36 ຄອບຄົວ ຮ້ອງຂໍ ຄວາມເປັນທັມ, ຖືກຍ້າຍ
2021.11.23
ໃນຕອນເຊົ້າ ຂອງວັນອັງຄານ ວັນທີ 23 ພຶສຈິກາ 2021 ເວລາປະມານ ເກືອບ 10 ໂມງ ຕາມເວລາທ້ອງຖິ່ນໃນລາວ, ໄດ້ເກີດເຫດການ ເຈົ້າໜ້າທີ່ຕຳຣວດ ນຳກຳລັງຕຳຣວດຈຳນວນນຶ່ງ ພ້ອມດ້ວຍອຸປະກອນຕ່າງໆ ໄປແຈ້ງໃຫ້ຊາວບ້ານ ຈຳນວນ 36 ຄອບຄົວ ທີ່ອາສັຍຢູ່ເທິງຕອນດິນ ທີ່ຕັ້ງຢູ່ເຂດບ້ານໂພນສີນວນ, ເມືອງສີສັຕນາຄ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ຫຼືຊາວບ້ານຮູ້ຈັກກັນດີວ່າ ຮ່ອມຕໍ່ໜ້າ ທນາຄານລາວກໍ່ສ້າງ, ເຊິ່ງທາງທີ່ເຈົ້າໜ້າຕຳຣວດ ໄດ້ແຈ້ງວ່າ ຕອນດິນດັ່ງກ່າວ ເປັນຕອນດິນທີ່ຊາວບ້ານ ຕ້ອງຍ້າຍອອກໄປ, ແຕ່ຊາວບ້ານທັງ 36 ຄອບຄົວ ຕ່າງກໍພາກັນຕົກໃຈ ແລະ ພາກັນອອກມາຮ້ອງຂໍ ຄວາມເປັນທັມ ຈົນເກີດມີການໂຕ້ຖຽງກັນ ຢ່າງຮຸນແຮງໄລຍະນຶ່ງ.
“ຊາວບ້ານ ພາກັນອອກໄປຮ້ອງຂໍຄວາມເປັນທັມ ເພື່ອໃຫ້ເຈົ້າໜ້າທີ່ ຢຸດປະຕິບັດມາຕການເດັດຂາດ ຕາມຄຳສັ່ງ ຂອງສານໄວ້ເສັຽກ່ອນ.”
ກ່ຽວກັບເຣື່ອງນີ້, ຊາວບ້ານ ທີ່ອັບປໂຍດນາງນຶ່ງ ທີ່ນອນຢູ່ໃນ 36 ຄອບຄົວນັ້ນ, ກໍໄດ້ກ່າວຕໍ່ຜູ້ສື່ຂ່າວ ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີ ໃນມື້ດຽວກັນນີ້ວ່າ ໃນຕອນເຊົ້າ ກໍໄດ້ມີເຈົ້າໜ້າທີ່ຕຳຣວດ ປະຕິບັດຄຳຕັດສິນ ຂອງສານ ມາແຈ້ງໃຫ້ພວກຊາວບ້ານ ອອກຈາກເຮືອນ ເພື່ອຈະໄດ້ທຳການຍ້າຍເຄື່ອງຂອງ ຈົນເຮັດໃຫ້ເກີດເຫດການດັ່ງກ່າວຂຶ້ນ.
“ເຫດການ, ໂອ້, ຮ້າຍແຮງ ກະຄືເຫັນໃນໂລກໂຊຊ້ຽວ ຄືເຫັນໃນໄລຟສອກໄລຟສົດໄປ ບໍ່ມີທາງອອກເດ, ພໍ່ແມ່ປະຊາຊົນບໍ່ມີບ່ອນຢູ່. ແບບຕຳຣວດທະຫານ ແບບວ່າຫຼາຍໆຫັ້ນນ່າ, ຮຸນດອກຮຸນໄດ໋ ແບບວ່າຊິມາແກ່ເຄື່ອງປະຊາຊົນ. ບາດນີ້ລະ ພວກປະຊາຊົນ ກະບໍ່ມີ ບໍ່ມີທາງອອກ ວ່າຊັ້ນສາ ບໍ່ມີທາງອອກ. ກະເລີຍວ່າຊິສູ້, ສູ້ໄປຕາມພາສາ ປະຊາຊົນນີ້ລະ.”
