឲ្យច្បាស់។ ទីមួយ តើសារធាតុនោះជាសារធាតុអ្វី ? ទីពីរ ដើម្បីឲ្យដឹងថាវាមានធាតុសុទ្ធប៉ុន្មានភាគរយ ព្រោះច្បាប់របស់យើង ការផ្ដន្ទាទោសជនល្មើសពាក់ព័ន្ធនឹងបទល្មើសគ្រឿងញៀន គឺផ្អែកទៅលើបរិមាណ និងធាតុសុទ្ធ។ អ៊ីចឹងយើងវាយតម្លៃច្បាស់ បញ្ជូនទៅព្រះរាជអាជ្ញា និងតុលាការដើម្បីកាត់ទោសឲ្យបានត្រឹមត្រូវ » ។
កាលពីថ្ងៃទី១៧ ឧសភា កន្លងទៅ សមត្ថកិច្ចបានបង្ក្រាបគ្រឿងញៀននៅចំណុច ៣ទីតាំងផ្សេងគ្នា ដែល ២ទីតាំងស្ថិតក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ និង ១ទីតាំងទៀតស្ថិតក្នុងខេត្តរតនគិរី ហើយឃាត់ខ្លួនជនសង្ស័យចំនួន ២នាក់។
លោក ម៉ក់ ជីតូ បញ្ជាក់ថា គ្រឿងញៀនទាំងអស់នេះមានប្រភពមកពីប្រទេសឡាវ ចូលមកកម្ពុជា តាមច្រកព្រំដែនភូមិភាគឦសាន។ លោកថា សមត្ថកិច្ចនឹងបន្តស្រាវជ្រាវរកអ្នកពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀតក្នុងសំណុំរឿងឧក្រិដ្ឋមួយនេះ យកមកផ្ដន្ទាទោសតាមច្បាប់ឲ្យទាល់តែបាន។ ចំពោះជនសង្ស័យពីរនាក់ដែលត្រូវបានឃាត់ខ្លួននោះ លោក ម៉ក់ ជីតូ បញ្ជាក់ថា នឹងត្រូវបញ្ជូនទៅតុលាការនៅរសៀលថ្ងៃទី២០ ខែឧសភា៖ « យើងខ្ញុំនឹងធ្វើការនេះបន្តទៀត មិនឲ្យរួចទេពួកនេះ ! នៅប៉ុន្មានតាមចាប់ឲ្យទាល់តែបាន គ្រាន់តែជម្រាបជូនថា ឥឡូវនេះយើងយកបានមេខ្លោងនៅប្រទេសយើង និងកន្លែងដែលគាត់រក្សាទុកដើម្បីជួញដូរ ហើយចំពោះមេខ្លោងនៅក្រៅប្រទេស យើងខ្ញុំនឹងសហការជាមួយប៉ូលិសអន្តរជាតិប្រឆាំងបទល្មើសគ្រឿងញៀន ដើម្បីតាមបង្ក្រាបថែមទៀត » ។
នាយកប្រតិបត្តិអង្គការខាណា (KHANA) លោក ជួប សុខចំរើន ថ្លែងសាទរចំពោះការបង្ក្រាបគ្រឿងញៀនទ្រង់ទ្រាយធំនេះ។ លោកថា បើសិនជាសមត្ថកិច្ចបន្តបង្ក្រាបបានករណីធំៗបែបនេះទៀត នោះគ្រឿងញៀនដែលកំពុងចរាចរណ៍ក្នុងទ្រង់ទ្រាយតូចតាមទីជនបទគ្រប់ច្រកល្ហកនឹងថយចុះ ហើយរដ្ឋាភិបាលអាចនឹងសម្រេចគោលដៅរបស់ខ្លួន គឺកម្ពុជា ដែលគ្មានគ្រឿងញៀន។
