ເຈົ້າໜ້າທີ່ລັດ ລວມທັງພະນັກງານບຳນານ ໃຊ້ລົດລັດເປັນການສ່ວນຕົວ

ເຈົ້າໜ້າທີ່ທາງການລາວ ຍອມຮັບວ່າ ເຈົ້າໜ້າທີ່ຂອງພັກແລະລັດຖະບານລາວ ລວມທັງຜູ້ທີ່ອອກບຳນານແລ້ວ ຫຼາຍໆຄົນ ຍັງໃຊ້ລົດຂອງລັດເພື່ອຜົນປະໂຫຍດສ່ວນຕົວ.

ເຈົ້າໜ້າທີ່ລັດຖະບານທ່ານໜຶ່ງ ທີ່ບໍ່ປະສົງບອກຊື່ແລະອອກສຽງ ກ່າວກັບວິທະຍຸເອເຊັຽເສຣີໃນວັນທີ່ 28 ເດືອນສິງຫາ ປີ 2024 ນີ້ວ່າ ການຄຸ້ມຄອງລົດຂອງລັດຢູ່ໃນຂອບເຂດທົ່ວປະເທດລາວ ຍັງປະສົບກັບຄວາມຍຸ້ງຍາກຫຼາຍ ເພາະວ່າ ພະນັກງານລັດຈຳນວນໜຶ່ງ ນຳໃຊ້ລົດຂອງລັດແບບບໍ່ຖືກຕ້ອງຕາມລະບຽບຫຼັກການ ເອົາໄປໃຊ້ເພື່ອຜົນປະໂຫຍດສ່ວນຕົວແລະຄອບຄົວ; ລົດປະຈຳຫ້ອງການ ຊໍ້າພັດຖືກນຳໄປໃຊ້ເພື່ອຄວາມສະດວກສະບາຍຂອງຕົນເອງ.

ປະຊາຊົນລາວສ່ວນຫຼາຍ ກໍຮູ້ດີວ່າ ການໃຊ້ລົດລັດ ເພື່ອຜົນປະໂຫຍດສ່ວນຕົວ ມີຢູ່ຫຼາຍແລະມີຢູ່ທົ່ວປະເທດລາວ. ຕາມລະບຽບຫຼັກການແລ້ວ ລົດຕິດປ້າຍສີຟ້າ ກໍຕ້ອງແມ່ນລົດຂອງລັດ ຕ້ອງຮັບໃຊ້ວຽກງານຂອງລັດ; ເວລານອກໂມງການ ລົດຂອງລັດ ກໍຕ້ອງຈອດຢູ່ຫ້ອງການຂອງກະຊວງກົມກອງຕ່າງໆຂອງລັດຖະບານ ບໍ່ແມ່ນຈະຈອດຢູ່ເຮືອນສ່ວນຕົວຂອງບຸກຄົນໃດໜື່ງ ດັ່ງ ປະຊາຊົນລາວຜູ້ໜຶ່ງຢູ່ແຂວງສະຫວັນນະເຂດ ໄດ້ກ່າວກັບວິທະຍຸເອເຊັຽເສຣີວ່າ:

“ມັນກໍມີຢູ່ທົ່ວໄປ ມັນບໍ່ແມ່ນວ່າແຕ່ໃນເຂດທາງນີ້ດອກ ມັນກໍມີເບີດແຕ່ລະບ່ອນ ຕາມລະບຽບເພິ່ນກໍຄືຄັນວ່າເປັນທະບຽນຟ້າ ມັນກໍຕ້ອງເປັນຂອງກະຊວງຫຼືຫ້ອງການຕ່າງໆຂອງລັດຖະບານ ສ່ວນໜຶ່ງ ກໍມີທີ່ວ່າພະນັກງານເນາະຢູ່ບັນດາຫ້ອງການຕ່າງໆ ເອົາໄປເປັນຂອງບຸກຄົນ ແຕ່ວ່າໃສ່ປ້າຍຟ້າເພື່ອຫຼີກລ້ຽງ ບໍ່ໃຫ້ໄດ້ເສຍພາສີ ການຊຳລະຄ່າທາງບໍ່ ອີຫຍັງຕ່າງໆ ຫຼືວ່າເອົາໄປນຳໃຊ້ອຳນວຍຄວາມສະດວກໃຫ້ຕົນເອງຫັ້ນໜາ ຄັນເປັນລົດປ້າຍຟ້າ ທາງເຈົ້າໜ້າທີ່ ກໍບໍອັນນັ້ນປານໃດຫັ້ນໜາ.”

