មន្ត្រីសុខាភិបាលកម្ពុជា ឲ្យដឹងថា ជំងឺហង់សិន ឬជំងឺឃ្លង់ នៅតែមានឆ្លងថ្មីនៅឡើយនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា បើទោះជាតួលេខទូទៅនៃអ្នកកើតជំងឺនេះបានថយចុះច្រើន ហើយលែងជាកង្វល់ផ្នែកសុខភាពសាធារណៈ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៨ មកហើយក្ដី។
ការរកឃើញអ្នកឆ្លងជំងឺឃ្លង់ ឬជំងឺហង់សិនថ្មីនេះ ត្រូវបានមន្ត្រីសុខាភិបាលបញ្ជាក់បន្ទាប់ពីមន្ត្រីកម្មវិធីជាតិចុះស្រាវជ្រាវឃើញនៅតាមបណ្ដាខេត្តមួយចំនួន ក្នុងរយៈពេលប្រាំឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។
នៅក្នុងសិក្ខាសាលាស្ដីពីការលើកកម្ពស់ផែនការលុបបំបាត់ជំងឺហង់សិន ឬឃ្លង់ នៅថ្ងៃទី៦ ធ្នូ ឆ្នាំ២០១២ នាយកមជ្ឈមណ្ឌលជាតិកម្ចាត់រោគរបេង និងជំងឺហង់សិន លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ម៉ៅ តាន់អ៊ាង មានប្រសាសន៍ថា៖ «យើងហៅថាជំងឺថ្មី ករណីថ្មី គឺយើងអាចរកឃើញបានចន្លោះ ៣៥០ ទៅ ៤០០ករណី។ ឆ្នាំទៅមិញ យើងរកបាន ៤០០ករណីជាង។ ជាទូទៅ ករណីនេះមានការចុះថយ ហើយថ្មីៗនេះ យើងបានបន្ថែមសកម្មភាពពិសេសតាមបែបហៅថា សកម្មភាពសកម្ម គឺតាមដានអ្នករស់នៅជិតស្និទ្ធនឹងអ្នកជំងឺឃ្លង់ហ្នឹង។ អ៊ីចឹងបានជាយើងរកឃើញករណីថែមខ្លះៗពីចំនួនពីរបីឆ្នាំចុងក្រោយហ្នឹង»។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិតបន្តថា នៅពេលខាងមុខនេះ មន្ត្រីកម្មវិធីជាតិនៃក្រសួងសុខាភិបាល នឹងចុះស្រាវជ្រាវរកករណីថ្មីៗបន្ថែមទៀតឲ្យបានសកម្ម៖ «ពីរបីឆ្នាំតទៅទៀត យើងមានគម្រោងធ្វើការស្រាវជ្រាវករណីថ្មីនេះតាមបែបសកម្ម បន្ថែមពីលើការស្រាវជ្រាវតាមបែបអកម្ម បានន័យថា តាមមណ្ឌលសុខភាព តាមមន្ទីរពេទ្យ ដែលរង់ចាំអ្នកជំងឺមក។ ប៉ុន្តែ ទាក់ទិនការស្រាវជ្រាវសកម្មនេះ មន្ត្រីសុខាភិបាលយើង បុគ្គលិកមណ្ឌលសុខភាព មន្ត្រីកម្មវិធីជាតិកម្ចាត់រោគរបេង និងជំងឺហង់សិនហ្នឹង ចុះទៅដល់ផ្ទាល់សហគមន៍ដែលមានឃ្លង់ច្រើនស្រាវជ្រាវបន្ថែម។ អ៊ីចឹងបានជាយើងរកឃើញច្រើនគួរសម»។
ការកំណត់ថាមានករណីឆ្លងថ្មីនេះ គឺដោយសារតែអ្នកជំនាញនៃកម្មវិធីជាតិ ស្រាវជ្រាវរកឃើញជំងឺនេះកើតមានចំពោះកុមារ។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ម៉ៅ តាន់អ៊ាង បញ្ជាក់ថា ជំងឺហង់សិន ឬឃ្លង់នេះ ធ្វើឲ្យអ្នកជំងឺពិការដៃជើង ប្រសិនបើអ្នកជំងឺមិនបានព្យាបាលទេ។
