មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលថា សេរីភាពបញ្ចេញមតិលើបណ្ដាញអ៊ីនធឹណិតរងការរឹតត្បិត និងបង្ក្រាបកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ
2022.02.01
មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលលើកឡើងថា អ្នកប្រើប្រាស់សិទ្ធិសេរីភាពបញ្ចេញមតិលើបណ្ដាញអ៊ីនធឹណិត (Internet) រងការរឹតត្បិត និងបង្ក្រាបកាន់តែខ្លាំង ដែលផ្ទុយពីគោលការណ៍សិទ្ធិមនុស្សជាតិ និងអន្តរជាតិ។ ការលើកឡើងនេះ ស្របទៅនឹងកាសែត ឌឹ ញូវយ៉ក ថាមស៍ (The News York Time) ដែលចេញផ្សាយអត្ថបទមួយថា បណ្ដាញអ៊ីនធឹណិតកម្ពុជាអាចដូចប្រទេសចិន ដែលគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋ ដោយសារអនុក្រឹត្យស្ដីពីការបង្កើតច្រកចូលទ្វារអ៊ីនធឹណិតជាតិ (National Internet Gateway)។
មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល មើលឃើញថា សិទ្ធិសេរីភាពបញ្ចេញមតិ និងសិទ្ធិនយោបាយ ទទួលរងការរឹតត្បិតខ្លាំង ជាពិសេស សកម្មជនសង្គម បរិស្ថាន ធនធានធម្មជាតិ នយោបាយ និងអ្នកអត្ថាធិប្បាយលើបញ្ហាសង្គមក្នុងប្រទេស ដោយពួកគេត្រូវបានការចោទប្រកាន់ គំរាមកំហែង និងចាប់ដាក់ពន្ធនាគារ ដោយសារការបញ្ចេញមតិរិះគន់ក្នុងន័យកែលម្អ ចំពោះភាពអសកម្មរបស់រដ្ឋាភិបាល។ ពួកគេថា រដ្ឋាភិបាលមិនត្រូវរឹតត្បិត ឬឈ្លបយកការណ៍លើសកម្មភាពរបស់ពួកគេនោះទេ ក្នុងពេលដែលពលរដ្ឋខ្លះមិនទាន់យល់ច្បាស់អំពីការប្រើប្រាស់នៅឡើយ។
នាយករងទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សអង្គការលីកាដូ (Licadho) លោក អំ សំអាត ថ្លែងថា ច្បាប់ស្ដីពីទូរគមនាគមន៍ និងរដ្ឋាភិបាលបង្កើតនាយកដ្ឋានត្រួតពិនិត្យលើប្រព័ន្ធអ៊ីនធឹណិត ឬបណ្ដាញសង្គម ការបង្កើតអន្តរគណៈកម្មការក្រសួង ព្រមទាំងអនុក្រឹត្យស្ដីពីច្រកទ្វារអ៊ីនធឹណិតជាតិកន្លងទៅ គឺរឹតត្បិតលើអ្នកប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឹណិត ដែលបញ្ចេញមតិរិះគន់ ដោយមនុស្សមួយចំនួន ត្រូវបានចាប់ខ្លួន ហើយមួយចំនួនទៀត ត្រូវបានបង្ខំឲ្យធ្វើកិច្ចសន្យាមុនដោះលែងជាដើម។
