Учтурпандики уйғур сақчи варисҗан мәмәт б д т да хитайниң “терорлуққа қарши туруш күриши” ни ақлиған

Уйғур районидики бастурушлири сәвәбидин хәлқарада, болупму бәзи ғәрб парламентлири тәрипидин “ирқий қирғинчилиқ” елип бериш билән әйиблиниватқан хитай һөкүмити уйғур сақчилирини б д т ға чиқирип, өзиниң райондики “терорлиққа қарши туруш сиясәтлири” ни ақлимақта. Хитай таратқулириниң хәвәр қилишичә, б д т кишилик һоқуқ кеңишиниң 17-март күни ‍өткүзүлгән 52-қетимлиқ йиғинида, уйғур елиниң учтурпан наһийәси отбеши сақчи понкитиниң сақчиси варисҗан мәмәт хитайға вакаләтән сөз қилип, аталмиш “шинҗаңдики зораванлиқ-терорлуқниң зиянкәшликлири” ни тонуштурған.

Бу, хитайниң уйғурларни тунҗи қетим б д т кишилик һоқуқ кеңишиниң йиғиниға екран арқилиқ яки шәхсән қатнаштуруп, өзиниң сияситини ақлиши болмисиму, лекин бу хитайниң райондики бастуруш һәрикәтлириниң алдинқи сепидин орун ‍орун алған уйғур сақчилирини тунҗи қетим б д т кишилик һоқуқ кеңишиниң йиғиниға чиқирип, бастуруш һәркитини ақлишидур.

Мәлум болушичә, варисҗан мәмәт американиң б д т да турушлуқ вәкили линда томас гренфилд 14-март күни б д т ниң ню-йорктики баш штаби бинасида өткүзүлгән “ислам вәһимиси” гә қарши туруш һәққидики хәлқара йиғинда хитайни уйғурларға қарита давамлиқ “ирқий қирғинчилиқ” вә “инсанийәткә қарши җинайәт” садир қилиш билән әйиблишиниң арқисидинла кишилик һоқуқ кеңишидә сөзлитилгән.

“хитай хәвәрлири тори” ниң билдүрүшичә, йеқинқи 13 йилдин бери отбеши сақчи понкитида вәзипә өтәп кәлгән варисҗан мәмәт йиғинда өзиниң “өткән бир қанчә йилда бир нәччә қетимлиқ бир тәрәп қилиш һәркәтлиригә қанашқанлиқи” ни билдүрүп, “өз көзүм билән көрдүмки, зораванлиқ-терорлуқ делолири нурғун бигунаһ өлүм-йетим вә зор миқдардики мал-мүлүкләрниң зийинини кәлтүрүп чиқарди, җәмийәт муқимлиқиға зор зиян елип кәлди” дегән. Хитай һөкүмити өзиниң райондики һәркитини “терорлуққа қарши туруш” дәп сүпәтлисиму, лекин америка ташқий ишлар министирлиқи вә кишилик һоқуқ тәшкилатлири униң һәркитиниң терорлуқ билән алақиси йоқлиқини билдүрмәктә.