ក្រុមយុវជន និងព្រះសង្ឃនៅក្នុង និងក្រៅប្រទេស លើកឡើងថា ពួកគាត់នឹងនៅតែបន្តធ្វើខួបរម្លឹកករណីឃាតកម្មលោកបណ្ឌិត កែម ឡី នៅឆ្នាំនេះ និងឆ្នាំក្រោយៗទៀត ដើម្បីរម្លឹកពីវីរភាពរបស់លោក និងស្នើដល់តុលាការ ឱ្យបន្តស៊ើបអង្កេតស្វែងរកឃាតកពិត យកមកផ្ដន្ទាទោស។ ការលើកឡើងនេះ ក្រោយពេលប្អូនប្រុសបណ្ឌិត កែម ឡី និងយុវជនមួយចំនួន ដែលចុះចូលទៅបម្រើផលប្រយោជន៍នយោបាយរបស់លោក ហ៊ុន សែន បានចោទប្រកាន់អ្នកគោរពស្រឡាញ់បណ្ឌិត កែម ឡី ថា ការរៀបចំពិធីរំលឹកខួបនៃឃាតកម្មបណ្ឌិត កែម ឡី នេះ ជាការកេងចំណេញនយោបាយ។
ទោះបីលោកបណ្ឌិត កែម ឡី បានបាត់បង់ជីវិត ដោយអំពើឃាតកម្មអស់រយៈពេល ៨ឆ្នាំ ទៅហើយក្ដី ក៏ក្រុមយុវជន ដែលជាកូនសិស្សរបស់លោក រួមទាំងមន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិល និងពលរដ្ឋកម្ពុជា នៅតែបន្តធ្វើពិធីបុណ្យរំឭក និងទាមទាររកយុត្តិធម៌ពិតប្រាកដ។
បណ្ដាញយុវជនសកលប្រចាំប្រទេសថៃ លោក ឯម ពិសិដ្ឋ ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅថ្ងៃទី១២ ខែកក្កដាថា សកម្មជន និងពលករខ្មែរ បានបន្តធ្វើពិធីបុណ្យរម្លឹកវិញ្ញាណក្ខន្ធ បណ្ឌិត កែម ឡី ដល់ថ្ងៃទី១៤ ខែកក្កដាខាងមុខ។ លោកបន្តថា ការធ្វើពិធីបុណ្យរម្លឹកបែបពុទ្ធសាសនានេះ គឺចេញមកពីការនឹករឭក និងគោរពដល់វីរភាពលោកបណ្ឌិត ដែលបានឆក់យកបេះដូងពីពលរដ្ឋគ្រប់រូប មិនមែនជាការកេងចំណេញនយោបាយ ដូចការវាយប្រហារមួយចំនួនឡើយ។
លោក ឯម ពិសិដ្ឋ៖«ដូច្នេះហើយ ពួកគេទាំងអស់ហ្នឹង សុទ្ធតែជាអ្នកមានមុខមាត់បន្តិចបន្តួច ដើម្បីលើកតម្កើងខ្លួនឯង ធ្វើអ្វីដើម្បីតែជាផលប្រយោជន៍ខ្លួនឯង។ ដល់ពេលអ៊ីចឹងទៅ ពេលគាត់លើកចំណុចហ្នឹងមក បានន័យថា គាត់ជាមនុស្សរបស់គេទៅហើយ។ អ៊ីចឹង គឺគាត់បានចោទទៅលើ ឬហៅថា ការមិនពេញចិត្ត ដែលបានឃើញពួកយើងធ្វើពិធីហ្នឹង គឺគេមិនពេញចិត្តទេ។ អ៊ីចឹងគឺគេចោទទៅលើផ្នែកនយោបាយខាងហ្នឹង»។
ចំណែកព្រះសង្ឃគង់នៅវត្តក្នុងខេត្តបាត់ដំបង សុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះ ដោយបារម្ភអំពីសុវត្ថិភាព មានថេរដីកាថា ក្រោយពីបានចូលរួមពិធីរម្លឹកខួបករណីឃាតកម្ម បណ្ឌិត កែម ឡី កាលពីថ្ងៃទី១០ ខែកក្កដា ព្រះអង្គបានទទួលការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ ពីសំណាក់ចៅអធិការ អាជ្ញាធរ និងការលាបពណ៌ពីក្រុមយុវជន ដែលចុះចូលជាមួយរដ្ឋាភិបាល ថាធ្វើឡើងក្រោមរូបភាពប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលទៅវិញ។
ព្រះសង្ឃ៖«យុត្តិធម៌សម្រាប់គាត់(បណ្ឌិតកែម ឡី)មិនទាន់មានទេ។ អ៊ីចឹង ប្រហែលជាគាត់គិតថា សកម្មភាពទាំងអស់ហ្នឹង ធ្វើទៅធ្វើឱ្យមហាជននឹកឃើញ ឬក៏ឈឺចាប់នឹងអយុត្តិធម៌សម្រាប់ជនរងគ្រោះ។ អ៊ីចឹង គាត់មិនចង់ឱ្យសកម្មភាពទាំងអស់ហ្នឹងកើតឡើង ឬក៏បង្ហាញចេញនៅលើសង្គម ដើម្បីឱ្យមហាជនបានដឹងទេ ព្រោះបើកាលណាមហាជនគាត់ដឹង គាត់នឹងវាយតម្លៃទៅលើតុលាការ ឬក៏ភាពយុត្តិធម៌នៅប្រទេសកម្ពុជារបស់យើង ជាកម្សោយនៃការដឹកនាំរបស់យើង។ អ៊ីចឹងហើយបានជាគាត់ព្យាយាមយាយីពួកយើងមិនឱ្យធ្វើសកម្មភាពទាំងអស់នេះកើតឡើង»។
