គ្រោះថ្នាក់នៃថ្មពិលនិងអាគុយ (ភាគ៥)
2010.12.23
ឯកសារនានារបស់ក្រុមអ្នកជំនាញស្ដីអំពីគ្រោះថ្នាក់នៃថ្មពិល និងអាគុយ បានគូសបញ្ជាក់ដូចគ្នាថា អ្នកដែលធ្វើការងារលក់ដូរ បញ្ចូលអាគុយ និងកែច្នៃសំណល់អាគុយ គឺជាអ្នកដែលប្រឈមមុខដោយផ្ទាល់នឹងគ្រោះថ្នាក់ ដែលបណ្ដាលមកពីសារធាតុគីមីទាំងនោះ។
អនុប្រធានដេប៉ាតេម៉ង់គីមី នៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ លោកសាស្ត្រាចារ្យ ម៉ី សុវុឌ្ឍី បានមានប្រសាសន៍ថា វាជាការសំខាន់ណាស់ចំពោះលោកអ្នកដែលប្រកបការងារជាប់ជាប្រចាំជាមួយអាគុយ គួរគប្បីប្រើប្រាស់សម្ភារៈការពារសុវត្ថិភាព ដើម្បីថែទាំសុខភាពពីសារធាតុគីមីពុលប្រកបដោយគ្រោះថ្នាក់ដែលភាយចេញពីអាគុយ រួមមានសំណអុកស៊ីត និងអាស៊ីតស៊ុលហ្វួរិក។
លោកសាស្ត្រាចារ្យ ម៉ី សុវុឌ្ឍី មានប្រសាសន៍បន្ត ៖ «វិធានការពារអាស៊ីត ទី១ គាត់ត្រូវពាក់ស្រោមដៃការពារកុំឱ្យរលាកស្បែក ទី២ ត្រូវពាក់ម៉ាស់ដើម្បីការពារចំហាយអាស៊ីត ហើយយកល្អគាត់ត្រូវពាក់វ៉ែនតាការពារភ្នែកទៀត ព្រោះចំហាយអាស៊ីតនៅពេលហើរចូលភ្នែក អាចគាត់ងងឹតភ្នែក។ ម៉ាស់សុវត្ថិភាពហ្នឹងគឺជិតតែម្ដង មិនអាចភាគល្អិតហ្នឹងហើរចូលបានទេ ធូលីក៏ចូលមិនបាន តែដកដង្ហើមបាន។ ស្រុកខ្មែរសព្វថ្ងៃអត់មានទេម៉ាស់ហ្នឹង មានតែម៉ាស់ស្តើងៗ អា ១-២ ១០០ វាមិន(ការពារ)បានអីធំដុំទេអាម៉ាស់ហ្នឹង»។
នាងខ្ញុំបានជម្រាបសួរពលរដ្ឋម្នាក់ ដែលប្រកបមុខរបរសាកអាគុយនៅភូមិគរ ឃុំថ្មឥដ្ឋ ស្រុកកំពង់ត្រឡាច ខេត្តកំពង់ឆ្នាំងថា តើលោកធ្វើដូចម្ដេចនៅពេលបញ្ចូលអាគុយម្ដងៗ?
លោក ខាល អឿ បានមានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ប្រាប់ថា លោកមានការយល់ដឹងខ្លះដែរអំពីគ្រោះថ្នាក់ដែលបណ្ដាលមកពីសារធាតុគីមីនៅក្នុងអាគុយ ហើយលោកតែងប្រើប្រាស់ឧបករណ៍ការពារខ្លួនដែរនៅរាល់ពេលធ្វើការងារ ៖ «ពេលដែលខ្ញុំចាប់ផ្ដើមប្រតិបត្តិការបញ្ចូលនេះ គឺខ្ញុំពាក់ស្រោមដៃ ជាតិកៅស៊ូ មិនប្រើស្រោមដៃអំបោះទេ ព្រោះស្រោមដៃអំបោះប្រើបានតែ ២-៣ដងអីទេ ជាតិអាស៊ីតវាកាត់អស់ហើយ ហើយខ្ញុំក៏ត្រូវពាក់ម៉ាស់ទៀតដែរ ទាំងពេលដែលបញ្ចូលទាំងពេលដែលដោះខ្សែចេញដែរ ហើយក្រោយពេលចប់សព្វគ្រប់ ជានិច្ចកាលខ្ញុំតែងតែដុសសម្អាតដៃដោយសាប៊ូជាប្រចាំ»។
របាយការណ៍បច្ចេកទេសរបស់ក្រសួងបរិស្ថាន និងកម្មវិធីបរិស្ថានរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ (United Nation Environment Program-UNEP) ស្ដីពីស្ថានភាពនៃការគ្រប់គ្រងអាគុយចាស់ៗ បានបង្ហាញថា ជាទូទៅម្ចាស់ហាង និងអ្នកធ្វើការនៅតាមហាងលក់ ឬកន្លែងសាកអាគុយ ពុំមានពាក់ស្រោមដៃ ពាក់ម៉ាស់បិទច្រមុះ ឬពាក់វ៉ែនតាការពារសុវត្ថិភាពឡើយ បើទោះបីជាគេមានការយល់ដឹងអំពីគ្រោះថ្នាក់នៃសារធាតុគីមីនៅក្នុងអាគុយទៅលើសុខភាពក្តី។
