កម្មកររោងចក្រសោកស្ដាយ ដែលរដ្ឋាភិបាលគ្មានវិធានការរក្សា EBA និងបង្កទុក្ខលំបាកដល់ពួកគេ
2020.08.11
ក្រុមកម្មកររោងចក្រមួយចំនួន ព្រួយបារម្ភពីការបាត់បង់ការងារធ្វើ និងសោកស្ដាយ ដែលរដ្ឋាភិបាលដឹកនាំដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បណ្ដោយឲ្យបាត់បង់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពាណិជ្ជកម្ម EBA ២០ភាគរយរបស់សហភាពអឺរ៉ុប។ ពួកគេលើកឡើងថា ជំហររបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានៅ ពេលនេះ គឺបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ថា គិតតែពីអំណាចខ្លួនឯង ដោយមិនខ្វាយខ្វល់អំពីប្រយោជន៍កម្មករទូទាំងប្រទេសនោះទេ។
ក្រុមកម្មករក្នុងវិស័យកាត់ដេរ បង្ហាញការព្រួយបារម្ភដូចៗ គ្នាថា ស្ថានភាពការងាររបស់ពួកគេ នឹងគ្មានស្ថិរភាព ហើយជីវភាពរបស់ពួកគេនឹងកាន់តែធ្លាក់ចុះ ខណៈដែលទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចរបស់សហភាពអឺរ៉ុប ដាក់លើប្រទេសកម្ពុជា នឹងចូលជាធរមាននៅថ្ងៃពុធទី១២ ខែសីហា ដោយសារតែរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា មិនបានកែលម្អស្ថានការណ៍សិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ។
កម្មកររោងចក្រ យីដា (YI Da) ផលិតខោខូវប៊យ លោកស្រី ដោក សុវណ្ណ រៀបរាប់ថា គ្រាន់តែវិបត្តិ ជំងឺកូវីដតែមួយមុខ បានធ្វើឲ្យកម្មករ និងរោងចក្ររងគ្រោះត្រដរខ្យល់ទៅហើយ ទម្រាំសហភាពអឺរ៉ុប កាន់ផ្ដាច់ EBA ២០ភាគរយទៀត គឺកម្មករ នឹងពិបាករស់បំផុត។ លោកស្រី ជឿជាក់ថា ការបាត់បង់ EBA ២០ភាគរយនេះ មិនមែនជារឿងតូចតាចនោះទេ ដូច្នេះរោងចក្រជាច្រើនដែលនាំផលិតផលទៅកាន់ទីផ្សារអឺរ៉ុប អាចនឹងបិទទ្វារ ហើយរោងចក្រដែលនាំផលិតផលទៅកាន់ប្រទេសផ្សេងក្រៅពីអឺរ៉ុប ក៏អាចរងផលប៉ះពាល់មួយចំនួនផងដែរ៖ «យើងមើលគ្រាន់តែមួយរយៈពេលខ្លីនៃជំងឺកូរ៉ូណា យើងមានផលប៉ះពាល់រឿងលុយបង់ធនាគារ រឿងអាហារហូបចុក។ ដូច្នេះរឿងដែលរោងចក្របិទទ្វារនេះ មានបញ្ហារួចហើយ ហើយការផ្តល់លុយឧបត្ថម្ភពីរដ្ឋាភិបាលចំនួន ៤០ដុល្លារនោះ គឺមានការពិបាកមែនទែន យឺតយ៉ាវខ្លាំងទម្រាំកម្មករទទួលបានលុយនោះ។ បន្ទាប់មកទៀត ក្រុមហ៊ុនបានជួយឧបត្ថម្ភដល់កម្មករ ៣០ដុល្លារដែរ តែប៉ុណ្ណឹងវាមិនគ្រាប់ទេ។ កម្មករយើងទទួលហានិភ័យច្រើន ហើយអ្នកខ្លះរហូតដល់លក់ដីទៀតផង»។
លោកស្រីបន្ថែមថា កម្មករក្នុងរោងចក្រតែងតែជជែក និងសួរនាំគ្នាអំពីបញ្ហា EBA ហើយអ្នកខ្លះខកចិត្តដែលរដ្ឋាភិបាល មិនអាចដោះស្រាយរឿងនេះបាន។