ការថ្លែងបែបនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីប្អូនប្រុសបណ្ឌិត កែម ឡី គឺលោក កែម រិទ្ធិសិត និងក្រុមយុវជនមួយចំនួន ដែលបានចុះចូលជាមួយរដ្ឋាភិបាល និងអះអាងថា ជាកូនសិស្សលោកបណ្ឌិត កែម ឡី បានចេញមកអំពាវនាវឱ្យឈប់យកឈ្មោះបណ្ឌិត កែម ឡី ទៅកេងចំណេញ ឬវាយប្រហារគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលជាអ្នកជួយឧបត្ថម្ភដល់ការរៀបចំបុណ្យរម្លឹកខួបឃាតកម្មលោកបណ្ឌិត កែម ឡី ជារៀងរាល់ឆ្នាំ។
ក៏ប៉ុន្តែ ប្អូនប្រុសបង្កើតបណ្ឌិត កែម ឡី គឺលោក កែម រិទ្ធិសិត នេះហើយ ធ្លាប់យកឈ្មោះបណ្ឌិត កែម ឡី យកទៅប្រើប្រាស់ដើម្បីបង្កើតគណបក្សនយោបាយ កាលពីឆ្នាំ២០១៨ ដោយដាក់ឈ្មោះលោក កែម ឡី។ ប៉ុន្តែ ក្រោយពីបានចុះចូលជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមក លោក កែម រិទ្ធិសិត បានចេញមុខការពាររដ្ឋាភិបាល បន្ទាប់ពីមានការលើកឡើងថា ករណីឃាតកម្ម លើបងប្រុសរបស់លោក មានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងមេដឹកនាំបក្សកាន់អំណាច។ លើសពីនេះ លោកថែមទាំងអរគុណលោក ហ៊ុន សែន ដែលបានប្រកាសឧបត្ថម្ភថវិកា ៥ម៉ឺនដុល្លារ ដល់គ្រួសារលោក ដើម្បីសាងសង់ចេតិយ តម្កល់ធាតុលោកបណ្ឌិត កែម ឡី ទៀតផង។
ចំណែកអ្នកនាំពាក្យរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា លោក ប៉ែន បូណា ក៏បានចេញមុខ ស្នើទៅកាន់យុវជន ឱ្យបញ្ឈប់សកម្មភាព យកសពលោកបណ្ឌិត កែម ឡី ធ្វើអាជីវកម្ម ផងដែរ។ ជាមួយគ្នានេះ លោកបានលើកឡើងពីគុណរបស់អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ថា ជាអ្នកបង្គ្រប់លុយកសាងចេតិយបណ្ឌិត កែម ឡី ទៀតផង។ ទោះជាយ៉ាងណា ពលរដ្ឋមួយចំនួន បានបញ្ចេញប្រតិកម្មជាបន្តបន្ទាប់ថា លុយរបស់លោក ហ៊ុន សែន អាចមានតម្លៃសម្រាប់លោក កែម រិទ្ធិសិត និងយុវជន ដែលចុះចូលរដ្ឋាភិបាល ប៉ុន្តែលុយរបស់លោក ហ៊ុន សែន មិនអាចទិញតម្លៃនិងកិត្តិយសរបស់បណ្ឌិត កែម ឡី ដែលពលរដ្ឋខ្មែរទាំងក្នុងនិងក្រៅប្រទេសគោរពស្រលាញ់ និងចាត់ទុកលោកជាវីរបុរសនោះឡើយ។
សកម្មជនដីធ្លីកំពុងភៀសខ្លួនទៅប្រទេសថៃ លោកស្រី នួន នឿន លើកឡើងថា មូលហេតុ ដែលរដ្ឋាភិបាលតែងតែរំខាន និងតាមយាយី លើអ្នកចូលរួមរម្លឹកខួបឃាតកម្មបណ្ឌិត កែម ឡី ទំនងដោយសារមេដឹកនាំបក្សកាន់អំណាច ខ្លាចស្រមោលអតីតកាល និងមិនចង់ឱ្យប្រជាពលរដ្ឋចងចាំបណ្ឌិត កែម ឡី ដោយសារតែអ្នកវិភាគសង្គមរូបនេះ គឺជាអ្នករួតវាំងននសង្គម និងលាតត្រដាងពីអំពើពុករលួយ និងអយុត្តិធម៌សង្គម ឱ្យប្រជាពលរដ្ឋបានដឹង។
