Xitay taratqulirida “Lopnurluqlar” we “Dolanliqlar” Uyghurlardin ayrim étnik guruppidek teshwiq qilin'ghan
2023.05.03
“Xitay xewerliri” torining xewirige qarighanda, “1-May emgekchiler bayrimi” mezgilide xitay sayahetchiliri “Döletlik A4 derijilik sayahet rayoni” bolghan “Lopnurluqlar kenti” ni sayahet qilghan.
Lopnor nahiyesidiki “Lopnurluqlar kenti” tarim oymanliqining sherqiy-shimal teripige jaylashqan bolup, alahide jughrapiyelik shara'it we qoyuq milliy medeniyet puriqigha ige jay. Halbuki bu xewerde, lopnurluqlar goya Uyghurlardin ayrim bir qewm süpitide teshwiq qilin'ghan bolup, “Lopnurluqlar bu jayda béliqchiliq, owchiliq bilen shughullinidighan, uzun ömür köridighan xelq. Ularning yerlik medeniyitini toluq qézish, ularning hékayisini téximu keng tarqitish kérek” déyilgen.
Xitay taratquliri 2019-yil 10-ayda awat nahiyeside ötküzülgen “Kösen-dolan medeniyet bayrimi” heqqide bergen bir xewiridimu, “Dolanliqlar” ni ayrim medeniyet we étnik guruppa qilip körsetken bolup, “Dolan qebilisi” dégen atalghu peyda bolghanidi.
Uningdin bashqa xitay metbu'atliri kériye Uyghurlirining bir terkibi bolghan derya boyi mehellisidiki Uyghurlarni deslepte “Yawayi ademler”, “Dunyadin xewersiz iptida'iy insanlar” dep xata teshwiq qilip kelgen bolup, kéyin ularni öz jayidin köchürüwetken.
Melum bolghinidek, xitayning nöwettiki teshwiqatlirida “Shinjang” dégen söz tekitlinip, “Uyghur” dégen söz meqsetlik halda istémaldin qalduruluwatqan bolup, Uyghur rayonigha sayahetke kelgen xitaylargha “Shinjangda Uyghurlar asasliq millet emes, bu rayonda nurghun milletler we medeniyetler bar” dégen qarash singdürülmekchi bolghan.