ໃນເບື້ອງຕົ້ນ, ພວກກຸ່ມຊາວບ້ານ ຢາກຂໍຄວາມເປັນທັມ ບໍ່ຢາກໃຫ້ເຈົ້າໜ້າທີ່ ໃຊ້ມາຕການທີ່ເດັດຂາດ ເຖິງຂັ້ນຂົນເຄື່ອງອອກ ແລະ ມ້າງເຮືອນ-ມ້າງຊານ ທັນທີ, ແຕ່ຢາກໃຫ້ມີການໂອ້ລົມກັນດີໆກ່ອນ ເພື່ອໄກ່ເກັ່ຽກັນ ໃຫ້ມີຄວາມເຂົ້າໃຈ ທັງ 2 ກ້ຳ 2 ຝ່າຍກ່ອນ. ຖ້າຫາກຈະໃຫ້ຊາວບ້ານ ໂຍກຍ້າຍແທ້ໆ ຊາວບ້ານກໍບໍ່ຂັດຂ້ອງ, ແຕ່ກໍຢາກໃຫ້ມີການຊົດເຊີຍ ທີ່ສົມເຫດສົມຜົລ ບໍ່ວ່າຈະເປັນການໃຫ້ເງິນຊົດເຊີຍ ກໍຢາກໃຫ້ມີການຊົດເຊີຍເງິນ ທີ່ສົມເຫດສົມຜົລ ຫຼືການໃຫ້ເນື້ອທີ່ດິນທົດແທນ ກໍຢາກໃຫ້ທົດແທນໃນເຂດບ້ານ ທີ່ພໍສາມາດຫາລ້ຽງຊີບໄດ້ ແລະ ບໍ່ຫ່າງຈາກໂຕເມືອງຈົນເກີນໄປ. ດັ່ງຊາວບ້ານ ທີ່ອັບປໂຍດ ອີກນາງນຶ່ງ ກໍກ່າວຕໍ່ຜູ້ສື່ຂ່າວ ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີ ໃນມື້ດຽວກັນນີ້ວ່າ:
“ຄັນວ່າມັນໄກປານນັ້ນເນາະ ກະຢາກໃຫ້ເຫັນໃຈ ເພາະພວກຂ້ອຍຢູ່ນີ້ກະດົນເນາະ. ນຶ່ງມາ ລູກຫຼານເຂົາເຈົ້າເຂົ້າໂຮງຮຽນເດ, ສອງມາ ເຂົາໄປວຽກໄປການໄປງານເດ ເຂົາຊິເຮັດຈັ່ງໃດ ແມ່ນບໍ່ລະ. ເອີ່, ຄັນວ່າໄປຂາຍ (ດິນ) ຢູ່ພຸ້ນ ລະເອົາເງິນມາໃຫ້ພວກນ້ອງນ່າ ໄປຕັ້ງຫຼັກປັກຖານ ຕົກລົງ ອັນນີ້ກະຈະເຫັນດີ. ແຕ່ອັນນີ້ ບໍ່ມີຫຍັງມາໃຫ້ ພວກນ້ອງກະເຮັດຫຍັງ ໄປໃສບໍ່ໄດ້, ຄືພວກນ້ອງບໍ່ມີບ່ອນຢູ່ບ່ອນໄປອີ່ຫຼີ, ຫັ້ນນ່າ.”
ສ່ວນຊາວບ້ານ ທີ່ອັບປໂຍດ ອີກນາງນຶ່ງ ກໍຢືນຢັນ ຕໍ່ຂໍ້ມູນທີ່ວ່າ ຊາວບ້ານໄດ້ຮັບເງິນ ຈາກຄູ່ກໍຣະນີແລ້ວ, ແຕ່ບໍ່ຍອມອອກນັ້ນ ແມ່ນບໍ່ເປັນຄວາມຈິງແຕ່ຢ່າງໃດ.
