តុលាការខេត្តកណ្ដាលរងការរិះគន់រឿងចេញដីកាសម្លាប់មាន់៩២ក្បាល
2018.01.05
រូបភាពក្រុមនគរបាលសម្លាប់មាន់តាមដីកាសម្រេចរបស់សាលាដំបូងខេត្តកណ្ដាល ពាក់ព័ន្ធនឹងសំណុំរឿងល្បែងជល់មាន់ ដែលចេញកាលពីថ្ងៃទី១៩ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៧។
Screenshot
ពលរដ្ឋ អ្នកច្បាប់ និងព្រះសង្ឃ បានរិះគន់ចំណាត់ការរបស់តុលាការខេត្តកណ្ដាល ចំពោះការចេញដីកាសម្រេចសម្លាប់សត្វមាន់ចំនួន ៩២ក្បាល ថាធ្វើឡើងមិនត្រឹមត្រូវ ខុសទាំងច្បាប់សាសនា និងច្បាប់រដ្ឋ។ សមត្ថកិច្ចកាលពីខែចុងឆ្នាំ២០១៧ បានបង្ក្រាបកន្លែងជល់មាន់ខុសច្បាប់ធំជាងគេនៅកម្ពុជា មួយកន្លែង ដែលគ្រប់គ្រងដោយក្មួយប្រសាលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន។ យុទ្ធនាការបង្ក្រាបកន្លែងជល់មាន់នេះ ឈានរហូតដល់លោក ហ៊ុន សែន ចេញបញ្ហាឱ្យសមត្ថកិច្ចបាញ់សម្លាប់ក្មួយប្រសា ប៉ុន្តែក្មួយប្រសាលោក ហ៊ុន សែន រួចខ្លួន ស្លាប់តែមាន់ ៩២ក្បាល។
ពលរដ្ឋមួយចំនួនបានបន្តបញ្ចេញមតិប្រតិកម្មនៅលើបណ្ដាញទំនាក់ទំនងសង្គមហ្វេសប៊ុក (Facebook) ថា ការសម្លាប់សត្វមាន់ស្រស់ៗរបស់សមត្ថកិច្ចខេត្តកណ្ដាល ជាអំពើឃោរឃៅមួយដែលផ្ទុយទៅនឹងសីលធម៌សង្គម និងព្រះពុទ្ធសាសនា ដែលហាមមិនឱ្យមានការសម្លាប់សត្វ។
ម្ចាស់គណនីហ្វេសប៊ុកមួយចំនួនសរសេរថា រដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា គ្មានទោសប្រហារជីវិតទេ ប៉ុន្តែសត្វមាន់ត្រូវបានប្រហារជីវិតទៅវិញ។ ម្ចាស់គណនីហ្វេសប៊ុក ឈ្មោះ កន សាវាង្ស លើកឡើងជាសំណួរថា “តើមាន់ជាអ្នកមានទោសកំហុស ឬម្ចាស់? តើការកាត់ទោសនេះពិតជាយុត្តិធម៌សម្រាប់សត្វពិតមែនឬ? អស់សំណើចណាស់ច្បាប់ស្រុករំដួល”។ ម្ចាស់គណនីហ្វេសប៊ុកមួយទៀតឈ្មោះ បាភ្នំសង្គ្រោះជាតិ បានសរសេរថា “ប្រទេសខ្ញុំប្លែកជាងប្រទេសណាៗទាំងអស់ មានច្បាប់កាត់ទោសប្រហារជីវិតមាន់ ៩២ក្បាល ក្នុងថ្ងៃតែមួយ"។
វីដេអូរដែលត្រូវបានគេបង្ហោះក្នុងបណ្ដាញទំនាក់ទំនងសង្គម មានចំនួនជាងពីរនាទី ឃើញមានសមត្ថកិច្ចជាមន្ត្រីនគរបាលជាងដប់នាក់បានឈរមើល និងសមត្ថកិច្ចពីរនាក់ទៀត បានចាប់យកមាន់ម្ដងមួយៗមកកាត់ក្បាលដាច់ចេញពីកស្លាប់ភ្លាមៗ។ ក្នុងវីដេអូដដែលក៏ឃើញមន្ត្រីប៉ូលិសទាំងនោះបានដាំទឹកសម្រាប់បោចមាន់ទៀតផង។
