តើមូលហេតុអ្វីបណ្តាលឲ្យកើតជំងឺរលាកសន្លាក់ហ្គោត ហើយជំងឺនេះមានរោគសញ្ញាអ្វីខ្លះ?
2023.11.09
រូបភាពបង្ហាញពីអ្នកជំងឺមានជំងឺរលាកសន្លាក់ហ្គោត (Gout)។
រូប៖ គេហទំព័រ CDC
ហ្គោត (Gout) គឺជាជំងឺរលាកសន្លាក់ ដែលបណ្តាលឲ្យឈឺចុកចាប់យ៉ាងខ្លាំង ហើយជាធម្មតាគឺច្រើនកើតនៅមេជើង។ ករណីខ្លះក៏អាចកើតនៅកន្លែងផ្សេងទៀតដែរ រួមមានកដៃ កជើង ជង្គង់ ម្រាមដៃ និងកែងដៃ។ តើមូលហេតុអ្វីបណ្តាលឲ្យកើតជំងឺរលាកសន្លាក់ហ្គោត (Gout) ហើយជំងឺនេះមានរោគសញ្ញាអ្វីខ្លះ?
ជំងឺរលាកសន្លាក់ហ្គោត (Gout) គឺជាទម្រង់នៃជំងឺរលាកសន្លាក់ ដែលមានការឈឺចាប់យ៉ាងខ្លាំង ហើយសម្រាប់អាការៈរោគសញ្ញាវិញ រួមមានឈឺខ្ទោកៗយ៉ាងខ្លាំង ឡើងក្រហម ក្តៅងំនៅកន្លែងសន្លាក់ ដែលជាទូទៅ ភាគច្រើនបំផុតគឺកើតនៅមេជើង។ អ្នកដែលមានហានិភ័យខ្ពស់ នាំឲ្យកើតជំងឺរលាកសន្លាក់ហ្គោត រួមមាន ជាបុរស អ្នកធាត់ខ្លាំង អ្នកមានជំងឺបេះដូង ជំងឺលើសឈាម អ្នកកើតទឹកនោមផ្អែម និងអ្នកសេពសុរាច្រើន ជាដើម។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ម៉ៃ សុខារិទ្ធ ម្ចាស់គ្លីនិក នៅទីក្រុង លីន (Lynn) រដ្ឋម៉ាស្សាឈូសេត (Massachusetts) មានប្រសាសន៍ប្រាប់អាស៊ីសេរីថា មូលហេតុដែលនាំឲ្យកើតជំងឺរលាកសន្លាក់ ហ្គោត គឺបណ្តាលមកពីការកើនឡើងនៃគ្រីស្តាល់អាស៊ីតអ៊ុយរិក (Uric Acid Crystals) នៅក្នុងសន្លាក់ឆ្អឹង ដែលគេរកឃើញ មានច្រើននៅក្នុងសាច់ក្រហម ដូចជាសាច់គោ សាច់ជ្រូក និងភេសជ្ជៈស្រវឹង ជាដើម៖
វេជ្ជបណ្ឌិត ម៉ៃ សុខារិទ្ធ៖ «តើហេតុអ្វីបានជាមានហ្គោត? ដោយសារមានអាស៊ីតអ៊ុយរិចច្រើន។ អាស៊ីតនេះ មាននៅក្នុងម្ហូបអាហារ មាននៅក្នុង Red Meats សាច់ក្រហម ដូចជា សាច់គោ សាច់ជ្រូក ស្រា ប៊ីយ៉ែរ និងអ្នកញ៉ាំអាហារសមុទ្ទ។ កាលណាយើងមានអាស៊ីតអ៊ុយរិចនេះច្រើន ធ្វើឲ្យរលាកសន្លាក់ជាពិសេសគឺមេជើង...»។
គេហទំព័រមជ្ឈមណ្ឌលគ្រប់គ្រង និងបង្ការជំងឺនៅសហរដ្ឋអាមេរិក (CDC) ឲ្យដឹងថា នៅពេលដែលមានអាស៊ីតអ៊ុយរិកច្រើនក្នុងរាងកាយ អាស៊ីតនេះកកើតឡើងច្រើននិងផ្គុំជាទឹករាវ នៅកន្លែងសន្លាក់ និងជាលិកានៅក្នុងខ្លួន។ ជំងឺរលាកសន្លាក់ហ្គោតស្រួចស្រាល់នេះ នៅពេលវាចាប់ផ្តើមវាយប្រហារ (Gout Attacks) គឺបណ្តាលឲ្យឈឺចុកចាប់ខ្លាំងនិងហើមសន្លាក់ ប៉ុន្តែអាចបាត់ទៅវិញជាច្រើនថ្ងៃ ឬក៏ច្រើនសប្តាហ៍ ក្រោយពីលេបថ្នាំតាមវេជ្ជបញ្ជារបស់គ្រូពេទ្យ។
