Awstraliye-xitay munasiwiti yiriklishishke yüzlenmekte
2021.04.26
Awstraliye tashqiy ishlar we soda ministiri fransis adamson xanim yéqinda özlirining xitay hökümiti bilen bolghan munasiwitide bir qatar yiriklikke mensup amillarning mewjut boluwatqanliqini alahide tekitligen.
“Awstraliye radiyo shirkiti” ning 25-apréldiki xewiride éytilishiche, adamson xanim bu heqte ehwal tonushturup xitay hökümitining “Awstraliye bilen bolghan hemkarliq heqqidiki söhbetni eslige keltürüshtin awwal dölet bixeterlik mesililirige da'ir achquchluq mesililerde muresse qilishni xalaymiz” dégenlikini bildürgen. Melum bolushiche, ikki terep otturisidiki munasiwetning jiddiylishishi awstraliye hökümiti yéqinda wiktoriye ölkisi bilen xitay otturisidiki “Bir belwagh bir yol qurulushi” gha da'ir türlerni bikar qilghandin kéyin yuquri pellige chiqqan. Xitay tashqiy ishlar ministirlikining bayanatchisi wang wénbin bu heqte söz qilip: “Biz awstraliye hökümitining bu xataliqning ornini toldurup, tuyuq yoldin qaytishini, shu arqiliq alliqachan yamanliship bir yerge barghan awstraliye-xitay munasiwitini téximu éghir ehwalgha chüshürüp qoymasliqini ümid qilimiz,” dégen.
Adamson xanim xitay hökümitining bu xildiki mu'amilisini awstraliyediki her sahe kishilirige uqturup qoyush bilen birge adélayd uniwérsitétida sözligen nutqida “Biz dunyawiy bixeterlik we güllinish menzirisini körüsh üchün ortaq qa'idilerge mehkem emel qilishimiz lazim” dégen.
Melum bolushiche, awstraliye puqraliqidiki hemde menggülük olturum hoquqi bérilgen bir qisim Uyghurlarning xitay ijra qiliwatqan zor kölemlik tutqunning qurbanliri bolushimu ikki terep otturisidiki diplomatik alaqige belgilik tesirlerni körsetken iken.