អ្នក​វិភាគ​សេដ្ឋកិច្ច​បារម្ភ​ពី​ការ​បោះពុម្ព​ក្រដាស​ប្រាក់​ថ្មី

0:00 / 0:00

កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច​រយៈពេល​ចុង​ក្រោយ​នេះ បាន​ជំរុញ​ឲ្យ​តម្រូវ​ការ​ចរាចរ​លុយ​កាន់​តែ​ច្រើន តាម​រយៈ​កំណើន​តម្រូវ​ការ​ទិញ​ដូរ​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា។ ប៉ុន្តែ ការ​បោះពុម្ព​បន្ថែម​ប្រាក់​រៀល​នេះ គឺ​ត្រូវ​ស្រប​ទៅ​តាម​កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច និង​តម្រូវ​ការ​ជាក់ស្ដែង​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស។

ផ្ទុយ​ទៅ​វិញ ការ​បោះពុម្ព​លុយ​មិន​ត្រឹមត្រូវ អាច​ប៉ះពាល់​ដល់​តម្លៃ​លុយ​កាន់​ចុះ​ថោក ឬ​លុយ​ហើម និង​ បាត់​ទំនុក​ចិត្ត​ការ​ប្រើប្រាស់​ប្រាក់​រៀល​នៅ​ក្នុង​សេដ្ឋកិច្ច​កម្ពុជា។ ហើយ​ប្រជាពលរដ្ឋ​កម្ពុជា នឹង​ងាក​មក​ប្រើប្រាស់​ប្រាក់​ដុល្លារ​វិញ។

ការ​បោះពុម្ព​ក្រដាស​ប្រាក់​ថ្មី​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​មួយ បណ្ដាល​មក​ពី​គោល​បំណង​សំខាន់​មួយ​ចំនួន ដូច​ជា​ការ​បោះពុម្ព​បន្ថែម​ដើម្បី​ទូទាត់ និង​បំពេញ​ក្រដាស​ចាស់​ដែល​ខូចខាត ឬ​បោះពុម្ព​បន្ថែម​ទៅ​តាម​កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច និង​តម្រូវ​ការ​របស់​អ្នក​ប្រើប្រាស់​ជាក់ស្ដែង។ គោល​បំណង​មួយ​ទៀត រដ្ឋាភិបាល​របស់​ប្រទេស​មួយ​អាច​បោះពុម្ព​លុយ​សម្រាប់​ចំណាយ​ផ្សេងៗ នៅ​ពេល​ដែល​ថវិកា​ជាតិ​ប្រមូល​បាន​តិច ដើម្បី​ទិញ​ទំនិញ ឬ​សេវាកម្ម​នានា ដូច​ចំណូល​ដែល​បាន​មក​ពី​ការ​ប្រមូល​ពន្ធ​ដែរ។

ជាក់ស្ដែង ប្រទេស​កម្ពុជា បាន​បោះពុម្ព​ក្រដាស​ថ្មី​ចំនួន​ពីរ​ដង​មក​ហើយ​នៅ​រយៈ​ប៉ុន្មាន​ឆ្នាំ​ចុង​ក្រោយ​នេះ គឺ​បោះពុម្ព​ក្រដាស​ប្រាក់​មួយ​ពាន់​រៀល (១.០០០​រៀល) នៅ​ខែ​វិច្ឆិកា ឆ្នាំ​២០១២ គឺ​ចំ​ពេល​ព្រះមហាក្សត្រ​នរោត្តម សីហនុ ចូល​ទិវង្គត និង​បោះពុម្ព​ក្រដាស​ប្រាក់ ១០​ម៉ឺន​រៀល នៅ​ខែ​ឧសភា ឆ្នាំ​២០១៣ ដើម្បី​ចូលរួម​អបអរ​សាទរ​ព្រះរាជ​ពិធី​បុណ្យ​ចម្រើន​ព្រះជន្ម ព្រះករុណា ព្រះបាទ​សម្ដេច ព្រះ​បរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី។

បទ​ពិសោធន៍​កន្លង​មក ប្រភេទ​ក្រដាស​ប្រាក់​ធំៗ ភាគ​តិច​បំផុត​គេ​យក​ទៅ​ចាយ​ដើម្បី​ទិញ​ទំនិញ​នៅ​តាម​ផ្សារ មិន​ដូច​ក្រដាស​ប្រាក់​ប្រភេទ​តូច​ឡើយ។

ម្ចាស់​ហាង​ប្ដូរ​ប្រាក់ លី ហ៊ួ អ្នកស្រី ស៊ាង លីម មាន​ប្រសាសន៍​ថា ជា​ទូទៅ​អ្នក​ដែល​មាន​តម្រូវ​ការ​ក្រដាស​ប្រាក់​ធំៗ ឬ​មាន​តម្លៃ​ខ្ពស់​ដូច​ជា​ក្រដាស​ប្រាក់ ១០​ម៉ឺន​រៀល គឺ​សម្រាប់​ការ​បង់​ពន្ធ ទឹក​ភ្លើង ឬ​ដើម្បី​ផ្ទេរ​ប្រាក់​ទៅ​តាម​បណ្ដា​ខេត្ត​ជា​ដើម។

យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ ការ​បោះពុម្ព​លុយ​បន្ថែម​ត្រូវ​មាន​ការ​ប្រុង​ប្រយ័ត្ន​បំផុត ព្រោះ​វា​មាន​ទំនាក់ទំនង​ដោយ​ផ្ទាល់ ធ្វើ​ឲ្យ​លុយ​គ្មាន​តម្លៃ ឬ​បាត់បង់​ទំនុក​ទុក​ចិត្ត​លើ​ក្រដាស​ប្រាក់​ដែល​បោះពុម្ព​បន្ថែម​នោះ។ កត្តា​នេះ មាន​ន័យ​ថា ទោះ​ជា​មាន​លុយ​ច្រើន​ចរាចរ​នៅ​លើ​ទីផ្សារ ប៉ុន្តែ​ហាក់​ដូច​ជា​គ្មាន​ន័យ​ឡើយ ដោយសារ​តែ​ប្រជាជន​អាច​ទិញ​ទំនិញ​បាន​តិច​ជាង​មុន ហើយ​ជះ​ឥទ្ធិពល​ដល់​ការ​បាត់បង់​ទំនុក​ចិត្ត​របស់​ប្រជាជន​ដែល​ពួក​គាត់​អាច​ដូរ​យក​រូបិយប័ណ្ណ​បរទេស ដូច​ជា​ដុល្លារ​អាមេរិក មក​ជំនួស​វិញ។

អ្នក​វិភាគ​សេដ្ឋកិច្ច លោក ហេង ឌីណា បាន​អះអាង​ថា ការ​បោះពុម្ព​លុយ​បន្ថែម គឺ​ស្រប​ទៅ​តាម​កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច ឬ​តម្រូវ​ការ​ជាក់ស្ដែង​នៃ​សកម្មភាព​អាជីវកម្ម​ដែល​មាន​កំណើន​រៀង​រាល់​ឆ្នាំ។ អ្នក​ដែល​មាន​តម្រូវ​ការ​លុយ​រៀល​ច្រើន គឺ​ប្រជាពលរដ្ឋ​នៅ​ជនបទ ដែល​ប្រើប្រាស់​សម្រាប់​ទិញ​ទំនិញ​ប្រចាំ​ថ្ងៃ ឬ​ទិញ​កសិផល​នានា​នៅ​ពេល​ប្រមូល​ផល​ជា​ដើម។

លោក​បញ្ជាក់​ថា ប្រសិន​បើ​ធនាគារ​ជាតិ​បោះពុម្ព​លុយ​រៀល​បន្ថែម ដើម្បី​ចរាចរ​នៅ​លើ​ទីផ្សារ ត្រូវ​តែ​ធានា ឬ​រក្សា​អត្រា​ប្ដូរ​ប្រាក់​ឲ្យ​មាន​ស្ថិរភាព ធៀប​នឹង​ដុល្លារ​អាមេរិក។ យន្តការ​នេះ ធ្វើ​ឲ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋ​មាន​ទំនុក​ចិត្ត​លើ​ប្រាក់​រៀល​កាន់​តែ​ច្រើន​ឡើង ហើយ​បន្ថយ​ការ​ចរាចរ​លុយ​ដុល្លារ​អាមេរិក នៅ​ក្នុង​សកម្មភាព​សេដ្ឋកិច្ច​នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា។

លោក​មាន​ប្រសាសន៍​បន្ថែម​ថា ដោយសារ​តែ​នៅ​ក្នុង​សកម្មភាព​សេដ្ឋកិច្ច​កម្ពុជា បាន​ប្រើប្រាស់​លុយ​រៀល​ផង និង​លុយ​បរទេស​ផង ភាគ​ច្រើន​ជា​ដុល្លារ​នោះ ធ្វើ​ឲ្យ​ធនាគារ​ជាតិ​ពិបាក​នឹង​គ្រប់គ្រង​លំហូរ​សាច់​ប្រាក់។ កត្តា​នេះ ធនាគារ​ជាតិ​មិន​អាច​ប្រើ​គោល​នយោបាយ​រូបិយវត្ថុ​គ្រប់គ្រង​លំហូរ​សាច់​ប្រាក់​ដុល្លារ នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា ឡើយ។ អ្វី​ដែល​ធនាគារ​អាច​គ្រប់គ្រង​បាន​នោះ គឺ​ការ​លក់​ដុល្លារ ឬ​ទិញ​ដុល្លារ​ចូល ដើម្បី​ឲ្យ​មាន​លំនឹង​ចរាចរ​ប្រាក់​រៀល​តែ​ប៉ុណ្ណោះ។