ម្ចាស់គណនីហេ្វសប៊ុក ឈ្មោះ ម៉ូលីការ រៀល (Molika Real) បានសរសេរថា “បន្ទាប់ពីកាត់ទោសហើយ ដល់ត្រូវរកគល់ស្លឹកគ្រៃ ល្មមក្លែមបាត់”។ ម្ចាស់គណនីហ្វេកប៊ុកម្នាក់ទៀត ឈ្មោះ សាន សុជា វីចេ (San Sochea VJ) បានសរសេរថា “តើកម្មអ្វីខ្ញុំមិនអាចជួបជុំក្រុមញាតិ គេយកមកជាល្បែងជល់ដាក់ដុល្លារ ឃើញប៉ូលិសមក ក្នុងចិត្តនឹកថា គេមកស្រោចស្រង់ឱ្យបានរស់រានជួបជុំពូជពង្ស បែរជាត្រូវបាត់បង់ជីវិតទៅវិញ”។
កាលពីថ្ងៃទី១៩ ខែធ្នូ ចៅក្រមស៊ើបសួរបានចេញដីកាសម្រេចកម្ទេចចោលនូវសត្វមាន់ចំនួន ៩២ក្បាល ដោយលើកមូលហេតុថា ការថែរក្សានូវសត្វមាន់ទាំងនេះមានការលំបាក ចំណាយសោហ៊ុយផ្សេងៗ និងដើម្បីបង្ការកុំឱ្យមានបទល្មើសកើតមានជាថ្មី និងដើម្បីពន្លឿននីតិវិធីស៊ើបសួរឱ្យបានឆាប់រហ័សផងដែរ។ សមត្ថកិច្ចចម្រុះខេត្តកណ្ដាល កាលពីថ្ងៃទី០៤ ខែធ្នូ បានចុះបង្ក្រាបសង្វៀនជល់មាន់ដ៏ធំមួយនៅលើទឹកដីឃុំអរិយក្សត្រ ស្រុកល្វាឯម ខេត្តកណ្ដាល។ ការចុះបង្ក្រាបនេះ ធ្វើឡើងភ្លាមៗក្រោយពីលោក ហ៊ុន សែន បញ្ជាឱ្យបាញ់សម្លាប់ក្មួយប្រសារបស់លោកប្រសិនបើហ៊ានតដៃ៖ «»។
ជុំវិញករណីនេះ ប្រធានសាលាដំបូងខេត្តកណ្ដាល លោក ហុក វ៉ាន់ធីណា បានសម្រេចឃុំខ្លួនក្មួយប្រសាលោក ហ៊ុន សែន ឈ្មោះ ថៃ ផានី ហៅ ម៉ាប់ បណ្ដោះអាសន្ន និងជនសង្ស័យ ៦៤នាក់ផ្សេងទៀត ត្រូវបានតុលាការផ្ដន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារក្នុងម្នាក់ៗ ១ខែ ពីបទលេងល្បែងស៊ីសងខុសច្បាប់ ប៉ុន្តែទោសនេះត្រូវព្យួរ។
អង្គការសង្គមស៊ីវិលដែលធ្វើការផ្នែកឃ្លាំមើលអំពើពុករលួយ ស្នើឲ្យអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយរបស់រដ្ឋាភិបាលស៊ើបអង្កេតជាបន្ទាន់លើករណីអាជ្ញាធរ និងអ្នកពាក់ព័ន្ធមួយចំនួនទៀត ដែលបានទទួលសំណូកពីម្ចាស់សង្វៀនជល់មាន់ដ៏ធំពីរកន្លែង គឺនៅស្រុកបាទី ខែត្រតាកែវ និងនៅស្រុកល្វាឯម ខែត្រកណ្ដាល។ ពួកគេស្នើឲ្យអាជ្ញាធរគួរតែបង្ហាញឈ្មោះមន្ត្រីដែលបានទទួលយកលុយពីក្មួយប្រសាលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ឈ្មោះ ថៃ ផានី ហៅ ម៉ាប់ ដែលជាម្ចាស់សង្វៀនមាន់ជល់ដ៏ធំ និងមានឥទ្ធិពលនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដែលមិនមានមន្ត្រីតុលាការ ឬអាជ្ញាធរណាហ៊ានប៉ះពាល់បានឡើយ។
