ស្ថាប័ន​ស្រាវជ្រាវ​ព្រមាន​អំពី​អស្ថិរភាព​សង្គម​អាច​កើត​មាន​នៅ​កម្ពុជា

ប្រជាពលរដ្ឋ​កម្ពុជា ដែល​ទទួល​ផល​ប៉ះពាល់​ពី​គម្រោង​អភិវឌ្ឍន៍​នានា និង​ការ​បែង​ចែក​ផល​កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច​មិន​បាន​ស្មើ​ភាព​គ្នា​រវាង​ប្រជាពលរដ្ឋ​គ្រប់​រូប បាន​បង្ក​ឲ្យ​មាន​ការ​តវ៉ា​ទាមទារ​​ដើម្បី​ការ​រស់​នៅ​សមរម្យ។

0:00 / 0:00

ក្រុម​អ្នក​តវ៉ា​ទាំង​នោះ​រួម​មាន​ប្រជាពលរដ្ឋ​​​ដែល​គេ​បាន​បណ្ដេញ​ចេញ ក្រុម​កម្មករ​ទាម​ទា​ដំឡើង​ប្រាក់​ខែ ក្រុម​ប្រជាពលរដ្ឋ​​​​ដែល​រស់​នៅ​ក្រោម​បន្ទាប់​ក្រីក្រ​ជា​ដើម។ ស្ថាប័ន​សង្គម​ស៊ីវិល​នៅ​កម្ពុជា បាន​ព្រួយ​បារម្ភ​អំពី​បញ្ហា​ទាំង​អស់​នេះ ថា​នឹង​ធ្វើ​ឲ្យ​ប្រទេស​កម្ពុជា អាច​មាន​អស្ថិរភាព​នៅ​ពេល​អនាគត។

អង្គការ​ក្រៅ​រដ្ឋាភិបាល​​​បាន​ព្យាករ​ពី​ស្ថានភាព​សេដ្ឋកិច្ច​កម្ពុជា មាន​ភាព​ប្រសើរ​នៅ​រយៈ ១០​ឆ្នាំ​ចុង​ក្រោយ។ ស្រប​ពេល​ជា​មួយ​កំណើន​​នេះ មាន​បញ្ហា​មួយ​ចំនួន​ក៏​បាន​កើត​​ឡើង ដែល​រដ្ឋាភិបាល​​មិន​ត្រូវ​មើល​រំលង​ឡើយ។ បញ្ហា​ទាំង​នោះ​រួម​មាន អ្នក​រង​គ្រោះ​ពី​ការ​បណ្ដេញ​ចេញ ភាព​គ្មាន​ការងារ​ធ្វើ និង​ក្រុម​អ្នក​ក្រីក្រ​ដែល​មិន​អាច​ទទួល​បាន​ពី​ការ​បែង​ចែក​ផល​កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច​ជាដើម។

ប្រធាន​ស្ដីទី​សមាគម​​អ្នក​សេដ្ឋកិច្ច​លោក ស្រី ចន្ធី មាន​ប្រសាសន៍​ថា ការ​បែង​ចែង​ផល​កំណើន​ពី​ការ​អភិវឌ្ឍ​សេដ្ឋកិច្ច​មិន​ស្មើ​ភាព​គ្នា ជា​ពិសេស​អ្នក​ធ្វើ​ការងារ​កសិកម្ម​និង​កម្មករ ដែល​ក្រុម​នេះ​តែង​តែ​មាន​ការ​តវ៉ា​​ដើម្បី​តម្លៃ​ប្រាក់​ខែ​រស់​នៅ​សមរម្យ​នា​ពេល​បច្ចុប្បន្ន។លោក​បញ្ជាក់​ថា ស្រប​ពេល​ដែល​កម្ពុជា មាន​​កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច ប៉ុន្តែ​តម្លៃ​ទំនិញ​ប្រើប្រាស់​ក៏​បាន​កើន​ឡើង ហើយ​ជះ​ឥទ្ធិពល​ដោយ​ផ្ទាល់​ដល់​អ្នក​មាន​ចំណូល​ទាប។

លោក ស្រី ចន្ធី មាន​ប្រសាសន៍​បន្ថែម​ថា ការ​បន្ត​កើត​មាន​បញ្ហា​នេះ​ដោយ​គ្មាន​ដំណោះ​ស្រាយ នឹង​ធ្វើ​ឲ្យ​សង្គម​កម្ពុជា រង្គោះ​រង្គើ។

