ປະຊາຊົນ ຜະເຊີນບັນຫາ ຄ່າຄອງຊີບ ແພງຂຶ້ນຕໍ່ເນື່ອງ

ອີງຕາມການຣາຍງານ ຂອງສູນສະຖິຕິແຫ່ງຊາຕ ກະຊວງແຜນການ ແລະ ການລົງທຶນ ປະຈໍາເດືອນມິຖຸນາ 2022 ຣາຍງານວ່າ ອັດຕຣາເງິນເຟີ້ໃນລາວ ໃນເດືອນມິຖຸນາ ປີ 2022 ຍັງເພີ່ມສູງຂຶ້ນຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ ໂດຍໃນເດືອນມິຖຸນາ 2022 ນີ້ ສູງຂຶ້ນເຖິງ 23.6% ເມື່ອທຽບໃສ່ ປີ 2021 ໃນໄລຍະເດືອນດຽວກັນ ເຟີ້ຂຶ້ນໜັກ ໃນຮອບ 22 ປີ ສົ່ງຜົລໃຫ້ ຄ່າຄອງຊີບແພງຂຶ້ນ ສິນຄ້າອຸປະໂພກ ແລະບໍຣິໂພກຕ່າງໆ ກໍມີລາຄາແພງຂຶ້ນນໍາດ້ວຍ ສາເຫດກໍຍ້ອນວ່າ ການອ່ອນຄ່າຂອງເງິນກີບ ແລະຍັງມີແນວໂນ້ມທີ່ ຈະອ່ອນຄ່າລົງອີກ ຮວມເຖິງລາຄານໍ້າມັນເຊື້ອເພີງ ກໍມີລາຄາແພງຂຶ້ນນໍາດ້ວຍ ເຊິ່ງໄດ້ສົ່ງຜົລກະທົບຢ່າງໜັກ ຕໍ່ກັບພໍ່ຄ້າ-ແມ່ຄ້າຣາຍຍ່ອຍ, ພະນັກງານຣັຖກອນ ຮວມທັງຊາວບ້ານ ທີ່ຫາເຊົ້າກິນຄໍ່າ ກໍໄດ້ຮັບຜົລກະທົບ ໃນການໃຊ້ຊີວິຕປະຈໍາວັນ ຍ້ອນຄ່າຄອງຊີບແພງ.

ກ່ຽວກັບເຣື່ອງເງິນເຟີ້ໃນລາວນີ້ ພະນັກງານຣັຖກອນ ທ່ານນຶ່ງ ໃນນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ທີ່ບໍ່ປະສົງອອກຊື່ແລະສຽງ ກ່າວວ່າ ນັບຕັ້ງແຕ່ເງິນກີບອ່ອນຄ່າ ຄືຕັ້ງແຕ່ໄລຍະ ອັດຕຣາແລກປ່ຽນ ຕັ້ງແຕ່ເງິນບາດ ຈາກ 1 ບາດ ເທົ່າກັບ 300 ກີບ, ດຽວນີ້ ເງິນບາດ 1 ບາດ ເທົ່າກັບ 450 ປາຍກີບແລ້ວ ແຕ່ເງິນເດືອນຂອງພະນັກງານ ພັດບໍ່ຂຶ້ນ ເຮັດໃຫ້ໄດ້ຮັບຜົລກະທົບຫຼາຍ ໃນການດໍາລົງຊີວິຕ ແມ້ແຕ່ໄປການທຸກມື້ນີ້ ຍັງຕ້ອງໄດ້ຂໍເງິນເມັຍໃສ່ນໍ້າມັນຣົຖໄປການ ເພາະລາຍໄດ້ ບໍ່ພໍກັບລາຍຈ່າຍ.