កម្មករមួយរូបទៀត ធ្វើការក្នុងរោងចក្រផលិតខោអាវកីឡា នៅសង្កាត់ភ្នំពេញថ្មី គឺលោកស្រី យ៉ន យឺត ថ្លែងថា កម្មករភាគច្រើន សុទ្ធតែបានដឹងឮពីការបាត់បង់ EBA ហើយសុទ្ធតែព្រួយបារម្ភពីការបាត់បង់ការងារធ្វើក្នុងពេលដ៏ខ្លីខាងមុខ។ លោកស្រី ឲ្យដឹងដែរថា ថ្មីៗ នេះ តំណាងរោងចក្រ បានជូនដំណឹងដល់កម្មករថា រោងចក្រអាចនឹងពិបាកក្នុងការបន្តឈរជើងនៅកម្ពុជា ក្រោយបាត់បង់ EBA៖ «ទុក្ខលំបាករបស់ពួកខ្ញុំជាកម្មករ គឺទីមួយ រឿងគ្រួសារ បើយើងមានការធ្វើយើងអាចមានលុយខ្លះផ្ញើទៅផ្គត់ផ្គង់ជីវភាពគ្រួសារ ហើយទី២ ពួកខ្ញុំ ជំពាក់លុយខាងមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ ត្រូវបង់ឲ្យគេរាល់ខែ ហើយបើសម្រាប់ខ្ញុំត្រូវបង់ឲ្យគេមួយខែ ១៧០ដុល្លារ ដូច្នេះវាអស់ជាងពាក់កណ្ដាលនៃប្រាក់ខែខ្ញុំបាត់ទៅហើយ។ បាត់បង់ EBA នេះ ខ្ញុំសោកស្ដាយខ្លាំង រកអ្វីប្រៀបពុំបានទេ ព្រោះអីចំណេះចេះដឹងដូចជាពួកខ្ញុំ ធម្មតាធ្វើបានតែជាការងាររោងចក្រអ៊ីចឹង មិនអាចទៅធ្វើការងារអីផ្សេងបានទេ។ ពួកខ្ញុំប្រឈមមុខខ្លាំង ហើយសោកស្ដាយខ្លាំងបំផុត ដែលរដ្ឋាភិបាល ធ្វើឲ្យកម្មករប្រឈមមុខ និងពិបាកវេទនាដល់ពួកខ្ញុំ»។
កាលពីខែមិថុនាកន្លងទៅ អង្គការចំនួន ៣ រួមមាន អង្គការ លីកាដូ សម្ព័ន្ធសហជីពកម្ពុជា និងអង្គការសង់ត្រាល់ បានចេញផ្សាយរបាយការណ៍ស្រាវជ្រាវសង្ខេបមួយស្ដីពីភាពជំពាក់បំណុលច្រើនលើសលុបក្នុងវិស័យកាត់ដេរនៅប្រទេសកម្ពុជា។ របាយការណ៍ បង្ហាញថា កម្មករធ្វើការក្នុងវិស័យកាត់ដេរស្ទើរទាំងអស់ ធ្លាក់ខ្លួនជំពាក់បំណុលវ័ណ្ឌក និងគ្មានលទ្ធភាពសងបំណុលវិញ ប្រសិនបើការងាររបស់ពួកគេត្រូវបន្តព្យួរ ដោយសារវិបត្តិជំងឺកូវីដ។ នេះមិនទាន់រាប់បញ្ចូលអំពីផលប៉ះពាល់ បង្កឡើងដោយការបាត់បង់ EBA នៅឡើយផង ។
កម្មករម្នាក់ទៀតធ្វើការក្នុងរោងចក្រនៅខេត្តស្វាយរៀង លើកឡើងថា ក្រោយបាត់បង់ EBA នេះ គឺកម្មករទូទាំងប្រទេស នឹងអាចជួបគ្រោះធំពីរយ៉ាង គឺទី១ កម្មករមួយចំនួន អាចនឹងបាត់បង់ការងារធ្វើតែម្តងដោយសាររោងចក្របិទទ្វារ ។ ករណីទី២ ទោះបីជាកម្មករមួយចំនួនទៀត អាចនៅមានការងារធ្វើក្តី ក៏ពួកគេនឹងបាត់បង់អត្ថប្រយោជន៍ផ្សេងៗ ហើយរោងចក្រ នឹងឆ្លៀតឱកាស ឈប់ដំឡើងប្រាក់ខែដូចឆ្នាំមុនៗ ទៀតផង៖ «ចង់ស្នើទៅក្រសួងការងារ និងរដ្ឋាភិបាល បើកចិត្តឲ្យទូលាយ និងសម្លឹងឲ្យវែងឆ្ងាយពីអនាគតរបស់កម្មករ ព្រោះថា កម្មកររោងចក្រនៅស្រុកខ្មែរ នេះ ខ្ទង់ថា ៩៥ភាគរយដែលជំពាក់បំណុលខាងធនាគារ ម្ល៉ោះហើយគាត់ពិបាកក្នុងលទ្ធភាពរកសងធនាគារណាស់ ហើយយើងក៏មិនចង់ឃើញបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋខ្លួនឯងលំបាកវេទនាដែរ»។