មុនផ្តល់សេវាព្យាបាល គ្រូពេទ្យជំនាញនឹងពិនិត្យសុខភាពរាងកាយ ថតកាំរស្មីអិច និងការធ្វើតេស្ដ ជាមុនសិន។ ពេលខ្លះវេជ្ជបណ្ឌិត យកម្ជុលចាក់បូមយកទឹករាវនៅកន្លែងហើមសន្លាក់ ដើម្បីពិនិត្យពីកម្រិតគ្រីស្តាល់អាស៊ីតអ៊ុយរិក នៅក្នុងសន្លាក់។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ម៉ៃ សុខារិទ្ទ មានប្រសាសន៍បន្ថែមថា ដំបូងគ្រូពេទ្យផ្តល់ថ្នាំបំបាត់ការឈឺចាប់ និងផ្តល់ដំបូន្មាន ពីការផ្លាស់ប្ដូរពីរបៀបរបបរស់នៅ និងប្រភេទអាហារដែលគួរទទួលទាន ដើម្បីកាត់បន្ថយ ការកើនឡើងនៃជាតិអាស៊ីតអ៊ុយរិកក្នុងខ្លួន។
វេជ្ជបណ្ឌិត ម៉ៃ សុខារិទ្ធ៖ «យើងត្រូវលេបថ្នាំ ដើម្បីកំចាត់ជាតិអាស៊ីតអ៊ុយរិកនេះ ឲ្យវាមានកម្រិតទាប។ បើសិនកើតហើយត្រូវលេបថ្នាំ ដូចជាថ្នាំ ibuprofen និងថ្នាំមួយចំនួនទៀត កុំឲ្យវាធ្ងន់ធ្ងរកុំឲ្យរលាកខ្លាំង។ ហើយយើងត្រូវការពារ ដោយតមចំណីអាហារសមុទ្ទ ស្រា ប៊ីយែរ សាច់ក្រហម សាច់គោ..»។
មជ្ឈមណ្ឌលគ្រប់គ្រងនិងបង្ការជំងឺនៅសហរដ្ឋអាមេរិក (CDC) ឲ្យដឹងបន្ថែមថា អ្នកដែលអាចមានហានិភ័យខ្ពស់នៃការកើតជំងឺរលាកសន្លាក់ហ្គោត គឺភាគច្រើនជាបុរស អ្នកធាត់ខ្លាំង អ្នកមានជំងឺខ្សោយបេះដូង សម្ពាធឈាមខ្ពស់ ជំងឺទឹកនោមផ្អែម អ្នកមានរោគសញ្ញារំលាយអាហារ និងអ្នកដែលមានបញ្ហាតម្រងនោមខ្សោយ។ បន្ថែមពីនេះ អ្នកទទួលទានគ្រឿងស្រវឹងច្រើន ទទួលទានអាហារនិងភេសជ្ជៈផ្អែមខ្លាំង ទទួលទានសាច់ក្រហម (Red Meats) គ្រឿងក្នុងដូចជា ថ្លើម លំពែង ខួរ និងអាហារសមុទ្រមួយចំនួនដូចជា ក្តាម បង្កង មឹក ខ្យង ជាដើម។ ចំណែកអ្នកដែលមានឪពុកម្ដាយ កើតជំងឺរលាកសន្លាក់ហ្គោតនេះ កូនចៅ ឬក្រុមគ្រួសារ ប្រមាណ២០% ក៏អាចវិវត្តឈានដល់ការកើតជំងឺនេះដែរ។ ប្រការដែលមានអាស៊ីតអ៊ុយរិកច្រើននៅក្នុងខ្លួននេះ ក៏អាចបណ្តាលឱ្យមានគ្រួសក្នុងក្រលៀន និងការស្ទះនៃតម្រងនោម ដែលបណ្តាលឱ្យខ្សោយតម្រងនោមផងដែរ។
