ການປັບໂຄງສ້າງລາຄາໄຟຟ້າໃໝ່ ຈະເຮັດໃຫ້ປະຊາຊົນລາວ ມີຄວາມຫຍຸ້ງຍາກຫຼາຍຂຶ້ນ

ທາງການລາວ ມີແຜນທີ່ຈະປັບໂຄງສ້າງ ຄ່າໄຟຟ້າໃໝ່ ໂດຍທີ່ຈະຂຶ້ນຄ່າໄຟຟ້າ ລະຫວ່າງປີ 2024 ແລະປີ 2028 ເພື່ອຫຼຸດຜ່ອນພາລະຄ່າໃຊ້ຈ່າຍ, ໜີ້ສິນ ແລະສ້າງຄວາມໝັ້ນຄົງ ໃຫ້ກັບໄຟຟ້າລາວ ເນື່ອງຈາກລັດວິສາຫະກິດໄຟ ຟ້າລາວ ໄດ້ຮັບພາລະຄ່າໃຊ້ຈ່າຍ ແລະຕົ້ນທຶນ ທີ່ສູງຂຶ້ນ ຈາກການຜັນຜວນ ຂອງອັດຕາແລກປ່ຽນ ແລະການອ່ອນຄ່າຂອງເງິນກີບ.

ກ່ຽວກັບວ່າ ຈະຂຶ້ນຄ່າໄຟຟ້າຕື່ມອີກນັ້ນ ປະຊາຊົນຜູ້ນຶ່ງ ຢູ່ແຂວງອັດຕະປື ເວົ້າວ່າ ຄ່າໄຟຟ້າໃນປັດຈຸບັນນີ້ ກໍແພງພໍແຮງຢູ່ແລ້ວ, ຖ້າຫາກວ່າ ທາງການຈະປັບຂຶ້ນຕື່ມອີກ ກໍຍິ່ງຈະເຮັດໃຫ້ປະຊາຊົນ ປະເຊີນກັບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກໜັກຂຶ້ນກວ່າເກົ່າ ແຕ່ກໍຈໍາເປັນຕ້ອງໄດ້ຈ່າຍ ຕາມທີ່ທາງການເພີ່ນກໍານົດ, ຕ້ອງໄດ້ປະ ຢັດການໄຊ້ໄຟ, ອົດທົນເອົາ ບໍ່ໄຊ້ແອເຢັນ ດັ່ງທີ່ທ່ານກ່າວຕໍ່ວິທຍຸເອເຊັຍເສຣີ ໃນມື້ວັນທີ 5 ກັນຍາ ນີ້ວ່າ:

“ໂອ້ ແຕ່ສໍ່ານີ້ມັນຍັງພໍແຮງແລ້ວ ຍັງສິໄປຂຶ້ນອີກ ກະຈໍາເປັນແລ້ວສິເຮັດຈັ່ງໃດ ມັນບໍ່ໃຊ້ມັນກະຢູ່ບໍ່ໄດ້ ກະທຸກຫັ້ນແຫລະ ຫາແຕ່ເງິນໃຊ້ໄຟຟ້ານີ້ ກະພໍແຮງແລ້ວ ຈັ່ງວ່າແລ້ວ ກະປະຢັດກະຄືແອນີ້ກະບໍ່ໃຊ້ແລ້ວ ຫາຟືນມາດັງໄຟໜຶ່ງເຂົ້າເອົານີ້ແລ້ວ ຄືພວກອຸດສາຫະກໍາເຂົາ ພວດໂຮງງານເຂົາມັນກະປະຢັດບໍ່ໄດ້ແລ້ວ ກະຢູ່ໄປຊັ້ນແລ້ວ ເຮັດຈັ່ງໃດ.”

ທ່ານກ່າວຕື່ມວ່າ ຫຼາຍປີຜ່ານມານີ້ ສະພາບເສດຖະກິດ ແລະການເງິນ ຂອງປະເທດຕົກຕໍ່າຫຼາຍ ເຮັດໃຫ້ປະຊາຊົນຈໍານວນບໍ່ໜ້ອຍ ໂດຍສະເພາະຜູ້ທີ່ທຸກຍາກ ມີຊີວິດການເປັນຢູ່ ລໍາບາກຫຼາຍສົມຄວນ ເພາະມີລາຍໄດ້ໜ້ອຍ, ບໍ່ກຸ້ມຢູ່ ບໍ່ກຸ້ມກິນ.