លោកឱ្យដឹងទៀតថា កន្លងមកតុលាការបានយកភស្តុតាងចេញពីការសន្ទនា និងប្រជុំដោយផ្ទាល់តាមប្រព័ន្ធបណ្ដាញសង្គមឯកជនផ្សេងៗ មកដាក់បន្ទុក ដែលហាក់ដូចជា រដ្ឋកំពុងគ្រប់គ្រង ឬតាមដានយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់លើអ្នកប្រើប្រាស់។ លោកថាបញ្ហានេះ បានប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់សិទ្ធិឯកជនភាព និងសេរីភាពបញ្ចេញមតិរបស់ពលរដ្ឋ ហើយផ្ទុយពីគោលការណ៍សកលស្តីពីសិទ្ធិមនុស្ស កតិកាសញ្ញាស្ដីពីសិទ្ធិពលរដ្ឋ សិទ្ធិនយោបាយ សិទ្ធិសង្គម និងវប្បធម៌ ដែលធានាលើសិទ្ធិបញ្ចេញមតិលើអ៊ីនធឺណិតរបស់ពលរដ្ឋគ្រប់រូប៖ «ការចាប់ខ្លួនទៅលើអ្នកប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គមកន្លងមកវាជះឥទ្ធិពលសម្រាប់សិទ្ធិមនុស្សជាពិសេសសិទ្ធិបញ្ចេញមតិដែលធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋកំណត់ដែនសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិរបស់ខ្លួនដោយសារដោយសារភាពភ័យខ្លាច សារព័ត៌មានក៏ត្រូវបាត់ដែនរបស់ខ្លួនក្នុងការសរសេរ ឬក៏ការបង្ហោះព័ត៌មាន ហើយងាកដល់អ្នកខ្លះគាត់មិនហ៊ានប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គមឬអ៊ីនធឹណិតហ្នឹង ក្នុងការបញ្ចេញមតិទេដោយសារភ័យខ្លាច»។
ជាមួយគ្នានេះដែរ មន្រ្តីសម្របសម្រួលគម្រោងនៃសមាគមបណ្ដាញយុវជនកម្ពុជា (CYN) លោក អូត ឡាទីន មើលឃើញថា ការបង្កើតច្រកទ្វារអ៊ីនធឹណិតហាក់ផ្តល់មធ្យោបាយ និងឱកាសបន្ថែមដល់រដ្ឋាភិបាលពង្រីកឥទ្ធិពល និងអំណាច ដើម្បីរារាំងខ្លឹមសារ សំឡេងអ្នកធ្វើការឯករាជ្យ សកម្មជនការងារ និងសង្គម រួមទាំងអ្នកនយោបាយ ដែលធ្វើការលើអ៊ីនធឹណិត ដើម្បីបញ្ចេញមតិក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យ។ លោកបញ្ជាក់ថា ច្រកទ្វារអ៊ីនធឹណិតនេះ អាចធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ធ្ងន់ដល់ឯកជនភាព និងសិទ្ធិសេរីភាពបញ្ចេញមតិ ដែលរិះគន់រដ្ឋាភិបាល៖ «មានសកម្មជនបរិស្ថាន នយោបាយមួយចំនួនហើយដែលទទួលរងការចោទប្រកាន់ ការគំរាមកំហែង ចាប់ដាក់ពន្ធនាគារជាដើមដោយសារតែពួកគាត់ធ្វើការបញ្ចេញមតិដែលរិះគន់ពីភាពអសកម្មរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងន័យកែលម្អ។ ខ្ញុំយល់ឃើញថាការបង្កើតច្រកទ្វារអ៊ីនធឹណិតនេះអាចធ្វើឱ្យប៉ះពាល់បន្ថែមទៀតទៅលើសេរីភាពបញ្ចេញមតិ»។
ការលើកឡើងនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីការសែត ឌឹ ញូវយ៉ក ថាមស៍ (The News York Time) ដ៏ល្បីរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក បានចេញផ្សាយអត្ថបទ កាលពីថ្ងៃទី ១៥ ខែ មករា ថា បណ្ដាញអ៊ីនធឹណិតកម្ពុជាអាចដូចប្រទេសចិន ដែលគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋ ក្រោមអនុក្រឹត្យស្តីពីការបង្កើតច្រកចូលទ្វារអ៊ីនធឹណិត ជាតិ (National Internet Gateway) ដែលចរាចរណ៍លើបណ្ដាញទាំងអស់ នឹងត្រូវបញ្ជូនតាមច្រកគ្រប់គ្រងរបស់រដ្ឋាភិបាល។ កាសែតដដែលបានលើកឡើងថា ការបង្ក្រាបលើការបញ្ចេញមតិតាមប្រព័ន្ធឌីជីថលនេះ គឺកាន់តែអាក្រក់លើអ្នកបញ្ចេញមតិ ដោយដាក់ពន្ធនាគារពួកគាត់ ក្រោមបទញុះញង់ និងប្រមាថថ្នាក់ដឹកនាំ ដោយសារការបង្ហោះរឿងកំប្លែង កំណាព្យ រូបភាព សារឯកជន និងបទចម្រៀងនៅលើអ៊ីនធឹណេត ដូចជា អ្នកច្រៀងរ៉ែប (Rapper) ដែលច្រៀងរិះគន់បញ្ហាសង្គម គឺលោក គា សុគន្ធ ក្មេងប្រុស កាក់ សុវណ្ណច្ឆ័យ លោក នី ណាក់ អ្នកសារព័ត៌មាន និងសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សសង្គមមួយចំនួនទៀត។
កាសែត ឌឹ ញូវយ៉ក ថាមស៍ ថា អនុក្រឹត្យនេះដាក់កម្ពុជាឱ្យស្ថិតក្នុងប្រទេស ដែលបានទទួលយកគំរូផ្ដាច់ការរបស់ចិន ក្នុងការឃ្លាំមើលលើអ៊ីនធឺណិត ហើយវានឹងធ្វើឱ្យមានការប៉ះពាល់កាន់តែខ្លាំង លើបណ្ដាញអ៊ីធឹណិតនាពេលអនាគត។
វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនអាចទាក់ទងអ្នកនាំពាក្យក្រសួងប្រៃសណីយ៍ និងទូរគមនាគមន៍លោក សូ វិសុទ្ធី ដើម្បីបកស្រាយជំរុញរឿងនេះបានទេ នៅថ្ងៃទី៣១ ខែមករា។
ប៉ុន្តែប្រធានអង្គភាពអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលលោក ផៃ ស៊ីផាន ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីថា ការលើកឡើងនោះ គឺជាការយល់ច្រឡំ និងមិនឆ្លុះបញ្ចាំងចេតនាពិតប្រាកដរបស់រដ្ឋាភិបាល។ លោកបញ្ជាក់ ថាការចេញអនុក្រឹត្យស្តីពីការបង្កើតច្រកទ្វារអ៊ីធឹណិតជាតិ គឺដើម្បីរកចំណូលជាតិ ប្រឆាំងភេរវកម្ម និងថែរក្សាសុវត្ថិភាពលើប្រព័ន្ធអ៊ីនធឹណេត ដោយគ្មានគោលដៅរឹតត្បិត ឬបង្ក្រាបលើសិទ្ធិសេរីភាពបញ្ចេញមតិ និងអនុវត្តនយោបាយគំរូចិននោះទេ។ លោកថា វិធានការរបស់រដ្ឋាភិបាល លើសកម្មជននៅលើបណ្ដាញអ៊ីធឹណិតកន្លងមក គឺដោយសារតែវាជាអំពើញុះញង់ ដែលរដ្ឋាភិបាលត្រូវទប់ស្កាត់៖ «យើងញុះញង់បង្កើតអំពើហិង្សាឱ្យមានភាពរើសអើង ប្រមាថគេ តើគេអនុញ្ញាតឱ្យធ្វើទេ អាហ្នឹងគួរពិចារណាខ្លះផង មិនមែនគ្រាន់តែឮជាប់គុកនាំគ្នានិយាយពីរឿងជាប់គុកដោយសារការប្រើប្រាស់អ៊ីនធឹណិត មិនមើលសាច់រឿងពិតប្រាកដ អង្គហេតុអ្វីបានជាប់គុក ភស្តុតាងមិចបានជាប់គុក តើប្រឆាំងអង្គច្បាប់អី យើងនិយាយតែពីរឿងជាប់គុកមិនអាចយកធ្វើការចោទប្រកាន់បានទេ »។