ព្រះតេជព្រះគុណបណ្ឌិត ហុក សុវណ្ណ ដែលគង់នៅប្រទេសកាណាដា បានឱ្យអាស៊ីសេរីដឹងថា ចំពោះមាន់ ៩២ក្បាលមិនពិបាកឱ្យចំណីរហូតដល់សម្លាប់ចោលនោះទេ ហើយប្រសិនបើពិបាកក្នុងការថែទាំខ្លាំងណាស់ យកសត្វមាន់ទាំងអស់នោះទៅប្រលែងក្នុងវត្តអារាមទៅ។ ព្រះអង្គមានថេរដីកាបន្តថា សត្វមាន់មិនមានទោសកំហុសអ្វីដែលត្រូវប្រហារជីវិតឡើយ ហើយអ្នកដែលបញ្ជាឱ្យសម្លាប់ និងអ្នកសម្លាប់ដោយផ្ទាល់មានបាបកម្មខ្លាំងណាស់ក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា៖ «»។
ការសម្លាប់សត្វមាន់នេះ មិនត្រឹមតែផ្ទុយនឹងព្រះពុទ្ធសាសនាទេ ប៉ុន្តែវាផ្ទុយទាំងច្បាប់ផងដែរ។
អ្នកច្បាប់លើកឡើងដែរថា ចំពោះការកម្ទេចចោលភស្តុតាងរបស់តុលាការ អាចនាំឱ្យមានផលអវិជ្ជមានដល់ដំណើរការរឿងក្តីផងដែរ។ លោកមេធាវី ហែម សុជាតិ បានឱ្យអាស៊ីសេរី ដឹងថា ចំពោះរឿងព្រហ្មទណ្ឌ ភស្តុតាងមានសារសំខាន់ណាស់។ ភស្តុតាងអាចដាក់បន្ទុក និងអាចដោះបន្ទុក។ ប្រសិនបើភស្តុតាងត្រូវបានកម្ទេចចោល អាចនាំឱ្យជនត្រូវចោទ ឬជនល្មើសរួចខ្លួនពីសំណាញ់ច្បាប់៖ «»។
លោក ហែម សុជាតិ ពន្យល់ថា តុលាការអាចសម្រេចកម្ទេចចោលភស្តុតាងបាន ចំពោះវត្ថុតាងទាំងឡាយណាដែលផ្ដល់ផលអវិជ្ជមានដល់សង្គម។ លោកលើកឧទាហរណ៍ថា វត្ថុមួយដែលមានក្លិនស្អុយ ប្រសិនបើវត្ថុនោះរក្សាទុក ហើយខ្វះបច្ចេកទេសគ្រប់គ្រង់បណ្ដាលឱ្យសាយភាយចំហាយក្លិនស្អុយធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សុខភាពប្រជាពលរដ្ឋ តុលាការត្រូវបំផ្លាញចោលតែម្ដង។ ផ្ទុយទៅវិញ ប្រសិនបើវត្ថុនោះរក្សាទុកទៅមិនមានផលវិបាកដល់សង្គមទេ តុលាការត្រូវតែរក្សាទុកនៅក្នុងដំណាក់កាលស៊ើបអង្កេត។
លោកមេធាវីក៏បានឱ្យដឹងដែរថា ក្នុងអាជីពជាអ្នកបម្រើការងារក្នុងវិស័យអ្នកច្បាប់អស់រយៈពេលជាង ២០ឆ្នាំមកនេះ លោកមិនដែលជួបប្រទះរឿងតុលាការចេញដីកាសម្រេចកម្ទេចចោលសត្វមាន់រស់ក្នុងថ្ងៃតែមួយចំនួន ៩២ក្បាលទេ។ នេះជាលើកទីមួយហើយដែលលោកបានទទួលព័ត៌មាននេះ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- សភាកម្ពុជាប្រតិកម្មទៅនឹងការសម្រេចរបស់សភាអឺរ៉ុបរឿងដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធEBA បន្ថែម
- មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ និងឧកញ៉ា សុំលោក ហ៊ុន សែន ឱ្យជួយរកយុត្តិធម៌ដោយមិនពឹងតុលាការ
- កម្ពុជារកចំណូលបាន ១.៤ពាន់លានដុល្លារ ពីកំណើនភ្ញៀវទេសចរបរទេសក្នុងឆ្នាំ២០២២
- លោក ហ៊ុន សែន មិនគាំទ្រដីកាតុលាការ ICC ដើម្បីចាប់ខ្លួនមេដឹកនាំរុស្ស៊ី
- ពិធីមង្គលការរបស់ពលករខ្មែរនៅប្រទេសថៃ