13 яшлиқ уйғур қиз сәуди әрәбистандин хитайға қайтурулуш хәвпигә дуч кәлгән

Хәлқара кәчүрүм тәшкилати 4-апрел күни баянат елан қилип, сәуди әрәбистандин хитайға қайтурулуш хәвпигә дуч келиватқан төт уйғурниң бири әмдила 13 яшқа киргән нарсидә қиз икәнликини билдүрди.

Баянатта ейтилишичә, 13 яшлиқ бу қиз аписи бухәлчәм абла билән бирликтә мәккә шәһридә пәйшәнбә күни тутқун қилинған. Мәккә шәһәрлик сақчи даирилири уларниң пат йеқинда башқа икки уйғур билән бирликтә хитайға қайтурилидиғанлиқини ейтқан. Бухәлчәм абла 2020-йили ноябирда сәуди әрәбистанда тутқун қилинған нурмәмәт розиниң аяли болуп, нурмәмәт вә һәмдулла вәли икки йилдин бери изчил тутқунда туруп кәлгән икән. Хәлқара кәчүрүм тәшкилати оттура шәрқ вә шималий африқа бөлүминиң директори лин малуф (Lynn Maalouf) бу һәқтә сөз қилип: “уйғурлар һазир қабаһәтлик зор тутқун вә лагерлардики җисманий қийнақларға дуч келиватиду. Бу тутқун уйғурларни хитайға қайтуруш уларни қарап туруп отқа иттиргәнликтур,” дегән. Шуниңдәк сәуди даирилириниң бу уйғурларни хитайға қайтуришиға қәтий болмайдиғанлиқини, сәуди әрәбистани билән дипломатик алақиси болған дөләтләрниң бу һәқтә сөз қилишиниң муһимлиқини алаһидә тәкитлигән.

Баянаттин мәлум болушичә, нурмәмәт рози йеқинда бухәлчәм билән болған телефон сөһбитидә “мени сақчилар хитайға қайтуримиз, дәйду. Мән уларға ‛хитайға қайтурулғинимдин мушу йәрдә өлүп кәткиним әла, дедим‚ дегән икән. Уларниң йеқинда җиддә шәһридики түрмидин рияд түрмисигә йөткәп келинишиму уларни хитайға қайтуруш хизмитиниң йеқинлап қалғанлиқидин бишарәт, дәп қаралмақта икән.

Мәлум болушичә, хитай һөкүмити билән сәуди әрәбистан ‍оттурисидики иқтисадий алақә өткән йиллардин буян изчил ешип меңиватқан болуп, сәуди әрәбистан һөкүмити охшимиған хәлқара сорунларда ашкара һалда хитай һөкүмитиниң уйғурларни қирғин қилишини “терорлуқ вә диний ашқунлуққа қарши күрәштики әң үнүмлүк чарә” дәп махтап кәлмәктә икән.