ນອກຈາກນັ້ນ ເຈົ້າໜ້າທີ່ຂອງລັດ ທີ່ບຳນານແລ້ວ ທີ່ອອກການແລ້ວ ກໍນຳເອົາລົດຂອງລັດໄປໃຊ້ສ່ວນຕົວເລີຍ ກໍມີຫຼາຍ; ຕົວຢ່າງຢູ່ແຂວງສາລະວັນ ປັດຈຸບັນ ມີອາດີດພະນັກງານຂອງລັດເຖິງ 50 ຄົນ ເຊິ່ງສ່ວນຫຼາຍເຄີຍເຮັດວຽກໃນຂັ້ນແຂວງ ຍັງໃຊ້ລົດຂອງລັດຢູ່; ເມື່ອອອກໄປແລ້ວ ເຈົ້າໜ້າທີ່ບາງຄົນ ກໍເອົາລົດປະຈຳຕຳແໜ່ງຂອງຕົນ ອອກໄປນຳ ເອົາໄປໃຊ້ສ່ວນຕົວເລີຍ ບໍ່ຍອມສົ່ງຄືນໃຫ້ແກ່ພັກລັດ ຈົນເຮັດໃຫ້ຫ້ອງການຂາດເຂີນຍານພະຫະນະ. ບໍ່ເທົ່ານັ້ນ ອາດີດເຈົ້າໜ້າທີ່ເຫຼົ່ານີ້ ຍັງຂຽນຄຳຮ້ອງຂໍໃຊ້ລົດລັດສືບຕໍ່ໄປ ໂດຍໃຫ້ເຫດຜົນວ່າ ພວກເຂົາ ໄດ້ເຮັດວຽກໃຫ້ພັດລັດເປັນເວລາດົນນານ ແລະກໍໄດ້ສ້າງຜົນງານອັນໃຫຍ່ໂຕໃຫ້ແກ່ການປະຕິວັດ.

ເຈົ້າໜ້າທີ່ທີ່ກ່ຽວຂ້ອງທ່ານໜຶ່ງຢູ່ແຂວງສາລະວັນ ອະທິບາຍຕື່ມວ່າ ເຈົ້າໜ້າທີ່ບຳນານຫຼາຍຄົນ ໄດ້ຂຽນຄຳຮ້ອງມາ ຂໍເອົາລົດລັດໄປໃຊ້ສ່ວນຕົວ ແຕ່ບັນຫາມີຢູ່ວ່າ ຫ້ອງການຂອງລັດ ບໍ່ສາມາດອະນຸຍາດ ເພາະທາງຫ້ອງການ ກໍຂາດເຂີນຍານພະຫະນະ.

“ກໍມີແຕ່ພະນັກງານທີ່ເຂົ້າບຳນານແນ່ຫຼືວ່າກຽມສິເຂົ້າບຳນານ ມີແຕ່ວ່າເພິ່ນສະເໜີຄຳຮ້ອງມາໃຫ້ຄະນະກຳມະການເພິ່ນຄົ້ນຄວ້າຫັ້ນນ່າ ພວກເຮົາກໍອະທິບາຍໃຫ້ເຂົາແລ້ວວ່າ ລົດພະແນກການໃດກໍບໍ່ພໍ ເຮົາກໍບໍ່ສາມາດສະສາງໃຫ້ເຂົາໄດ້ເພາະວ່າເຮົາກໍເອົາຢູ່ໃນກຳໜົດຂອງ 599 ຫັ້ນວ່າ ພະແນກໜຶ່ງ ຕ້ອງມີລົດຫ້າຄັນບໍ່ ພະແນກໃຫຍ່ 7 ຄັນບໍ່ຫັ້ນນ່າ; ຖ້າມັນບໍ່ພໍ ເຮົາສິໄປສະສາງອອກມັນກໍບໍ່ໄດ້.”

ສ່ວນເຈົ້າໜ້າທີ່ຂັ້ນເມືອງທ່ານໜຶ່ງ ກ່າວວ່າ ເຈົ້າໜ້າທີ່ຂັ້ນເມືອງໜ້ອຍຄົນ ທີ່ບຳນານ  ແລ້ວນຳເອົາລົດຂອງລັດໄປໃຊ້ສ່ວນຕົວ; ສ່ວນຫຼາຍແມ່ນເຈົ້າໜ້າທີ່ພະແນກຕ່າງໆຂອງຂັ້ນແຂວງ ເມື່ອອອກໄປແລ້ວ ກໍເອົາລົດລັດໄປເລີຍ ດັ່ງເຈົ້າໜ້າທີ່ຫ້ອງການ ການເງິນຂອງເມືອງໜຶ່ງໃນແຂວງຫົວພັນ ໄດ້ກ່າວວ່າ:

“ມັນມີໜ້ອຍສິນ່າ ເມືອງຫັ້ນນ່າ ມັນບໍ່ຄືບັນຫາພະແນກການ ບັນດາພະແນກການສ່ວນຫຼາຍເຂົາບຳນານ ເຂົາຈະປ່ຽນເບິດ ສ່ວນຫຼາຍຜູ້ບຳນານເຂົາເອົາໄປເບິດ ສ່ວນປະເພດລົດໃຫຍ່ຫຍັງນີ່ ພະແນກເບິດ.”

ຊາວນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນຜູ້ໜຶ່ງ ກໍມີຄຳເຫັນວ່າ ຕາມລະບຽບຫຼັກການແລ້ວ ຄົນທີ່ຂັບລົດຂອງລັດ ກໍຕ້ອງແມ່ນເຈົ້າໜ້າທີ່ຫຼືພະນັກງານຂອງລັດ; ແຕ່ໃນສະພາບຄວາມເປັນຈິງ ຄົນທີ່ຂັບລົດປ້າຍສີຟ້າ ອາດບໍ່ແມ່ນເຈົ້າໜ້າທີ່ຂອງພັກລັດເລີຍ.

“ທີ່ຜ່ານມາ ກໍມີປ້າຍຟ້າ ທີ່ເຮັດໃຫ້ພະນັກງານລັດຫັ້ນນ່າ ແຕ່ຫຼັງໆມານີ້ ກໍບໍ່ແນ່ໃຈ ເພາະວ່າເຮົາກໍບໍ່ຮູ້ວ່າ ຜູ້ຂັບຫັ້ນຄົນລັດບໍ່ຫຼືວ່າຈັງໃດຫັ້ນນ່າ.”

ຢູ່ແຂວງຜົ້ງສາລີ ເຈົ້າໜ້າທີ່ກໍຍອມຮັບວ່າ ການຄຸ້ມຄອງລົດລັດ ກໍມີຄວາມຫຍຸ້ງຍາກຄືກັນກັບແຂວງອື່ນໆຂອງລາວ; ສາເຫດໃຫຍ່ ກໍແມ່ນ ພະນັກງານບໍານານ ເອົາລົດລັດໄປໃຊ້ສ່ວນຕົວນັ້ນເອງ. ພະນັກງານບໍານານຫລາຍຄົນອ້າງວ່າ ພວກເຂົາເປັນພະນັກງານເກົ່າແກ່ຂອງລັດ, ບໍ່ໄດ້ນະໂຍບາຍຫຍັງ ຫລັງຈາກອອກກິນເບັ້ຍບໍານານແລ້ວ ດັ່ງນັ້ນ ຈຶ່ງຢາກຂໍນະໂຍບາຍຈາກຂັ້ນເທິງ ຂໍອະນຸຍາດນຳເອົາລົດລັດນັ້ນໄປໃຊ້ຕໍ່. ນັ້ນແມ່ນຄໍາເວົ້າ ຂອງເຈົ້າໜ້າທີ່ທ່ານນຶ່ງຂອງແຂວງຜົ້ງສາລີ ທີ່ໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມກອງປະຊຸມເຜີຍແຜ່ຂໍ້ຕົກລົງຂອງນາຍົກ ລັດຖະມົນຕີ ແລະແຈ້ງການຂອງກະຊວງການເງິນ ກ່ຽວກັບການຄຸ້ມຄອງລົດຂອງລັດ.

ເຈົ້າໜ້າທີ່ທ່ານນີ້ ກ່າວຕໍ່ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີ ໃນມື້ວັນທີ 11 ມິຖຸນາ 2024 ນີ້ຕື່ມວ່າ:

“ຄວາມຫຍຸ້ງຍາກກໍແມ່ນຢູ່ ພະນັກງານນີ້ເຂົາເຈົ້າໄດ້ຮັບເຂົ້າບໍານານແລ້ວ ແຕ່ວ່າບໍ່ທັນປົດປ້າຍ ເຂົາເຈົ້າຂໍໄປນໍາໃຊ້ຊົ່ວຄາວໄປກ່ອນຫັ້ນນ່າ ພວກເຮົາທາງຄະນະຮັບຜິດຊອບ ກໍໄດ້ເລັ່ງທວງຢູ່ ຖອດປ້າຍ ແຕ່ວ່າພະນັກງານເກົ່າແກ່ທີ່ຜ່ານມາຫັ້ນ ບາງທ່ານບາງສະຫາຍ ກໍຢູ່ຂັ້ນເມືອງຫັ້ນນ່າ ເຊັ່ນນີ້ກໍ ຖືວ່າການຖອດຖອນນີ້ກໍຫຍຸ້ງຍາກຫັ້ນນ່າ ເຂົາວ່າຜົນງານທີ່ເຮັດຜ່ານມາ ຍັງບໍ່ທັນ ອັນນ່າໄດ້ນະໂຍບາຍຫັ້ນນ່າ ຈາກນີ້ເຂົາເຈົ້າກໍເອົາໄປໃຊ້ເພື່ອວ່າຈະຂໍນະໂຍບາຍ ຖ້າວ່າໄດ້ນະໂຍບາຍແລ້ວ ເຂົາເຈົ້າກໍສິປົດປ້າຍຄືນຫັ້ນນ່າ ເພິ່ນກໍບໍານານແລ້ວ ເປັນນະໂຍບາຍອີ່ຫຍັງ ກໍບໍ່ມີແລ້ວບາດນີ້ ເພິ່ນຂໍ ຂໍນະໂຍບາຍເລີຍ ຂໍເປັນລົດທີ່ວ່າເພິ່ນຂີ້ຫັ້ນເນາະ ບາດນີ້ສິໄປຕິດ QR Code ກໍບໍ່ຊ່າງຕິດ ບາດນີ້ເພິ່ນຂໍນະໂຍບາຍ ພົບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກນໍໂຕນີ້.”

