شىنجاڭ ئۇنىۋېرسىتېتىدا ئۇيغۇر تىلى ئىشلىتىلمەيدۇ
2004.10.19
بۇ يىل 9-ئايدا ئۇيغۇر ئېلىدىكى ئەڭ ئالى بىلىم يۇرتى ھېسابلانغان شىنجاڭ ئۇنىۋېرسىتېتىنىڭ قۇرۇلغانلىقىنىڭ 80 يىللىقى ناھايىتى داغدۇغىلىق ھالدا تەبرىكلەندى.
خەۋەرلەرگە قارىغاندا بۇ قېتىمقى خاتىرىلەش پائالىيىتىدە ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونىنىڭ ئاساسىي خىزمەت تىلى دەپ ئېتىراپ قىلىنغان ئۇيغۇر تىلى ئىشلىتىلمىگەن. پۈتۈن پائالىيەتلەر تولۇق خىتاي تىلىدا ئېلىپ بېرىلغان ئىكەن. شىنجاڭ ئۇنىۋېرسىتېتىنىڭ ئىنتېرنېت سەھىپىسىدە بۇ قېتىمقى خاتىرىلەش پائالىيىتىنىڭ ئومۇمى ئەھۋالىنىڭ سىن ئالغۇ پلاستىنكىسى قويۇلغان بولۇپ، مەزكۇر پىلاستىنكىدىن مەلۇم بولۇشىچە خاتىرىلەش پائالىيىتى قويۇق خىتاي تىلى ۋە خىتاي مەدەنىيىتى تۈسى ئالغان . ئۇيغۇرلار ۋە ئۇيغۇر ئالى مەكتەپ ئوقۇتقۇچى -ئوقۇغۇچىلىرىنىڭ ھاياتىنى ئەكس ئەتتۈرىدىغان ھېچقانداق پروگراممىلار تەييارلانغانمىغان. پەقەت ئۆزبېك ناخشىچىسى شامىل شاكىر، ئۇيغۇر ناخشىچىسى ئىززەت ۋە باشقا بىرقانچەيلەننىڭ خىتاي تىلىدا ئېيتقان ناخشىلىرىدىن باشقا بارلىق سەنئەت نومۇرلىرى خىتاي ئوقۇتقۇچى-ئوقۇغۇچىلار تەرىپىدىن كۆرسىتىلگەن.
شىنجاڭ ئۇنىۋېرسىتېتىدا ئۇيغۇر تىلىدا ئوقۇتۇش ئىشلىرى ئەمەلدىن قالدۇرۇلغاندىن كېيىن، ئۇيغۇرلارنىڭ نارازىلىق كەيپىياتلىرى ئەۋجى ئالغان بولۇپ، ئەلۋەتتە ،ھېچكىممۇ ئۆز نارازىلىقىنى ئاشكارا بىلدۈرەلمەيدۇ. ئەمما، ئامېرىكىدا ياشاۋاتقان شىنجاڭ ئۇنىۋېرسىتېتىنىڭ سابىق ئوقۇتقۇچىلىرىدىن قاھار بارات، تۇغلۇق ئابدۇراززاق ۋە شۆھرەت سەيدەخمەت قاتارلىقلار 60 يىللاردىن بۇيان ئۇيغۇر تىلىدا دەرس ئۆتۈش ئەنئەنىسى تىكلەنگەن بۇ ئالى بىلىم يۇرتىدا ئۇيغۇر تىلىنىڭ ئىشلىتىلىشتىن توختاپ قېلىشىنىڭ ئۇيغۇر مەدەنىي-مائارىپى ئۈچۈن زور يوقىتىش ئىكەنلىكىنى ئىلگىرى سۈردى.
مۇناسىۋەتلىك ماقالىلار
- ئۇيغۇر ئېلىدىكى خىتايچە ئوقۇتۇلىدىغان مىللىي ئوقۇغۇچىلارغا سىياسىي ئىدىيىۋﯤ تەربىيە كۈچەيتىلمەكتە
- ئۇيغۇر ئېلىدىكى مەكتەپلەردە خىتاي مىللي روھ تەربىيىسى كۈچەيتىلمەكتە
- شىنجاڭ ئۇنىۋېرسېتى قۇرۇلغانلىقىنىڭ 80 يىللىق خاتىرىلەش مۇراسىمى ئۆتكۈزۈلدى
- خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ مائارىپنى خىتايلاشتۇرۇش سىياسىتى ھەققىدە سۆھبەت
- خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ ئۇيغۇر ئېلىدىكى خىتايلاشتۇرۇش سىياسىتى
كۆپ كۆرۈلگەن خەۋەرلەر
RFA
- فىرانسىيە ئاگېنتلىقى ئۇچۇرىنى ئالالمىغان ئابدۇقاھار ئەبەيدۇللانىڭ 15 يىللىق قاماقتا ئىكەنلىكى دەلىللەندى
- كېلەچەك پارتىيەسى مۇئاۋىن رەئىسى ئۈمىت ياردىمچى: «پىرېزىدېنت ئەردوغاننىڭ ب د ت دە ئۇيغۇرلارنى تىلغا ئېلىشى ياخشى ئىش، لېكىن يېتەرلىك ئەمەس»
- دولقۇن ئەيسا بىلەن رىزۋانئاي خانىم خىتاينىڭ ئۇيغۇر رايونىدىكى ئىرقىي قىرغىنچىلىقىنى ئاقلىغان ماقالىغا قارشى رەددىيە ئوبزورى ئېلان قىلدى
- ب د ت نىڭ نيۇ-يوركتىكى باش شىتابى ئالدىدا خىتاي ھۆكۈمىتىگە قارشى نامايىش ئېلىپ بېرىلدى
- خىتايدىكى ئىشسىزلىقنىڭ سەۋەبى ئىقتىسادىي چۆكۈشتىن ئەمەس، بەلكى خىتاينىڭ «ئۇيغۇر سىياسىتى» سەۋەبىدىندۇر