Уйғур аптоном райони даирилири “уйғур мәҗбурии әмгикиниң алдини елиш қануни” ниң иҗра қилинишиға инкас билдүрди

Уйғур аптоном райони даирилири өткән һәптиниң ахири мәхсус ахбарат йиғини өткүзүп, американиң 21-июндин башлап рәсмий иҗра қилишқа башлиған “уйғур мәҗбурий әмгикиниң алдини елиш қануни” ға инкас билдүргән. Мәлум болушичә, президент байден өткән йили 12-айда имза қойған бу қанунниң өткән һәптидин башлап рәсмий иҗра қилиниши хитайниң уйғур елидики ширкәтлиринила әмәс, униң мәмликәт миқясидики ширкәтлириниму алақзадә қиливәткән. Уйғур аптоном районлуқ һөкүмәтниң баянатчиси шү гуйшияң 24-июн өткүзгән ахбарат йиғинида, американиң бу қанунни иҗра қилиштики мәқситини “шинҗаңда ишсизлиқ пәйда қилип, шинҗаңниң муқимлиқиға бузғунчилиқ қилиш” дәп әйиблигән.

Лекин америка дөләт мәҗлисиниң һәр икки палатасида мутләқ көп авазниң қоллиши билән мақулланған бу қанун, хитайниң милйонлиған уйғурни аилилиридин айрип, хитайниң уйғур ели вә ичкири ‍өлкилиридики карханиларда һәқсиз яки әрзан баһалиқ әмгәк күчи сүпитидә мәҗбурий ишлитиши, бу арқилиқ хәлқара мал тәминләш зәнҗирини зәһәрлиишгә қарши чиқирилған. Йеқинда хәлқара әмгәк тәшкилати униң уйғурлар елидики әмгәк сияситиниң “әндишә қиларлиқ” икәнликини ейтқан. Лекин шү гуйшияң ахбарат йиғинида: “бу, американиң кишилик һоқуқ намида хитайни чәклиши вә бесишиниң күчийишидур. Американиң бу һәрикитиниң қанун асаси йоқ, реаллиқ билән мас кәлмәйду, әқилгә сиғмайду, шундақла өзигә пайдисиз. Униң һәқиқий муддиаси мәҗбурий ишсизлиқ пәйда қилип, шинҗаңни муқимсизлаштуруш, хитайниң ички ишлириға арилишиш. Бу, хитайниң тәрәққиятини чәкләйдиған ғәйрий нормал хаһиш” дегән.

Мәлум болушичә, мәзкур ахбарат йиғинида йәнә “шинҗаң тиббиий университетиниң тебабәтчилик қурулуши техника институти” ниң муавин мудири нурниса ғалип, шинҗаң тәрәққият тәтқиқат мәркизи” ниң тәтқиқатчиси хәмит абдурехим, “шинҗаң баш ишчилар уюшмиси” ниң муавин рәиси чен җоңкуән қатарлиқлар даириләр сөзлигән. Хәмит абдуреим өзиниң “қәшқәр кона шәһәр наһийәсидә кәнт аһалилириниң йеза намратлиқтин қутқузуш сехиға кирип, деһқанларниң санаәт ишчилириға айланғанлиқини көргәнлики” ни ейтқан. Лекин мухәссисләр ейтишичә, хитай 2017-йилдин башлап уйғур деһқанлириниң йәр-мүлкини тартивелип, уларни хитай завутлиридики ялаңаач әмгәк күчлиригә айландурған икән.