Hindonéziyediki Uyghur tutqun xitaygha qayturuwétilgen
2022.09.27
2015-Yilidin buyan hindonéziye türmiside jaza mudditini ötewatqan Uyghur tutqunlardin ehmed boz'oghlan 2022-yili iyulda jaza mudditi toshup qoyup bérilgendin kéyin xitaygha qayturup bérilgen. Yéqinda hindonéziye saqchi da'iriliri yéqinda bu xewerning rastliqini delilligen.
“Bénar xewerliri” ning 27-séntebirdiki xewiride éytilishiche, hindonéziye saqchiliri uning xitaydiki qaysi sheherge qayturuwétilgenlikidin xewiri yoq ikenlikini, emma bu yil 35 yashqa kirgen hemde türkiye pasporti bilen tutulghan ehmed boz'oghlanning 1-iyul küni türmidin qoyup bérilgen haman xitaygha ötküzüp bérilgenlikini éytqan.
Xewerde éytilishiche, eyni waqitta ehmed we uning üch dosti “Saxta pasport bilen hindonéziye chégrasidin ötken hemde da'ish teshkilatigha qatnashmaqchi bolghan” dégen jinayet bilen eyiblinip qolgha élin'ghan. Uning bilen birge qolgha élin'ghan bashqa üch Uyghur yash 2020-yili hindonéziye türmisidin qoyup bérilgendin kéyin xitaygha qayturup bérilgen. Sotta ulargha qoyulghan 100 milyon rupiye (texminen yette ming amérika dolliri) jerimanini xitay hökümiti toluq töliwetken. Shu waqitta bu ücheylenmu türkiye pasporti bilen qolgha élin'ghan iken. Jakarta shehiridiki “Ashqunluq we ashqunluqqa qarshi turush tetqiqat merkizi” ning tetqiqatchisi moxadi bxakti (Moh Adhe Bhakti) bu heqte söz qilip: “Ehmedning ehwalimu ilgirikilerdin perq qilmaydu. Uning üch shérikini eyni waqitta hindonéziye hökümiti türkiyege qayturmaqchi bolghanda türkiye hökümiti buninggha unimighan idi” deydu.
Bu xildiki xitaygha qayturulghan Uyghurlarning teqdiri asasen ölüm jazasi bilen axirliship kelgen bolup, ottura asiya jumhuriyetliri yaki xitaygha qoshna bolghan döletlerdin xitaygha qayturup bérilgen Uyghur musapirlarning köpinchisi ashu xildiki échinishliq qismetke uchrighan idi.