ទោះយ៉ាងណា អ្នកច្រៀងរ៉ែប (Rapper) ដែលរិះគន់បញ្ហាសង្គមក៏ល្បីលោក គា សុគន្ធ បានប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅថ្ងៃទី៣១ ខែមករាថា បទចម្រៀងដែលលោកច្រៀងរ៉ែប ហើយបង្ហោះលើបណ្តាញសង្គមនោះ គឺទទួលបានការគាំទ្រពីប្រជាពលរដ្ឋ។ លោកថា ចម្រៀងនោះ គឺចង់លើកទឹកចិត្តឲ្យប្រជាពលរដ្ឋ ជាពិសេសយុវជន ឲ្យចេះគិតគូរអំពីជាតិ និងលើកឡើងនូវរឿងអយុត្តិធម៌សង្គម ដើម្បីឱ្យអាជ្ញាធរដោះស្រាយ។ តែផ្ទុយទៅវិញ លោកត្រូវបានអាជ្ញាធរចាប់ខ្លួន និងតុលាការចោទប្រកាន់ដាក់ពន្ធនាគារ ១៨ខែ ពីបទញុះញង់ទាំងអយុត្តិធម៌ «ខ្ញុំជាអ្នកចម្រៀងអ៊ីចឹងពេលបញ្ចេញមតិទៅគេយល់ច្រើន ឬគេស្ដាប់ច្រើនអ៊ីចឹងវា ជាសាធារណៈ។ ដូច្នេះហើយខ្ញុំមានអារម្មណ៍ថាឥឡូវនេះពិបាកក្នុងការបញ្ចេញមតិ តែសម្រាប់ខ្ញុំអត់បានគិតថាមិនធ្វើឱ្យខ្ញុំបាក់ស្បាតអីហ្នឹងទេ»។
អនុក្រឹត្យច្រកទ្វារអ៊ីធឹណេតជាតិ (National Internet Gateway) នឹងអនុវត្តនៅថ្ងៃទី១៦ ខែកុម្ភៈ ហើយ ចរាចរណ៍អ៊ីនធឹណិត សេវាអ៊ិនធឹណិតគ្រប់ប្រភេទត្រូវតភ្ជាប់បណ្ដាញទៅវិញទៅមកក្នុងប្រទេស និងអន្តរជាតិតាមរយៈច្រក ដែលគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋាភិបាល។
ក្នុងរយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំបន្តបន្ទាប់មកនេះ អង្គការឃ្លាំមើលសេរីភាពពិភពលោក (Freedom House) រកឃើញថា កម្ពុជាជាប់ក្នុងចំណាត់ថ្នាក់ ជាប្រទេសមានសេរីភាពតិចតួចនៅលើបណ្ដាញអ៊ិនធឹណិត ដោយសារតែរដ្ឋាភិបាលបានព្យាយាមប្លុក (ឬរារាំង) គេហទំព័រមួយចំនួន រួមទាំងគេហទំព័រវិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅមុនពេលបោះឆ្នោតជាតិ កាលឆ្នាំ២០១៨ ដែលរដ្ឋាភិបាលចោទប្រកាន់ថា ជាទំព័រ «ក្លែងក្លាយ» និងបានបង្កើនយុទ្ធនាការចាប់ខ្លួន និងបំភិតបំភ័យក្រុមអ្នករិះគន់ និងសំឡេងប្រឆាំង នៅលើបណ្ដាញអ៊ិនធឹណិត។
ក្រុមអង្គការជាតិ និងអន្តរជាតិទទូចឱ្យរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ធានាធ្វើយ៉ាងណាឲ្យសេរីភាពជាមូលដ្ឋាន និងធានាប្រសិទ្ធភាពនៃការប្រើប្រាស់អ៊ីនធឺណិតនៅកម្ពុជា ព្រមទាំងសុវត្ថិភាពសម្រាប់ពលរដ្ឋខ្មែរ ទូទៅឲ្យស្របតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។