ດັ່ງທ່ານໄດ້ອະທິບາຍ ໃຫ້ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີຟັງ ໃນວັນທີ່ 12 ກໍຣະກະດາ 2022 ນີ້ວ່າ:

“ເງິນເດືອນຂອງຂ້ອຍ ກະໄດ້ເດືອນນຶ່ງ 1,678,000 ກີບ ທຽບໃສ່ເງິນໂດລ້າຣ໌ ກໍປະມານ $110 ກະໄດ້ຮັບທຸກເດືອນເປັນປົກກະຕິຢູ່ ຕ່າງແຕ່ວ່າ ມັນບໍ່ກຸ້ມກິນດອກ ຄັນຊິໃສ່ນໍ້າມັນຫຼອກນໍ້າມັນຣົຖ ຂີ່ຣົຖໃຫຍ່ນີ້ແຫຼະ ນໍ້າມັນຣົຖໃຫຍ່ ອາທິດນຶ່ງ ຕົກຢູ່ 4 ແສນກີບ, ມີຣົຖຈັກກະບໍ່ກຸ້ມນ່າ ເພາະດຽວນີ້ ຂີ່ຣົຖຈັກ ກະອາທິດນຶ່ງ ແສນກີບແລ້ວ ເດືອນນຶ່ງ ມີ 4 ອາທິດ ນໍ້າມັນຣົຖຈັກ 4 ແສນກີບ, ກິນເຂົ້າກິນນໍ້າ ຈາກປົກກະຕິ ຄາບນຶ່ງ 20 ພັນກີບ ດຽວນີ້ເປັນ 30 ພັນ 40 ພັນກີບ, ຈ່າຍຄ່ານໍ້າປະປາ ເດືອນນຶ່ງ 90 ພັນກີບ, ຄ່າໄຟ້າ ປະມານເດືອນນຶ່ງ 1-2 ແສນກີບ ອັນນີ້ໄລ່ຄ່າໄຟ້າ ທີ່ບໍ່ໄດ້ມີແອເນາະ ບໍ່ມີເຄື່ອງໃຊ້ໄຟ້າອິ່ຫຍັງຫຼາຍ ມີແຕ່ເປີດພັດລົມຢູ່ຫ້ອງເຊົ່າ ເຮັດກິນກໍບໍ່ໄດ້ຊື້ຖ່ານຊື້ຫຍັງ ເຂົາເອີ້ນວ່າ ຊີວິຕຫ້ອງເຊົ່າເນາະ ຄັນວ່າເຊົ່າຫ້ອງຢູ່ ເດືອນນຶ່ງກະ 7-8 ແສນກີບ ຄັນມີເຮືອນລະກະແລ້ວໄປ ຄັນວ່າເຊົ່າຫ້ອງຢູ່ ລະເວົ້າໄດ້ເລີຍວ່າ (ແມ່ນຕາຍທັງຢືນເລີຍ) ແຕ່ກີ້ ນໍ້າມັນແພງລະຍັງບໍ່ແລ້ວເນາະ ອາຫານການກິນ ຈາກມີ່ໄວໆ ຈາກຫໍ່ນຶ່ງ 1,500 ກີບ ມາເປັນຫໍ່ນຶ່ງ 3 ພັນກີບ ດຽວນີ້ເປັນຫໍ່ນຶ່ງ 4 ພັນກີບແລ້ວເດ້ ອັດຕຣາອາຫານການກິນ ເພີ່ມຂຶ້ນທົບເຄິ່ງເນາະ.”

ທ່ານຍັງກ່າວຕື່ມອີກວ່າ ບໍ່ສະເພາະ ແຕ່ພະນັກງານຣັຖກອນ ທີ່ໄດ້ຮັບຜົລກະທົບ ຈາກເງິນກີບອ່ອນຄ່າ ຄົນງານລາວ ທີ່ເຮັດວຽກຮັບຈ້າງທົ່ວໄປ ຍົກໂຕຢ່າງ: ຈາກແຕ່ກ່ອນ ເຂົາເຈົ້າໄດ້ເງິນເດືອນ ເດືອນລະ 8 ແສນກີບ ກະຍັງພໍມີເງິນເຫຼືອໄວ້ເກັບໄວ້ອອມ ເດືອນລະແສນກີບ, ແຕ່ດຽວນີ້ ໄດ້ເງິນເດືອນ ເດືອນລະ 8 ແສນກີບ ຍັງຕ້ອງໄດ້ໄປຢືມເງິນທາງນອກ ມາໃຊ້ຈ່າຍອີກ 3-4 ແສນ ເພາະບໍ່ກຸ້ມຢູ່ກຸ້ມກິນ ແລະດ້ວຍເຫດນີ້ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ຄົນລາວ ພາກັນລັ່ງໄຫຼ ໄປເຮັດວຽກຢູ່ໄທຍຫຼາຍ. ປັດຈຸບັນ ເງິນກີບ ອ່ອນຄ່າຫຼາຍ ຄົນລາວຈຶ່ງພາກັນໄປຫາເງິນຢູ່ໄທຍ ມາໃຊ້ຢູ່ລາວ.

