EDC ថា អ្នកប្រើប្រព័ន្ធថាមពលសូឡា តែមួយមុខមិនចាំបាច់ធ្វើស្វ័យប្រកាសទេ
ពលរដ្ឋមួយចំនួនលើកឡើងថា ការណ៍ដែលអាជ្ញាធរអគ្គិសនីកម្ពុជាប្រកាសឱ្យពលរដ្ឋធ្វើស្វ័យប្រកាសដើម្បីប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យលើដំបូល ឬហៅថាសូឡា (Solar) នឹងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ការរស់នៅ និងការប្រកបរបរប្រចាំថ្ងៃរបស់ពួកគាត់ពីព្រោះបច្ចុប្បន្នពួកគាត់កំពុងប្រឈមនឹងបញ្ហាបំណុល។ ពួកគាត់យល់ឃើញថា បញ្ហានេះនឹងបង្កឱ្យពួកគាត់មានភាពស្មុគស្មាញ ហើយឈប់ប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធសូឡាដោយងាកប្រើចង្កៀងជំនួស។ ចុងក្រោយនេះ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល ចេញមុខបកស្រាយសាជាថ្មីថា អ្នកប្រើប្រព័ន្ធថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យ ឬសូឡា តែមួយមុខ មិនចាំបាច់ធ្វើស្វ័យប្រកាសទេ។
ក្រោយពីរដ្ឋាភិបាលតម្រូវឱ្យពលរដ្ឋដែលប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យលើដំបូល ឬសូឡា ទាំងអស់ត្រូវចុះកិច្ចសន្យាប្រើប្រាស់ថ្លៃសូឡាជាមួយអ្នកផ្គត់ផ្គង់ដើម្បីដាក់ពាក្យស្វ័យប្រកាសពីការប្រើប្រាស់សូឡា ពេលនេះមានពលរដ្ឋមួយចំនួននាំគ្នាដោះបន្ទះសូឡាចេញពីលើដំបូលផ្ទះ និងខ្លះទៀតបារម្ភពីការផាកពិន័យពីរដ្ឋាភិបាល។
កសិករនៅខេត្តបាត់ដំបង និងជាជាងតបណ្ដាញអគ្គិសនី លោក ប៉ុន របាំង ឱ្យវិទ្យុអាស៊ីសេរីដឹងថា លោកប្រើប្រព័ន្ធសូឡាដែលមានអនុភាព៥៥០វ៉ាត់ ចំនួន៣ផ្ទាំង និងសូឡាតូចៗមួយចំនួនទៀតដើម្បីបូមទឹកស្រោចដំណាំ និងប្រើប្រាស់នៅក្នុងផ្ទះ។ លោកបន្តថា សូឡាគ្រប់អនុភាពទាំងអស់ពុំគួរធ្វើស្វ័យប្រកាស ឬតម្រូវឱ្យបង់ថ្លៃចូលរដ្ឋទៀតនោះទេ ពីព្រោះក្រុមហ៊ុនដែលនាំចូលបានបង់ពន្ធរួចរាល់ហើយ។
លោក ប៉ុន របាំង៖ «សម្រាប់ទស្សនៈរបស់ខ្ញុំវិញរាល់សូឡាមិនថា ចំនួនប៉ុន្តែទេត្រូវលើកទឹកចិត្តពលរដ្ឋឱ្យប្រើប្រាស់ ឬក្រុមហ៊ុនគឺគាត់អត់មានទៅជាដាក់កំហិតកំណត់ប្រើប៉ុណ្ណេះយកពន្ធប៉ុណ្ណោះយកពន្ធទេនិយាយចំក្នុងចិត្តខ្ញុំអត់សប្បាយចិត្តពេលគាត់យកពន្ធនៅលើផ្ទាំងសូឡា»។
លោក ប៉ុន របាំង ពន្យល់ថា ការតភ្ជាប់បណ្ដាញអគ្គិសនីជាមួយនឹងប្រព័ន្ធសូឡាគឺមិនបង្កឱ្យមានការជ្រាបចរន្តនោះឡើយ ប៉ុន្តែបើមានករណីជ្រាបចរន្តគឺដោយសារអ្នកបច្ចេកទេសមិនបានបំពាក់ឧបករណ៍ឱ្យបានត្រឹមត្រូវ។ លោកបញ្ជាក់ថា ប្រសិនបើអគ្គិសនីកម្ពុជាកាត់ផ្ដាច់ចរន្តដើម្បីតបណ្ដាញខ្សែភ្លើង ឬមានកំហូចនៅត្រង់កន្លែងណាមួយនោះ ភ្លើងដែលប្រើប្រាស់នៅក្នុងប្រព័ន្ធមិនអាចជ្រាបចូលក្នុងបណ្ដាញអគ្គិសនីកម្ពុជាបាននោះទេ ដោយសារតែប្រព័ន្ធហ្វ្រេកង់របស់ប្រព័ន្ធសូឡា និងបណ្ដាញអគ្គិសនីកម្ពុជាខុសគ្នា។
លោក ប៉ុន របាំង៖ «ប្រសិនជាវាមានចរន្តជ្រាប បើសិនជាភ្លើងហ្នឹងជ្រាបចូលទៅក្នុងប្រព័ន្ធសូឡាអាហ្នឹងវានឹងផ្ទុះឆេះ ហើយអត់អាចឆ្លងបានទេព្រោះហ្វ្រេកង់វាខុសគ្នា។ ហ្វ្រេកង់ខុសគ្នាសាំងក្រូនចូលគ្នានឹងឆេះដោយសារមានប្រភេទហ្វ្រេកង់រលកស៊ីនុយសូអ៊ីតឡើងចុះៗគឺវាខុសគ្នាពីព្រោះ ប្រព័ន្ធចរន្តជាប់ (DC)ផ្សេងប្រភេទសូឡាផ្សេង ហើយប្រភេទភ្លើងចេញពីសូឡាហ្នឹងវាមានហ្វ្រេកង់ខុសពីហ្វ្រេកង់ចេញពីឌីណាម៉ូពីម៉ាស៊ីនភ្លើង (Generator) ផ្សេង»។
ចំណែកឯ ពលរដ្ឋនៅស្រុកក្រគរ ខេត្តពោធិ៍សាត់ លោកស្រី ហ៊ី ធឿន ថ្លែងថា លោកស្រីព្រួយបារម្ភបញ្ហាដែលរដ្ឋាភិបាលតម្រូវឱ្យលោកស្រីធ្វើស្វ័យប្រកាស ពីព្រោះបច្ចុប្បន្នលោកស្រីរកព្រឹកខ្វះល្ងាចគ្មានអាហារហូបចុកគ្រប់គ្រាន់នោះទេ។ លោកស្រីបន្តថា ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលឱ្យលោកស្រីបង់ពន្ធលើការប្រើប្រាស់សូឡា លោកស្រីនឹងងាកមកប្រើប្រាស់ចង្កៀងប្រេងកាតវិញ។
លោកស្រី ហ៊ី ធឿន៖ «ប្រសិនជាគេឱ្យធ្វើអ្នកខ្លះអត់មិនបានប្រហែលជាគេធ្វើ ប៉ុន្តែសម្រាប់ខ្ញុំមានចិត្តមួយថា វាមិនសមទេ គ្នាខំទិញសូឡាអស់លុយហើយមកបង់ពន្ធ ធ្វើលិខិតទៀតពីព្រោះសូឡាគេដើរលក់តើមិនឱ្យខាងក្រុមហ៊ុនហ្នឹងធ្វើបែបបទឱ្យត្រឹមត្រូវទៅចាំលក់ឱ្យពលរដ្ឋប្រើទី១។ ទី២បើថា ពលរដ្ឋពិបាកពេកសម្រាប់រូបខ្ញុំគិតថា ចង់អុជចង្កៀងដូចដើមពីព្រោះវាឈឺចាប់ហ្នឹងការរងទុក្ខពេកឱ្យតែពលរដ្ឋមានស្អីក៏ខុស»។
ក្ដីបារម្ភរបស់ពលរដ្ឋនេះ កើតឡើងក្រោយពីប្រធានអាជ្ញាធរអគ្គិសនីកម្ពុជា លោក យឹម វិសិដ្ឋ កាលពីថ្ងៃទី០៤ ខែកក្កដា បានចេញសេចក្ដីប្រកាសមួយតម្រូវឱ្យពលរដ្ឋដែលប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធសូឡាទាំងអស់ទៅធ្វើស្វ័យប្រកាសពីការដំឡើង និងប្រើប្រាស់ជាមួយអ្នកផ្គត់ផ្គង់អគ្គិសនី ឬអគ្គិសនីកម្ពុជា។ លោកព្រមានថា ប្រសិនបើពលរដ្ឋដែលប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធសូឡា មិនព្រមទៅប្រកាស ចន្លោះពីថ្ងៃទី០៤ ខែកក្កដា រហូតដល់ថ្ងៃទី១៥ ខែសីហា ហើយលោកព្រមានពលរដ្ឋដែលមិនទាន់ធ្វើស្វ័យប្រកាសនឹងត្រូវផាកពិន័យ ឬឱ្យបង់ថ្លៃប៉ះប៉ូវ ហើយប្រឈមការផ្អាកផ្គត់ផ្គង់អគ្គិសនីជាបណ្ដោះអាសន្ន។ ទោះជាយ៉ាងណា លោក យឹម វិសិដ្ឋ មិនបានបញ្ជាក់ពីចំនួនទឹកប្រាក់ដែលត្រូវផាកពិន័យនោះទេ។