អគ្គនាយក​នៃ​ធនាគារ​ជាតិ​កម្ពុជា អ្នកស្រី ងួន សុខា មាន​ប្រសាសន៍​ថា រៀង​រាល់​ឆ្នាំ ធនាគារ​ជាតិ​បាន​បោះពុម្ព​លុយ​បន្ថែម ដែល​មាន​រូប​រាង​ស្អាត និង​មាន​គុណភាព​ទៅ​តាម​កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច​ដែល​កម្ពុជា សម្រេច​បាន។ នៅ​ពេល​សេដ្ឋកិច្ច​កាន់​តែ​ខ្ពស់ សកម្មភាព​ជំនួញ​ច្រើន​ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​តម្រូវ​ការ​លុយ​កាន់​តែ​ច្រើន​ដែរ។ បន្ថែម​លើ​នេះ ទាំង​រដ្ឋាភិបាល និង​ធនាគារ​ជាតិ បាន​ប្រឹងប្រែង​រក្សា​តម្លៃ ឬ​អត្រា​ប្ដូរ​ប្រាក់​រៀល​ឲ្យ​ស្ថិត​នៅ​កម្រិត​មួយ ដែល​អាច​គ្រប់គ្រង​បាន​នៅ​រយៈ​ប៉ុន្មាន​ឆ្នាំ​ចុង​ក្រោយ​នេះ។

អ្នកស្រី​បន្ត​ថា វិធាន​ការ​របស់​ធនាគារ​ជាតិ គឺ​លើក​កម្ពស់​ឲ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ប្រើប្រាស់​ប្រាក់​រៀល ជា​ជាង​ប្រើប្រាស់​ប្រាក់​ដុល្លារ​អាមេរិក នៅ​ក្នុង​សកម្មភាព​សេដ្ឋកិច្ច ដូច​ជា​ការ​ប្រមូល​ពន្ធ​ជា​ប្រាក់​រៀល ការ​កំណត់​ម៉ាស៊ីន​អេធីអឹម (ATM) នៅ​តាម​ស្ថាប័ន​មីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ និង​ធនាគារ​មួយ​ចំនួន អាច​ដក​ជា​ប្រាក់​រៀល​បាន​ជា​ដើម។ យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ អ្នកស្រី​បញ្ជាក់​ថា ទម្លាប់​នៃ​ការ​ប្រើ​ប្រាក់​ដុល្លារ​អាមេរិក នៅ​ក្នុង​សកម្មភាព​សេដ្ឋកិច្ច​កម្ពុជា បាន​ចាក់​ឫស​នៅ​ផ្នត់​គំនិត​ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ទូទៅ ឬ​ក្លាយ​ជា​វប្បធម៌​ប្រើប្រាស់​ប្រាក់​ដុល្លារ​ទៅ​ហើយ។

ក្រដាស​ប្រាក់​រៀល​ខ្មែរ ត្រូវ​បាន​បោះ​ផ្សាយ​ជា​លើក​ដំបូង​នៅ​ឆ្នាំ​១៩៥៣។ ប៉ុន្តែ ប្រព័ន្ធ​ជួញ​ដូរ​សាច់​ប្រាក់​រៀល​ខ្មែរ​ត្រូវ​បាន​បំផ្លាញ​ទាំង​ស្រុង​នៅ​ក្នុង​របប​ខ្មែរ​ក្រហម ចន្លោះ​ពី​ឆ្នាំ​១៩៧៥ ដល់​ឆ្នាំ​១៩៧៩។ ការ​បោះ​ផ្សាយ​ប្រាក់​រៀល​ខ្មែរ​លើក​ទី២ បាន​ធ្វើ​ឡើង​នៅ​ដើម​ឆ្នាំ​១៩៨០។ ហើយ​គិត​មក​ទល់​ពេល​នេះ ក្រដាស​ប្រាក់​រៀល​ខ្មែរ​មាន​តម្លៃ​ខ្ពស់​បំផុត​ត្រឹម ១​សែន​រៀល។

បច្ចុប្បន្ន ប្រាក់​រៀល​ធៀប​នឹង​ដុល្លារ​អាមេរិក បាន​ចរាចរ​មាន​ទំហំ​កាន់​តែ​ធំ ដែល​បង្ហាញ​អំពី​សញ្ញា​វិជ្ជមាន​មួយ​លើ​ការ​អនុវត្ត​គោល​នយោបាយ​រូបិយវត្ថុ​របស់​ធនាគារ​ជាតិ។

តាម​ការ​ប៉ាន់ស្មាន​របស់​មូលនិធិ​រូបិយវត្ថុ​អន្តរជាតិ (IMF) គិត​ត្រឹម​ឆ្នាំ​២០១១ ការ​ប្រើប្រាស់​លុយ​រៀល​នៅ​កម្ពុជា មាន​ក្នុង​រង្វង់ ២០% នៃ​ចរាចរ​លុយ​សរុប​នៅ​ក្នុង​សេដ្ឋកិច្ច​កម្ពុជា។ កត្តា​នេះ​បង្ហាញ​ថា ទំនុក​ចិត្ត​ការ​ប្រើប្រាស់​ប្រាក់​រៀល​កាន់​តែ​ប្រសើរ​ពី​សាធារណជន៕

កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។