ຂະນະດຽວກັນ ຊາວບ້ານ ຢູ່ແຂວງໄຊຍະບູຣີ ຜູ້ນຶ່ງ ທີ່ບໍ່ປະສົງອອກຊື່ ແລະສຽງ ກໍກ່າວຕໍ່ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີ ໃນມື້ດຽວກັນ ນີ້ວ່າ: “ໄດ້ຮັບຜົລກະທົບແທ້ ຈາກເງິນກີບອ່ອນຄ່າ ມີຣົຖຈັກ ກະບໍ່ໄດ້ຂີ່ ຕ້ອງຈອດປະໄວ້ຢູ່ເຮືອນ ເພາະປັດຈຸບັນ ຢູ່ແຂວງໄຊຍະບູຣີ ນໍ້າແອັດຊັງ ລິດນຶ່ງ ເພິ່ນຂາຍ 27 ພັນກີບແລ້ວ ແຕ່ກີ້ ຂາຍລິດລະ 20 ຫາ 21 ພັນປາຍກີບ ດຽວນີ້ ຈະໄປໃສມາໃສ ດ້ວຍຣົຖຈັກຫັ້ນບໍ່ໄຫວແລ້ວ ໃສ່ນໍ້າມັນ 50 ພັນກີບ ກຸ່ມແຕ່ 2 ມື້ ແມ້ແຕ່ຜົວຂອງຕົນ ທີ່ເປັນທະຫານ ໄປການ ກໍຕ້ອງຍ່າງລັດປ່າ-ລັດດົງ ໄປປະມານ 4-5 ຫຼັກ ເພາະບໍ່ມີເງິນ ຊື້ນໍ້າມັນໃສ່ຣົຖຈັກ ເງິນເດືອນຂອງຜົວກໍໄດ້ 1 ລ້ານ 5 ແສນກີບຕໍ່ເດືອນ ກໍບໍ່ພໍໃຊ້ຊື້ຢູ່ຊື້ກິນ ຍ້ອນໃນປັດຈຸບັນ ຄ່າຄອງຊີບແພງຂຶ້ນນີ້ແຫຼະ.”

ກ່ຽວກັບບັນຫາ ເງິນເຟີ້ໃນລາວນີ້ ໄດ້ສົ່ງຜົລກະທົບ ຕໍ່ຊາວລາວທຸກຄົນ ໂດຍສະເພາະຜູ້ຫາເຊົ້າກິນຄໍ່າ, ຄົນທຸກຍາກ ກໍພົບກັບຄວາມລໍາບາກ ໃນການຫາເງິນ ເພື່ອມາໃຊ້ຈ່າຍໃນຊີວິຕປະຈໍາວັນ ເພາະສິນຄ້າຕ່າງໆ ລ້ວນແລ້ວແຕ່ແພງຂຶ້ນ ໂຕຢ່າງ: ມີເງິນ 1 ແສນກີບ ຈົນບໍ່ກ້າອອກຮອດເຮືອນ.