ការព្រមាននេះ ធ្វើឱ្យពលរដ្ឋរិះគន់ប្រធានអាជ្ញាធរអគ្គិសនីកម្ពុជា លោក យឹម វិសិដ្ឋ ព្រោងព្រាតលើបណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុក និងបង្ហាញការមិនពេញរហូតដល់ពលរដ្ឋខ្លះរុះរើបន្ទះសូឡាចេញពីដំបូលផ្ទះវិញ ដោយសារខ្លាចរដ្ឋយកពន្ធ។ ប៉ុន្តែក្រោយពីមានប្រតិកម្មជុំទិសបែបនេះ លោក យឹម វិសិដ្ឋ និងរដ្ឋលេខាធិការក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល លោក ទី នរិន្ទ បានចេញមកធ្វើសន្និសីទសារព័ត៌មានកាលពីថ្ងៃទី៦ ខែកក្កដា។
ប្រធានអាជ្ញាធរអគ្គិសនីកម្ពុជា លោក យឹម វិសិដ្ឋ បានបកស្រាយក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មាននោះ ថា គោលបំណងតម្រូវឱ្យពលរដ្ឋដែលប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធសូឡា ធ្វើស្វ័យប្រកាសគឺដើម្បីចង់ដឹងពីចំនួនពលរដ្ឋប្រើប្រាស់ និងការពារការជ្រាបចរន្តនៅពេលមានការតបណ្ដាញនៅក្បែរអ្នកប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធសូឡាដោយតភ្ជាប់ពីបណ្ដាញអគ្គិសនីជាតិ។ លោក យឹម វិសិដ្ឋ បញ្ជាក់ថា ការប្រកាសនេះគឺធ្វើតែចំពោះពលរដ្ឋ ឬម្ចាស់សហគ្រាស ឬម្ចាស់អាជីវកម្មណាដែលបានប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធសូឡាភ្ជាប់ជាមួយបណ្ដាញអគ្គិសនីជាតិ និងតម្រូវឱ្យបង់ប្រាក់ថ្លៃប៉ះប៉ូវ ហើយប្រឈមនឹងការផ្អាកផ្គត់ផ្គង់អគ្គិសនីជាបណ្ដោះអាសន្ន។ ដោយឡែកពលរដ្ឋដែលប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធសូឡាដោយមិនភ្ជាប់ជាមួយបណ្ដាញអគ្គិសនី រួមមាន អំពូលសូឡានៅតាមទីសាធារណៈ ម៉ូទ័របូមទឹកជាដើម គឺមិនតម្រូវឱ្យបង់ថ្លៃប៉ះប៉ូវឬធ្វើស្វ័យប្រកាសនោះទេ។
លោក យឹម វិសិដ្ឋ៖ «ប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យដែលគាត់បានដំឡើងនេះ ហើយធ្វើស្វ័យប្រកាសគឺប្រព័ន្ធទាំងឡាយណាដែលគាត់បានប្រើប្រាស់គាត់បានដំឡើងហើយភ្ជាប់ជាមួយប្រព័ន្ធប្រើប្រាស់ជាមួយបណ្ដាញផ្ទះ ឬទីតាំងរបស់គាត់។ ដោយឡែកប្រព័ន្ធផ្សេងទៀតដែលយើងហៅថាប្រព័ន្ធប្រើប្រាស់ ដាច់ដោយឡែក ដូចជាអំពូលសូឡានៅតាមរបងក៏ដោយ បំភ្លឺតាមផ្លូវសាធារណៈទូទៅក៏ដោយដែលមានម៉ូទ័របូមទឹកក៏ដោយឆ្នាំងដាំបាយក៏ដោយមិនពាក់ព័ន្ធធ្វើស្វ័យប្រកាសនោះទេ»។