បន្ថែម​លើ​នេះ ក្រុម​សង្គម​ស៊ីវិល​​បាន​រក​ឃើញ​ថា ប្រទេស​កម្ពុជា នឹង​មាន​ភាព​ចលាចល​នៅ​ក្នុង​សង្គម ព្រោះ​រដ្ឋាភិបាល​មិន​បាន​ដោះស្រាយ​ក្រុម​អ្នក​រង​គ្រោះ​ទាំង​នោះ​ប្រកប​ដោយ​យុត្តិធម៌​ឡើយ ជាក់​ស្ដែង​​​ការ​ដោះស្រាយ​លើ​ទំនាស់​ដី​ធ្លី​ជាដើម។ អំពើ​អយុត្តិធម៌​នេះ​អាច​កើត​ឡើយ​ដោយ​សារ​បញ្ហា​នោះ​មាន​ជាប់​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​មន្ត្រី​រដ្ឋាភិបាល​រវាង​ប្រជាពលរដ្ឋ ហើយ​រដ្ឋាភិបាល​បាន​ប្រើ​វិធីសាស្ត្រ​បំភិតបំភ័យ​ដល់​ប្រជាពលរដ្ឋ​ចំពោះ​ភាព​គ្មាន​ដំណោះ​ស្រាយ​នៃ​បញ្ហា​ដែល​កើត​ឡើង​​ក្នុង​សង្គម។

បទពិសោធន៍​របស់​ពិភពលោក​បាន​បង្ហាញ​ថា ការ​កាន់​អំណាច​យូរ​នឹង​ធ្វើ​ឲ្យ​មាន​បញ្ហា​ច្រើន​ដែល​មិន​អាច​ដោះស្រាយ​បាន។ និន្នាការ​នេះ​នឹង​ក្លាយ​ជា​​កម្លាំង​រុញ​ឲ្យ​មាន​អស្ថិរភាព​នៅ​សង្គម​កម្ពុជា។

ប្រធាន​អង្គការ​តម្លាភាព​កម្ពុជា លោក ព្រាប កុល មាន​ប្រសាសន៍​ថា រដ្ឋាភិបាល​ត្រូវ​ត្រៀម​ខ្លួន​លើ​ការ​ទប់​ស្កាត់​បញ្ហា​​ដែល​កើត​ក្នុង​សង្គម ដោយ​បទពិសោធន៍​ពិភពលោក​បាន​បង្ហាញ​យ៉ាង​ស្ដែង​ថា ប្រទេស​មួយ​ដែល​មាន​អំពើ​អយុត្តិធម៌​ច្រើន​នឹង​បង្ក​បញ្ហា​អសន្តិសុខ សង្គ្រាម និង​ភាព​ចលាចល​ក្នុង​ប្រទេស។

លោក ព្រាប កុល មាន​ប្រសាសន៍​បន្ថែម​ថា ការ​ដោះស្រាយ​តាម​ប្រព័ន្ធ​តុលាការ ឬ​អាជ្ញាធរ​ដែល​មិន​អាច​ទទួល​យក​បាន​ នឹង​ធ្វើ​ឲ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋ​តវ៉ា។ ទោះ​បី​ជា​មាន​ការ​បង្ក្រាប​ក៏​ដោយ ប៉ុន្តែ​ប្រជាពលរដ្ឋ​​ជា​អ្នក​រង​គ្រោះ​ទាំង​នោះ​មិន​ខ្លាច​ដែរ។ លោក​បាន​សង្កេត​ឃើញ​ទៀត​ថា ដំណើរ​នៃ​ការ​អភិវឌ្ឍ​នៅ​កម្ពុជា ហាក់​ដូច​ជា​កើត​មាន​តាម​ការ​បញ្ជា​របស់​មនុស្ស​មួយ​ក្រុម​ដែល​ជា​អ្នក​កំណត់​ថា ត្រូវ​ឲ្យ​មាន​ការ​រីក​ចម្រើន​យឺតៗ ជា​ជាង​​ឲ្យ​មាន​ការ​រីក​ចម្រើន​ដោយ​រលូន​នោះ។

