សង្គមស៊ីវិលស្នើពិនិត្យមើលការផ្ដល់សញ្ជាតិ ខណៈឆ្នាំមុន ផ្ដល់ដល់បរទេសជិត៥០០នាក់
2023.09.21
(ពីឆ្វេង) លោក ថោង សារ៉ាត់ ទណ្ឌិតករណីឃាតកម្មលើឧកញ៉ា អ៊ឹង ម៉េងជឺ ដែលរស់នៅក្រៅឃុំ និងឪពុកឈ្មោះ យឿង ថេគឿង (Duong The Cuong) (ស្ដាំ) ជនជាតិវៀតណាម ប្ដូរឈ្មោះជា ថោង ចំរើន និងម្ដាយឈ្មោះ ចិន ធីឡុក (Tran Thi Loc) ប្ដូរឈ្មោះមកជា កែវ សារី ទើបត្រូវទទួលបានសញ្ជាតិខ្មែរ កាលពីឆ្នាំ២០២២។
RFA File
អ្នកវិភាគ និងមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលយល់ថា រដ្ឋាភិបាលគួរតែពិនិត្យឡើងវិញចំពោះលក្ខខណ្ឌក្នុងការផ្ដល់សញ្ជាតិដល់ជនបរទេសជាជាងការផ្ដល់ផ្អែកតាមតែផលប្រយោជន៍ និងបក្ខពួកនិយម។ ទោះជាយ៉ាងណាមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលថា ដំណើរការផ្ដល់សញ្ជាតិកន្លងមក គោរពតាមលក្ខខណ្ឌច្បាប់ និងមិនមានអំពើពុករលួយដូចការលើកឡើងរបស់សាធារណជននោះទេ។
ការជជែកដេញដោលពីរឿងរ៉ាវជនបរទេសទទួលបានសញ្ជាតិខ្មែរបានកក្រើកឡើងវិញជាថ្មីទៀតក្រោយពីមានជនបរទេសមួយចំនួនដែលទទួលបានសញ្ជាតិខ្មែរស្ថិតក្នុងបញ្ជីឈ្មោះនៃក្រុមមនុស្សប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋឆ្លងដែនធ្ងន់ធ្ងរ ដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់មុខមាត់ និងកិត្តិយសរបស់ប្រទេសកម្ពុជា។
ក្ដីបារម្ភរបស់អ្នកវិភាគ និងមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល ក៏ក្រោយពីគេរកឃើញថា ប្រទេសកម្ពុជាបានផ្ដល់សញ្ជាតិដល់ជនបរទេសជិត៥០០ (៤៧៣) នាក់ ក្នុងឆ្នាំ២០២២ ក្នុងនោះមានជនជាតិចិន និងជនជាតិតៃវ៉ាន់ទទួលបានសញ្ជាតិខ្មែរចំនួន២៦៦ នាក់ និងជនជាតិវៀតណាមចំនួន៥៧នាក់។ គិតត្រឹមថ្ងៃទី០៣ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៣ កម្ពុជាបានផ្ដល់សញ្ជាតិដល់ជនបរទេសចំនួន ៤២ នាក់បន្ថែមទៀត។
ជនបរទេសដែលទទួលបានបានសញ្ជាតិខ្មែរទាំងនោះ ស្ទើរតែទាំងស្រុង គឺទទួលបានតាមរយៈសញ្ជាតូបនីយកម្ម។ បើតាមច្បាប់ស្ដីពីសញ្ជាតិខ្មែរ ការសុំចូលសញ្ជាតិខ្មែរតាមរយៈសញ្ជាតូបនីយកម្មនេះ គឺជនបរទេសក៏អាចចូលតាមការដាក់ទុនវិនិយោគធ្វើអាជីវកម្មនៅកម្ពុជា ឬផ្ដល់អំណោយជាទឹកប្រាក់ដល់កម្ពុជា។
