Filippin prézidéntining xitaygha yéqinlishishi amérikining diqqitini qozghimaqtiken

Filippin prézidénti rodrigo dutérté 18-öktebirdin bashlap xitaydiki 4 künlük dölet ziyaritige teyyarlan'ghan bolup, xitay taratquliri uning sözliridin neqil keltürüp, “Filippin uzaq mezgillik ittipaqdishi amérikidin ayrilip, xitay bilen birleshme herbiy manéwir élip bérishni xalaydu,” dégen.

Shinxwa agéntliqi dutérténing xitaydiki dölet ziyaritini bashlashtin ilgiri özlirining mexsus ziyaritini qobul qilghanliqini, uning “Peqetla xitay bizge yardem qilalaydu,” dégenlikini ilgiri sürgen. Xongkongdiki sumurgh téléwiziyisimu, “Filippin prézidénti dutérté xitay we rusiye bilen birlikte birleshme herbiy manéwir ötküzüshni xalaydu,” dep xewer bergen.

Birleshme agéntliqning xewer qilishiche, dutérté filippinning bundin kéyin amérika bilen bolghan herqandaq hemkarliqtin chékinip chiqip, xitay we rusiye bilen bolghan herbiy hemkarliq sépige kirishni xalaydighanliqini bildürgen.

Dutérténing filippinni diplomatiye we tashqi siyaset jehettin diramatik burulushqa bashlap kétiwatqanliqi amérikining diqqitini qozghimaqtiken. Közetküchiler, eger filippin rastinla amérika bilen bolghan uzaq mezgillik ittipaqdashliqtin waz kéchip xitaygha mayillashsa, bu amérikining asiya-tinch okyandiki menpe'etige selbiy tesir körsitidu. U halda amérikimu buninggha süküt qilmaydu, dep hésablimaqtiken.

Melumki, yéqinqi bir esirdin buyan filippin izchil halda amérikining asiya we tinch okyan rayonidiki eng yéqin ittipaqdishi bolup kelgen. Ularning arisidiki qoyuq munasiwet yéqinda amérikining filippin prézidénti dutérténi urush jinayiti bilen eyiblishidin kéyin yamanlashqan. Dutérté hetta amérika prézidénti obamani éghizini buzup haqaretligen. U yéqinda shinxwa agéntliqining ziyaritini qobul qilghanda: “Xitay méni ezeldin tenqid qilghini yoq, belki bizge yardem qiliwatidu,” dégen.