ទាក់ទងនឹងបញ្ហានេះដែរ មន្ត្រីទទួលបន្ទុកកម្មវិធីហង់សិន ឬឃ្លង់ នៃមជ្ឈមណ្ឌលជាតិកម្ចាត់ជំងឺហង់សិន ក្រសួងសុខាភិបាល លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ឡាយ គី ថ្លែងថា ជំងឺឃ្លង់ជាជំងឺបង្កឡើងដោយមេរោគបាក់តេរីម្យ៉ាង៖ «មេរោគបាក់ស៊ីដឺហង់សិន រកឃើញដោយ លោក ហង់សិន គេដាក់ឈ្មោះគាត់តែម្ដង នៅឆ្នាំ១៨៧៣»។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិតពន្យល់ថា ជំងឺហង់សិន ឬឃ្លង់ មិនមែនជាជំងឺសួរពូជទេ គឺជាជំងឺឆ្លងតាមតំណក់ទឹកសំបោរ ឬទឹករងៃរបស់អ្នកជំងឺមិនទាន់បានព្យាបាល ដែលនៅក្នុងខ្យល់ចូលតាមផ្លូវដង្ហើម៖ «ជំងឺហ្នឹង គឺជាជំងឺឆ្លងដូចជំងឺដទៃទៀត។ តែគ្រាន់តែមានលក្ខណៈមួយវានៅលើស្បែក ដូចជាជំងឺសើស្បែកយើងអ៊ីចឹង។ វាមានលក្ខណៈពិសេសមួយ គឺកាលណាវានៅលើស្បែកណាមួយទៅ វាមានភាពស្ពឹកនៅលើស្បែកហ្នឹង។ ការឆ្លងវាឆ្លងតាមផ្លូវដង្ហើម ជាពិសេសអ្នកដែលមិនបានទទួលថ្នាំព្យាបាល ជាពិសេសអ្នកដែលផ្ទុកមេរោគច្រើន។ អ្នកដែលមានមេរោគច្រើន គឺវាចេញទៅតាមទឹករងៃសំបោរ មេរោគនៅក្នុងហ្នឹងវាចេញមកសាយភាយនៅខាងក្រៅ យើងបឺតចូលវិញ វាមិនចូលក្នុងសួតទេ តែវាចូលក្នុងសរសៃប្រសាទណាមួយ ធ្វើប៉ះពាល់ចេញរោគសញ្ញាមក។ ជំងឺហ្នឹងមិនមែនឆ្លងភ្លាមកើតភ្លាមទេ វាសម្ងំ ៣ ទៅ ៥ឆ្នាំឯណោះនៅក្នុងខ្លួនយើង ទម្រាំចេញរោគសញ្ញា។ បើសិនជាយើងមានភាពស៊ាំខ្ពស់ ជំងឺហ្នឹងអត់កើតរួចទេ។ គឺភាពស៊ាំក្នុងខ្លួនយើងសម្លាប់មេរោគហ្នឹងចោលតែម្ដង។ ភាពស៊ាំរបស់មនុស្ស គឺមកពីធម្មជាតិ កត្តាកំណើតធម្មជាតិខ្លាំង គឺខ្លាំងហើយ។ ធ្លាក់បន្តិចបន្តួចធម្មតាទេ»។
លោកបញ្ជាក់ថា អ្នកដែលមានស្បែកប្រែពណ៌ខុសធម្មតា ហើយស្ពឹក ជារោគសញ្ញាសំខាន់មួយដែលគ្រូពេទ្យសង្ស័យថាជាជំងឺឃ្លង់៖ «អ្នកជំងឺអាចចំណាំងាយស្រួលបំផុត គឺគ្រប់ស្លាកស្នាមនៅលើស្បែក បើយើងយកស្អីទៅដាក់វា គឺបាត់បង់ញាណដឹងនៅលើស្បែកហ្នឹងតែម្ដង។ ឲ្យតែស្បែកប្រែពណ៌ ហើយបាត់ញាណដឹង អាហ្នឹងគេសន្មតថាជាជំងឺឃ្លង់។ ដូច្នេះ គ្រប់អ្នកជំងឺទាំងអស់ បើសិនជាមានស្លាកស្នាមនៅលើស្បែក ហើយបាត់បង់ញាណដឹង សូមទៅពិគ្រោះនៅមណ្ឌលសុខភាព ចៀសវាងការពិការកើតឡើង»។