ទោះជាយ៉ាងណា ច្បាប់ក៏បានចែងនូវលក្ខខណ្ឌចាំបាច់មួយចំនួនដែលជនបរទេសត្រូវបំពេញមុននឹងពួកគេអាចទទួលបានសញ្ជាតិខ្មែរ។ ជាក់ស្ដែង មាត្រា១៩នៃច្បាប់ស្ដីពីសញ្ជាតិ ចែងថាជនបរទេសត្រូវចេះនិយាយភាសាខ្មែរ ចេះអក្សរខ្មែរ និងយល់ដឹងប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរខ្លះៗ ហើយបង្ហាញភស្តុតាងច្បាស់ថា ខ្លួនអាចរស់នៅក្នុងសង្គមខ្មែរបានដោយសុខដុម ព្រមទាំងទទួលបាននូវទំនៀមទម្លាប់ និងប្រពៃណីរបស់ខ្មែរ មានបញ្ញា និងកាយសម្បទាដែលមិននាំឱ្យមានគ្រោះថ្នាក់ ឬនាំឱ្យមានបន្ទុកដល់ជាតិ។
អ្នកសិក្សាផ្នែកកិច្ចការនយោបាយ និងសង្គម លោក ប៉ោ មករា លើកឡើងថា ការផ្ដល់សញ្ជាតិគឺជារឿងត្រឹមត្រូវ និងអាចទទួលយកបានគ្រប់បណ្ដាប្រទេសទាំងអស់ ក្នុងករណីដែលបុគ្គលដែលស្នើសុំសញ្ជាតិទាំងនោះជាមនុស្សល្អ គ្រប់លក្ខខណ្ឌច្បាប់ និងជាអ្នកផ្ដល់ផលប្រយោជន៍ដល់ប្រទេសកម្ពុជា។ ប៉ុន្តែ លោក ប៉ោ មករា ថា កន្លងមករដ្ឋាភិបាលពុំបានគិតលើលក្ខខណ្ឌជនបរទេសដាក់ពាក្យស្នើសុំសញ្ជាតិខ្មែរនោះទេ ហើយបញ្ហាទាំងនេះធ្វើឱ្យមានភាពអវិជ្ជមានកំពុងជះឥទ្ធិពលក្នុងសង្គមដូចការប្រព្រឹត្តបទល្មើស និងការដណ្ដើមការងារពីពលរដ្ឋខ្មែរម្ចាស់ស្រុកផងដែរ។
លោក ប៉ោ មករា៖ «អាជ្ញាធររដ្ឋគួរតែតាមដានគាត់បន្តទៅទៀតថា គាត់ប្រព្រឹត្តទៅតាមលក្ខខណ្ឌច្បាប់សញ្ជាតិហ្នឹងអត់ ពីព្រោះតែគាត់អត់ប្រព្រឹត្តទៅតាមច្បាប់សញ្ជាតិហ្នឹងទេ ធ្វើឱ្យមុខមាត់ប្រទេសជាតិកម្ពុជាយើង អាចប៉ះពាល់ទៅដល់ភាពថ្លៃថ្នូរ»។
ផ្ទុយពីអ្វីដែលមានចែងនៅក្នុងច្បាប់ កន្លងទៅគេឃើញមានភាពមិនប្រក្រតីមួយចំនួនក្នុងការផ្តល់សញ្ជាតិខ្មែរដល់ជនបរទេស។ គេសង្កេតឃើញថា ជនបរទេសខ្លះ កុំថាឡើយយល់ដឹងពីប្រវត្តិសាស្ត្រ ឬប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរ សូម្បីតែភាសាខ្មែរក៏ពួកគេសរសេរមិនទាំងត្រង់ជួរផង។ លើសពីនេះ ជនបរទេសទទួលសញ្ជាតិខ្មែរខ្លះថែមទាំងមានមុខតំណែងនៅក្នុងជួររដ្ឋាភិបាលទៀតផង។ ជាក់ស្ដែង ឪពុករបស់ ឧកញ៉ា ថោង សារ៉ាត់ ឈ្មោះ យឿង ថេគឿង ( Duong The Cuong )ជនជាតិវៀតណាម ប្ដូរឈ្មោះជា ថោង ចំរើន និងម្ដាយឈ្មោះ ចិន ធីឡុក (Tran Thi Loc) ប្ដូរឈ្មោះមកជា កែវ សារី បានទទួលសញ្ជាតិខ្មែរនៅខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២២ បើទោះជាអ្នកទាំងពីរធ្លាប់ប្រព្រឹត្តខុសច្បាប់ជាប់ពន្ធនាគារក្ដី។ ក្រៅពីទទួលបានសញ្ជាតិខ្មែរ លោកស្រី កែវ សារី ក៏មានក្របខ័ណ្ឌជានាយទាហាន នៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ ក្រសួងការពារជាតិ ឋានន្តរស័ក្ដិ ថ្នាក់វរសេនីយ៍ទោ តាំងពីអំឡុងឆ្នាំ២០១០ និងធ្លាប់មានមុខតំណែងជាទីប្រឹក្សាអគ្គលេខាធិការដ្ឋានព្រឹទ្ធសភារបស់ប្រទេសកម្ពុជា មានឋានៈជា «ជំទាវ» ទៀតផង។
គេនៅចាំថា ក្រោយមានរឿងឃាតកម្មលើឧកញ៉ា អ៊ឹង ម៉េងជឺ កាលពីឆ្នាំ២០១៤ ឪពុកម្ដាយរបស់លោក ថោង សារ៉ាត់ ក៏ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួន និងត្រូវបានតុលាការក្រុងភ្នំពេញ កាត់ទោសឱ្យជាប់ពន្ធនាគារ២ឆ្នាំ ពាក់ព័ន្ធនឹងការលាក់ទុក និងប្រើប្រាស់អាវុធជាច្រើនដោយគ្មានច្បាប់អនុញ្ញាត។ បើទោះបីជាឪពុកម្ដាយលោក ថោង សារ៉ាត់ ធ្លាប់មានទោសជាប់ពន្ធនាគារ និងក្រោយមករងការចោទថា បានផ្ដល់សំណូកដល់អតីតប្រធានសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ លោក អាំង មាលតី ដើម្បីបាននៅក្រៅឃុំក្ដី ក៏ពួកគាត់ទាំងពីរ មានសំណាងដោយសារលោក ហ៊ុន សែន បានទូលថ្វាយព្រះមហាក្សត្រឲ្យផ្ដល់សញ្ជាតិដល់ពួកគេ នៅឆ្នាំ២០២២។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ខៀវ សុភ័គ អះអាងប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី ២០ កញ្ញាដំណើរការក្នុងការផ្ដល់សញ្ជាតិទៅឱ្យជនបរទេសគឺគោរពទៅតាមលក្ខខណ្ឌច្បាប់ មិនមានការសូកប៉ាន់ និងមិនមានការរត់ការនោះទេ។ តែទោះជាយ៉ាងណាអ្នកនាំពាក្យរូបនេះមិនអាចបញ្ជាក់ពីមូលហេតុដែលឪពុកម្ដាយលោក ថោង សារ៉ាត់ ទទួលបានសញ្ជាតិទោះបីជាពួកគេធ្លាប់បានប្រព្រឹត្តបទល្មើសនៅកម្ពុជា។
លោក ខៀវ សុភ័គ៖ «ករណីនេះសាមីខ្លួនត្រូវបំពេញលក្ខខណ្ឌទាំងអស់ដូចជាខ្មែរយើងនៅទឹកដីអាមេរិកបានធ្វើអ៊ីចឹង ច្បាប់ចែងថា មិចយើងធ្វើតាមហ្នឹង រត់ការរត់អីគឺជាអំពើមួយផ្សេងទៀត ប៉ុន្តែជាក្បួនច្បាប់គឺអត់មានក្រសួងណាមករត់ការ មកជួបសម្ភាសន៍ ជួបគណៈកម្មាធិការដូចតែខាងអាមេរិកធ្លាប់ចូលសញ្ជាតិគេអ៊ីចឹង»។
ជុំវិញរឿងនេះ ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ និងសន្តិភាព លោក យង់ គិមអេង លើកឡើងថា រដ្ឋមិនទាន់មានតម្លាភាព និងការទទួលខុសត្រូវជាក់លាក់នៅឡើយទេ ចំពោះការផ្ដល់សញ្ជាតិខ្មែរដល់ជនបរទេស។ លោក យង់ គិមអេង ថា ភាពមិនប្រក្រតីនៃការផ្ដល់សញ្ជាតិ បានបង្ហាញឱ្យឃើញជាក់ស្ដែង ពីករណីជនបរទេសដែលទទួលសញ្ជាតិខ្មែរប្រព្រឹត្តបទល្មើស ហើយត្រូវអាជ្ញាធរខ្មែរ ឬអាជ្ញាធរបរទេសចាប់ខ្លួនបានក្នុងពេលកន្លងមក។
