Shi jinping pirézidént baydén'gha tramp hökümiti bilen hemkarlishidighanliqini bildürgen

Xitay kompartiyesining bash sékrétari shi jinping bilen wezipisidin ayrilish aldidiki amérika pirézidénti jow baydén 16-noyabir shenbe küni péru paytexti limada axirqi qétim uchrashqan. Ular körüshüshte tor jinayetliridin fentanilghiche, xelq'ara sodidin teywen mesilisige, jenubiy déngizdin rusiyening ukra'inagha qaratqan tajawuzchiliq urushi we shimaliy koréyening ukra'inagha esker ewetishigiche bolghan ikki dölet arisida keskin ixtilaptiki témilar heqqide söhbet élip barghan.

Xewerlerde, ikki sa'et dawamlashqan bu söhbette shi jinpingning kéler yili 1-ayda wezipe tapshuruwalidighan tramp hökümiti bilen hemkarliship ishleydighanliqini bildürgenliki qeyt qilinmaqta. Roytérs agéntliqining bildürüshiche, shi jinping bilen baydénning yette aydin buyanqi tunji qétimliq bu uchrishishi, ularning yuqiriqi keskin ixtilaptiki mesililerni axirqi qétim sözlishishi bolup hésablinidiken.

“Tinch okyan iqtisadiy hemkarliq munbiri” yighini esnasida ötküzülgen bu söhbette, shi jinping amérika-xitay munasiwetliridiki “Égiz-peslik” ni étirap qilghan bolsimu, emma “Xitayning muqim, saghlam we izchil bolghan xitay-amérika munasiwitini dawamlashturush meqsiti özgermidi” dégen.

Bu uchrishishta shi jinpingning yene “Xitay terep amérika yéngi hökümiti bilen bolghan alaqini saqlap, hemkarliqni kéngeytish we aridiki ixtilaplarni tügitishke teyyar” dégenliki qeyt qilinmaqta. Söhbette baydén shi jinpinggha ikkiylenning pikri da'im birdek bolmisimu, emma uchrishishlarning “Ochuq” we “Semimiy” bolghanliqini éytqan. Xewerlerde qeyt qilinishiche, baydén xitay bilen bolghan jiddiylikni peseytishni arzu qilsimu, emma söhbette ixtilapliq chong mesililerde chong ilgirilesh bolghanliqigha a'it héchqandaq bésharet yoq iken.

Söhbette shi jinping xitayning “Teywen, démokratiye we kishilik hoquq, xitayning sistémisi we tereqqiyat hoquqi” qatarliq amérika atlap ötmesliki kérek bolghan “Töt qizil siziq” ni tekitlep ötken. Halbuki, aqsarayning bayanatida, pirézidént baydénning xitayning “Adaletsiz soda siyasitidin endishe qilidighanliqi we amérikaning dawamliq ilghar amérika téxnologiyesini amérika we uning shériklirining dölet xewpsizlikige buzghunchiliq qilish üchün ishlitilishige qarshi zörür tedbirlerni alidighanliqi”, uning yene “Kishilik hoquqning muhimliqi, döletlerning kishilik hoquq mejburiyitige emel qilish burchi barliqi” ni tekitligenliki bildürülgen. Baydén bilen shi jinpingning söhbiti qayta saylan'ghan pirézidént tramp, marku rubiyo, mayk waltizgha oxshash xitaygha qattiq qol siyasiyonlarni amérika tashqiy ishlar ministiri we aqsarayning dölet xewpsizlik meslihetchilikige teyinligen, shuningdek xitay tawarlirigha 60 pirsent baj qoyidighanliqini bildürüp, xitaygha küchlük signal bergen bir waqitta ötküzülgen.