ແລະປະຊາຊົນຢູ່ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ນາງນຶ່ງກໍເວົ້າຕໍ່ວິທຍຸເອເຊັຍເສຣີ ໃນມື້ດຽວກັນນີ້ວ່າ ຖ້າຫາກທາງການ ຈະຂຶ້ນຄ່າໄຟຟ້າຕື່ມອີກໃນໄລຍະນີ້ ຕົນບໍ່ເຫັນດີນໍາ ເພາະປັດຈຸບັນ ປະຊາຊົນກໍໄດ້ຈ່າຍຄ່າໄຟຟ້າ ແພງຢູ່ແລ້ວ ເມື່ອທຽບໃສ່ລາຍໄດ້ຂອງປະຊາຊົນ ໃນແຕ່ລະເດືອນ ແລະຄ່າຄອງຊີບຫຼາຍຢ່າງຢູ່ປະເທດລາວ ກໍແພງຂຶ້ນນໍາເລື້ອຍໆ. ດັ່ງນັ້ນຈຶ່ງເຫັນວ່າ ແທນທີ່ທາງການ ຈະຊ່ອຍຫຼຸດຜ່ອນຄ່າໄຟຟ້າໃຫ້ປະຊາຊົນລົງ ແຕ່ພັດມາປັບຄ່າໄຟຟ້າຂືນຕື່ມອີກ ດັ່ງທີ່ນາງເວົ້າວ່າ:

“ໂອ້ ໄຟຟ້າລາວ ຕັ້ງແພງແຕ່ໃດຢູ່ແລ້ວ ມີແຕ່ແພງໄປໜ້າແຫລະ ບໍ່ມີລົງນ່າ ຖຽງນາເຮົາຊື່ໆ ກະຍັງໃຊ້ເປັນແສນຫ້າ ແສນ 6 ຖຽງນາຊື່ໆໃດຫັ້ນ ຄັນທຸລະກິດແມ່ນ 2-3 ລ້ານພຸ້ນແຫລະ ເຄີຍໃຊ້ເດືອນນຶ່ງ 6-70 ພັນກີບແລ່ນຂຶ້ນໆ ຂຶ້ນເປັນແສນໆປາຍ ຄອກເປັດຄອກໄກ່ຊື່ໆ ກະຍັງແພງ.”

ສໍາລັບຢູ່ແຂວງຊຽງຂວາງ ປະຊາຊົນນາງນຶ່ງ ເວົ້າວ່າ ທ່າມກາງສະພາບເສດ ຖະກິດຂອງລາວ ຕົກຕໍ່າ ຢໍ້າແຢ້, ຄ່າໄຟກໍແພງ, ປະຊາຊົນມີລາຍໄດ້ໜ້ອຍ ບໍ່ກຸ້ມຢູ່ ບໍ່ກຸ້ມກິນຢູ່ນີ້, ການຂຶ້ນຄ່າໄຟຟ້າຂອງທາງການ ກໍຈະຍິ່ງເຮັດໃຫ້ປະຊາ ຊົນລາວ ທຸກຍາກ ລໍາບາກລົງໄປຕື່ມ, ຂະໜາດປິດໄຟໄວ້ ກໍຍັງມາເກັບເອົາເງິນນໍາ ດັ່ງທີ່ນາງເວົ້າຕໍ່ວິທຍຸເອເຊັຍເສຣີ ໃນມື້ວັນທີ 5 ກັນຍານີ້ວ່າ:

“ເສດຖະກິດກະຢໍ້າແຢ້ ຄ່າໄຟກະແພງ ຕອນເງິນບໍ່ເຟີ້ ຍັງປານນີ້ກະ 4 ລ້ານ ກີບ ຄົວເຮືອນອື່ນກະບໍ່ຮູ້ວ່າ ຂຶ້ນຫລາຍປານໃດ ຢູ່ພີ້ແຕ່ບໍ່ໃຊ້ກະຍັງເກັບນ່າ ປິດໄວ້ໝົດແລ້ວບໍ່ຢູ່ເຮືອນ ເສັຽເດືອນນຶ່ງ 20 ພັນກີບ ຄ່າໝໍ້ນັບໄຟໝໍ້ກົງເຕີນ່າ ແຕ່ລະເດືອນນ່າ 20 ພັນໆ.”

ກ່ຽວກັບເລື່ອງທີ່ວ່ານີ້ ເຈົ້າໜ້າທີ່ ລັດວິສາຫາກິດໄຟຟ້າລາວ (EDL) ທ່ານນຶ່ງ ເວົ້າຕໍ່ວິທຍຸເອເຊັຍເສຣີ ໃນມື້ດຽວກັນນີ້ວ່າ ແຜນການປັບໂຄງສ້າງຄ່າໄຟຟ້າໃໝ່ ທີ່ຈະປັບຄ່າໄຟຟ້າຂຶ້ນ ລະຫວ່າງປີ 2024 ແລະປີ 2028 ນີ້ນັ້ນ ແມ່ນເປັນຍ້ອນເງິນກີບເຟີ້ ອັດຕາການຊື້-ຂາຍຜັນຜວນ ແຕ່ກໍຍັງເປັນພຽງແຜນການຊື່ໆ ແລະວ່າ ທາງລັດວິສາຫະກິດໄຟຟ້າລາວ ແລະລັດຖະບານລາວ ຈະຫາລືກັນກ່ຽວກັບເລື່ອງນີ້ຕື່ມ ແຕ່ກໍສຸດແລ້ວແຕ່ ທາງສະພາແຫ່ງຊາດ ຈະພິຈາລະນາ ວ່າຈະຮັບຮອງເອົາ ຫຼືບໍ່ ດັ່ງທີ່ທ່ານກ່າວວ່າ:

“ແມ່ນແຫລະໆ ກະອີງໃສ່ເງິນເຟີ້ເຮົາແນ່ ການຊື້ຂາຍອັດຕາ ຜັນຜວນຂອງເງິນໂດລ້ານີ້ແຫລະ ທາງເລືອກ 1 ຫລື 2 ນີ້ແຫລະ ຕ່າງແຕ່ວ່າເຮົາກະສະເໜີຊື່ໆ ແຕ່ວ່າແລ້ວແຕ່ທາງສະພາ.”