លោក យង់ គិមអេង៖ «យើងឃើញហើយដូចពួកជនជាតិចិន ពួកអីកន្លងមកមានបញ្ហាច្រើន អ៊ីចឹងប្រសិនបើឱ្យ ផ្ដល់សញ្ជាតិឱ្យចំពួកដែលខិលខូចហ្នឹងធ្វើឱ្យខូចខាតមុខមាត់របស់ជាតិ យើងបានប្រជាជនមិនល្អម្នាក់មកចូលទៅក្នុងសង្គមដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់អាប់ឱនដល់កិត្តិយសជាតិ ហើយប៉ះពាល់ធំដល់សន្តិសុខប្រទេសដែរ»។
ទាក់ទងនឹងការផ្ដល់សញ្ជាតិខ្មែរដល់ជនបរទេសនេះដែរ កាលពីខែកក្កដាកន្លងទៅនេះ ឧកញ៉ា ដួង ឆាយ បានប្រកាសលើទំព័រហ្វេសប៊ុក (Facebook) របស់លោកថា លោកនឹងទទួលជួយដល់ជនបរទេសដែលមកវិនិយោគនៅកម្ពុជា និងចង់បានសញ្ជាតិខ្មែរ បើទោះជាបច្ចុប្បន្នលោកគ្មានតួនាទី ឬមុខតំណែងអ្វីក្នុងជួររដ្ឋការដែលធ្វើសេចក្ដីសម្រេចអំពីការផ្ដល់សញ្ជាតិដល់ជនបរទេសក្តី។ ទោះជាយ៉ាងណា លោក ដួង ឆាយ បានលុបសារនេះវិញ ក្រោយរងការរិះគន់ពីពលរដ្ឋ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- មេធាវីគ្រោងដាក់សេចក្តីសន្និដ្ឋានទៅសាលាឧទ្ធរណ៍ភ្នំពេញបញ្ជាក់ពីភាពស្អាតស្អំលោក កឹម សុខា
- លោក ហ៊ុន សែន ស្នើតែងតាំងលោក គុយ សុផល ភ្លាមៗ «ខ្លាចព្រះមហាក្សត្រយកមនុស្សក្រៅពីបក្ខពួកខ្លួន»
- លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត អះអាងថា យុវជន ៩នាក់ ដែលកំពុងជាប់ឃុំ ពាក់ព័ន្ធនឹង «គម្រោងផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាល»
- សមាគមឧកញ៉ារំឭកឧកញ៉ាឱ្យបង់វិភាគទានប្រចាំឆ្នាំ
- បទសម្ភាសន៍៖ អតីតមនុស្សជំនិតសម្ដេចក្រុមព្រះថា លោក ហ៊ុន សែន ជ្រៀតជ្រែកព្រះមហាក្សត្រលើការតែងតាំងរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងព្រះបរមរាជវាំងថ្មី
អត្ថបទពេញនិយម
សង្គម
- កម្មករវៀតណាមកំពុងសម្ងំធ្វើការក្នុងក្រុមហ៊ុនចម្ការចេកខេត្តរតនគិរី
- កម្ពុជា និងចិន «មិនអាចទប់ស្កាត់បញ្ហាឆបោកតាមអនឡាញ និងជួញដូរមនុស្សនៅកម្ពុជាបាន»
- សមត្ថកិច្ចឃាត់ខ្លួនជនជាតិចិន ៧នាក់ពាក់ព័ន្ធករណីផ្ទុះអាវុធនៅខេត្តព្រះសីហនុ
- អ្នកវិភាគថា ការផ្ដល់ជំនួយគ្រឿងយោធារបស់ឥណ្ឌូណេស៊ីមកឱ្យកម្ពុជា គឺដើម្បីកាត់បន្ថយឥទ្ធិពលចិន