Téd kruz: “Shinjangdiki irqiy qirghinchiliqqa jawabkar xitay emeldarliri ismini yoshurush we kechürüm qilinish hoquqigha érishelmeydu”
2021.04.22
Amérika kéngesh palata ezasi téd kruz 21-aprél öz tor bétide bayanat élan qilip, Uyghur rayonidiki irqiy qirghinchiliqqa jawabkar xitay emeldarlirining buningdin kéyin ismini yoshurush we kechürüsh qilinish hoquqigha érishelmeydighanliqini bildürgen. Bayanatta mundaq déyilgen: “Xitay kompartiyesi shinjangdiki Uyghurlargha irqiy qirghinchiliq yürgüzüwatidu. Amérika buninggha süküt qilmaydu. Bu zorawanliqqa jawabkar bolghan xitay kompartiyesi ezaliri buningdin kéyin ismini yoshurush we kechürüm qilinish hoquqigha érishelmeydu. Men xizmetdashlirimning xitay kompartiyesining mejburiy bala chüshürüsh we ayallarni tughmas qiliwétish qatarliq wehshiy jinayetlirige taqabil turush üchün jiddiy heriketke ötkenlikige rehmet éytimen”.
Buningdin ilgiri amérika kéngesh palatasi tashqiy munasiwet komitéti hazirlighan “Istratégiyelik riqabet qanuni” da téd kruzning Uyghur we bashqa az sanliq milletlerge irqiy qirghinchiliq yürgüzüshke jawabkar xitay emeldarlirining jinayitini sürüshtürüshke da'ir ikki türlük teshebbusi otturigha qoyulghan. Mezkur komitét maqullighan axirqi qanun layihesi xitayning lagérdiki ayallargha basqunchiliq qilish we mejburiy bala chüshürüsh, tughmasliq opératsiyesi qildurush we bashqa hamildarliqtin saqlinish usullirini qollinishqa mejburlash qatarliq qilmishlirigha mes'ul xitay emeldarlirini jazalash tedbirlirini öz ichige alidiken. Téd kruz bu qanun layihesige yene bir tüzitish layihesi qoshqan bolup, uningda xitayning bigunah Uyghurlarni qamash, qiynash, basqunchiliq qilish we Uyghurlarning köpiyishini cheklesh jinayitige chétishliq xitay emeldarlirining hemmisini jazalash meqset qilin'ghan.
Amérika kéngesh palatasi tashqiy munasiwet komitéti otturigha qoyghan tüzitish layihesi téd kruzning siyasiy teshebbuslirini ilgiri sürüsh rolini oynaydighan bolup, uningda Uyghurlar mesilisidin bashqa yene teywen mesilisi, eqliy mülük hoquqi mesilisi, xitayning qoligha chüshüp qalghan holliwodning özini özi nazaret qilish hoquqini cheklesh mesilisige da'ir qanun layiheliri bar iken.
Amérika kéngesh palata ezasi téd kruz xitay hökümitining Uyghurlargha yürgüzüp kéliwatqan kishilik hoquq jinayetlirige izchil qarshi turup kéliwatqan bolup, 2019-yil kommunist xitayning Uyghurlarni basturushigha yardem bergen shirketlerni jazalash herikitige rehberlik qilghanidi.