Yawropa parlaménti qarar maqullap, ürümchi ot apitide hayatidin ayrilghanlarning sani we heqiqiy ehwalini ashkarilashni telep qildi
2022.12.16
Yawropa parlaménti 15-dékabir qarar layihesi maqullap, 24-noyabir ürümchi ot apitide hayatidin ayrilghan Uyghurlar we ularning a'ile tawabi'atliridin hal soraydighanliqi, xitay hökümitining apette hayatidin ayrilghanlarning sani, ularning qandaq ehwalda ölgenlikini ochuq-ashkara élan qilishni telep qilghan.
Yawropa parlaméntining qarar layiheside, ürümchidiki ot apitide hayatidin ayrilghanlarning Uyghur bolushigha diqqet qilghanliqi, “Bu tragédiye yawropa parlaméntining shinjang Uyghur aptonom rayonida insaniyetke qarshi jinayet yüz bermekte we bu irqiy qirghinchiliq xewpi teshkil qilmaqta, dep étirap qilghan rayondiki keng kishilik hoquq qebihliklirining parchisi” ikenliki tekitlen'gen.
Qarar layiheside mundaq déyilgen: “Ürümchi ot apitining qurbanliri we ularning a'ile tawabi'atliridin hal soraydu we ular bilen hemkarliq ichide ikenlikimizni bildüridu. Xitay hökümitini ziyankeshlikke uchrighuchilarning sani we ularning qandaq ehwalda hayatidin ayrilghanliqini ochuq-ashkara élan qilishqa chaqiridu”.
Qarar layiheside yene, COVID-19 siyasitide xelqning heq-hoquq we erkinlikini qoghdash bilen ammiwi saghlamliqni qoghdash arisida muwapiq tengpungluqni saqlashning qiyinliqini étirap qilsimu, lékin xitay xelqining négizlik erkinlik kürishide ular bilen birge turidighanliqi, xitayning nöl kowid siyasitidiki kishilik hoquq depsendichiliklirge bolghan endishilirini ipadileydighanliqi bildürülgen.
Qarar layihesining axirida yawropa ittipaqi, Uyghurlargha qaritilghan insaniyetke qarshi jinayette jawabkarliqi bar xitay emeldarlirigha we apparatlirigha, jümlidin Uyghur aptonom rayonluq partkom sékrétari ma shingrüy, sabiq sékrétari chén chüen'go, xitayning sabiq merkizi siyasiti qanun komitéti sékrétari jaw kéji, sabiq jama'et xewpsizlik ministiri gu shéngkün, merkizi birliksep bölümining emeldari xu lyenxé, shundaqla “Shinjang höjjetliri” de ismi chiqqan bashqilargha qarita qoshumche émbargo yürgüzüshke chaqirilghan.