គ្រូពេទ្យជំនាញព្យាបាលជំងឺកុមារ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត តាន់ សុង មានប្រសាសន៍ពីរដ្ឋកាលហ្វរនីញ៉ា (California) ថា អ្នកជំងឺហ្គោត ចាំបាច់ត្រូវទៅជួបគ្រូពេទ្យ ដើម្បីកាត់បន្ថយការឈឺចាប់។ បន្ថែមពីនេះ ត្រូវផ្លាស់ប្ដូររបៀបរបបទទួលទានអាហារប្រចាំថ្ងៃ និងកាត់បន្ថយការសេពសុរា។
វេជ្ជបណ្ឌិត តាន់ សុង៖ «អ្នកកើតហ្គោត មុខតែទៅជួបវេជ្ជបណ្ឌិត ព្រោះទ្រាំអត់បាន ហើមម្រាមជើងឈឺណាស់។ ដុកទ័រ គ្រាន់តែមើលឃើញដឹងថា ឈឺហ្គោតហ្នឹងហើយ ហើយគេបញ្ជាក់ទៀត ដោយយកឈាមទៅមើល។ ខ្ញុំថា ការពារអត់បាន ជួនកាលមកពីពូជ ជួនកាលដោយសារប្រព័ន្ធការពារខ្លួន វាប្រឆាំងខ្លួនយើង វាធ្វើឲ្យឆ្អឹងរលាក។ មនុស្សចាស់ច្រើនជាង តែក្មេងក៏មានឈឺសន្លាក់ដៃជើង។ ដើម្បីការពារ គេឲ្យយើងតមសាច់ក្រហម ដូចជាសាច់គោ សាច់ជ្រូក និងជៀសវាងសេពសុរា...»។
ក្រៅពីការផ្តល់ដំបូន្មានឲ្យកាត់បន្ថយការសេពសុរា ការទទួលទានសាច់ក្រហម គ្រឿងក្នុង និងអាហារសមុទ្ទ ការហាត់ប្រាណ ការសម្រកទំងន់ និងការទទួលទានទឹកឱ្យបានគ្រប់គ្រាន់ ក៏នឹងអាចជួយការពារ ជំងឺហ្គោតផងដែរ។ ចំណែកក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រសុខភាពវិញ ក៏កំពុងស្រាវជ្រាវបន្ថែមទៀត ដើម្បីផលិតឱសថថ្មី សំរាប់ការព្យាបាលឲ្យមានប្រសិទ្ធភាពថែមទៀត ចំពោះ អ្នកកើតជំងឺរលាកសន្លាក់ហ្គោតរ៉ាំរ៉ៃនេះដែរ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- អ្នកតាមដាននយោបាយថា អាមេរិកដាក់ទណ្ឌកម្ម លោក លី យ៉ុងផាត់ ជាការកាត់ផ្ដាច់សរសៃឈាមសេដ្ឋកិច្ចរបស់បក្សកាន់អំណាច
- កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ រក្សាជំហរតស៊ូ ដើម្បីសេរីភាពសហជីព និងការពារផលប្រយោជន៍កម្មករក្រោយមានសេរីភាព
- ហេតុអ្វីបានជាអាមេរិកដាក់ទណ្ឌកម្ម «ស្តេចកោះកុង»?
- ក្រសួងការបទេស និងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាចាត់ទុកថា ជារឿងអយុត្តិធម៌ ដែលក្រសួងរតនាគារសហរដ្ឋអាមេរិកដាក់ទណ្ឌកម្មលើលោក លី យ៉ុងផាត់
- ពលរដ្ឋរិះគន់អាជ្ញាធរអប្សរាបណ្តោយឱ្យអ្នកមានលុយមានអំណាចសង់ផ្នូរខ្មោចចិនមួយធំក្នុងតំបន់អង្គរ