Xitay hökümiti qeshqerni “Istratégiyelik soda merkizi” ge aylandurushqa küchimekte

“Xitay xewerliri” torining 21-iyun küni chiqarghan xewirige qarighanda, qeshqerde “13-Nöwetlik qeshqer-ottura asiya, jenubiy asiya soda yermenkisi, shénjén xelq'ara medeniyet igiliki tunji nöwetlik shinjang körgezmisi” échilghan.

“Qeshqer yermenkisi” 2005-yildin bashlap ötküzülüp kéliwatqan bolup, bu yilqi kölimi yuqiri pellige yetken, 23 dölet we rayondin hökümet wekilliri, xitaydiki karxanichilar ömiki bu yermenkige qatnishidiken.

Xitay soda ministirliqi tashqi soda bashqarmisidiki bir emeldarning bildürüshiche, “Qeshqer yermenkisi” alte yil üzülüp qalghandin kéyin bu qétim katta ötküzülmekchi bolghan. Bu yerdiki alte yilning xitay hökümiti 2017-yildin bashlighan irqiy qirghinchiliq yillirigha toghra kélidighanliqi diqqet qozghimaqta.

Yéqindin buyan xitay metbu'atlirida qeshqer heqqidiki xewerler köpiyip qalghan bolup, qeshqerning Uyghur rayonidiki istratégiyelik tereqqiyat orni alahide gewdilendürülmekte. Qeshqerning ichkiri xitaygha, ottura asiyagha we pakistan'gha tutashqan soda yolliri, “Jenubiy shinjang sayahetchiliki” ni tereqqiy qildurushtiki ewzelliki köplep teshwiq qilinmaqta.

Uyghur medeniyitining böshüki dep qarilidighan qeshqer shehiri xitay hökümitining 2000-yillardin bashlapla chéqip özgertish nishanigha, qeshqerning oghul-qizliri bolsa ichkiri zawutlargha emgek küchi yötkesh obyéktlirigha aylan'ghanidi. Ötken yil ashkarilan'ghan “Shinjang saqchi höjjetliri” diki melumatlargha köre, qeshqerdin tutqun qilin'ghan Uyghurlar shangxeyge, shénjin'gha, qeshqerdiki bingtu'enning tumshuq shehirige, aqsudiki bingtu'enning aral shehiri we sawen qatarliq jaylardiki bingtu'en rayonlirigha yötkelgen.

Xitay yene “Qeshqerni tereqqiy qildurush” namida bu jayning nopus qurulmisini özgertishnimu pilanlighan bolup, Uyghur aptonom rayonluq partkomning sékrétari ma shingrüy qeshqerde tekshürüshte bolghanda, “Her qaysi milletler bir-birige yughurulghan köp qatlamliq jem'iyet berpa qilish” ni tekitligenidi.