ດັ່ງຊາວບ້ານ ໃນແຂວງໄຊຍະບູຣີ ອີກຜູ້ນຶ່ງ ກ່າວຕໍ່ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີ ໃນມື້ດຽວກັນນີ້ວ່າ:

“ດ້າມແສນ ບໍ່ກ້າລົງເຮືອນແລ້ວດຽວນີ້ ຄັນບໍ່ຮອດ 4-5 ແສນຢູ່ກະເປົ໋າລະລົງເຮືອນບໍ່ໄດ້ລະດຽວນີ້ ແຕ່ກີ້ ເງິນແສນນຶ່ງນໍ້ ເຮົາໄປຕລາດ ກັບມາຫິ້ວເກືອບບໍ່ລ້ອນແຫຼະ ບາດດຽວນີ້ ລະໂອ້ຍ ກຸ່ມແຕ່ເກືອແປ້ງນົວ ທໍ່ນັ້ນແຫຼະ ໄຂ່ກະໜ່ວຍ 2 ພັນ ຢູ່ພີ້ນ່າ ມີ່ ຫັ້ນຫໍ່ນຶ່ງ 4 ພັນກີບ ຕອນນັ້ນ ໄຂ່ໜ່ວຍພັນກີບ ຕອນນັ້ນມີ່ກະຫໍ່ 2 ພັນ ມີ່ໄວໆນ່າ ດຽວນີ້ ບໍ່ໄດ້ກິນແລ້ວ ລູກສາວ ລູກນ້ອຍ ເຂົາຈັບເງິນ ພັນກີບ 2 ພັນ ເຂົ້າໄປຮ້ານຊື້ຂະໜົມ ບໍ່ໄດ້ກິນແລ້ວດຽວນນີ້ນ່າ ຂະໜົມແຕ່ກີ້ ກະ 1,000 ກີບ 500 ກີບ ກະຍັງມີ ດຽວນີ້ບໍ່ມີແລ້ວ 2 ພັນ ກະຍັງບໍ່ມີລະດຽວນີ້ ຂະໜົມແຕ່ກີ້ ຖົງ 2 ພັນກີບ ກະເປັນຢູ່ຖົງ 3 ພັນ ຖົງ 4 ພັນແລ້ວ ເດັກນ້ອຍກະໄດ້ອົດແຫຼະຫວາ ຈັບເງິນດ້າມພັນ ສອງພັນກີບ ກັບຄືນມາເຮືອນຄືເກົ່າເນ່ ເຂົາໄປຮ້ານນ່າ ບໍ່ແມ່ນ 5 ພັນຂຶ້ນ ບໍ່ໄດ້ກິນ.”

ຊາວບ້ານຜູ້ນີ້ ຍັງກ່າວຕື່ມ ວ່າດຽວນີ້ ຢາກກິນຊີ້ນຢາກກິນປາ ກໍກິນບໍ່ໄດ້ແລ້ວ ໄດ້ກິນແຕ່ຜັກແຕ່ໜໍ່ໄມ້ ປະທັງຊີວິຕໄປແຕ່ລະມື້ ເພາະລາຄາຊີ້ນຕ່າງໆ ແພງຂຶ້ນຫຼາຍ.

“ປານິນຢູ່ພີ້ ແຕ່ກີ້ ໂລນຶ່ງ 20 ພັນກີບ ດຽວນີ້ 50 ພັນແຫຼະ. ດຽວນີ້ບໍ່ໄດ້ກິນແລ້ວ ຊີ້ນງົວ-ຊີ້ນຄວາຍ ໂລລະ 100,000. ແລ້ວຊີ້ນໝູນິ່ ໂລ 80 ແຕ່ກີ້ໂລ 30 ປາຍພັນ 35 ຊີ້ນໝູນ່າ ຊີ້ນງົວ-ຊີ້ນຄວາຍ ກະ 50-60 ພັນກີບນີ້ແຫຼະ. ແມ່ນແຫຼະຊອກເກັບແຕ່ຜັກ ກິນແຕ່ໜໍ່ໄມ້ເນ່ ລູກຈົນວ່າເບື່ອລະ ລູກວ່າໂອ່ຍ ໜ້າຊິເປັນໜໍ່ໄມ້ວ່າຈັ່ງໃດ໋.”