ប្រព័ន្ធសូឡាគឺជាប្រព័ន្ធបម្លែងពន្លឺព្រះអាទិត្យឱ្យទៅជាថាមពលអគ្គិសនី ដោយតម្រូវការប្រើប្រាស់ថាមពលមានលក្ខណៈខុសគ្នាៗទៅតាមប្រភេទគ្រឿងទទួល ដូច្នេះទើបគេបង្កើតឱ្យមានប្រព័ន្ធភ្លើង DC ប្រព័ន្ធភ្លើងAC និងប្រព័ន្ធភ្លើងកូនកាត់ឬហៅថា Hybrid។ ប្រព័ន្ធភ្លើង Hybrid គឺការភ្ជាប់ប្រព័ន្ធពន្លឺព្រះអាទិត្យ ឬសូឡា ទៅជាមួយបណ្ដាញអគ្គិសនីជាតិដែលមានតង់ស្យុង២២០វ៉ុល (220V)។
សូឡាមាន២ប្រភេទ គឺសូឡាផានែល (Solar panels) ប្រើប្រាស់សម្រាប់លំនៅឋាន និងសូឡាស៊ែល (Solar cell) ប្រើប្រាស់នៅលើដំបូលអាគារពាណិជ្ជកម្ម ឬភ្ជាប់ជាមួយម៉ាស៊ីនភ្លើង និងប្រភពថាមពលផ្សេងៗ។
ចំណែកឯ រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល លោក ទី នរិន្ទ ថ្លែងថា គ្រប់ប្រភពថាមពលទាំងអស់ត្រូវគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋាភិបាលក្នុងនោះក៏មានប្រព័ន្ធថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យ ឬសូឡាផងដែរ។
លោក ទី នរិន្ទ៖ «គ្រាន់តែបញ្ជាក់ជាគោលនយោបាយធំៗតាមពិតទៅប្រភពអីក៏ដោយនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាត្រូវគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋាភិបាលហើយពន្លឺព្រះអាទិត្យនេះ គឺជាប្រភពមួយអ៊ីចឹង ការបង្កើតប្រភពពន្លឺព្រះអាទិត្យ នេះវាមានតាំងពីការបង្កើតស្ថានីយពន្លឺព្រះអាទិត្យធំៗដែលធ្វើដោយអគ្គិសនីកម្ពុជា ហើយហ្នឹងការដាក់ពន្លឺដំបូលអាគារ ឬក៏ដំបូលផ្ទះ គេហដ្ឋានតាមផ្ទះនីមួយៗ»។
ទោះជាមានការបកស្រាយដូច្នេះក្ដីរដ្ឋាភិបាលនៅតែរងការរិះគន់ពីមហាជនដដែលដោយសារពលរដ្ឋមើលឃើញថា រដ្ឋាភិបាលមិនដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមដែលកំពុងកើតមាននោះទេ ប៉ុន្តែបែរជាជំរិតទារពន្ធពីពួកគាត់ទៅវិញ។
ដោយសារតែខ្លាចពលរដ្ឋផ្ទុះកំហឹងកាន់តែខ្លាំង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល លោក កែវ រតនៈ បានបង្ហោះវីដេអូលើគណនីហ្វេសប៊ុករបស់លោក នៅថ្ងៃទី០៩ ខែកក្កដា ថា ប្រព័ន្ធសូឡាដែលមិនភ្ជាប់ជាមួយជាបណ្ដាញអគ្គិសនីជាតិ ហើយដែលមានទំហំ និងអនុភាពចាប់ពី៨០វ៉ាត់ រហូតដល់១ពាន់វ៉ាត់ ឬលើសពីនេះមិនតម្រូវឱ្យពលរដ្ឋធ្វើស្វ័យប្រកាស ឬជូនដំណឹងដល់អាជ្ញាធរអគ្គិសនីកម្ពុជាឡើយ។
លោក កែវ រតនៈ៖ «ប៉ុន្តែទន្ទឹមនឹងនេះក៏យកឱកាសនេះអំពាវនាវឱ្យបងប្អូនមួយចំនួនដែលមានគំនិតមិនសូវជាចង់ដឹង ប៉ុន្តែរបៀបជាបង្កើតជាបញ្ហាផ្សេងៗសូមឱ្យគិតថានេះជាបញ្ហារួមគ្នាដែលយើងអាចសិក្សាដើម្បីឱ្យមានផលប្រយោជន៍សម្រាប់ស្រុកទេសយើងក៏ដូចជាសង្គមគ្រួសារយើង។ ចាប់ដំបូងអំពីបញ្ហាប្រព័ន្ធបណ្ដាញពន្លឺព្រះអាទិត្យដែលយើងប្រើប្រាស់មិនពាក់ព័ន្ធជាមួយនឹងប្រកាស ឬមួយរាយការណ៍ទៅអ្នកណាទាំងអស់ គឺអត់ចាំបាច់រាយការណ៍អត់ចាំបាច់ប្រកាស ហើយប្រើដោយសេរី»។
