Amérikaning randi shirkiti xitay lagérlirida ghayib bolghan Uyghurlarning izini közetmektiken
2021.04.30
Amérikadiki nupuzliq tetqiqat orunliridin biri bolghan randi shirkiti amérika döletlik jughrapiye istixbarat idarisi bilen hemkarliship, sün'iy hemra süretliri arqiliq xitayning Uyghur élidiki jaza lagérlirining ehwalini tekshürmektiken. Randi shirkitining 29-april élan qilghan bu heqtiki doklatida, xitay hökümiti lagérdikilerning oqush püttürgenlikini qeyt qilsimu, lékin sün'iy hemrah süretlirining weziyetni bashqiche chüshendüriwatqanliqini bildürgen.
Randi shirkitining “Xitaydiki ghayib bolghan Uyghurlar: sün'iy hemrah süretliri némilerni chüshendürdi” mawzuliq doklatida ashkarlishiche, 2019- we 2020-yilliridin bashlap xitay hökümiti Uyghurlarni qisqa muddetlik tutup “Qayta terbiyelesh” tin uzun muddetlik qamashqa özgergen. Randi shirkitining programma analizchisi katérn frommér randi shirkiti érishken sün'iy hemrah süretliri “Bizge xitayning gherbidiki yer yüzide néme ishlarning boluwatqanliqi toghrisida éniq dellilerni berdi,” dégen.
Uning éytishiche, “Kirish ret qilin'ghan bundaq rayonda shara'itning qandaq özgiridighanliqi we tereqqiy qilidighanliqini bilish müshkül bolup, sün'iy hemrah süretliri ulargha bu uchurgha érishishning yolini échip bergen. Doklatta éytilishiche, xitay lagérlarni inkar qilsimu, biraq rayondiki bu xil orunlarning yérimi dégüdek 2020-yilning otturilirighiche izchil aktip halette bolupla qalmay, belki yene dawamliq kéngeygen.