ນອກຈາກສິນຄ້າຕ່່າງໆ ໃນແຂວງໄຊຍະບູຣີ ມີແພງຂຶ້ນແລ້ວນັ້ນ ຢູ່ແຂວງອັດຕະປື ກໍແພງຂຶ້ນເຊັ່ນກັນ ຊາວບ້ານກໍພາກັນຈົ່ມ ວ່າເຄື່ອງຂອງແພງຂຶ້ນ ຈົນບໍ່ມີໃຜ ຢາກອອກໄປຈັບຈ່າຍຊື້ເຄື່ອງຂອງ ຄືແຕ່ກ່ອນ.

ດັ່ງຊາວບ້ານ ໃນເມືອງສນາມໄຊ ແຂວງອັດຕະປື ນາງນຶ່ງ ກ່າວຕໍ່ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີ ໃນມື້ດຽວກັນນີ້ວ່າ:

“ຈົ່ມຢູ່ດອກ ອີ່ຫຍັງກະແພງ ເຂົາຈົນບໍ່ຢາກອອກຕລາດ ແມ່ນຫຍັງແພງເບິດ. ແປ້ງນົວ ກະຖົງ 10 ພັນລະບໍ ແຕ່ກ່ອນກະຖົງນຶ່ງ 6-7 ພັນ, ໄຂ່ກະ ໜ່ວຍ 2 ພັນ ແຕ່ກ່ອນຍັງວ່າໃດ໋ 3 ຖົງ 5 ພັນ. ມີ່ ດຽວນີ້ໂອ່ຍບໍ່ໄດ້, ຄັນວ່າຊີ້ນໝູ ກະຈັ່ງວ່າເຄິ່ງໂລ 30 ພັນເບາະ ໂລນຶ່ງ 60.”

ກ່ຽວກັບເຣື່ອງເງິນກີບອ່ອນຄ່ານີ້ ສົ່ງຜົລເຮັດໃຫ້ສິນຄ້າຕ່າງໆ ຮວມທັງລາຄານໍ້າມັນເຊື້ອເພີງແພງຂຶ້ນນັ້ນ ໄດ້ກະທົບຕໍ່ຊາວລາວ ຜູ້ຫາເຊົ້າກິນຄໍ່າ, ຜູ້ທຸກຍາກ ຮວມທັງຊາວນາ ກໍຕ້ອງຢຸດເຮັດນາ ໃນປີນີ້ ເພາະບໍ່ມີເງິນຊື້ນໍ້າໃສ່ຣົຖໄຖນາ ແລະສ່ຽງທີ່ຈະບໍ່ໄດ້ເຂົ້າ ເຕັມເມັດເຕັມໜ່ວຍນໍາອີກ.

ດັ່ງຊາວບ້ານ ໃນເມືອງສນາມໄຊ ແຂວງອັດຕະປື ອີກຜູ້ນຶ່ງ ກ່າວຕໍ່ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີ ໃນມື້ດຽວກັນນີ້ວ່າ:

“ໂອ່ຍ ກະຂຶ້ນຄືກັນຫັ້ນແຫຼ້ວ ຫາກເຂົາກະຈົ່ມແຮງກວ່າໝູ່ ກະມີແຕ່ວ່າ ລົງໄຮ່ລົງນານີ້ແຫຼະ. ເງິນຄໍາ ວ່່າດໍາໄຮ່ດໍານາ ບໍ່ມີນໍ້າມູກນໍ້າມັນນີ່ ຊ່ວງນີ້ນິ່ແຫຼ້ວ. ແບບວ່ານໍ້າມັນມັນແພງ ປະຊາຊົນພວກເຮົານີ້ ກະບໍ່ມີເງິນມີຄໍາຊິຊື້ນໍ້າມູກນໍ້າມັນຫັ້ນນ່າ ເຂົ້ານ້ໍາຊ້າມປາ ເຮັດໄປກະ ບໍ່ຈັກຈັກຫອຍ ຈັກອິສັງກິນເບິດອີກ ຊິຊື້ຫວ້ານຊື້ຢາ ກະບໍ່ມີເງິນອີກ ຈັກຊິເຮັດຈັ່ງໃດ.”

