សមត្ថកិច្ចខេត្តកណ្ដាលបន្តចាប់ខ្លួនជនជាតិចិនជិត ១រយនាក់ (៧២) បន្ថែមទៀត សង្ស័យពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងបើកបនល្បែងតាមប្រព័ន្ធអនឡាញ (Online) ខុសច្បាប់។ អ្នកវិភាគ យល់ថា រដ្ឋាភិបាលគួរស៊ើបអង្កេត និងចាត់វិធានការលើម្ចាស់អាជីវកម្មបនល្បែងធំៗដែលភាគច្រើនជាជនជាតិចិនជាមុនសិន ទើបអាចទប់ស្កាត់នៃការរីករាលដាលបនល្បែងតូចតាចនៅកម្ពុជាមានប្រសិទ្ធភាព។
អភិបាលខេត្តកណ្ដាល លោក គង់ សោភ័ណ្ឌ ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅថ្ងៃទី២២ កញ្ញាថា ជនជាតិចិនទាំង ៧២នាក់ ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចបញ្ជូនពួកគេទៅកាន់ក្រសួងការងារ ដើម្បីបន្តការស៊ើបអង្កេត និងវាយតម្លៃលើប្រភេទអាជីវកម្មរបស់ពួកគេ។ លោកបញ្ជាក់ថា សង្វាក់អាជីវកម្មរបស់ជនជាតិចិនទាំងនោះសមត្ថកិច្ចមិនទាន់រកឃើញភស្តុតាងណាមួយ អំពីដំណើរបនល្បែងអនឡាញ (Online) ខុសច្បាប់នៅឡើយទេ។ លោកអះអាងថា អាជីវកម្មជនសង្ស័យទាំងនោះ ជាប្រភេទរបបផ្សព្វផ្សាយពាណិជ្ជកម្មស្វែងរកការងារតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណែត (Internet) តែប៉ុណ្ណោះ៖ « ក្នុងនោះក៏ឃើញមានជនជាតិចិនមួយចំនួនមានជាអនឡាយ ដែលមានដេសផប (Deskop) នៅលើតុ។ បើយើងពិនិត្យទៅវាជា ការធ្វើជំនួញអនឡាញ។ តែយើងក៏បានខាងនាយកដ្ឋានទទួលបន្ទុកត្រួតពិនិត្យល្បែងស៊ីសង ហើយក៏មានការវាយតម្លៃថា តើជាមុខរបបស្របច្បាប់ឬក៏មុខរបបដែលមានបញ្ហាខុសច្បាប់។ អ៊ីចឹង កំពុងតែធ្វើតាមនីតិវិធីហើយ ខាងសមត្ថកិច្ចរបស់ក្រសួង [ ការងារ ] ជួយពិនិត្យមើលថែមទៀត»។
កាលយប់ថ្ងៃទី២០ ខែកញ្ញា សមត្ថកិច្ចខេត្តកណ្ដាលចុះត្រួតពិនិត្យទីតាំងអាជីវកម្មរបស់ជនជាតិចិនមួយកន្លែង ស្ថិតនៅសង្កាត់តាក្ដុល ក្រុងតាខ្មៅ ព្រមទាំងឃាត់ខ្លួនជនជាតិចិនចំនួន ៧២នាក់ ក្នុងនោះ ១៦នាក់មិនមានលិខិតឆ្លងដែនត្រឹមត្រូវនោះទេ។ ក្នុងអគារក្រុមហ៊ុនរបស់ជនជាតិចិនទាំងនោះមានការរៀបប្រហាក់ប្រហែលនឹងបន្ទប់ការិយាល័យ និងកុំព្យូទ័រ (Computer) តម្រាបជាជួរដាច់ដោយឡែកពីគ្នាប្រមាណជាង ៥០គ្រឿង។
អភិបាលខេត្តកណ្ដាល លោក គង់ សោភ័ណ្ឌ ឱ្យដឹងទៀតថា ជនជាតិចិន ១៦នាក់ដែលគ្មានលិខិតឆ្លងដែនត្រឹមត្រូវនោះសមត្ថកិច្ចបានចាប់បញ្ជូនទៅកាន់អគ្គនាយកដ្ឋានអន្តោប្រវេសន៍ ដើម្បីចាត់វិធានការតាមផ្លូវច្បាប់។ ចំណែកឯ ក្រុមហ៊ុនរបស់ពួកគេសមត្ថកិច្ចបានបិទផ្អាកដំណើរការបណ្ដោះអាសន្ន។
ទាក់ទងនឹងរឿងនេះដែរ កាលពីថ្ងៃទី២០ កញ្ញា សមត្ថកិច្ចក្រុងភ្នំពេញបង្ក្រាប ក៏បានជនជាតិចិនចំនួន ៥នាក់ពាក់ព័ន្ធការបើកបនល្បែងអនឡាញនៅសណ្ឋាគារ ហុងដា (HONDA HOTEL)ស្ថិតនៅសង្កាត់ផ្សារថ្មី៣ ខណ្ឌដូនពេញ រាជធានីភ្នំពេញ។ ជាមួយគ្នានេះ សមត្ថកិច្ចក៏បានបន្តឆែកឆេរដោយរកឃើញគ្រឿងញៀនរបស់ក្រុមជនជាតិចិនទាំងនោះមួយចំនួនធំផង។