ទោះយ៉ាងណាក្ដី កាលពីថ្ងៃទី១០ ខែសីហា អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា សុខ ឥសាន អះអាងជាថ្មីទៀតថា រដ្ឋាភិបាលនឹងមិនទាមទារប្រព័ន្ធអនុគ្រោះ EBA ចំនួន ២០% ដែលសហភាពអឺរ៉ុបបានដកនោះ ត្រឡប់មកវិញឡើយ។
កម្មការិនីម្នាក់ធ្វើការនៅរោងចក្រ ប៊ឺរី អឹភើរែល ខេមបូឌា (Berry Apparel (Cambodia) លោកស្រី វង្ស យូរី រៀបរាប់ថា កម្មករភាគច្រើន មិនសប្បាយចិត្តនោះទេ ពេលឮដំណឹងថា រដ្ឋាភិបាល មិនព្យាយាមដោះស្រាយបញ្ហាតាមសំណើរបស់សហភាពអឺរ៉ុប ដើម្បីរក្សាប្រពន្ធអនុគ្រោះ ព័ន្ធEBA។ លោកស្រី ស្ដីបន្ទោសថា អ្វីដែលរដ្ឋាភិបាលកំពុងធ្វើនេះ គឺកំពុងបង្កទុក្ខលំបាកដល់កម្មករ៖ «ពេលណាដក EBA ពួកខ្ញុំនឹងខ្វះខាត អត់មានការងារធ្វើ ហើយពួកខ្ញុំនឹងលំបាក។ បញ្ហាទី១ យើងកំពុងល្បីរឿងកូវីដស្រាប់ផង ដូច្នេះរោងចក្រ អាចនឹងបិទ។ យើងនឹងពិបាករឿងជីវភាពក្នុងគ្រួសារ ដោយសារបងប្អូនមួយចំនួន បានខ្ចីលុយធនាគារ ហើយពេលខ្លះធនាគារ ក៏អត់មានយោគយល់ពួកខ្ញុំដែរ»។
គណៈកម្មការអឺរ៉ុប បានសម្រេចចិត្តដកហូតប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA ចំនួន ២០% ពីកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី១២ កុម្ភៈ ហើយសេចក្ដីសម្រេចនេះនឹងត្រូវចូលជាធរមាននៅថ្ងៃទី១២ សីហា។ គណៈកម្មការអឺរ៉ុបសម្រេចចិត្តបែបនេះ បន្ទាប់ពីពិនិត្យយ៉ាងដិតដល់ ដោយរកឃើញថា របបលោក ហ៊ុន សែន បានបំផ្លាញប្រជាធិបតេយ្យ និងរំលោភសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរ និងជាប្រព័ន្ធ ផ្ទុយពីគោលការណ៍ពាណិជ្ជកម្មអឺរ៉ុប។
សមាគមរោងចក្រកាត់ដេរនៅកម្ពុជា ធ្លាប់ព្យាករណ៍ថា កម្មករ ៧៥០.០០០នាក់នឹងប្រឈមភាពអត់ការងារធ្វើ នៅពេលសហភាពអឺរ៉ុបដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ (EBA) ចំនួន ២០ភាគរយ ហើយនៅពេលនោះ ក្រុមគ្រួសាររបស់កម្មករ ខ្ទង់ ៣លាននាក់ផ្សេងទៀត នឹងទទួលរងផលប៉ះពាល់ពីវិបត្តិនេះដែរ។ សមាគមរោងចក្រកាត់ដេរនៅកម្ពុជា សង្កត់ធ្ងន់ទៀតថា ការដែលសហភាពអឺរ៉ុបដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធនេះ កម្ពុជានឹងបាត់បង់ការបញ្ជាទិញថែមទៀត ហើយនឹងធ្វើឲ្យបាត់បង់ឱកាសការងារសម្រាប់កម្មករ ហើយឱកាសការងារនេះ នឹងបាត់បង់ជារៀងរហូត៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។