ໃນຂະນະດຽວກັນ ຜູ້ປະກອບການຮ້ານຂາຍເຄື່ອງຍ່ອຍ ຕ່າງກໍເວົ້າວ່າ ບໍ່ໄດ້ຂາຍເຄື່ອງດີຄືແຕ່ກ່ອນແລ້ວ ຍ້ອນບໍ່ມີຜູ້ໃດຢາກຊື້ເຄື່ອງໃຊ້ສອຍຫຼາຍ ຄືທີ່ຜ່ານມາ ເພາະລາຄາສິນຄ້າແພງຂຶ້ນຫຼາຍ ຖ້າພໍ່ຄ້າ-ແມ່ຄ້າ ຂາຍສິນຄ້າໃນລາຄາເກົ່າ ຂະເຈົ້າກໍຈະຂາດທຶນ ຍ້ອນວ່າ ຮັບສິນຄ້າມາແພງແລ້ວ ຈຶ່ງຈໍາເປັນຕ້ອງໄດ້ປັບລາຄາ ຂຶ້ນຕາມສະພາບການປ່ຽນແປງ ຂອງເສຖກິຈ ໃນປັດຈຸບັນ.

ດັ່ງເຈົ້າຂອງຮ້ານ ຂາຍເຄື່ອງຍ່ອຍແຫ່ງນຶ່ງ ໃນເມືອງໄຊທານີ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ກ່າວຕໍ່ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີ ໃນມື້ດຽວກັນນີ້ວ່າ:

“ຂາຍລາຄາເກົ່າ ເຮົາກະບໍ່ມີກໍາໄລ ບໍ່ໄດ້ທຶນ. ຊື້ເຄື່ອງເຂົ້າ ແລ້ວຂາຍແລ້ວ ກະຊື້ເຂົ້າບໍ່ໄດ້ແຫຼະເນາະ. ຂຶ້ນນໍາເລື້ອຍໆແຫຼະເນາະ ເຂົາກະຮ້ອງໂກກແຫຼະ ລູກຄ້າກະດາຍ. ລູກຄ້າກະຫຼຸດລົງແຫຼະເນາະ ເຂົາກະປະຢັດກິນແຫຼະເນາະ. ມັນແພງເດ້ມັນບໍ່ໄດ້ເດ້ ນໍ້າແປັບຊີ້ ຂາຍ 6 ພັນດຽວນີ້ນ່າ ແຕ່ກີ້ແກ້ວ 3 ພັນ ແປ້ງນົວຖົງ 2 ຂີດເຄິ່ງ, ແຕ່ກີ້ລະຖົງ 5 ພັນ ດຽວນີ້ຂຶ້ນ 15 ພັນ. ນໍ້າມັນພືດລິດນຶ່ງແຕ່ 9 ພັນກີບແຕ່ກີ້ ດຽວນີ້ຂຶ້ນ 38 ພັນ.”

ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ ອີງຕາມທີ່ໄດ້ລົມ ກັບຊາວລາວຫຼາຍຄົນ ແລະພະນັກງານຣັຖກອນ ແລ້ວແມ່ນວ່າ ພວກເຂົາເຈົ້າ ຢາກໃຫ້ຣັຖບານ ເລັ່ງແກ້ໄຂບັນຫາເງິນເຟີ້ນີ້ ໃຫ້ສໍາເຣັດໂດຍໄວ ເພື່ອທີ່ຊາວລາວທັງປະເທດ ຈະບໍ່ໄດ້ຮັບຜົລກະທົບຄ່າຄອງຊີບແພງ ແລະສາມາດກັບມາໃຊ້ຊີວິຕຢ່າງປົກກະຕິ ຄືທີ່ຜ່ານມາ ທີ່ຄ່າຄອງຊີບບໍ່ສູງຄືດັ່ງປັດຈຸບັນ. ສະບາຍດີ