លោកបន្តថា សមត្ថកិច្ចបានដឹងហើយថា កម្ពុជា មិនមែនជាប្រទេសផលិតគ្រឿងញៀននោះទេ តែជាកន្លែងគ្រឿងញៀនឆ្លងកាត់ ហើយតំបន់ចរាចរណ៍ខ្លាំងនោះ គឺនៅភូមិភាគឦសានជាប់ព្រំដែនឡាវ។ ដូច្នេះ សមត្ថកិច្ចគួរដាក់ពង្រាយកម្លាំង ឬពង្រឹងការអនុវត្តសកម្មភាពនៅតាមតំបន់ទាំងនោះ។ ទន្ទឹមនឹងនេះ លោកក៏ស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាលយកចិត្តទុកដាក់បន្ថែមចំពោះការបន្សាប និងស្ដារនីតិសម្បទាអ្នកញៀនគ្រឿនញៀនផងដែរ៖ « សំណូមពរឲ្យរដ្ឋាភិបាលមេត្តាបង្កើនប្រសិទ្ធភាពនៃការអនុវត្ត ការត្រួតពិនិត្យបញ្ហាគ្រឿងញៀននេះឲ្យកាន់តែល្អផុលផុស ហើយសូមអំណរសាទរចំពោះអ្វីដែលគាត់បានធ្វើរយៈពេលប៉ុន្មានថ្ងៃនេះ ហើយសង្ឃឹមថាគាត់នឹងបន្តធ្វើតទៅទៀត។ ចំពោះយុវជនដែលស្ថិតក្នុងសារធាតុញៀន រដ្ឋាភិបាលគួរតែពង្រីកនូវគុណភាពនៃការព្យាបាល និងបន្សាបសារធាតុញៀន ព្រមទាំងជំរុញឲ្យមានការចូលរួមពីសហគមន៍ ឪពុកម្តាយ អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន និងអង្គការសង្គមស៊ីវិល នោះខ្ញុំជឿថា យើងនឹងអាចឈានទៅសម្រេចគោលដៅ ដូចអ្វីដែលយើងកំណត់ថា កម្ពុជា ជាប្រទេសដែលគ្មានគ្រឿងញៀននៅថ្ងៃអនាគត » ។
តួលេខចុងក្រោយនៃយុទ្ធនាការប្រឆាំងគ្រឿងញៀនលើកទី១ រយៈពេលជិត ៦ខែកន្លងទៅនេះ សមត្ថកិច្ចបង្ក្រាបបទល្មើសគ្រឿងញៀនបាន ៣.៥៦២ករណី ឃាត់ខ្លួនជនសង្ស័យជាង ៨ពាន់នាក់ (៨.០២២នាក់) និងដកហូតគ្រឿងញៀនជាង ៥១គីឡូក្រាម។ នេះមិនបានរាប់បញ្ចូលករណីបង្ក្រាបចុងក្រោយនេះនៅឡើយ។
ទាក់ទងនឹងការប្រឆាំងគ្រឿងញៀននេះដែរ កាលពីខែមីនា កន្លងទៅ ប្រធានអាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀន លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី កែ គឹមយ៉ាន បានរិះគន់យ៉ាងកម្រទៅលើតុលាការថា បានកាត់ទោសឈ្មួញគ្រឿងញៀនមិនសមនឹងស្ថានទម្ងន់ទោស ដែលធ្វើឲ្យប៉ះពាល់អារម្មណ៍របស់សមត្ថកិច្ចដែលប្រឹងអនុវត្តច្បាប់។ លោកបានរិះគន់តុលាការថា បានបន្ធូរបន្ថយទោសដល់ជនល្មើសគ្រឿងញៀនដែលបានប្រព្រឹត្តកំហុសធ្ងន់ធ្ងរ ហើយករណីខ្លះ ឈ្មួញគ្រឿងញៀនមានតែឈ្មោះជាប់ពន្ធនាគារ តែជាក់ស្តែង ពួកគេនៅក្រៅពន្ធនាគារ និងបានបន្តសកម្មភាពជួញដូរគ្រឿងញៀនកាន់តែខ្លាំងជាងមុនទៅទៀត៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។