ប្រធាន​មជ្ឈមណ្ឌល​សិទ្ធិ​មនុស្ស​កម្ពុជា លោក អ៊ូ វីរៈ មាន​ប្រសាសន៍​ថា ប្រទេស​កម្ពុជា ជា​ប្រទេស​ដែល​រសើប​ជាង​គេ​នៅ​ក្នុង​តំបន់​ដែល​​អាច​កើត​មាន​អស្ថិរភាព​នៅ​ក្នុង​សង្គម។ ភាព​រសើប​ជាង​គេ​នោះ ដោយ​សារ​តែ​ការ​ដឹក​នាំ​​របស់​​រដ្ឋាភិបាល​កើត​ចេញ​​ពី​ការ​ដឹក​នាំ​របស់​បុគ្គល​ខ្លាំង​ជាង​គណបក្ស ការ​មិន​ទុក​ចិត្ត​លើ​ប្រព័ន្ធ​តុលាការ និង​កម្លាំង​ប្រដាប់​អាវុធ​មិន​ឯករាជ្យ​ជា​ដើម។ បន្ថែម​លើ​នេះ ការ​ទទួល​បាន​មិន​ស្មើ​គ្នា​ពី​ការ​អភិវឌ្ឍ​សេដ្ឋកិច្ច ក៏​ជា​មូលដ្ឋាន​បង្ក​អស្ថិរភាព​​នៅ​ក្នុង​សង្គម​ដែរ។

លោក អ៊ូ វីរៈ មាន​ប្រសាសន៍​បន្ថែម​ថា សកម្មភាព​តវ៉ា​មាន​​កាន់​តែ​ច្រើន​ជាង​មុន ជា​ពិសេស​ពី​សំណាក់​យុវជន​ដែល​មិន​​ទាន់​រង​ឥទ្ធិពល​ពី​​ជំងឺ​បាក់ស្បាត។

របាយការណ៍​របស់​វិទ្យាស្ថាន​ស្រាវជ្រាវ​គោលនយោបាយ​សាធារណៈ​ប្រចាំ​ឆ្នាំ​២០១៣ បាន​បង្ហាញ​ថា ប្រទេស​កម្ពុជា អាច​ប្រឈម​នឹង​អស្ថិរភាព​នៅ​ពេល​អនាគត ដោយសារ​តែ​មិន​បាន​​ពង្រឹង​ស្ថាប័ន​ប្រជាធិបតេយ្យ និង​ការ​បែង​ចែក​ផល​កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច​មិន​ស្មើ​ភាព​គ្នា។ របាយការណ៍​ដដែល​បាន​បញ្ជាក់​ថា មូល​ហេតុ​ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​មាន​អស្ថិរភាព រួម​មាន ការ​ចាប់​យក​ដី​ធ្លី​ដោយ​ហិង្សា​ អំពើ​ពុក​រលួយ និង​ការ​បង្ក្រាប​លើ​សកម្មជន​ជា​ដើម។

បញ្ហា​ដដែល​ដែល​មិន​មាន​ដំណោះ​ស្រាយ​សមរម្យ​​សម្រាប់​ប្រជាពលរដ្ឋ​ ជា​ពិសេស​ទំនាស់​ដី​ធ្លី​នឹង​​បណ្ដាល​ឲ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋ​មាន​កំហឹង។ និន្នាការ​នេះ​ នឹង​បង្ក​ឲ្យ​មាន​អស្ថិរភាព​នៅ​ក្នុង​សង្គម។ បន្ថែម​លើ​នេះ​ ចំនួន​យុវជន​បាន​សំដែង​ការ​មិន​ពេញ​ចំពោះ​ការ​ដឹក​នាំ​របស់​រដ្ឋាភិបាល​បច្ចុប្បន្ន​ ជា​ពិសេស​លើ​​បញ្ហា​​បង្កើត​ការងារ។ ការ​តវ៉ា​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ​ហាក់​ដូច​​ជា​មិន​ខ្លាច​ចំពោះ​ការ​បង្ក្រាប​របស់​កង​កម្លាំង​ប្រដាប់​អាវុធ​ឡើយ។ ភាព​មិន​ភ័យ​ខ្លាច​នេះ នឹង​ជំរុញ​ឲ្យ​ប្រទេស​កម្ពុជា មាន​អស្ថិរភាព​នៅ​ក្នុង​សង្គម ដែល​ស្ថាប័ន​ស្រាវជ្រាវ​គោល​នយោបាយ​អន្តរជាតិ​បាន​ព្រមាន​នោះ៕

កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។