លោកស្រី នួន នឿន៖«ពេលពួកយើងរម្លឹកខួបបណ្ឌិតអ៊ីចឹងទៅ គាត់តែងតែភ័យខ្លាច។ ភ័យខ្លាចស្រមោលហ្នឹងឯង ភ័យខ្លាចថាពួកយើងដឹងការពិត»។
ដោយឡែក អតីតមន្ត្រីគណបក្សភ្លើងទៀន ដែលកំពុងរស់នៅប្រទេសជប៉ុន (Japan) លោក គង់ ជិ ឱ្យដឹងថា សហគមន៍ខ្មែរ នឹងប្រារព្ធខួបឃាតកម្មរបស់បណ្ឌិត កែម ឡី នៅថ្ងៃទី១៤ កក្កដា ខាងមុខនេះ។ ទោះជាយ៉ាងណាក្ដី លោកថ្លែងថា ការចោទប្រកាន់មកលើអ្នកចូលរួមរម្លឹកខួបបណ្ឌិត កែម ឡី ថាធ្វើឡើងដើម្បីកេងចំណេញនយោបាយនេះ គឺជាការលាបពណ៌ និងច្នៃសាច់រឿង ដើម្បីបិទបាំងពីភាពអយុត្តិធម៌លើករណីឃាតកម្មរបស់បណ្ឌិត កែម ឡី។
លោក គង់ ជិ៖«ការដែលរារាំងនេះ វាមិនមែនជាការរារាំងលើកដំបូងទេ គឺរារាំងតាំងពីថ្ងៃហែសពលោកបណ្ឌិត កែម ឡី ម្ល៉េះ។ នៅពេលដែលទៅហែនោះ យើងឃើញថាមានការបិទហ្គារ៉ាស់សាំងទូទាំងរាជធានីភ្នំពេញទាំងអស់ តាមដងផ្លូវនៃការហែ។ ហើយការដែលរារាំងមួយទៀតនោះគឺជាការរារាំងមិនឱ្យទៅក្បែរកន្លែងដែលធ្វើឃាតកម្មទៅលើលោកបណ្ឌិត កែម ឡី។ វាមិនខុសទេ អ្នកដែលសម្លាប់គេ ច្បាស់ជាភ័យខ្លាចស្រមោលខ្លួនឯង នៅពេលដែលគេទៅប្រារព្ធពិធីទាមទារយុត្តិធម៌កន្លែងហ្នឹង»។
ទាក់ទិនរឿងនេះ នាយកទទួលបន្ទុកកិច្ចការទូទៅ នៃអង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ (Licadho) លោក អំ សំអាត មានប្រសាសន៍ថា ការធ្វើពិធីបុណ្យរម្លឹកមរណភាពនរណាម្នាក់ គឺជាការបង្ហាញក្ដីនឹករឭក និងការគោរព តាមបែបប្រពៃណី មិនពាក់ព័ន្ធនឹងនយោបាយនោះឡើយ។
លោក អំ សំអាត៖«ការយល់ឃើញរបស់មនុស្សម្នាក់ៗ ទស្សនៈមួយ ការយល់ឃើញមួយ។ ប៉ុន្តែ យើងជាសង្គមស៊ីវិល យើងធ្វើអីគឺយើងត្រូវការធ្វើម៉េចធានាឱ្យបានយុត្តិធម៌ ដូចករណីលោកបណ្ឌិត កែម ឡី ដែលអង្គការសង្គមស៊ីវិលទាមទារ គឺដើម្បីធានាយុត្តិធម៌ពេញលេញសម្រាប់លោកបណ្ឌិត កែម ឡី តែប៉ុណ្ណោះ ហើយក៏ដូចជាធានានូវយុត្តិធម៌នៅក្នុងសង្គមទេ គឺយើងទាមទារនូវអ្វី ដែលយើងមើលទៅ ហើយដែលតុលាការកំពុងដំណើរការហ្នឹងតើ អត់មានទៅទារអ្វីដែលជាការស្រមើស្រមៃទេ»។
ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ព្រះសង្ឃ យុវជន និងប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទាំងក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និងរស់នៅតាមប្រទេសមួយចំនួន ដូចជា ថៃ កូរ៉េខាងត្បូង ជប៉ុន អូស្ត្រាលី អាមេរិក កាណាដា និងអឺរ៉ុប តែងតែជួបជុំគ្នារៀបចំពិធីបុណ្យរំលឹកខួបនៃអំពើឃាតកម្មបាញ់សម្លាប់បណ្ឌិត កែម ឡី និងតែងផ្ញើសារទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន និងលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ស្វែងរកឃាតកពិត និងអ្នកពាក់ព័ន្ធមកផ្ដន្ទាទោសតាមច្បាប់ដើម្បីផ្ដល់យុត្តិធម៌ដល់ជនរងគ្រោះ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។