ແຜນການທີ່ວ່ານັ້ນ ເບື້ອງຕົ້ນ ໄດ້ສະເໜີປັບ ໂຄງສ້າງລາຄາໄຟຟ້າ 2 ທາງເລືອກ ຄື ທາງເລືອກທີ 1 ເປັນລາຄາ ທີ່ມີຂັ້ນດຽວ ແລະໃຊ້ເປັນລາຄາດຽວ (Non-Telescope) ເອກກະພາບສໍາລັບທຸກຄົວເຮືອນ ໂດຍຈະຄິດໄລ່ເປັນເງິນໂດລ້າສະຫະຣັດ ແຕ່ຈ່າຍເປັນເງິນກີບ ຈະເລີ້ມຕົ້ນທີ່ລາຄາ 3.79 ເຊັນຕໍ່ກິໂລວັດໂມງ (kWh) ສໍາລັບຜູ້ໃຊ້ໄຟຟ້າ ຕັ້ງແຕ່ 0 ຫາ 150 ກິໂລວັດໂມງຕໍ່ເດືອນ ແລະເລີ້ມຕົ້ນທີ່ລາຄາ 7.59 ເຊັນຕໍ່ກິໂລວັດໂມງ ສໍາລັບຜູ້ໃຊ້ໄຟຟ້າເກີນ 150 ກິໂລວັດໂມງຕໍ່ເດືອນ.

ແລະທາງເລືອກທີ 2 ແມ່ນແບບລາຄາ 6 ຂັ້ນ (Telescope) ຊຶ່ງລາຄາເລີ້ມຕົ້ນ ຈະມີຄວາມແຕກຕ່າງກັນ ຕາມປາລິມານການໃຊ້ໄຟ ໂດຍມີລາຄາເລີ້ມຕົ້ນຄືຕັ້ງແຕ່ 0 ຫາ 25 ກິໂລວັດໂມງຕໍ່ເດືອນ ເລີ້ມຕົ້ນທີ່ລາຄາ 3.90 ເຊັນຕໍ່ກິໂລວັດໂມງ, ແຕ່ 26 ຫາ 150 ກິໂລວັດໂມງ ແມ່ນ 4.60 ເຊັນ, ແຕ່ 151 ຫາ 300 ກິໂລວັດໂມງ ແມ່ນ 8.90 ເຊັນ, ແຕ່ 301 ຫາ 400 ກິໂລວັດໂມງ ແມ່ນ 9.80 ເຊັນ, ແຕ່ 401 ຫາ 500 ກິໂລວັດໂມງ ແມ່ນ 10.81 ເຊັນ ແລະຫຼາຍກວ່າ 500 ກິໂລວັດໂມງຕໍ່ເດືອນ ແມ່ນ 11.19 ເຊັນຕໍ່ກິໂລວັດໂມງ.

ລັດວິສາຫະກິດໄຟຟ້າລາວ ຄາດຄະເນວ່າ ຫາກລາຄາໄຟຟ້າ ໄດ້ຮັບການປັບ ໂຄງສ້າງໃໝ່ ຕາມທາງເລືອກທີ 1 ຈະເຮັດໃຫ້ລາຍຮັບ-ລາຍຈ່າຍຂອງລັດວິສາຫະກິດໄຟຟ້າລາວ ຍັງສືບຕໍ່ຕິດລົບ ປະມານ 330 ລ້ານໂດລ້າ ແລະທາງເລືອກທີ 2 ກໍຍັງຈະສືບຕໍ່ຕິດລົບ ປະມານ 300 ລ້ານໂດລ້າ ຈາກປັດຈຸບັນ ທີ່ຕິດລົບຢູ່ປະມານ 640 ລ້ານໂດລ້າ.

ປັດຈຸບັນ ໂຄງສ້າງລາຄາຈໍາໜ່າຍໄຟຟ້າໃນລາວ ສະບັບປັບປຸງ ປີ  2023 ປະເພດຜູ້ຊົມໃຊ້ ທີ່ຢູ່ອາໄສ ລາຄາໄຟຟ້າ ເລີ້ມຕົ້ນຢູ່ທີ່ 355 ກີບຕໍ່ກິໂລວັດໂມງ ແລະລາຄາສູງສຸດ ຢູ່ທີ່ 1,019 ກີບຕໍ່ກິໂລວັດໂມງ.