Amérika xitayning jenubiy déngizda ilgiri sürüwatqan “Igilik hoquqining mutleq köp qismini qanunsiz,” dep jakarlidi
2020.07.14
Tramp hökümiti xitayning jenubiy déngizda ilgiri sürüwatqan “Igilik hoquqining mutleq köp qismini qanunsiz,” dep jakarlidi.
Amérika tashqi ishlar ministiri mayk pompéyo 13-iyul düshenbe küni bu heqte mexsus bayanat berdi. U bayanattiki sözide: “Béyjingning jenubiy déngizning köp qisim jayliridiki bayliq menbelirining özige tewelikini ilgiri sürüshi pütünley qanunsiz, u bu menbelerni kontrol qilish üchün zomigerlik qiliwatidu,” dégen.
Pompéyo sözide yene munularni tekitligen: “Dunya béyjingning jenubiy déngizgha xuddi özining déngiz impériyesidek mu'amile qilishigha yol qoymaydu. Amérika sherqiy-jenubiy asiyadiki ittipaqdashliri we shérikliri bilen bir septe turup, ularning déngiz bayliqliri heqqidiki xelq'ara qanunlar boyiche békitilgen igilik hoquqini qoghdashta ching turidu.”
Xitay hökümiti 1 milyon 300 ming kwadrat in'gliz mili kélidighan we dunyadiki intayin muhim déngiz yoli bolghan jenubiy déngizning tamamining dégüdek özige tewelikini ilgiri sürüp, malaysiya, filippin, wiyétnam, bruni we teywen qatarliq dewager dölet we rayonlargha qarita zomigerlik heriketlirini kücheytken, shundaqla ötken bir qanche yilda sün'iy arallarni berpa qilip, uni herbiyleshtürgen idi.
Amérika döletlik ammiwi radiyosining xewer qilishiche, amérika hazirghiche jenubiy déngizgha köp qétim herbiy paraxot we köreshchi ayropilanlirini ewetish arqiliq rayonning xelq'aragha ochuqluqini tekitligen bolsimu, biraq uyning jenubiy déngizning igilik hoquqi kürishidiki meydani éniq bolmay kelgen. Shunga tashqi ishlar ministiri mayk pompéyoning düshenbe künidiki nutqi amérikaning bu heqtiki meydanini tunji qétim resmiy halda ipadilishi bolup hésablinidiken.
Mezkur weqening amérika-xitay ikki dölet munasiwetlirini yenimu jiddiyleshtüridighanliqi mölcherlenmekte. Xitayning washin'gtondiki bash elchixanisining bayanatchisi özlirining buninggha qet'iy qarshi turidighanliqini éytqan we amérika terepning rayon tinchliqi we muqimliqigha buzghunchiliq qiliwatqanliqini ilgiri sürgen.