ការស្រូបក្លិនផ្សែង ឬកម្ទេចកំទីផង់សំណ ក៏អាចធ្វើឱ្យអស់កម្លាំងរសេះរសោះដៃជើង ទទួលទានដំណេកមិនលក់ ចុះទម្ងន់ និងឈឺសាច់ដុំសរសៃ និងសន្លាក់ដៃជើងផងដែរ។
ចំពោះអ្នកដែលធ្វើការប៉ះពាល់ដោយផ្ទាល់ ឬស្រូបក្លិន និងផង់សំណញឹកញាប់ក្នុងរយៈពេលយូរអង្វែង នឹងធ្វើឱ្យមានជំងឺលើសឈាម ខូចតម្រងទឹកមូត្រ ឬក្រលៀន ថ្លើម សួតខូចប្រព័ន្ធសរសៃប្រសាទខួរក្បាល និងជំងឺមហារីក។
លោកសាស្ត្រាចារ្យ ម៉ី សុវុឌ្ឍី បានមានប្រសាសន៍បន្ថែមអំពីវិធានការពារសុខភាពពីចំហាយសំណអុកស៊ីត និងអាស៊ីតស៊ុលហ្វួរិក ដែលធ្វើឱ្យមានការរលាកភ្នែក ច្រមុះ បំពង់ក សួត និងក្រពះ ៖ «ជាការល្អ ឧបមាថា គាត់លក់ដូរ ឬរកស៊ីខាងអាគុយ យ៉ាងហោចណាស់គឺគាត់គួរទៅថតសួតជារៀងរាល់ ៦ខែម្ដង ព្រោះការដែលគាត់ប្រើអាស៊ីត នៅពេលដែលចំហាយវាភាយឡើង អាស៊ីតស៊ុលហ្វួរិក វាមានឧស្ម័នស្ពាន់ធ័រឌីអុកស៊ីត។ ពេលគាត់ដកដង្ហើមចូលទៅវាអាចក្លាយទៅជាអាស៊ីត វាអាចធ្វើឱ្យគាត់មានបញ្ហា ជាពិសេសសួត និងផ្លូវដង្ហើម»។
របាយការណ៍បច្ចេកទេសរបស់ក្រសួងបរិស្ថាន និងកម្មវិធីបរិស្ថានរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ក៏បានបង្ហាញផងដែរថា ការបញ្ចេញ ឬការសាយភាយនូវសារធាតុទាំងនេះ គឺកើតឡើងនៅក្នុងដំណាក់កាលផ្សេងៗនៃអាយុកាលអាគុយមួយគ្រឿងៗ ដែលរាប់ទាំងការសាក ការបញ្ចូលថាមពល ការកែច្នៃ និងការបោះចោលកាកសំណល់អាគុយ ដែលអស់ប្រសិទ្ធភាពប្រើប្រាស់លែងបានហើយនោះជាដើម។
តាមការសិក្សានេះ កន្លែងសាកអាគុយនៅតំបន់ជនបទ គឺភាគច្រើនជារោងប្រក់ស្លឹក ស្បូវ ឬស័ង្កសី ដែលល្ហល្ហេវគ្មានជញ្ជាំងបិទបាំងអ្វីឡើយ បើមិនដូច្នោះទេ កន្លែងសាកអាគុយគឺស្ថិតនៅក្នុងផ្ទះដែលសមាជិកគ្រួសារទាំងអស់រស់នៅទទួលទានដំណេក និងបរិភោគជុំគ្នា ជាពិសេសកុមារតូចៗលេងនៅកន្លែងសាកអាគុយនោះតែម្ដង។
ទាក់ទងនឹងប្រការនេះ លោកគ្រូ ខាល អឿ ដែលបច្ចុប្បន្នបានចូលនិវត្តន៍ទៅហើយ និងកំពុងប្រកបមុខរបរសាកអាគុយនៅភូមិគរ ឃុំថ្មឥដ្ឋ ស្រុកកំពង់ត្រឡាច ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង បានមានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ប្រាប់ថា លោកបានសង់រោងសាកអាគុយ នៅដាច់ដោយឡែកពីផ្ទះ ៖ «ចំពោះរោងនេះ គឺខ្ញុំសង់ចេញពីផ្ទះប្រហែលជា ២៥ម៉ែត្រ ហើយនៅពេលបញ្ចូលអាគុយ អត់ឱ្យមានក្មេងក្មាងអីទៅក្បែរទេ។ ពេលដែលបញ្ចូល កាលណាវាពេញទៅ ភាយរបស់ទឹកអាស៊ីតហ្នឹងវាចេញពីរន្ធអាគុយឡើងភាយៗមក។ ផលវិបាកនៃការបញ្ចូលអាគុយហ្នឹង វាអាចប៉ះពាល់មកលើសុខភាព យើងត្រូវតែមានវិធានការការពារខ្លួនជាប្រចាំ ប៉ុន្តែនេះជាមុខរបរហើយចៀសមិនរួច»។