ທ່ານກ່າວຕື່ມວ່າ ຖ້າຫາກພະນັກງານບໍານານ ເອົາລົດຂອງລັດ ໄປໃຊ້ສ່ວນຕົວຫຼາຍ ຈະເຮັດໃຫ້ຂະແໜງການຕ່າງໆຂອງລັດ ບໍ່ມີລົດໃຊ້ພຽງພໍ.

“ຂະເຈົ້າກໍຢາກຫັນກຳມະສິດຂອງຂະເຈົ້າ ໂດຍທີ່ຂະເຈົ້າເຄີຍໃຊ້ມາແລ້ວ ໃນລັກຊະນະນັ້ນ ຢາກນະໂຍບາຍ ຂໍຫັນສິດ ຫັນສິດເປັນຂອງສ່ວຍໂຕ ມີຫຼາຍຄົນເຕີບໃດ໋ ແຕ່ເພິ່ນມີແຈ້ງການວ່າ ບໍ່ໃຫ້ຫັນ ຂະແໜງການໃດທີ່ວ່າ ບຳນານແລ້ວແລະຂະແໜງການນັ້ນ ບໍ່ມີພາຫະນະຮັບໃຊ້ ເພິ່ນບໍ່ໃຫ້ຫັນ ກໍອອກແຈ້ງການແນວນັ້ນ ແຕ່ກີ້ ກໍຍັງມີຢູ່ ຄົນທີ່ນຳເອົາໄປນຳໃຊ້.”

ກ່ຽວກັບການນຳໃຊ້ລົດຂອງລັດ ປະເທດລາວ ກໍມີກົດລະບຽບຄຸ້ມຄອງຫຼາຍສະບັບ ເຊັ່ນມາດຕາທີ່ 15 ຂອງດຳລັດວ່າດ້ວຍລົດຂອງລັດສະບັບປີ 2021 ບົ່ງໄວ້ວ່າ ລົດລັດເປັນກຳມະສິດຂອງລັດ ແປວ່າ ລົດລັດກໍເປັນຂອງລັດ ບໍ່ແມ່ນຂອງສ່ວນຕົວບຸກຄົນໃດບຸກຄົນໜຶ່ງ. ລັດມີສິດເອົາລົດຂອງລັດຄືນຈາກເຈົ້າໜ້າທີ່ ທີ່ເສັຍຊີວິດໄປ ທີ່ຖືກປົດອອກຈາກໜ້າທີ່ຕຳແໜ່ງ ລາອອກ ຫຼືທີ່ອອກກິນເບັ້ຍບຳນານ.

ແຕ່ໃນຂະນະດຽວກັນ ມາດຕາທີ່ 20 ຂອງດຳລັດສະບັບນີ້ ກໍກຳນົດໄວ້ວ່າ ລັດມີສິດຂາຍລົດຂອງລັດ ທີ່ເກົ່າແກ່ແລະເປ່ເພໃຫ້ບຸກຄົນໃດກໍໄດ້ ຕົວຢ່າງມີສິດຂາຍລົດໃຫຍ່ ທີ່ມີອາຍຸໃຊ້ງານເກີນ 10 ປີ ແລະລົດຈັກ ທີ່ມີອາຍຸເກີນຫ້າປີ.

ບໍ່ເທົ່ານັ້ນ ນາຍົກລັດຖະມົນຕີລາວ ກໍມີຂໍ້ຕົກລົງ ລົງວັນທີ່ 28 ທັນວາ 2023 ຫ້າມໂອນລົດຂອງລັດໃຫ້ບຸກຄົນຫຼືນິຕິບຸກຄົນຢ່າງເດັດຂາດ ແລະຫ້າມອອກປ້າຍລົດຂອງລັດໃຫ້ແກ່ບຸກຄົນ ທີ່ຢູ່ນອກການຈັດຕັ້ງຂອງພັກຂອງລັດຢ່າງເດັດຂາດ.