“ບາງຄົນກະວ່າ ຈຸເຮົາໄດ້ທົດແທນແລ້ວ, ເວົ້າໄດ້ເຕັມປາກເລີຍວ່າ ບໍ່ມີໃຜໄດ້ຫັງທົດແທນເລີຍຈັກກີບ, ແມ້ແຕ່ກີບແຕ່ອັດດຽວ ບໍ່ມີໃຜໄດ້. ເຣື່ອງໄກ່ເກັ່ຽນີ້, ເຂົາເຈົ້າກະວ່າ ຄືມານີ້ແຫຼະ ເຂົາເຈົ້າກະວ່າ ໄດ້ທົດແທນໃຫ້ເຮົາແລ້ວ ຊີ້ນ່າ ມັນຈະມີຄົນໃຫ້ທົດແທນແລ້ວ. ແຕ່ທີ່ຈິງຫັ້ນນ່າ, ເຮົາຍັງບໍ່ໄດ້ທົດແທນຫຍັງ ເຮົາຍັງບໍ່ໄດ້ທົດແທນເລີຍ. ຊິມາໃຫ້ເຮົາອອກຢ່າງດຽວ ຊິມາປະຕິບັດຢ່າງດຽວ.”
ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ, ຊາວບ້ານອີກນາງນຶ່ງ ທີເປັນນຶ່ງໃນສະມາຊິກຄອບຄົວ ທີ່ອັບປໂຍດ ໃນ 36 ຄອບຄົວນັ້ນ, ກໍຢາກໃຫ້ພາກສ່ວນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ແລະ ຄູ່ກໍຣະນີ ເຫັນອົກເຫັນໃຈຊາວບ້ານ ດ້ວຍການຊົດເຊີຍເງິນ ໃຫ້ຊາວບ້ານ ຕາມທີ່ໄດ້ຕົກລົງກັນ ເມື່ອຄັ້ງທີ່ເຄີຍໄປໄກ່ເກັ່ຽກັນ ທີ່ສະພາປະຊາຊົນເຂດ 1 ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ກ່ອນໜ້ານີ້ ແລະ ຊາວບ້ານ ກໍຈະຍິນດີ ອອກຈາກທີ່ດິນຕອນດັ່ງກ່າວ ເພື່ອຈະໄດ້ໃຫ້ຊາວບ້ານ ມີທຶນຮອນ ໃນການໄປຊອກທີ່ຢູ່ອາສັຍໃໝ່.
“ທາງປະຊາຊົນ 36 ຄອບຄົວນີ້, ເຂົາກະຍິນດີອອກໃຫ້ ເຂົາບໍ່ຂັດຂວາງຫຍັງ, ແຕ່ຂໍຊົດເຊີຍໃຫ້ເຂົາ. ດຽວນີ້ກະເວົ້າກັນຢູ່ 200,000 ບາທ/ຄອບຄົວ ຕາມທີ່ວ່າສເນີກັນຢູ່ສະພາ. ສເນີຢູ່ສະພາ ເຂົາສເນີໃຫ້ເຮົາ 200,000 ບາທ, ແຕ່ເຮົາຂໍເພີ່ມເນາະ. ບໍ່ແມ່ນວ່າເຂົາເອົາເງິນໃຫ້ໄດ໋ ບໍ່ໄດ້ໃຫ້ເງິນ ບໍ່ໄດ້ເງິນຈັກກີບ ແມ້ແຕ່ 1,000 ກີບ 500 ກີບ ກະບໍ່ໄດ້ຮັບ. ບາດນີ້ປະຊາຊົນ ເຂົາກະອອກໄປບໍ່ໄດ້ ມັນບໍ່ມີບ່ອນຊິຈັ້ງຊິຈອດ.”
ໃນຕອນບ່າຍຂອງມື້ດຽວກັນນີ້, ຜູ້ສື່ຂ່າວ ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີ ກໍໄດ້ໂທຣະສັບຕິດຕໍ່ໄປຍັງຫ້ອງການ ປກສ ເມືອງສີສັຕນາຄ ເພື່ອສອບຖາມ ກ່ຽວກັບບັນຫາດັ່ງກ່າວ, ແຕ່ເຈົ້າໜ້າທີ່ ທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ຕອບພຽງສັ້ນໆວ່າ ໃຫ້ຖ້າຟັງຖແລງຂ່າວ ແລ້ວກໍວາງສາຍໄປ.