កម្ពុជាបច្ចុប្បន្នមិនត្រឹមតែរីកដុះរាលនៃវិស័យបនល្បែងតែប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែសង្គមជាតិទាំងមូលហាក់កំពុងបង្កអសន្តិសុខសង្គមកាន់តែខ្លាំង និងលេចឡើងនូវបទល្មើសបែបឧក្រិដ្ឋកម្មយ៉ាងសម្បូរបែប។ ជាក់ស្ដែង កម្ពុជាកំពុងក្លាយជាទីតាំងរបស់ក្រុមឧក្រិដ្ឋជនចិន និងអ្នកមានលុយមានអំណាចមួយចំនួន ដែលធ្វើជំនួញបែបឧក្រិដ្ឋកម្មជួញដូរមនុស្ស ការចាប់មនុស្សបង្ខាំងបង្ខំឱ្យធ្វើការឆបោកតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត ការបាញ់សម្លាប់មនុស្ស និងឧក្រិដ្ឋកម្មគ្រឿងញៀនជាដើម។
អ្នកវិភាគនយោបាយ លោក គឹម សុខ លើកឡើងថា ការរីកលូតលាស់នៃបនល្បែងខុសច្បាប់នៅលើទឹកដីខ្មែរយ៉ាងអនាធិបតេយ្យបែបនេះ មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលមួយចំនួន និងក្រុមឧក្រិដ្ឋជនបរទេសអាចនឹងមានឱកាសកាន់តែច្រើន ក្នុងការបន្តពង្រីកឥទ្ធិពលនៃអំពើលាងលុយកខ្វក់ពួកគេនៅកម្ពុជា។ លោកថា ត្រង់ចំណុចនេះបញ្ហាប្រឈមកាន់តែខ្លាំងសម្រាប់សង្គមខ្មែរនោះ គឺការធ្លាក់ចុះសេដ្ឋកិច្ចជាតិ និងការកើនឡើងបទល្មើសបែបឧក្រិដ្ឋកម្ម ដែលនឹងអាចរងទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចពីសហគមន៍អន្តរជាតិបន្ថែមទៀត៖ «អំពើផ្ដាច់ការរបស់ ប៉ុល ពត បង្កើតនូវវាលពិឃាដដែលសម្លាប់មនុស្សយ៉ាងរង្គាល។ ក៏ប៉ុន្តែ លោក ហ៊ុន សែន កំពុងតែបង្កើតនូវវាលពិឃាដថ្មីមួយគឺ ពិឃាដវាសនាខ្មែរតែម្ដង ធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋមានការភ័យខ្លាច តាមរយៈការបណ្ដោយឱ្យមានអំពើអបាយមុខ បង្កអសន្តិសុខ និងរីកតែឥទ្ធិពលបរទេសម៉ាហ្វៀ ដែលហាក់ដូចជាពួកគេមានឯកសិទ្ធិប្រព្រឹត្តអំពើបំពុលសង្គមតាមចិត្តតែម្ដង»។
អាជ្ញាធរថ្នាក់ក្រោមជាតិតាមបណ្តារាជធានី-ខេត្តទូទាំងប្រទេស បានចាប់ផ្តើមបើកយុទ្ធនាការបង្ក្រាបល្បែងស៊ីសងខុសច្បាប់ចាប់តាំងពីថ្ងៃទី១៧ ខែកញ្ញា បន្ទាប់ពីមានបទបញ្ជាពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន។ ប្រតិបត្តិការចុះបង្ក្រាបនោះ អាជ្ញាធរ ក៏ឃាត់បានជនជាតិចិនជាបន្តបន្ទាប់ដែរពាក់ព័ន្ធនឹងការលួចបើកល្បែងអនឡានខុសច្បាប់ ក្រៅពីជនជាតិខ្មែរ។ មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល យល់ថា អាជ្ញាធរថ្នាក់ក្រោម គួរតែអនុវត្តតួនាទី និងច្បាប់ឲ្យបានត្រឹមត្រូវដោយមិនត្រូវរង់ចាំស្ដាប់តែបញ្ជាពីថ្នាក់លើនោះទេ បើពុំនោះទេ មិនអាចដោះស្រាយបញ្ហានេះឱ្យមានប្រសិទ្ធភាពឡើយ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។