រីឯការព្យាបាលវិញ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ឡាយ គី បញ្ជាក់ថា គឺត្រូវលេបថ្នាំសម្លាប់មេរោគរយៈពេលចន្លោះពី ៦ខែទៅ ១ឆ្នាំ តាមករណីធ្ងន់ ឬស្រាល។ ប្រសិនបើអ្នកជំងឺចូលដល់ដំណាក់កាលពិការដៃ ឬជើង ដែលបណ្ដាលមកពីផលវិបាកនៃជំងឺនេះ អ្នកជំងឺចាំបាច់ត្រូវវះកាត់ ដើម្បីស្ដារអវយវៈឡើងវិញ៖ «ជំងឺហ្នឹង បើសិនជាយើងមិនបានព្យាបាលទេ វានាំឲ្យអ្នកជំងឺពិការ។ ជាផលវិបាករបស់ជំងឺ មិនមែនជារោគសញ្ញាទេ។ ដូច្នេះ បើយើងឃើញគេពិការ ថាគេកើតឃ្លង់ មិនមែនទេ គឺគេព្យាបាលថ្នាំជាហើយ។ តែភាពពិការរបស់មនុស្សមិនអាចកែដោយសារថ្នាំទេ គឺកែដោយការវះកាត់»។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិតមានប្រសាសន៍ថា ជំងឺនេះមិនមានវិធីបង្ការជាក់លាក់ទេ៖ «បញ្ហាហ្នឹងយើងអត់មានបង្ការទេជំងឺហ្នឹង ព្រោះវាកម្រឆ្លងណាស់។ អត្រាឆ្លងរបស់វា ប្រហែលជាមិនលើសពី ៥% ផង តិចណាស់។ ពេលវាចូលមក ខ្លួនយើងមានប្រព័ន្ធការពារ វាអាចជាខ្លួនឯងបាន។ បើសិនជាយើងមានស្នាមខ្លួនហើយតិចតួច យើងលេបថ្នាំ ៦ខែជាហើយ។ បើធ្ងន់ធ្ងរ យើងលេបដល់ ១២ខែ»។
លោកណែនាំថា គ្រប់ករណីអ្នកដែលមានស្បែកប្រែពណ៌ ហើយស្ពឹក និងសង្ស័យថាកើតឃ្លង់ សូមទៅឲ្យគ្រូពេទ្យពិនិត្យ។
នាយកមជ្ឈមណ្ឌលជាតិកម្ចាត់រោគរបេង និងជំងឺហង់សិន លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ម៉ៅ តាន់អ៊ាង ថ្លែងថា ប្រទេសកម្ពុជា បានសម្រេចគោលដៅកាត់បន្ថយជំងឺហង់សិន លែងឲ្យជាបញ្ហាសុខភាពសាធារណៈនៅឆ្នាំ១៩៩៨ ដែលហួសទិសដៅកាត់បន្ថយជំងឺហង់សិន ឬឃ្លង់របស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) កំណត់ឲ្យមានករណីជំងឺឃ្លង់ត្រឹមតែ ១ករណីក្នុងចំណោមមនុស្ស ១ម៉ឺននាក់៖ «តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៨ ហ្នឹងមក គឺអត្រាឃ្លង់បានចុះថយជាបន្តបន្ទាប់។ ឆ្នាំទៅមិញ គឺឆ្នាំ២០១២ គឺអត្រាបានចុះថយមកដល់ ២,២៥ករណីក្នុងចំណោមប្រជាជន ១០ពាន់នាក់។ ទិសដៅរបស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក គឺធ្វើម៉េចឲ្យតិចជាង ១ករណីក្នុងចំណោមប្រជាជន ១០ពាន់នាក់ ឬ ១ម៉ឺននាក់»។
លោកថា មជ្ឈមណ្ឌលជាតិកម្ចាត់រោគរបេង និងជំងឺហង់សិន នៃក្រសួងសុខាភិបាលកម្ពុជា កំពុងលើកកម្ពស់ផែនការកម្មវិធីលុបបំបាត់ជំងឺហង់សិន ឬឃ្លង់ ដើម្បីឆ្ពោះទៅគោលដៅថ្មីគ្មានជំងឺនេះទាំងស្រុងនៅព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។