26-Июл күни америкидики тәсири зор 6 нәпәр сенатор америка дөләт ишлири министири майк помпйоға имзалиқ мәктуп йоллап, әркин асия радиосида хизмәт қиливатқан уйғур журналистларни қоғдашни вә уларниң хитайда тутқун қилинған ата-ана, уруқ-туғқанлириниң әһвалини җиддий сүрүштүрүшни тәләп қилди.
Сенатор марк варнер башчилиқида йезилип 6 нәпәр сенатор имза қойған вә америка дөләт ишлири министири майк помпйоға тапшурулған мәзкур мәктуп дәл өткән һәптә вашингтонда ечилған «диний әркинликни илгири сүрүш йиғини» ниң 26-июлдики хуласә чиқириш күнигә тоғра кәлгән.
Мәлум болғинидәк, өткән һәптә вашингтонда өткүзүлгән «диний әркинликни илгири сүрүш йиғини» да америкиниң муавин президенти майк пәнс, америка дөләт ишлири министирлиқиниң министири майк помпйо вә америкиниң б д т да турушлуқ баш әлчиси никки һалей қатарлиқ америкиниң юқири дәриҗилик әмәлдарлири хитайниң уйғурларға қаратқан нөвәттики дәриҗидин ташқири тәқиплирини қаттиқ әйиблигән иди.
Мәктупта мундақ дейилгән: «әркин асия радийоси америкидики чәтәлләргә қарита хәвәр беридиған 5 муһим таратқуниң бири. Униң уйғур бөлүми хитайдики 12 милйондәк түркий тиллиқ уйғур аһалилиригә қарита уйғур аптоном районида күнсери начарлишиватқан кишилик һоқуқ әһвали һәққидә ишәнчлик вә тоғра болған хәвәрләрни берип кәлмәктә. Әркин асия радийоси уйғур бөлүмидики журналистларниң көп қисми америка пуқраси яки америкиниң мәңгүлүк олтурумиға еришкән кишиләрдур. Уларниң хизмити сәвәблик уларниң хитайдики ата-анилирини өз ичигә алған биваситә уруқ-туғқанлири тутқун қилинишқа, түрмигә қамилишқа яки мәҗбурий ғайиб қилинишқа учримақта. Башқа бир чәт мәмликәтниң учиға чиққан васитиләрни қоллинип америкидики әркин асия радиосиниң ишлириға мудахилә қилиши бизниң җиддий диққәт-етибаримизни қозғимақта.»
Мәктупта йәнә мундақ дейилгән: «биз җанабиңизниң америкиниң юқири дәриҗилик дипломати болуш сүпити билән хитай билән болған дипломатик алақиләрдә бу мәсилини җиддий бир мәвқәдә оттуриға елип чиқишиңизни тәләп қилимиз. Шундақла уйғур журналистларниң тутқун қилинған яки түрмигә қамалған уруқ-туғқанлириниң һазир нәдә икәнликини һәмдә уларниң һәрқандақ бир пурсәттә шәртсиз қоюп берилиши үчүн күч чиқиришиңизни сораймиз. Шуниң билән бир вақитта биз йәнә сиздин хитай һөкүмитигә бу мәсилиниң америка һөкүмити җиддий көңүл бөлүватқан вә алдинқи орунға қоюватқан бир мәсилә икәнликини ениқ билдүрүп қоюшиңизни тәләп қилимиз.»
Мәзкур мәктупни язған вә имза қойған америкидики 6 нәпәр сенатор марк варнер, кори гарденер, тим кайне, марко рубийо, едвард маркей вә стев дейнес қатарлиқлар болуп, улар америка қошма штатлиридики 100 нәпәр сенатор ичидики тәсири күчлүк сиясийонлар һесаблинидикән.