ឯកសារសិក្សារួមនៃកម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ប្រចាំនៅកម្ពុជា និងក្រសួងឧស្សាហកម្ម រ៉ែ និងថាមពល បានបង្ហាញថា ពលរដ្ឋខ្មែរប្រមាណជាង ៨៥ % រស់នៅទីជនបទ ដោយពឹងផ្អែកជាចម្បងលើមុខរបរកសិកម្ម។ ក្នុងនោះគ្រួសារកសិករតិចជាង ២០% ពោលគឺក្នុងចំណោម ២០គ្រួសារ គឺមានតែ ១គ្រួសារប៉ុណ្ណោះ ដែលមានភ្លើងអគ្គិសនីប្រើប្រាស់។ ក្រៅពីនោះគឺប្រើអាគុយសម្រាប់បំភ្លឺផ្ទះសម្បែង និងឧបករណ៍(អេឡិចត្រូនិក)ផ្សេងៗ។
គ្រូបង្រៀនផ្នែកមន្ទីរពិសោធន៍នៅមហាវិទ្យាល័យគីមី នៃវិទ្យាស្ថានបច្ចេកវិជ្ជាកម្ពុជា លោក ប៉ុក ល័ក្សរាសី បានមានប្រសាសន៍បញ្ជាក់បន្ថែមអំពីការប្រឈមមុខនឹងគ្រោះថ្នាក់របស់កុមារ ដែលមាតាបិតា ជាពិសេសអ្នកប្រកបមុខរបរជួសជុល ឬសាកអាគុយ គប្បីត្រូវប្រុងប្រយ័ត្នឱ្យបានខ្លាំង ៖ «អាគុយដែលយើងប្រើសព្វថ្ងៃនៅកម្ពុជា គឺភាគច្រើនជាអាគុយសំណ។ សារធាតុសំណ និងសំណអុកស៊ីត ដែលនៅក្នុងអាគុយនេះ វាជ្រាបទៅក្នុងខ្លួនយើង ប្រសិនបើពលរដ្ឋប្រើអាគុយ ហើយគាត់ជួសជុលលាងសម្អាតអាគុយ គាត់ធ្វើជាជាងជួសជុលអាគុយ ហើយចាក់ចោលទឹកអាគុយទៅលើដីសារធាតុសំណនោះ វារាលដាល វាកំពប់ពេញបរិវេណផ្ទះទៅលើផ្ទៃដី ហើយកូនៗរបស់គាត់ដែលរត់លេងដី ហើយដៃប្រឡាក់កាន់នំចំណីញ៉ាំ ពេលនោះសារធាតុសំណនឹងជ្រាបចូលមកក្នុងខ្លួនក្មេង»។
ឯកសារនៃក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រផ្នែកគីមី និងសុខភាព បានផ្ដល់ការណែនាំឱ្យមានការប្រុងប្រយ័ត្ន ជាពិសេសចំពោះស្រី្តមានគភ៌ និងកុមារតូចៗ ព្រោះជាអ្នកងាយនឹងរងគ្រោះបំផុត ដោយសារសារធាតុគីមីនៅក្នុងថ្មពិល និងអាគុយ ដែលបណ្ដាលឱ្យប៉ះពាល់ដល់ទារកក្នុងផ្ទៃ និងគ្រប់សរីរាង្គរបស់កុមារធ្វើឱ្យខូចប្រព័ន្ធសរសៃប្រសាទខួរក្បាល៕
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- អ្នកតាមដាននយោបាយថា អាមេរិកដាក់ទណ្ឌកម្ម លោក លី យ៉ុងផាត់ ជាការកាត់ផ្ដាច់សរសៃឈាមសេដ្ឋកិច្ចរបស់បក្សកាន់អំណាច
- កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ រក្សាជំហរតស៊ូ ដើម្បីសេរីភាពសហជីព និងការពារផលប្រយោជន៍កម្មករក្រោយមានសេរីភាព
- ក្រសួងការបទេស និងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាចាត់ទុកថា ជារឿងអយុត្តិធម៌ ដែលក្រសួងរតនាគារសហរដ្ឋអាមេរិកដាក់ទណ្ឌកម្មលើលោក លី យ៉ុងផាត់
- ហេតុអ្វីបានជាអាមេរិកដាក់ទណ្ឌកម្ម «ស្តេចកោះកុង»?
- ពលរដ្ឋរិះគន់អាជ្ញាធរអប្សរាបណ្តោយឱ្យអ្នកមានលុយមានអំណាចសង់ផ្នូរខ្មោចចិនមួយធំក្នុងតំបន់អង្គរ