ຢ່າງໃດກໍດີ, ການທີ່ເຈົ້າໜ້າທີ່ ທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ໄດ້ນຳກຳລັງຈຳນວນນຶ່ງ ເຂົ້າໄປເຂດດັ່ງກ່າວ ເພື່ອຈະປະຕິບັດຄຳຕັດສິນ ຂອງສານນັ້ນ, ກໍແມ່ນອີງໃສ່ແຈ້ງການ ຂອງຂແນງຈັດຕັ້ງປະຕິບັດຄຳຕັດສິນ ຂອງສານ, ຜແນກຍຸຕິທັມ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ສບັບເລຂທີ 1582/ນວ ລົງວັນທີ 8 ພຶສຈິກາ 2021 ທີ່ໃຫ້ 36 ຄອບຄົວ ໂຍກຍ້າຍອອກຈາກທີ່ດິນ ແລະ ເຮືອນ ແລະ ຮັບເອົານະໂຍບາຍທີ່ດິນ ຂອງຝ່າຍໂຈດ.
ຕາມຂໍ້ສເນີ ຂອງຝ່າຍໂຈດ ແມ່ນໄດ້ສເນີໃຫ້ຊາວບ້ານ ທີ່ອັບປໂຍດ ທັງ 36 ຄອບຄົວນັ້ນ, ໄດ້ຮັບສິດນຳໃຊ້ທີ່ດິນ ຄອບຄົວລະ 300 ຕາແມັຕ ທີ່ເຂດບ້ານນາຊາ, ເມືອງປາກງື່ມ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ, ແຕ່ຊາວບ້ານທັງ 36 ຄອບຄົວ ປະຕິເສດ ທີ່ຈະຮັບຂໍ້ສເນີດັ່ງກ່າວ ເນື່ອງຈາກເຂດບ້ານນາຊາ ເປັນເຂດຫ່າງໄກທຸລະກັນດານ ບໍ່ມີນ້ຳໃຊ້, ໄຟຟ້າກໍບໍ່ມີ ແລະ ການໄປມາກໍຫຍຸ້ງຍາກ ຈຶ່ງຢາກໃຫ້ມີການຕົກລົງກັນ ໃນຮູບແບບໃໝ່ກ່ອນ.
ຊາວບ້ານ ໄດ້ບອກຕໍ່ຜູ້ສື່ຂ່າວ ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີ ເປັນການມ້ວນທ້າຍວ່າ ພາຍຫຼັງທີ່ເກີດເຫດການວຸ້ນວາຍໃນຕອນເຊົ້າມື້ນີ້ ແລະ ເພື່ອປ້ອງກັນເຫດ ທີ່ອາຈກໍ່ໃຫ້ເກີດຄວາມບໍ່ສງົບ, ເຈົ້າໜ້າທີ່ຕຳຣວດ ກໍຈຶ່ງໄດ້ບອກພວກຊາວບ້ານວ່າ ໃຫ້ເວລາອີກ 7 ມື້ ເພື່ອຫາທາງໄກ່ເກັ່ຽກັນຕື່ມ ໃຫ້ເປັນອັນສິ້ນສຸດ.
