"ява кәптәр" (2)
2005.04.11
Сөз әркинлики алла таала тәрипидин инсанларға беғишланған әң дәсләпки соғиларниң бири. Инсанларму уни кишилик һоқуқниң әң асаслиқ елеминтлириниң бири дәп тонуп, сөз әркинликигә һөрмәт қилмиған җайларда кишилик һоқуқтин сөз ечиш мумкин әмәсликини тәкитләп кәлмәктә.
Лекин, бәзи дөләтләр һелиму кишилик һоқуқниң кәм болмиса болмайдиған бир тәркибий һесабланған сөз әркиниликини боғуш арқилиқ, уларни һәтта ойлаш вә пикир қелиш һоқуқидинму мәһрум қалдурмақта.
Уйғур шаир вә язғучиси нурмуһәммәт ясинниң "ява кәптәр" намлиқ һекайиси түпәйлидин, хитай һөкүмити тәрипидин қолға илинип, он йиллиқ қамақ җазасиға һөкүм қилинғанлиқи, кишиләрниң сөз әркинликиниң дәпсәндә қилиниватқанлиқиниң дунядики әң қәбиһ мисали болалайду .
Нурмуһәммәт ясинниң мәзкур әсири "қәшқәр әдәбияти" ниң 2004 - йиллиқ 5 - саниға бесилған болуп, норуз әдәбият мукапатиға йолланған икән.
Хитай һөкүмити , әсәрниң аптори нурмәмәт ясинни 10 йиллиқ қамақ җазасиға һөкүм қилғандин сирт, "қәшқәр әдәбияти" ниң 2004 - йиллиқ 5 - санини йиғивелиш арқилиқ, кәң уйғур аммисини мәзкур әсәрни оқуш һоқуқидин мәһрум қалдурди.
Ролларда
ява кәптәр – өмәр қанат кәптәрниң аниси – пәридә йеши чоң кәптәр – илтәбир яш кәптәр – әркин бала кәптәр – гүлчеһрә
Кириштүргүчи – пәридә
Мунасивәтлик мақалилар
- "ява кәптәр" (3)
- "ява кәптәр" (1)
- Хитай һөкүмити шаир нурмәмәт ясинни қолға алғанлиқини етирап қилди
- Хитай һөкүмити язғучи нурмуһәммәт ясинни 10 йиллиқ қамақ җазасиға һөкүм қилди
- язғучи нурмуһәммәд ясин (өркиши) хитай даирилири тәрипидин қолға елинди
- Нурмуһәммәд ясин хитай сот мәһкимисиниң һөкүмигә қайил болмиди
Уйғур кишилик һоқуқи һәққидики доклатлар
- Кишилик һоқуқ тәшкилатлири: уйғурларға қаритилған диний бесим күчлүк
- Америка ташқи ишлар министирлиқи "2004 - йиллиқ дөләтләрдики кишилик һоқуқ вә демократийини илгири сүрүш доклати" ни елан қилди
- Америка ташқи ишлар министирлиқи йиллиқ кишилик һоқуқ доклатини елан қилди
- Хәлқара кәчүрүм тәшкилати доклати: хитай чағанниң алдидики 2 һәптидә 200 кишини атти
Көп көрүлгән хәвәрләр
RFA
- Шинҗаң һөкүмити йеқинда тәмбур чалған уйғур қизниң видийосини тартқан хитай сәнәткарни җазалиған
- Хитай һөкүмити уйғур сәнәткарларни явропада оюн қойғузуп уйғур ирқий қирғинчилиқини ююшқа урунған дәп әйибләнмәктә
- Әркин асия радийоси уйғур бөлүми: хитайниң уйғурлар үстидики шәпқәтсиз һөкүмранлиқиниң зулмәтлирини йерип өткүчи нур
- Уйғур кишилик һоқуқ қурулуши хәлқаралиқ меһманхана зәнҗирлириниң уйғур районида кеңийиватқанлиқини әйибләп доклат елан қилди
- Хитайниң америка билән сода урушини давамлаштуриши өзиниң иқтисадиға зор қийинчилиқ елип келидикән