កាលពីឆ្នាំ២០២៣ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល លោក កែវ រតនៈ បានប្រកាសអះអាងថា រដ្ឋាភិបាលបានខាតទឹកប្រាក់ចំនួន១៣០លានដុល្លារ ដើម្បីទប់ថ្លៃខាតបង់ក្នុងការបញ្ចុះតម្លៃអគ្គិសនី លើវិស័យកសិកម្ម ឧស្សាហកម្ម និងវិស័យទេសចរណ៍។
ទាក់ទងនឹងភាពចម្រូងចម្រាសនេះ អ្នកឃ្លាំមើលផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស និងសង្គម លោក ស៊ឹង សែនករុណា មានប្រសាសន៍ថា ការបកស្រាយរបស់អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធនឹងប្រព័ន្ធសូឡាគឺជារឿងល្អ ប៉ុន្តែពលរដ្ឋមួយចំនួនបានបាត់បង់ទំនុកចិត្តលើរដ្ឋាភិបាល ពីព្រោះបញ្ហាប្រឈមដែលកើតមានឡើងរដ្ឋាភិបាលមិនបានដោះស្រាយឱ្យមានប្រសិទ្ធភាពនោះឡើយ។ លោកបន្តថា បច្ចុប្បន្ន សេដ្ឋកិច្ចប្រចាំថ្ងៃរបស់ពលរដ្ឋខ្សត់ខ្សោយ ទើបពួកគាត់ចង់ឬងាកមកប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធពន្លឺព្រះអាទិត្យ ឬសូឡា។
លោក ស៊ឹង សែនករុណា៖ «ហើយពួកគាត់មិនគិតថា វាជាបញ្ហាសម្រាប់ពួកគាត់ការពារនូវអ្វីដែលជាសមត្ថភាពដូចដែលអាជ្ញាធរខិតខំពន្យល់អីទាំងអស់ហ្នឹងទេ។ ខ្ញុំយល់ថា បច្ចុប្បន្ននេះរវាងមន្ត្រីរវាងសាធារណជនដែលប្រើប្រាស់រាល់ការលើកឡើងរបស់មន្ត្រីទាំងអស់ហ្នឹងលេងមានការជឿជាក់លេងមានការអនុវត្តតាម ឬក៏ការគោរពតាមអីអស់ហើយវាហាក់ដូចជាប្រព័ន្ធនឹងលេងមានការទុកចិត្តរវាងរដ្ឋហើយ និងរាស្ត្រ»។
បច្ចុប្បន្នកម្ពុជានាំចូលថាមពលអគ្គិសនីពីថៃ វៀតណាម និងឡាវ រួមនឹងប្រភពអគ្គិសនីបម្រុងផ្សេងៗមួយចំនួនទៀត។
រដ្ឋាភិបាលបានដាក់ចេញផែនការមេអភិវឌ្ឍន៍វិស័យអគ្គិសនីឆ្នាំ២០២២ ដល់ឆ្នាំ២០៤០ ដែលត្រូវចំណាយថវិកាសរុបប្រមាណ ៩ពាន់លានដុល្លារអាមេរិកសម្រាប់ការវិនិយោគបង្កើនអានុភាពប្រភពអគ្គិសនីក្នុងស្រុក។
ប្រជាពលរដ្ឋស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាលត្រួតពិនិត្យឡើងវិញនូវគោលនយោបាយទាក់ទងនឹងការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធសូឡា ហើយត្រូវពន្យល់ពលរដ្ឋឱ្យបានច្បាស់លាស់ពីគោលនយោបាយទាំងនោះ។ ពួកគាត់ថា ការបង្ហោះសារនៅលើបណ្ដាញសង្គមនៅមិនទាន់គ្រប់គ្រាន់ទេ ព្រោះពលរដ្ឋនៅតាមជនបទអាចមិនបានទទួលព័ត៌មានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។