ກ່ຽວກັບຂໍ້ມູນ ຂອງຕອນດິນທີ່ມີຂໍ້ຂັດແຍ້ງກັນນີ້, ກໍບໍ່ມີຄວາມຈະແຈ້ງຢ່າງເປັນທາງການໃດໆ, ແຕ່ອີງຕາມຄຳບອກເລົ່າ ຂອງຜູ້ທີ່ຢູ່ອາສັຍໃນຕອນດິນດັ່ງກ່າວ ແມ່ນໄດ້ອະທິບາຍ ຜ່ານສື່ສັງຄົມອອນລາຍວ່າ: “ຕັ້ງແຕ່ສມັຍປົດປ່ອຍ ປະຊາຊົນແຕກໜີສົງຄາມ ໄປຕ່າງປະເທດ ແລະ ຍ່າພໍ່ເພັງ ທີ່ເປັນເຈົ້າຂອງດິນ ຈຶ່ງມອບດິນໃຫ້ພະນັກງານຣັຖ ໃຫ້ເຂົ້າມາຢູ່ ແລ້ວກໍ່ໂຕນໄປຕ່າງປະເທດ ແລ້ວເສັຽຊີວິດຢູ່ພຸ້ນເລີຍ ແລະ ດິນບໍ່ເຄີຍມີໃບຕາດິນມາກ່ອນ, ເຊິ່ງພໍ່ຕູ້ຂ້ອຍ ແມ່ນ 1 ໃນ 16 ທ່ານ ທີ່ຕິດຄຸກ ສມັຍສົງຄາມ ລຸງໄກສອນ, ເຊິ່ງພວກຂ້ອຍ ກະໄດ້ຍົກຍ້າຍເຂົ້າມາຢູ່ ໃນດິນ ຂອງຍາພໍ່ເພັງ ຢ່າງຖືກຕ້ອງ ແລະ ມີຄັ້ງນຶ່ງ ທີ່ພວກຂ້ອຍ ມີໂອກາດຈະເຮັດໃບຕາດິນ ໃຫ້ຖືກຕ້ອງ, ແຕ່ຕອນນັ້ນ ດິນຍັງບໍ່ເປັນລາຄາ, ຈີນຍັງບໍ່ເຂົ້າມາ ແລະ ພວກຂ້ອຍ ກໍ່ຖືເບົາ ບໍ່ໄດ້ເຮັດໄວ້ ຕັ້ງແຕ່ດິນບໍ່ໄດ້ມີການຕິດຄະດີ. ມາໃນປະຈຸບັນ, ດິນເປັນລາຄາ ແມັດກາເຣ້ລະ 3,000 ໂດ່ລ້າຣ ກໍເລີຍມີລູກຫຼານຍາພໍ່ເພັງ ມາແລ່ນເຮັດຫນັງສືທີ່ດິນ ຂຶ້ນເອງໃໝ່ ແລ້ວກໍເອົາກົດໝາຍ ມາຂົ່ມຂູ່ ຂຶ້ນໂຮງຂຶ້ນສານ ມາຫລາຍປີ.”
ອີງຕາມກົດໝາຍ ວ່າດ້ວຍທີ່ດິນ ສບັບປັບປຸງ ປີ 2019 ໃນໝວດທີ 3 ມາດຕຣາ 147 ຂໍ້ທີ 8 ໄດ້ຣະບຸວ່າ: “ຜູ້ທີ່ບໍ່ໄດ້ທວງສິດນຳໃຊ້ທີ່ດິນ ຂອງຕົນເອງ ກ່ອນປີ 1994 ຕາມດຳຣັສ ຂອງສະພາຣັຖມົນຕຣີ ວ່າດ້ວຍທີ່ດິນ ແລະ ເຮືອນ ຂອງພວກປະຕິການ ທີ່ສານຕັດສິນພວກໂຕນໜີ ແລະ ສັມມະນາກອນ ສບັບເລຂທີ 129/ກປສລ, ລົງວັນທີ 18 ພຶສຈິກາ 1989 ແລະ ກ່ອນປີ 1996 ຕາມດຳຣັສນາຍົກຣັຖມົນຕຣີ ວ່າດ້ວຍທີ່ດິນ ສບັບເລຂທີ 99/ນຍ, ລົງວັນທີ 19 ທັນວາ 1992 ຈະຖືວ່າສິ້ນສຸດການນຳໃຊ້ທີ່ດິນ.”
ແຕ່ອີງຕາມໃບຄຳຮ້ອງ ຂອງຝ່າຍໂຈດ ກໍຄື ຍານາງ ສິລິຈັນ ຫຼວງໂຄດ ທີ່ເຮັດໃບຄຳຮ້ອງ ໄປຫາເຈົ້າເມືອງ ເມືອງສີສັຕນາຄ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ລົງວັນທີ 15 ກັນຍາ 2021 ພັດໄດ້ຣະບຸວ່າ ດິນຕອນດັ່ງກ່າວ ມີບັນຫາຍືດເຍື້ອ ມາໄດ້ພຽງ 15 ປີເທົ່ານັ້ນ ຫຼືພາຍຫຼັງປີ 1994 ຕັ້ງຫຼາຍປີ, ແຕ່ເປັນຫຍັງຈຶ່ງມາທວງເອົາສິດນຳໃຊ້ທີ່ດິນໄດ້, ອີງຕາມຂໍ້ສັງເກດ ຂອງພວກຊາວບ້ານ.